زوجه

حرية الوصول المقاله

1 - مطالعه تطبیقی نوآوری های قانون حمایت خانواده سال ۹۱ در حقوق مالی اجرت المثل و نحله با فقه امامیه
ابوذر ابراهیمی ترکمان فاطمه خلیجیان

یکی از حقوق مالی که در فقه شیعه و حقوق ایران برای زوجه در نظر گرفته شده، حق اخذ اجرت المثل ونحله ایام زوجیت است. قانون حمایت خانواده مصوب۱۳۹۱، به اجرت المثل ایام زناشویی اشاره می کند. در ماده ۲۹ این قانون، موضوع اجرت المثل به تبصرۀ مادۀ 336 ق. م ارجاع داده شده است. طبق أکثر

یکی از حقوق مالی که در فقه شیعه و حقوق ایران برای زوجه در نظر گرفته شده، حق اخذ اجرت المثل ونحله ایام زوجیت است. قانون حمایت خانواده مصوب۱۳۹۱، به اجرت المثل ایام زناشویی اشاره می کند. در ماده ۲۹ این قانون، موضوع اجرت المثل به تبصرۀ مادۀ 336 ق. م ارجاع داده شده است. طبق این تبصره، زوجه در هر زمانی استحقاق دریافت اجرت المثل کارهایی را دارد که خارج از وظایف شرعی وی بوده و به دستور زوج انجام داده است؛ مشروط بر اینکه این امور را با قصد تبرع انجام نداده باشد و عرف نیز برای آنها اجرت در نظر گرفته باشد. اما دستور زوج و قصد تبرع باید در دادگاه احرازشود. در حقوق موضوعه ایران، بندب تبصرۀ 6 قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب ۱۳۷۱،حق مالی نحله را صراحتاً مورد شناسایی قرار داده و مقرر می دارد: باتوجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه در خانه شوهر انجام داده و وسع مالی زوج، دادگاه مبلغی را از باب بخشش(نحله) برای زوجه تعیین می نماید. نحله‌راقانونگذار نوعی بخشش اجباری قلمدادکرده است .پس از تصویب قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱ و نسخ صریح بند الفتبصره فوق الذکر، تغییرات مهمی در خصوص استحقاق زوجه نسبت به اجرت المثل ایجاد شده است. به نظر می رسد مقنن سعی در حمایت هرچه بهترازحقوق زنان داشته وبر این اساس، شرایطی از قبیل عدم درخواست طلاق از ناحیه زوجه، عدم تخلف زن از وظایف همسری وعدم وجود شرط مالی ضمن عقد نکاح، حذف گردیده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - واکاوی اختیارات زوجه در حق طلاق
محبوبه سادات مقدسی احمد باقری سید محمدرضا آیتی

10.30495/jijl.2022.62527.1459

احکام شرعی تابع مصالح و مفاسد واقعیه هستند و بی‌تردید این مهم در آموزه‌های دینی و به تبعیت از آن در آموزه‌های فقهی مورد توجه قرار گرفته‌ است. بدیهی است که شرایط اجتماعی و عرف زمان و مکان به عنوان یکی از مولفه‌های تشخیص مصلحت و مفسده تاثیر انکارناپذیری در فرایند استنباط أکثر

احکام شرعی تابع مصالح و مفاسد واقعیه هستند و بی‌تردید این مهم در آموزه‌های دینی و به تبعیت از آن در آموزه‌های فقهی مورد توجه قرار گرفته‌ است. بدیهی است که شرایط اجتماعی و عرف زمان و مکان به عنوان یکی از مولفه‌های تشخیص مصلحت و مفسده تاثیر انکارناپذیری در فرایند استنباط حکم شرعی دارد.احکام ناظر به حقوق زوجین نیز از شمول این قاعده کلی مستثنی نیست و طبعا شرایط و موقعیت زن و مرد در جامعه در تبیین حقوق و تکالیف هر کدام نقش به سزایی خواهد داشت.بر اساس یافته‌های این تحقیق،ادله مورد استناد فقیهان که مستبط از برخی آیات و روایاتی غیرصریح در این موضوع است،قابل خدشه می‌باشد، چه آنکه به نظر می‌رسد در نحوه استناد به ادله یاد شده، موقعیت اجتماعی زن و شرایط نابرابر جنسی و به ویژه منزلت پایین جنس زن در جامعه عصر تشریع، تاثیر غیرقابل انکاری در صدور حکم اختصاص طلاق به مرد داشته است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - تحولات و نوآوری‌های قانون حمایت خانواده مصوب 1391 در مورد مهریه
محمدرضا عباسی فرد بهزاد آهنگری حسن پاشازاده هادی بهزادی

با تصویب ماده 22 قانون حمایت خانواده 1391، برای مهریه قابل اجرا سقف تعیین شده است. بدین توضیح که مهریه بیش از 110 سکه منوط به ملائت زوج است که زوجه باید برای استیفای حقوق قانونی و شرعی خود آن را اثبات کند و کمتر از 110 سکه مشمول ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی أکثر

با تصویب ماده 22 قانون حمایت خانواده 1391، برای مهریه قابل اجرا سقف تعیین شده است. بدین توضیح که مهریه بیش از 110 سکه منوط به ملائت زوج است که زوجه باید برای استیفای حقوق قانونی و شرعی خود آن را اثبات کند و کمتر از 110 سکه مشمول ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی می‌شود که با اصلاح ماده 18 آیین نامه اجرایی، اصل بر عدم امکان حبس زوج است مگر اینکه زوجه بتواند توانایی های مالی زوج را اثبات کند که در این صورت عدم پرداخت مهریه توسط زوج حبس او را درپی دارد. حتی اگر قائل به حذف بازداشت مرد (ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی) نباشیم، تا 110 سکه، مرد می تواند با ارائه دادخواست اعسار و اثبات عسر و حرج از بازداشت شدن رها شود که در این صورت هم زوجه به مهریه خود نمی رسد. بنابراین به نظر می‌رسد که قانون جدید نه تنها به حل معضل‌های مهریه کمک نمی‌کند بلکه حمایت‌های اندک قانونی که از زوجه بود را از بین برده است. در صورت قبول نظر مهریه نقدی در قانون ما معضلات مهریه مانند سنگین بودن مهریه و استفاده ابزاری از مهر توسط زوجه بوجود نخواهد آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - نقدی بر محرومیت زوجه در ارث از زمین (نظر به ماده 946 ق.م)
محمد علی خیراللهی

نویسندگان قانون مدن ی نیز در هنگام تدوین ، بر این نظریه تاکید کرده و در ماده آورده اند: زوج از تمام اموالزوجه ارث می برد ولیکن زوجه از اموال ذیل : 1- از اموال منقوله از هر قبیل که باشد 2- از ابنیه و اشجار.اما اگر کتب فقه ی موجود را بررسی کنیم، ملاحظه م ی کنیم که نظریه ف أکثر

نویسندگان قانون مدن ی نیز در هنگام تدوین ، بر این نظریه تاکید کرده و در ماده آورده اند: زوج از تمام اموالزوجه ارث می برد ولیکن زوجه از اموال ذیل : 1- از اموال منقوله از هر قبیل که باشد 2- از ابنیه و اشجار.اما اگر کتب فقه ی موجود را بررسی کنیم، ملاحظه م ی کنیم که نظریه فوق تنها یک ی از دیدگاهها استفقهاء زیاد ی از دیر باز این نظریه را ر د کرده اند . پس از بیان روایات موافق و مخالف ، ودید گاه ها یفقهایی که در دو گروه موافقین و مخالفین قرار گرفت ه اند، مطالب ذیل را به عنوان نتیجه می توان بیان کرد :محرومیت زوجه از ارث در زمین به سادگ ی آن را پذیرفتنی نیست، بل که به نظر م ی رسد با در نظر گرفتنمجموع أدله مناسبتر است که بگوییم : ما در اصل بردن میراث از سو ی زوجه به اطلاق آیه عمل م ی کنیم وباتوجه به اینکه 17 روایت در تخصیص آیه وارد شده است ، به این اخبار توجه م ی کنیم . از آنج ا که این اخباربنا به اعتراف بسیار ی از موافق ین ، صلاحیت تخصیص آیه را ندارند . بنا براین اصل ارث از زمین ثابت است .درجمع با آیه نظریه سید مرتض ی متین است که فرمود : ارث از قیمت زمین طریق جمع میان آیه واین اخباراست. بسیاری ازجمله علامه وغیره قرار گرفته است. از سویی دیگر دو روایت مشهور نیز وارد شده است:که زوج در صورت ی که دارا ی فرزند باشد ، از زمین ارث م ی برد .بنابراین : درصورتی که زوجه ، فرزند یازشوهر خود داشته باشد ، علاوه بر قیمت منقولات ، از قیمت زمین نیز براساس سهام مفروض (یک هشتم )ارث می برد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - بررسی فقهی ماهیت وجودی حقوق مالی زوجه در قرآن؛ فقه امامیه و مقایسه آن با حقوق کشور مصر
کورش بشیری علی پریمی احمد رضا بهنیافر

به لحاظ حساسیت موضوع احقاق حقوق زوجه پس از انحلال نکاح با استفاده از منابع فقهی و حقوقی ملهم از نظرات فقهای امامیه و حقوقدانان در کشور اسلامی مثل مصر هدف مقاله حاضر بررسی فقهی ماهیت وجودی حقوق مالی زوجه در فقه امامیه و مقایسه آن با حقوق کشور مصر است. تحقیق حاضر از نوع ن أکثر

به لحاظ حساسیت موضوع احقاق حقوق زوجه پس از انحلال نکاح با استفاده از منابع فقهی و حقوقی ملهم از نظرات فقهای امامیه و حقوقدانان در کشور اسلامی مثل مصر هدف مقاله حاضر بررسی فقهی ماهیت وجودی حقوق مالی زوجه در فقه امامیه و مقایسه آن با حقوق کشور مصر است. تحقیق حاضر از نوع نظری و به لحاظ ماهیت توصیفی و تحلیلی است. این تحقیق به روش کتابخانه‌ای انجام گرفت. بررسی‌ها نشان داد قانونگذار حقوق مصر، پیوسته در جهت تأمین و حمایت از حقوق زنان تلاش کرده تا از ورود اجحاف به حقوق زنان به ویژه زنان مطلقه جلوگیری کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - رویکرد فقه نسبت به هزینه های تحصیل و درمان در نفقه زوجه
زینب مشهودی ابراهیم شبیری

چکیده این پژوهش، کوشیده است محدوده فقهی ـ حقوقی نفقة زوجه را مشخص کند. طبق اصل 167 قانون اساسی در مواردی که قانون درباره حکم مسئله‌ای اجمال یا سکوت کرده باشد باید حکم مسئله مورد نظر از منابع فقهی و نظر فقها استخراج شود. در ماده 1107 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران موارد أکثر

چکیده این پژوهش، کوشیده است محدوده فقهی ـ حقوقی نفقة زوجه را مشخص کند. طبق اصل 167 قانون اساسی در مواردی که قانون درباره حکم مسئله‌ای اجمال یا سکوت کرده باشد باید حکم مسئله مورد نظر از منابع فقهی و نظر فقها استخراج شود. در ماده 1107 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران موارد نفقه زوجه به نحو تمثیلی شمرده شده است، اما درباره تعیین محدوده هزینه‌های تحصیلی و درمانی وی، صراحت یا حتی بیان ضمنی وجود ندارد. در این راستا با بررسی نظریات فقهی در خصوص نفقة زوجه، این نکته را اثبات می‌کنیم که نفقه افزون بر مواردی هم‌چون خوراک، پوشاک و مسکن، مواردی مانند هزینه‌های تحصیلی و درمانی زوجه را نیز در بر می‌گیرد. البته در این زمینه اختلاف نظرهایی وجود دارد ولی طبق روال متعارف و معمول، نظر مشهور ارجح است. از این‌رو با توجه به شرایطی که ضمن پژوهش مطرح می‌گردد هزینه‌های یاد شده به‌طور مشروط جزو نفقه زوجه محسوب می‌شوند نه به‌طور مطلق، بر خلاف سایر موارد متعارف در نفقه. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - نفقه زن در فقه امامیه و حقوق فرانسه
فریده اصغری حمید کاویانی فرد

تبیین مبانی، اسباب، شرایط و احکام نفقه زوجه و تشریح برخی از ادله آن می‌تواند تصویری روشن از اصل تعادل، عدالت و تناسب را به جامعه عرضه کند. این نوشتار به دنبال بررسی تطبیقی نفقه زن در فقه امامیه و حقوق فرانسه است. مسئله اصلی این پژوهش مبانی و چگونگی وجوب نفقه، شرایط اسقا أکثر

تبیین مبانی، اسباب، شرایط و احکام نفقه زوجه و تشریح برخی از ادله آن می‌تواند تصویری روشن از اصل تعادل، عدالت و تناسب را به جامعه عرضه کند. این نوشتار به دنبال بررسی تطبیقی نفقه زن در فقه امامیه و حقوق فرانسه است. مسئله اصلی این پژوهش مبانی و چگونگی وجوب نفقه، شرایط اسقاط نفقه، معیار تعیین مقدار نفقه و آثار ترک انفاق وضمانت اجرایی آن در فقه امامیه و حقوق فرانسه است. از این رو در این نوشتار تلاش شده است با روش توصیفی که با توجه به ماهیت و نوع مطالعه تطبیقی، در چهار مرحله توصیف ، تفسیر ، همجواری و مقایسه انجام می-پذیرد، پاسخ مسائل اصلی پژوهش ارائه شود.این پژوهش تطبیقی، افزون بر ارزش علمی آن، می‌تواند راهی برای ایجاد تفاهم و نزدیکی آرای ملل و بسترساز نزدیکی آنان و جلوگیری از تعصب کورکورانه و امکان قبول آرای مخالف و باز کردن راه اجتهاد روش‌مند از طریق آشنایی با آرا و ادله مخالفان باشد و تأثیر به‌سزا و مفیدی در شکل‌گیری قوانین متقن و کارآیی و جامعیت قابل توجه‌، نظام‌های حقوقی داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - نفقه در مذهب حنفی
محمد صادقی

نفقه عبارت است از تأمین مخارج شخصی مانند غذا، لباس، مسکن و امثال آن.نفقه در مورد زوجیت و قرابت مطرح می‌شود؛ نفقه در زوجیت، به معنی وجوب پرداخت نفقة زوجه توسط زوج و در قرابت، به معنی وجوب پرداخت نفقة اقارب از ارحام توسط اقارب می‌باشد. برای وجوب نفقة زوجه به کتاب، سنت، اج أکثر

نفقه عبارت است از تأمین مخارج شخصی مانند غذا، لباس، مسکن و امثال آن.نفقه در مورد زوجیت و قرابت مطرح می‌شود؛ نفقه در زوجیت، به معنی وجوب پرداخت نفقة زوجه توسط زوج و در قرابت، به معنی وجوب پرداخت نفقة اقارب از ارحام توسط اقارب می‌باشد. برای وجوب نفقة زوجه به کتاب، سنت، اجماع و قیاس استناد شده است.از کتاب به آیة وعلی المولود له رزقهن و کسوتهن بالمعروف بقره/ 233.استناد شده که منظور، وجوب نفقة زوجه بر عهدة زوج است.از سنت نیز گفتار پیامبر اکرم(ص): و لهن علیکم رزقهن و کسوتهن بالمعروف مورد استناد قرار گرفته است. از زمان پیامبر(ص) تاکنون علماء و مجتهدین بر وجوب نفقة زوجه بر زوج اتفاق نظر دارند و در صورت درخواست زوجه، قاضی حکم به پرداخت نفقه می‌دهد.سبب وجوب نفقة زوجه بر زوج، عقد صحیح، مشروط به وجود احتباس (بودن زن در منزل شوهر و دسترسی شوهر به او) است؛ نفقة زوجه شامل اطعام، لباس و مسکن می‌شود. اطعام زوجه بر زوج واجب بوده و بر حسب حال هر دو سنجیده می‌شود.برای وجوب نفقه بر زوج، شرایطی مطرح شده است:وجود عقد ازدواج صحیح ،توانایی زن برای آمیزش،تمکین زن،عدم ارتداد زن،عدم انجام فعل موجب حرمت مصاهره توسط زن،معتده نبودن زن به عدة وفات. همچنین احکام نفقه ، یعنی موضوعاتی مانند ترک انفاق زوجه، موارد سقوط نفقه، نفقة عده، نفقه زوجه شخص غایب، عجز شوهر از پرداخت نفقه، پرداخت نفقة آینده و اختلاف زوجین در نفقه مورد بحث قرار می‌گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - کارکرد قاعده نفی حرج در حقوق خانواده
اعظم امین نسرین کریمی عصمت السادات طباطبایی لطفی

قاعده نفی حرج ازجمله قاعده های فقهی است که پویایی و جامعیت سیستم حقوقی اسلام را نشان می‌دهد و می‌تواند راه گشای خیلی از مشکلات جاری خانواده ها باشد. این قاعده با شمولی که دارد یکی از قواعدی است که بسیاری از بن بست ها را در روند جاری زندگی خانواده باز نموده، افراد خانواد أکثر

قاعده نفی حرج ازجمله قاعده های فقهی است که پویایی و جامعیت سیستم حقوقی اسلام را نشان می‌دهد و می‌تواند راه گشای خیلی از مشکلات جاری خانواده ها باشد. این قاعده با شمولی که دارد یکی از قواعدی است که بسیاری از بن بست ها را در روند جاری زندگی خانواده باز نموده، افراد خانواده را از بلا تکلیفی خارج می نماید. قاعده نفی حرج در حوزه های مختلف حقوق خانواده کاربرد دارد؛ در روابط بین زوجین وارد شده و به نفع هر کدام با حصول شرایطی قابلیت اجرا پیدا میکند. برای نمونه زمانی که معلوم شود زوج از پرداخت مهریه زن که در اکثر قریب به اتفاق موارد عندالمطالبه می‌باشد عاجز باشد دادگاه با رعایت عدالت طرفینی پرداخت مهریه را در اقساطی که ادای آن‌ها برای مرد مقدور می‌باشد مقرر دارد ویا اگر به دلایل مختلف زوج از طرف زوجه دچار حرج وسختی گردد دادگاه با حصول شرایطی حکم به ازدواج مجدد زوج می دهد ویا در مواردی که زوجه به دلایل ذکر شده در قانون از طرف زوج در حرج و تنگنا باشد دادگاه زوج را ملزم به طلاق می کند. در روابط بین فرزند و ابوین نیز این قاعده کاربرد دارد، در این حوزه می توان به سوء استفاده از طفل ،تکرار ضرب وجرح خارج از حد متعارف از طرف هر کدام از والدین اشاره کرد . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - تحول مسئله عقار با توجه به اصلاح بعض مواد قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران
بتول مغفوری فرسنگی عصمت السادات طباطبایی لطفی

هدف از نوشتن این مقاله بحث در شرایط تحقق ارثی که به زوجه می رسد مانند رابطه زوجیت و وجود این رابطه به هنگام فوت مورث نیست بلکه ابتدا به مقدار ارث زوجه از اموال همسر پرداخته و در ادامه به تحولات صورت گرفته در این زمینه با نگاهی اجمالی به قانون اصلاح موادی از قانون مدنی ا أکثر

هدف از نوشتن این مقاله بحث در شرایط تحقق ارثی که به زوجه می رسد مانند رابطه زوجیت و وجود این رابطه به هنگام فوت مورث نیست بلکه ابتدا به مقدار ارث زوجه از اموال همسر پرداخته و در ادامه به تحولات صورت گرفته در این زمینه با نگاهی اجمالی به قانون اصلاح موادی از قانون مدنی ایران که در سال 1387به تصویب رسیده پرداخته می شود. در قران کریم خداوند متعال میزان سهم الارث بستگان میت را با یک سری تفاوتهایی تعیین کرده و در آن حکمتها و اسراری را نهفته که آدمی به اندازه درک و فهم خودش و با کمک روایات گوشه هایی از آن را فهمیده است و این نشان می دهدکه احکام مربوط به ارث مانند بقیه احکام برعلم و حکمت الهی استوار هستند .البته بررسی علل دوبرابر بودن ارث مرد نسبت به زن یا دختر نسبت به پسر یا خویشان مذکر پدری نسبت به خویشان مونث پدری مربوط به این نوشتار نبوده و در حدی به انها اشاره می شود . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - حق حبس زوجه با وجود علم به اعسار زوج در هنگام عقد
فاطمه ملکی بابهویزی عصمت السادات طباطبایی لطفی نسرین کریمی

هدف پژوهش، واکاوی حق حبس زوجه با توجه به شرایط کنونی جامعه و فرهنگ حاکم در امر مهریه می‌باشد. سؤال اصلی پژوهش، چگونگی تأثیر اعسار زوج بر حق حبس، با فرض علم زوجه به اعسار است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که در صورت اعسار زوج، به دلیل قواعد لاضرر أکثر

هدف پژوهش، واکاوی حق حبس زوجه با توجه به شرایط کنونی جامعه و فرهنگ حاکم در امر مهریه می‌باشد. سؤال اصلی پژوهش، چگونگی تأثیر اعسار زوج بر حق حبس، با فرض علم زوجه به اعسار است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که در صورت اعسار زوج، به دلیل قواعد لاضرر، نفی حرج، تعذر وفا و نیز قاعده اقدام در فرض آگاهی زوجه، می توان این حق را ساقط دانست. علاوه‌بر این، در مهریّه‌هاى سنگین، بدون آگاهی طرفین از منظور عبارت عندالمطالبه، طبق قرائن حالیه و مقامیه، باید مهریه را منصرف به عندالإستطاعه دانست. پیش‌بینی و تکمیل قوانین در این زمینه می‌تواند مانع بروز مشکلات در امر مهریه باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - تحلیل تقابل در مولفه های زبانی دیوان سلیم تهرانی
سمیه عبدالهی نجات محمدرضا زمان احمدی عبدالرضا مدرس زاده

بررسـی تقابـلهـای دوگانـه درآثـار هنـری وادبـی توجـه برخـی زبـانشناسـان،روایت شناسان و نشانه شناسان معاصر را به خود جلب کرده است . آنها بـرایـن عقیـده انـد کـه ازایـن منظر به درک و دریافت بهتری ازآثار ادبی می توان دست یافت. سبک هندی یکی ازدوره هایی است که تقابل های فکر أکثر

بررسـی تقابـلهـای دوگانـه درآثـار هنـری وادبـی توجـه برخـی زبـانشناسـان،روایت شناسان و نشانه شناسان معاصر را به خود جلب کرده است . آنها بـرایـن عقیـده انـد کـه ازایـن منظر به درک و دریافت بهتری ازآثار ادبی می توان دست یافت. سبک هندی یکی ازدوره هایی است که تقابل های فکری،فرهنگی،جغرافیایی ومذهبی به شکلی تاثیرگذارخودرابیش ازدوره های دیگر نشان می دهد.درمیان شاعران سبک هندی"سلیم تهرانی"از زمره نکته‌پردازان توانمندی است که درزمینه‌های گوناگون توانسته است مضمون های متقابل بدیع و درخور توجهی بیافریند. نگارنده دراین مقاله به شیوة اسنادی،کتابخانه ای به بررسی تقابل هـای دوگانـه یازوج های متقابل ـ به عنوان یکی ازعناصر محـوری اشـعار اوـ می پردازد.برای این غرض ١٠٠غزل ازمواضـع مختلـف دیوان او انتخاب شد.دراین غزل ها 335 مورد تقابل دوگانه،یعنی درهرغزل تقریباً ٤/3 مـورد،یافت شد.این تقابل های دوگانـه درسـه بخـش واژگـانی و لفظـی (70 %)،معنـایی و فکـری (81 %)و ادبـی(31 %)دسته بندی شده اند. زوج های متقابل معنایی دراشعارسلیم بـسامدبیـشتری دارنـد.برخـی ازاین زوج هـای متقابـل مانند:زهدوشادنوشی،نقص وکمال و... زیرشـاخة مفـاهیم کلانـی اسـت کـه دردیـوان سلیم کـاربردزیادی دارنـد،سلیم ازطریق این تقابـل هـا غزلهای خودراتشخّص خاصی داده وسبک شعری خودراازدیگران متمایزکرده وخط اندیشه وباورهای خودرانشان داده است.مهمترین دلایل توجه سلیم به تقابلهای دوگانه سفرودوری ازوطن،تأثیرمحیط اجتماعی،توجه به مفاهیم اخلاقی وعرفانی وتوجه شاعربه مسائل زیبایی شناختی وموسیقایی.به هرروی،تقابل های دوگانه یکی ازشاخصه های سبکی غزلهای سلیم به شمارمی آیدکه کارکردمعنایی وزیبایی شناختی دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - مبانی فقهی و حقوقی اجرت المثل اعمال زوجه
حمیده کبیری محمدرضا غلامپور

در حقوق اسلام و ایران زوجه در زندگی زناشویی وظایف معینی نسبت به زوج دارد، از این وظایف تحت عنوان تمکین، اعم از تمکین عام و خاص، بحث می شود. زوجه، غیر از این تکالیف، وظایف دیگری در قبال شوهرش ندارد. چنانچه زوجه به دستور زوج کاری غیر از وظایف زناشویی را انجام دهد، در حالی أکثر

در حقوق اسلام و ایران زوجه در زندگی زناشویی وظایف معینی نسبت به زوج دارد، از این وظایف تحت عنوان تمکین، اعم از تمکین عام و خاص، بحث می شود. زوجه، غیر از این تکالیف، وظایف دیگری در قبال شوهرش ندارد. چنانچه زوجه به دستور زوج کاری غیر از وظایف زناشویی را انجام دهد، در حالیکه عرفاً برای آن حق الزحم های تعلق گیرد، استحقاق دریافت ما به ازاء آن را دارد، مگر اینکه ثابت شود زوجه کارهای مزبور را به قصد تبرع انجام داده است. تبصره ماده 336 قانون مدنی مواردی را که زوجه می تواند برای کارهای انجام شده در خانه اجرت المثل مطالبه کند تشریح کرده است. این تبصره تا حدودی موانع این مسیر را برداشته است.زوج باید قبل از جاری نمودن صیغه طلاق کلیه حقوق زوجه من جمله اجرت المثل مورد مطالبه زوجه را نقداً به وی بپردازد. زوجه می تواند در ایام زوجیت هم اجرت المثل زحمات خود را مطالبه نماید. چنانچه زوجه شرایط استحقاق اجرت المثل را پیدا نکند، محاکم زوج را به پرداخت نحله الزام می کنند. پراخت نحله طبق بند بتبصره 6 ماده واحده قانون اصلاًح مقررات مربوط به طلاق است که هنوز نسخ نشده و پابرجاست. اجرت المثل یکی از حقوق ویژه ای است که شرع و قانون برای زنان در نظر گرفته است. اجرت المثل یک بحث شرعی است. در شرع مقدس اسلام، زن وظایف خاصی در زندگی زناشویی دارد که قانون و شرع برشمرده اند. این وظایف شامل تمکین عام و تمکین خاص است. مطابق قانون، به محض ازدواج، میان زوجین وظایف و تکالیفی برقرار می شود که آنها باید نسبت به یکدیگر انجام دهند. تمکین عام به معنی حضور زن در زندگی مشترک و عمل به وظایفی است که شرع و قانون تعیین کرده است. مثلاً زن شرعاً نمی تواند بدون اجازه همسرش از خانه خارج شود. ادامه تحصیل و کار کردن زن در خارج از منزل نیز باید با اجازه شوهر باشد. البته در حال حاضر بسیاری از زنان این حقوق را در عقدنامه دریافت می کنند. تمکین خاص نیز به معنی عمل کردن زن به وظایف زناشویی است. حال اگر زن در طول زندگی مشترک و در خانه همسر خود کاری جز این موارد را به دستور شوهر انجام دهد، مستحق پاداشی است که به آن اجرت المثل گفته می شود .این مقاله به مبانی فقهی اجرت المثل اعمال زوجه و جایگاه حقوقی آن و شرایط استحقاق اجرت المثل می پردازد(ازجمله قاعده احترام حق مسلم) و اجرای این حق در محاکم را مورد بررسی قرار می دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - معیارهای دین درانتخاب زوجه وآثارآن بر سلامت خانواده
زهره اولیائی

هدف پژوهش حاضر بررسی معیارهای دین در انتخاب زوجه و آثار آن بر سلامت خانواده است. خانواده جایگاه مهمی در دین اسلام دارد و در آیات و روایات اسلامی توصیه های زیادی در این زمینه شده است که می تواند راهنمای خوبی در جهت تحکیم خانواده و سلامت آن باشد. این مقاله با روش توصیفی-ت أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی معیارهای دین در انتخاب زوجه و آثار آن بر سلامت خانواده است. خانواده جایگاه مهمی در دین اسلام دارد و در آیات و روایات اسلامی توصیه های زیادی در این زمینه شده است که می تواند راهنمای خوبی در جهت تحکیم خانواده و سلامت آن باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی معیارهای دین در انتخاب زوجه می پردازد و به دنبال یافتن راهکارهایی جهت تأمین و حفظ سلامت خانواده است. یافته های پژوهش بیانگر این است که زن به عنوان عنصر اصلی تشکیل خانواده نقش بسیار مهمی را در سلامت خانواده ایفا می کند و معیارهایی چون عفت و پاکدامنی، ولود بودن، دین داری و تقوا، خوشبو و پاکیزه بودن، آراستگی، آرامشگری، تواضع، امانت داری و مطیع بودن، حفاظت از آبروی شوهر، و مهارت در طبخ غذا و مدیریت امور خانه، که در دین اسلام به عنوان معیارهای انتخاب زوجه بیان شده اند، تمامی شاخص های سلامت خانواده شامل بسترهای فردی، زوجی، والدگری، خانوادگی، اجتماعی و مذهبی را در بر می گیرند و با تأمین نیازهای روحی و جسمی افراد خانواده و بهبود روابط آن ها می تواند در تأمین سلامت خانواده مؤثر باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - بررسی حقوق مالی زوجه در حین زوجیت
شکوفه زایرتوری علی بحری (طیبی)

عقد نکاح جزء اسبابی است که برای زوجین ایجاد حق‌ می‌نماید، این حق اعم از حق مالی و حق غیر مالی است. حقوق مالی زوجین را به سه دوره می‌توان تقسیم کرد: در حین زوحیت، پس از طلاق، بعد از فوت. حقوق مالی مختص به زوجه که ناشی از حق نکاح می‌باشد، شامل مهر و نفقه و اجرت المثل و نح أکثر

عقد نکاح جزء اسبابی است که برای زوجین ایجاد حق‌ می‌نماید، این حق اعم از حق مالی و حق غیر مالی است. حقوق مالی زوجین را به سه دوره می‌توان تقسیم کرد: در حین زوحیت، پس از طلاق، بعد از فوت. حقوق مالی مختص به زوجه که ناشی از حق نکاح می‌باشد، شامل مهر و نفقه و اجرت المثل و نحله می باشد. هدف این پژوهش بررسی حقوق مالی زوجه در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران در حین زوحیت می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی، تحلیلیمی باشد. نتایج در این پژوهش نشان داد که مهر یکی از ارکان نکاح است و مقدار مالی است که زوج به زوجه می‌پردازد. سبب وجوب مهر عقد است و به محض عقد نکاح مهر به ملکیت زن در می‌آید و با وقوع نزدیکی تمام آن استقرار می‌یابد. تعبیری که قرآن از مهریه کرده، صداق است(قرآن کریم، نساء، 4) و صداق، بی‌شک، همراه با بار حقوقی، پایه‌ای کاملاً اخلاقی دارد؛ زیرا تأیید کننده‌ی راستی و نشان وفاداری شوهر به زن است؛ در واقع، صداق، عنصر سوم و در عین حال اختیاری و غیر‌اجباری در نکاح است که مرد آن را به عنوان هدیه به زن می‌دهد؛ هرچند که گاه، کلان بودن میزان این هدیه، بار معنوی آن را تقریباً از میان می‌برد و به آن صورتی کاملاً مادی می‌بخشد. نفقه زن عبارتست از عموم مایحتاج معیشتی زن که زوج مکلف است این نیازمندیها را متناسب با شان و منزلت اجتماعی و خانوادگی زن بپردازد. نفقه ضمن اینکه یک حکم تکلیفی است حکم وضعی نیز می‌باشد، نفقه مختص به عقد دائم می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - مقایسه سبک زندگی، مکانیزمهای دفاعی و تاب آوری در زوجهای در آستانه طلاق و عادی شهر سوسنگرد
عبدالامیر گاطع زاده مریم نیسی امینه ساکی

هدف از پژوهش حاضر مقایسه سبک زندگی، مکانیزمهای دفاعی و تاب آوری در زوجهای در آستانه طلاق و عادی شهر سوسنگرد بود. نمونه تحقیق شامل 120 نفر ( 30 زوج سازش یافته و 30 زوج در شرف طلاق) بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت گرد آوری داده ها از پرشسنامه های سبک أکثر

هدف از پژوهش حاضر مقایسه سبک زندگی، مکانیزمهای دفاعی و تاب آوری در زوجهای در آستانه طلاق و عادی شهر سوسنگرد بود. نمونه تحقیق شامل 120 نفر ( 30 زوج سازش یافته و 30 زوج در شرف طلاق) بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت گرد آوری داده ها از پرشسنامه های سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت والکر و پلیرکی، سبک دفاعی اندروز و همکاران و مقیاس تاب آوری موبرای استفاده شد. پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه ای بود. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری ( مانوا) نشان داد که بین سبک زندگی زوجهای در آستانه طلاق و عادی تفاوت معناداری وجود دارد. بین مولفه رشد معنوی، مسولیت پذیری، روابط بین فردی و مدیریت استرس سبک زندگی دو گروه تفاوت معناداری مشاهده شد ولی بین مولفه ورزش و تغذیه تفاوت معناداری یافت نشد. همچنین بین سبک دفاعی رشد یافته، رشد نیافته و روان آزرده و تاب آوری دو گروه نیز تفاوت معناداری بدست آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - مقایسه اثربخشی آموزش ازدواج موفق و آموزش نظریه انتخاب بر بهزیستی روانشناختی زوجهای جوان
محسن خانبانی محسن گل پرور اصغر آقایی

هدف: ازدواج و بهزیستی در مراحل مختلف زندگی دو پدیده در هم تنیده هستند. آموزش ازدواج موفق و آموزش نظریه انتخاب برای تصمیم‌گیری مناسب به نظر می‌رسد عناصری حیاتی در تامین بهزیستی روان‌شناختی برای زوج‌های جوان هستند. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش ازدواج موفق و آموزش أکثر

هدف: ازدواج و بهزیستی در مراحل مختلف زندگی دو پدیده در هم تنیده هستند. آموزش ازدواج موفق و آموزش نظریه انتخاب برای تصمیم‌گیری مناسب به نظر می‌رسد عناصری حیاتی در تامین بهزیستی روان‌شناختی برای زوج‌های جوان هستند. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش ازدواج موفق و آموزش نظریه انتخاب بر بهزیستی روان‌شناختی زوج های جوان انجام شد.روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با سه گروه و در سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری است. جامعه آماری پژوهش شامل زوج‌های تازه عقد کرده بودند (بین یک تا شش ماه گذشته از عقد ازدواج) که به مراکز مشاوره در شهر اصفهان در تابستان 1398 مراجعه کردند. از جامعه آماری مورد اشاره 45 زوج از طریق نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (هر گروه 15 زوج) و یک گروه کنترل (15 زوج) گمارده شدند. از پرسشنامه بهزیستی روان‌شناختی ریف (1980) استفاده شد. گروه آموزش ازدواج موفق مطابق با پکیج خانبانی (2019) و گروه آموزش نظریه انتخاب مطابق با نظریه انتخاب گلاسر (2000) هر یک طی 5 جلسه 90 دقیقه‌ای و هفته‌ای یک جلسه تحت آموزش قرار گرفتند و گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت نکرد. داده‌ها از طریق آزمون خی‌دو، تحلیل واریانس اندازه‌های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار اس پی‌اس‌اس، نسخه 25 تحلیل شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد، آموزش ازدواج موفق بر بهزیستی روان‌شناختی زوج‌های جوان موثر بود (01/0>P‌). همچنین بر اساس نتایج، آموزش نظریه انتخاب بر بهزیستی روان شناختی زوج های جوان دارای تاثیر معناداری نبود (05/0<P). مقایسه دو روش نشان داد، آموزش ازدواج موفق بر بهزیستی روان‌شناختی نسبت آموزش نظریه انتخاب موثرتر بود.نتیجه‌گیری: آموزش ازدواج موفق برای ارتقاء بهزیستی روان‌شناختی زوج‌های جوان، از زمره آموزش‌های احتمالی است که می‌تواند برای زوج‌های جوان مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - جایگاه حقوق اشتغال زوجه در قوانین ایران و فقه اسلامی
سعید زاهدی اصل محمد مسعودی نیا

فقهای امامیه و اهل سنت اصل آزادی اشتغال زن را پذیرفته‌اند اما تعیین محدودیت‌هایی در فقه امامیه و فقه عامه سبب شده تا در عمل، اصل مذکور با مخاطراتی مواجه شود. مطابق قانون مدنی ایران زوج حق دارد چنانچه شغل زوجه را منافی حیثیت خود یا مصالح خانواده تشخیص دهد، از دادگاه منع أکثر

فقهای امامیه و اهل سنت اصل آزادی اشتغال زن را پذیرفته‌اند اما تعیین محدودیت‌هایی در فقه امامیه و فقه عامه سبب شده تا در عمل، اصل مذکور با مخاطراتی مواجه شود. مطابق قانون مدنی ایران زوج حق دارد چنانچه شغل زوجه را منافی حیثیت خود یا مصالح خانواده تشخیص دهد، از دادگاه منع وی را از اشتغال درخواست کند. دکترین و رویه‌ی قضایی در اجرای این ماده به گونه‌ای عمل می‌کند که همراه با اضرار زوجه است. تفسیر موسع از حیثیت و مصلحت خانواده، امکان منع اشتغال زوجه با وجود شرط ضمن عقد مبنی بر اشتغال وی، اجرایی دانستن رأی که نتیجه‌ی آن تکلیف دادگاه به قطع رابطه‌ی استخدامی زوجه با اشخاص ثالث است و تحمیل خسارات ناشی از قطع رابطه‌ی قراردادی کار به زوجه، همگی زیان‌هایی هستند که متوجه زوجه می‌باشند. این نوشتار ضمن بررسی دکترین و رویه-ی قضایی در تفسیر ماده‌ی 1117 قانون مدنی و پاسخ به استدلال‌های ارائه شده در این دو منبع حقوق، بررسی حفظ حقوق زوجه و جلوگیری از ورود زیان‌های احتمالی به وی می‌پردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - بررسی اصولی؛ تعارض، تزاحم و تداخل حقوق مالی زوجه
محمود رایگان عباس کلانتری سجاد نیکخو

علم اصول جهت استنباط مسائل فقهی و حقوقی و رفع مشکلات قوانین حقوقی، برای قضات و عالمان، کاربرد فراوانی دارد. به کمک قواعد اصولی می توان برخی تعارضات را در فقه و حقوق، شناسایی و بر طرف کرد. از جمله مواردی که قواعد اصولی به حل معضلات فقهی و حقوقی کمک می کند و نیاز به بررسی أکثر

علم اصول جهت استنباط مسائل فقهی و حقوقی و رفع مشکلات قوانین حقوقی، برای قضات و عالمان، کاربرد فراوانی دارد. به کمک قواعد اصولی می توان برخی تعارضات را در فقه و حقوق، شناسایی و بر طرف کرد. از جمله مواردی که قواعد اصولی به حل معضلات فقهی و حقوقی کمک می کند و نیاز به بررسی و بازنگری دارد، قوانین مربوط به حقوق مالی زوجه از قبیل: مهریه، نفقه، اجرت المثل، شرط تنصیف دارایی، شیربها و جهیزیه است. ظاهرا برخی از این حقوق با یکدیگر در تنافی هستند که می توان آنها را از جهت قانونگذاری و دلالت با باب تعارض در علم اصول و از لحاظ شرط و مفهوم داشتن شرط، با باب تداخل اسباب و از لحاظ مقام امتثال و مکلف بودن زوج به پرداخت آنها با باب تزاحم بررسی کرد.مقاله حاضر با روش تحلیلی حقوق مالی زوجه را بررسی نموده و دریافته است که در پاره ای موارد باید بین تعارض حقوق، جمع عرفی نمود و در نهایت پرداختن مهریه ونفقه بر زوج مسلم است اما از بین اجرت المثل، نحله و شرط تنصیف، پرداخت هر کدام کافی از دیگری است و با توجه به اشکالات وارده به شرط نصف دارایی، بازنگری در این مواد ضروری است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - بررسی فقهی عوامل جدید نشوز زن در جامعه الکترونیک
زهرا رجبی سیدعلی هاشمی خانعباسی

10.3495/jiil.2021.690641

در اصطلاح فقه ناسازگاری بین زن و شوهر تعبیر به نشوز شده است. فقهای امامیه عدم تمکین عام و خاص را از عوامل نشوز دانستند. جامعه الکترونیک امروز با گسترده شدن فناورى اطلاعات و نفوذ وسایل ارتباط از راه دور به عمق جامعه، ابزارها و روش هاى ارتباطی را متحول کرده است لذا با توج أکثر

در اصطلاح فقه ناسازگاری بین زن و شوهر تعبیر به نشوز شده است. فقهای امامیه عدم تمکین عام و خاص را از عوامل نشوز دانستند. جامعه الکترونیک امروز با گسترده شدن فناورى اطلاعات و نفوذ وسایل ارتباط از راه دور به عمق جامعه، ابزارها و روش هاى ارتباطی را متحول کرده است لذا با توجه به پیشرفت ارتباطات و نفوذ فرهنگ بیگانه و گرایش به تفکر فمینیستی زنان، تغییر و تحولاتی در سبک زندگی بوجود آمده است که باعث افزایش ناسازگاری بین زوجین و در نتیجه طلاق شده است.در این جامعه الکترونیک که فناوری، توسعه و سبک زندگی تغییر یافته است پس عوامل جدید نشوز هم توسعه یافته است لذا نیاز ضروری است که این عوامل در اصطلاحات فقهی نشوز مورد تطبیق قرار گیرد. تحقیق حاضر در صدد پاسخ به این سوال است که در جامعه الکترونیک، عوامل جدید نشوز با نگاه فقهی چیست؟ روش این تحقیق، توصیفی و تحلیلی است و با استفاده از منابع معتبر فقهی و با استناد به بیانات دادگاهای حل اختلاف خانواده شهرستان های مختلف ایران و با استفاده از استفتائات مراجع اعظام به این نتایج دست یافت که در این جامعه الکترونیک عواملی همچون ورود به فضای مجازی با شرایط خاص،چشم و هم چشمی و تحمیل هزینه های گزاف، اشتغال زنان، اردوهای خارجی زنان با توجه به رویکرد تطبیقی به نظر فقها در مورد نشوز با بهره گیری از قواعد فقهی و اصولی همچون قیاس اولویت، تنقیح مناط، وحدت ملاک از عوامل جدید نشوز زوجه در جامعه الکترونیک بشمار می آیند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - واکاوی فقهی و حقوقی اجرت‌المثل زوجه ناشزه
علی اکبر طاهری علی چهکندی نژاد سید محمد رضوی

10.3495/jiil.2022.694024

اجرت‌المثل زوجه نهاد حقوقی جدیدی است که در قوانین موضوعه کشور با هدف حمایت مالی از زوجه وضع شده و عامل آن ضمان عمل زوجه می‌باشد و ارتباطی با اجاره اشخاص ندارد. تبیین علمی اجرت رضاع و یا حضانت می‌تواند مؤید پذیرش اجرت‌المثل زوجه نیز باشد. نفقه که از حقوق مالی زوجه محسوب أکثر

اجرت‌المثل زوجه نهاد حقوقی جدیدی است که در قوانین موضوعه کشور با هدف حمایت مالی از زوجه وضع شده و عامل آن ضمان عمل زوجه می‌باشد و ارتباطی با اجاره اشخاص ندارد. تبیین علمی اجرت رضاع و یا حضانت می‌تواند مؤید پذیرش اجرت‌المثل زوجه نیز باشد. نفقه که از حقوق مالی زوجه محسوب می‌گردد با تحقق نشوز ساقط می‌گردد، اما در خصوص اجرت‌المثل خدمات زوجه در ایام نشوز با توجه به دیدگاه‌های متفاوت فقها در تحقق نشوز می‌توان گفت، تعلق اجرت‌المثل به زوجه ناشزه به دلیل عدم تمکین محل اشکال است، اگر مبنای تحقق نشوز، تمکین خاص باشد زوجه مستحق دریافت اجرت‌المثل است و اگر مبنای تحقق نشوز تمکین عام باشد به نظر می‌رسد با توجه به تبصره الحاقی ماده 336 ق.م شرایط استحقاق زوجه برای دریافت اجرت‌المثل دشوار است. موضوع مذکور به‌صورت مستقل مورد پژوهش واقع نگردیده در این مقاله به شیوه توصیفی- تحلیلی مبنای فقهی و قانونی اجرت‌المثل زوجه را تبیین نموده و به بررسی آثار نشوز زوجه در ارتباط با اجرت‌المثل پرداخته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - آثار ابتلائات روانی زوجه در برخورداری وی از نفقه
زینب مشهودی حسن عابدیان سید محمدمهدی احمدی علیرضا عسگری

باید جنون زوجه را از سایر اختلالات روانی نسبت به روابط خانوادگی، تفکیک کرد. تفکیک بین اختلالات روانی قابل درمان و اختلالات روانی غیرقابل درمان، ضروری است زیرا فقدان این تفکیک، یکی از عوامل مهم تضییع حقوق زوجه‌ی مبتلا به اختلالات روانی است. این ضرورت وجود دارد نفقه‌ی این أکثر

باید جنون زوجه را از سایر اختلالات روانی نسبت به روابط خانوادگی، تفکیک کرد. تفکیک بین اختلالات روانی قابل درمان و اختلالات روانی غیرقابل درمان، ضروری است زیرا فقدان این تفکیک، یکی از عوامل مهم تضییع حقوق زوجه‌ی مبتلا به اختلالات روانی است. این ضرورت وجود دارد نفقه‌ی این قبیل زوجه‌ها را از منظر فقه مورد بررسی قرار دهیم. این مقاله صور اختلالات روانی زوجه و توانایی تمکین وی را در زمانی که زوج از اختلالات روانی وی آگاه است، مورد بررسی قرار می‌دهد. زوجه‌ی مبتلا به اختلالات روانی، قدرت تمکین دارد و استحقاق وی بر نفقه، صور مختلفی دارد. وقتی اختلال روانی زوجه قابل درمان باشد، زمان وقوع تنش‌های عصبی، موقت و گذرا است و بعد از گذر استرس، او قادر به تمکین است، در این صورت اگر زوجه از روی عمد تمکین نکند، مستحق نفقه نیست زیرا در فرض دوره‌ی افاقه در اختلالات روانی قابل درمان، زوجه قدرت اراده‌کردن تمکین را دارد و می‌تواند تمکین کند ولی عمداً تمکین نمی‌کند، پس مستحق نفقه نیست. اگر اختلال روانی زوجه غیرقابل درمان باشد، وی به دلیل ماهیت اختلالی که دارد، قادر به تمکین نیست نه به دلیل نشوز، در این صورت وی هرچند که قدرت تمکین ندارد اما مستحق نفقه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - آثار ابتلائات روانی مادر در برخورداری وی از حق حضانت
زینب مشهودی حسن عابدیان محمدمهدی احمدی علیرضا عسگری

یکی از چالشهایی که وجود دارد احکام صادره نسبت به حق حضانت مادران مبتلا به اختلالات روانی است که به دلیل فقدان قانونی دقیق، این افراد تحت عنوان مجنون مورد بررسی قرار میگیرند. هدف ما تبیین اختلالات روانی مادر از جنون است، تا به وضع قوانین در حوزهی رعایت حقوق این افرد ک أکثر

یکی از چالشهایی که وجود دارد احکام صادره نسبت به حق حضانت مادران مبتلا به اختلالات روانی است که به دلیل فقدان قانونی دقیق، این افراد تحت عنوان مجنون مورد بررسی قرار میگیرند. هدف ما تبیین اختلالات روانی مادر از جنون است، تا به وضع قوانین در حوزهی رعایت حقوق این افرد کمک کنیم. روش این مقاله کتابخانهای - تحلیلی است. یافتههای به دست آمده عبارتند از این که: در فرض ابتلاء مادر به اختلالات روانی باید ابتدا نوع اختلال وی برای دادگاه مشخص شود و بعد صلاحیت وی نسبت به حضانت بررسی شود، زیرا اختلالات روانی، معنایی اعم از جنون دارند و به سه دسته تقسیم میشوند: اختلالات روانی جنونی، سفهی و معتوهی. به صرف ابتلاء مادر به اختلال روانی، نمیتوان مانند جنون حکم به سلب حضانت وی نمود. در اختلالات روانی سفهی و اختلالات روانی معتوهی، شرایط روانی مناسب برای پذیرش حضانت در مادر وجود دارد و در برخی موارد حتی حضانت فرزند، منجر به بهبود حال مادر می شود، اما در اختلالات روانی جنونی، مادر شرایط غیرقابل درمانی دارد و به دلیل ماهیت آن اختلال، نه تنها توانایی حضانت را ندارد بلکه به مصالح فرزند آسیب میزند که در این موارد، حق حضانت از وی سلب میشود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - تبعیت یا عدم تبعیت ارث خیار از ارث مال
سجاد شهباز

یکی از متفرعات بحث ارث، موضوع تبعیت یا عدم تبعیت ارث خیار از ارث مال است. در مواردی که برخی از ورثه از اصل مال محروم باشند، آیا ایشان از حق خیار متعلق به آن مال نیز محروم خواهند بود؟ در این مسأله نظرات متعددی از سوی فقها ابراز گردیده است. اختلاف‌نظرها ریشه در اختلاف در أکثر

یکی از متفرعات بحث ارث، موضوع تبعیت یا عدم تبعیت ارث خیار از ارث مال است. در مواردی که برخی از ورثه از اصل مال محروم باشند، آیا ایشان از حق خیار متعلق به آن مال نیز محروم خواهند بود؟ در این مسأله نظرات متعددی از سوی فقها ابراز گردیده است. اختلاف‌نظرها ریشه در اختلاف در مفهوم خیار دارد. در این مقاله با پذیرش مفهوم حلی برای خیار و ترسیم استقلال حق خیار از مال و پذیرش ارتباط آن با عقد، نظریه مشهور فقها مبنی بر عدم تبعیت ارث مال از ارث خیار تقویت شده است. با این تحلیل سعی شده است سکوت و اطلاق قانون مدنی حمل بر نظریه مشهور گردد. در پژوهش حاضر داده‌ها با روش کتابخانه‌ای استخراج و با روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - موارد موجه عدم تمکین زوجه در حقوق ایران
حمید ابهری محمد صالح صفایی

تمکین، یکی از آثار غیر مالی مترتب بر عقد نکاح است. حسن معاشرت، معاضدت و برقراری رابطه زناشویی در حد متعارف از مصادیق تمکین می‌باشد. طبق ماده 1108 قانون مدنی، چنانچه زوجه بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت(تمکین)، امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود. با وجود این، در برخی م أکثر

تمکین، یکی از آثار غیر مالی مترتب بر عقد نکاح است. حسن معاشرت، معاضدت و برقراری رابطه زناشویی در حد متعارف از مصادیق تمکین می‌باشد. طبق ماده 1108 قانون مدنی، چنانچه زوجه بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت(تمکین)، امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود. با وجود این، در برخی موارد زوجه می‌تواند از تمکین در برابر زوج امتناع کند و این امتناع، موجه بوده و او را ناشزه نخواهد کرد. بسیاری از این موارد مبتنی بر قاعده لاضرر است یعنی زوجه برای دفع ضرر از خود، می-تواند از تمکین در مقابل زوج خودداری کند. در این تحقیق، موارد موجه بودن عدم تمکین زوجه از زوج در حقوق ایران(حقوق موضوعه و فقه امامیه) مورد بررسی قرار می‌گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - شرط سقوط نفقه زوجه در ضمن عقد نکاح
زهره حاجیان فروشانی سید ابوالقاسم نقیبی

10.22034/ijrj.2018.541392

در حقوق اسلامی یکی از آثار مهم نکاح از نظر اسلام، الزام زوج به دادن نفقه زوجه است. چنانچه زوج در ضمن عقد نکاح شرط کند که زوجه از نفقه بهره مند نباشد یا تنها از بخشی از آن بهره مند شود، صحت چنین شرطی مبتنی بر آن است که نفقه از مصادیق حق تلقی گردد. همچنین اسقاط آن نسبت به أکثر

در حقوق اسلامی یکی از آثار مهم نکاح از نظر اسلام، الزام زوج به دادن نفقه زوجه است. چنانچه زوج در ضمن عقد نکاح شرط کند که زوجه از نفقه بهره مند نباشد یا تنها از بخشی از آن بهره مند شود، صحت چنین شرطی مبتنی بر آن است که نفقه از مصادیق حق تلقی گردد. همچنین اسقاط آن نسبت به زمان آینده صحیح باشد. زیرا فقط حقی را می توان توسط شرط در ضمن عقد ساقط کرد که اسقاط آن صرف نظر از شرط صحیح باشد. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی- استنباطی و گردآوری اطلاعات مورد نیاز به صورت کتابخانه ای مسأله شرط سقوط نفقه زوجه مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به روایات و از آنجایی که به مانند سایر دیون، ویژگی قابلیت اسقاط و نقل و انتقال به وسیله ارث و مصالحه در نفقه زوجه جاری است باید آن را حق بشمار آورد. همچنین با توجه به اینکه اسقاط نفقه زوجه نسبت به تمام زمان آینده صحیح است و شرط سقوط آن هیچ مخالفتی با قوانین آمره و نظم عمومی ندارد، شرط سقوط نفقه زوجه در ضمن عقد نکاح صحیح و معتبر تلقی می گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - بررسی تطبیقی مبانی تعلق نفقه زوجه در فقه اسلامی و آثار آن در زندگی زناشویی
سهیلا رستمی وریا حفیدی ابوبکر احمدی

10.22034/ijrj.2023.700472

نظام مالی نفقه از آثار ازدواج و از حقوق ثابت زوجه و جزو مسئولیت‌های زوج در فقه اسلامی است. همه مذاهب اسلامی در خصوص لزوم پرداخت نفقه به زوجه اتفاق‌نظر دارند؛ اما در مبنای ثبوت علت آن هم‌رأیی نیستند و عقد ازدواج، حبس، تمکین، وجوب با عقد و استقرار با تمکین، تمکین و احتباس أکثر

نظام مالی نفقه از آثار ازدواج و از حقوق ثابت زوجه و جزو مسئولیت‌های زوج در فقه اسلامی است. همه مذاهب اسلامی در خصوص لزوم پرداخت نفقه به زوجه اتفاق‌نظر دارند؛ اما در مبنای ثبوت علت آن هم‌رأیی نیستند و عقد ازدواج، حبس، تمکین، وجوب با عقد و استقرار با تمکین، تمکین و احتباس، دخول زوج بالغ و یا فراخوانده شدن زوج برای دخول البته درصورت حصول شرایط، و پذیرش حق ریاست و سرپرستی زوج بر خانواده را از مبانی و علل تعلق نفقه به زوجه بیان نموده‌اند. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه تطبیقی میان مذاهب اسلامی به بررسی دیدگاه‌های مطرح شده از جانب فقها پرداخته است. حاصل استقراء و بررسی دیدگاه‌های فوق، پذیرش نظریه تمکین به‌عنوان مبنای ثبوت نفقه‌ی زوجه است؛ زیرا جامع سایر نظرات و همگام و هماهنگ با مقاصد شریعت، هدف از ازدواج و رسالت کلی بنیاد خانواده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - آثار ابتلائات روانی زوجه در برخورداری وی از مهریه
سید حسن عابدیان کلخوران

10.22034/ijrj.2020.675501

از آنجا که اختلالات روانی صرفاً به معنی جنون نیستند و معنی عامی دارند که شامل جنون هم می شوند و به دلیل اینکه نسبت به جنون زوجه تحقیقات زیادی به عمل آمده اما نسبت به سایر اختلالات روانی زوجه و حقوق وی، بررسی چندانی به عمل نیامده، از این رو در این مقاله یکی از حقوق مهم ز أکثر

از آنجا که اختلالات روانی صرفاً به معنی جنون نیستند و معنی عامی دارند که شامل جنون هم می شوند و به دلیل اینکه نسبت به جنون زوجه تحقیقات زیادی به عمل آمده اما نسبت به سایر اختلالات روانی زوجه و حقوق وی، بررسی چندانی به عمل نیامده، از این رو در این مقاله یکی از حقوق مهم زوجه که استحقاق مهریه است، نسبت به زوجه های مبتلا به اختلالات روانی مورد بررسی قرار می گیرد. در این مقاله صور برخورداری زوجه مبتلا به اختلالات روانی نسبت به مهریه بررسی شده است. نتیجه ای که به دست آمد نشان می دهد که نوع اختلال روانی زوجه تأثیری در استحقاق یا عدم استحقاق وی نسبت به مهریه ندارد، بلکه آنچه که در این راستا تأثیرگذار است علم زوج نسبت به ابتلاء زوجه به اختلالات روانی است یعنی در صورت جهل زوج به اختلال روانی زوجه و با تحقق تدلیس در حق زوج، وی خیار فسخ ناشی از تدلیس دارد، در این صورت نوع اختلال روانی زوجه صرفاً در تعیین میزان خسارتی که زوج می تواند از مدلس مطالبه کند، نقش دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - بررسی تطبیقی نفقه زوجة مفقود خارج شده از عقد نکاح
محمد غلامی علیایی رضا رنجبر رحیم وکیل زاده علیرضا لطفی

10.22034/ijrj.2023.705650

در برخی از موارد افراد با انگیزه های مختلف از جمله کار، مسافرت، اختلاف خانوادگی و یا هر دلیل دیگری اقامتگاه و محل سکونت خود را ترک می نمایند و بعداز مدتی خبری دال بر حیات ایشان به دست نمی رسد؛ چنین شخصی از نظر فقه و حقوق اسلامی غایب نامیده می شود. در این پژوهش به بررسی أکثر

در برخی از موارد افراد با انگیزه های مختلف از جمله کار، مسافرت، اختلاف خانوادگی و یا هر دلیل دیگری اقامتگاه و محل سکونت خود را ترک می نمایند و بعداز مدتی خبری دال بر حیات ایشان به دست نمی رسد؛ چنین شخصی از نظر فقه و حقوق اسلامی غایب نامیده می شود. در این پژوهش به بررسی استحقاق نفقه زوجه ی مفقود که با حکم حاکم، شرعاً از عقد نکاح مفقودخارج شده، از دیدگاه مکاتب خمسه پرداخته شده است و در ادامه با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی درصدد پاسخی مناسب به این پرسش است که آیا زوجه غایب که به حکم حاکم مطلقه می شود در ایام عدّه مستحقّ نفقه است؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد که اگر جدایی زوجین، ناشی از حکم حاکم شرع به طلاق باشد، زوجه ی مفقود در ایام عدّه ، مستحقّ نفقه خواهد بود، چرا که هر زنی در ایام عدّه طلاق مستحّق نفقه است و هیچ دلیلی بر استثنای زوجة مفقود وجود ندارد ولی چنانکه این جدایی، حاصل حکم به موت فرضی مفقود باشد، طبق قواعد فقهی، زوجه، مستحقّ نفقه نخواهد بود چرا که زن در ایام عدّه وفات مستحقّ نفقه نیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - حق اشتغال زوجه و چگونگی تزاحم آن با حق تمکین زوج در متون تاریخی فقهی
حمیدرضا ناظمی هرندی داود نصیران سیدمحمد هادی مهدوی

هدف پژوهش حاضر بررسی حق اشتغال زوجه و چگونگی تزاحم آن با حق تمکین زوج در فقه، حقوق مدنی و رویه قضایی است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که حق اشتغال از جمله آزادی‌های بنیادین و حقوق اساسی هر فردی محسوب می‌شود. زنان نیز به عنوان عضوی از جامع أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی حق اشتغال زوجه و چگونگی تزاحم آن با حق تمکین زوج در فقه، حقوق مدنی و رویه قضایی است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که حق اشتغال از جمله آزادی‌های بنیادین و حقوق اساسی هر فردی محسوب می‌شود. زنان نیز به عنوان عضوی از جامعه انسانی از این حق برخوردارند. در اسناد بین‌المللی و قوانین داخلی ایران، مسئله اشتغال زنان مورد توجه و تـأیید قرار گرفته است. در اسلام و قوانین موضوعه از سویی استقلال مالی در کسب و کار زن پذیرفته شده و از سوی دیگر ریاست زوج بر خانواده و حق تمکین او محدودیتی برای زوجه در اشتغال ایجاد کرده است. لازمه اشتغال به ویژه اشتغال در خارج از خانه، خروج زن از منزل است در حالی‌که خروج زن از منزل ممکن است با تمکین او از شوهر و حفظ مصالح خانواده مغایرت پیدا کند. در این مقاله مسأله اشتغال زن در اسناد بین‌المللی، قوانین داخلی و فقه و ارتباط آن با حق تمکین ‌مرد مورد بررسی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - اعتبار سنجی روایت خیانه‌الزوجه (برمبنای روش تاریخ‌گذاری و تحلیل اسناد – متن)
زینب اخباری محمد حسین بیات علی شریفی

وضعیت زنان در دوره&lrm;‌های مختلف از متونی که در قالب روایات رسیده، متأثر است. برخی از این متون از اصالتی بعد از دوره‌ی پیامبرص برخودارند و برای کارکرد‌های گوناگون ایجاد شده‌اند. اسرائیلیات یکی از ابزارهایی بود که در راستای اغراض برخی حاکمان به ایجاد متن‌های مورد نیاز ب أکثر

وضعیت زنان در دوره&lrm;‌های مختلف از متونی که در قالب روایات رسیده، متأثر است. برخی از این متون از اصالتی بعد از دوره‌ی پیامبرص برخودارند و برای کارکرد‌های گوناگون ایجاد شده‌اند. اسرائیلیات یکی از ابزارهایی بود که در راستای اغراض برخی حاکمان به ایجاد متن‌های مورد نیاز برای زنان کمک کرد. روایات آمیخته شده با اسرائیلیات خود بخشی از جریان بزرگ‌تر ورود این آموزه‌ها در متن‌های روایی مسلمانان است که روایت خیانة ‌الزوجة نمونه‌ای از آن است. بدین صورت که معمولا آموزه‌های تورات درقالب روایت عرضه ‌شد. در این پژوهش براساس روش تاریخ‌گذاری سند – متن، مشخص شد اصالت متنی روایت خیانة‌ الزوجة در نیمه اول قرن اول و بر مبنای تاریخ سندی، در اواخر قرن دوم باز نشر شده است. از نتایج ایجاد این روایت کارکردهای گوناگون آن بود. کارکرد فرهنگی این روایت در قرن اول محدود کردن زنان و کارکرد آن در دوره عباسیان، سیاسی و برای دور کردن ایشان از مناصب حکومتی و حاکمان است. با توجه به وضعیت یهود در جامعه نومسلمان آن روز از اسرائیلیات جهت بهره‌برداری از اهداف فرهنگی و سیاسی حاکمان استفاده شد و روایت خیانة الزوجة با خیانت‌کارخواندنزنان، راندن ایشان از قدرت را مدلل کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - راهکارهای پیشگیرانة کاهش زندانیان جرم ترک نفقه
سیدمحمدرضا موسوی فرد

آموزه‌های پیشگیرانه از مجرمیت ترک نفقه زوج نسبت به زوجه در جرائم حوزه خانواده به‌عنوان یک حوزه بکر مطالعاتی در قالب جرم‌شناسی پیشگیری و کاربردی با تأکید بر آموزش و تعالیم خانواده می‌تواند لقب گیرد که تاکنون مغفول مانده است و علیرغم وجود تکالیف قانونی در قوه قضاییه بدان أکثر

آموزه‌های پیشگیرانه از مجرمیت ترک نفقه زوج نسبت به زوجه در جرائم حوزه خانواده به‌عنوان یک حوزه بکر مطالعاتی در قالب جرم‌شناسی پیشگیری و کاربردی با تأکید بر آموزش و تعالیم خانواده می‌تواند لقب گیرد که تاکنون مغفول مانده است و علیرغم وجود تکالیف قانونی در قوه قضاییه بدان توجه خاصی نشده است. همین عدم توجه در این عنوان مجرمانه خاص با توجه به نرخ بالای طلاق در ایران باعث تشکیل پروندهای فراوان قضایی به‌صورت یومیه و بالتبع افزایش جمعیت محکومین اعم از حقوقی و کیفری که در اینجا جمعیت کیفری مدنظر می‌باشد به طرز قابل‌توجهی باعث افزایش شده است. در این مقاله پژوهشی از منظر روشی توصیفی تحلیلی درعین‌حال کاربردی در پی بافتن پاسخی مناسب برای این سؤال هستیم براساس قوانین موجود آیا می‌توان راهکارهای علمی و عملی در قالب جرم‌شناسی پیشگیری کاربردی برای جلوگیری از عدم مجرمیت زوج و کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها در این عنوان مجرمانه خاص ارائه کرد؟ در پاسخ باید گفت: راهکارهایی از جمله: پرداخت وجه النفقه به شماره کارت زوجه، دسترسی به شبای حساب زوجه در صورت لزوم، استفاده از طرح کارت خانواده در زمان صلح، پرداخت به صندوق سپرده دادگستری با ارسال اظهارنامه، اخذ فاکتور در خریدها تحت عنوان نفقه، به‌صورت سنتی گرفتن شاهد در پرداخت نفقه، دلایل محکمه‌پسند، در عدم تمکین عام و خاص زوجه، می‌تواند از جمله راهکارهای مطمئن پیشگیرانه در عدم مجرمیت زوج در این موارد دانست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - بازآموزی سبک اسنادی و رضایت زناشویی در زوجهای ایرانی
مرضیه السادات قریشیان حمیدطاهر نشاط دوست حسین مولوی

به منظور بررسی اثربخشی بازآموزی سبک اسنادی در افزایش رضایت زناشویی زوجها، 20 زوج ایرانی از مرکز مشاوره و مداخله خانواده شهر اصفهان به گونه غیرتصادفی انتخاب و در دو گـروه آزمایشی و گـواه جایگزین شدند. در گروه آزمایشی به مدت هفت جلسه هفتگی بازآموزی سبک اسنادی به کـار گـرف أکثر

به منظور بررسی اثربخشی بازآموزی سبک اسنادی در افزایش رضایت زناشویی زوجها، 20 زوج ایرانی از مرکز مشاوره و مداخله خانواده شهر اصفهان به گونه غیرتصادفی انتخاب و در دو گـروه آزمایشی و گـواه جایگزین شدند. در گروه آزمایشی به مدت هفت جلسه هفتگی بازآموزی سبک اسنادی به کـار گـرفته شد. گروه گواه جلسه‌ای نداشتند. پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (اولسون، فورنیر، دراکمن، کوبین و بارنز، 1989) سه بار اجرا شد: قبل از آغـاز آمـوزش، بلافاصله و دو ماه پس از پایان آموزش. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان دادند که بازآموزی سبک اسنادی، رضایت زناشویی را بـه طور معناداری (001/0= p) افزایش می‌دهد. یافته‌ها براساس نقش بازآموزی اسنادی در افزایش تعاملهای مثبت و کاهش تعاملهای منفی در زوجها مورد بحث قرار گرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - مطالعه تطبیقی ماهیت حق حبس زوجه و قابلیت اسقاط آن در فقه و حقوق
فخرآفاق حمیدی سید احمد علی هاشمی حسین ناصری مقدم

10.30495/alr.2021.684636

زمینه و هدف: حق حبس، حق امتناع زوجه در فقه و حقوق اسلامی است که بر اساس آن زن حق دارد از تمکین شوهر تا دریافت مهریه خودداری کند، بدون اینکه این عمل نشوز محسوب شده و مسقط حق وی بر نفقه گردد. این حق بنا به نظر مشهور پس از یک‌بار تمکین از بین می‌رود. مبنای حق حبس در ماهیت، أکثر

زمینه و هدف: حق حبس، حق امتناع زوجه در فقه و حقوق اسلامی است که بر اساس آن زن حق دارد از تمکین شوهر تا دریافت مهریه خودداری کند، بدون اینکه این عمل نشوز محسوب شده و مسقط حق وی بر نفقه گردد. این حق بنا به نظر مشهور پس از یک‌بار تمکین از بین می‌رود. مبنای حق حبس در ماهیت، معوض یا شبه‌معوض یا در حکم معوض عقد نکاح، در فقه اسلامی است و به عنوان امتیازی برای زنان مقرر گردیده است که طبق نظر مشهور و رای وحدت رویه دیوان عالی کشور، تقسیط مهر موجب سقوط آن نمی‌گردد؛ اگرچه به نظر می‌رسد پذیرش چنین امری برخلاف عدل و انصاف و مغایر با مصالح خانواده باشد.روش‌شناسی: مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه‌ای به بررسی سؤال مورد اشاره پرداخته است.یافته‌ها و نتایج: ضمن شناسایی مبانی حق مذکور از منظر فقهی و حقوقی، یافته تحقیق بیانگر آن است که حبس از مقوله حق بوده و قابلیت اسقاط یکی از ویژگی‌های اساسی حق می‌باشد. لذا، زوجه می‌تواند بعد از نکاح، حق حبس خود را ساقط نماید، اما اسقاط حق مذکور پیش از وقوع نکاح و وجوب مهریه، مصداق مالم یجب بوده و بلااثر می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - تعیین حدود توسل به قاعده عسر و حرج در طلاق زوجه از نظر فقه امامیه با نگاهی به کاربرد آن در حقوق موضوعه
بهروز حسین‌زاده علی آل‌بویه علیرضا مظوم رهنی علیرضا رجب زاده اصطهباناتی

این پژوهش با عنوان تعیین حدود توسل به قاعده عسر و حرج در طلاق زوجه از نظر فقه امامیه با نگاهی به کاربرد آن در حقوق موضوعه با روش تحلیلی- توصیفی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای، مراجعه به اساتید حقوق و غیره کوشیده است ثابت نماید که در فقه امامیه و حقوق ایران، زوجه می‌تو أکثر

این پژوهش با عنوان تعیین حدود توسل به قاعده عسر و حرج در طلاق زوجه از نظر فقه امامیه با نگاهی به کاربرد آن در حقوق موضوعه با روش تحلیلی- توصیفی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای، مراجعه به اساتید حقوق و غیره کوشیده است ثابت نماید که در فقه امامیه و حقوق ایران، زوجه می‌تواند در صورت اثبات عسر و حرج خود، از حاکم و قاضی درخواست طلاق نماید. بر اساس قانون هم قاضی می-تواند از هر طریقی عسر و حرج زوجه را احراز نمود، به او مجوز طلاق بدهد. همچنین، زن می‌تواند ضمن عقد، شرط کند به طور مطلق یا در مواردی معین، وکیل شوهر باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی، خود را مطلقه نماید. همچنین از دست آوردهای این پایان نامه آن است که اثبات نموده عنوان عسر و حرج محدود به مصادیق خاص نمی‌باشد و احصاء موارد در قانون مدنی، جنبه تمثیلی دارد؛ بنابراین با توجه به اینکه قانون مدنی مصادیق عسر و حرج زنان را محصور و محدود ندانسته بلکه تشخیص آن را بر عهده قضات محاکم خانواده گذارده است، لذا شایسته است قاضی به محض دریافت عسر و حرج زوجه، واقعاً از او حمایت کند و او را در جهت نحوه احقاق حق خویش ارشاد نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - تحلیل حقوقی نفقه ی زوجه ی دائم موضوع ماده 1107 قانون مدنی
محمدهاشم صمدی اهری

نفقه زوجه در ازدواج دائم در حقوق ایران و اسلام بر عهده ی شوهر است. در حقوق اسلام که احکام آن الهام بخش در تنظیم اصول و ضوابط بسیاری از موضوعات یا تقریباً بیشتر موضوعات و مسائل قانون مدنی مخصوصاً در باب احکام نکاح است، تامین هزینه ی خانواده از جمله کلیه ی مخارج شخصی زوجه أکثر

نفقه زوجه در ازدواج دائم در حقوق ایران و اسلام بر عهده ی شوهر است. در حقوق اسلام که احکام آن الهام بخش در تنظیم اصول و ضوابط بسیاری از موضوعات یا تقریباً بیشتر موضوعات و مسائل قانون مدنی مخصوصاً در باب احکام نکاح است، تامین هزینه ی خانواده از جمله کلیه ی مخارج شخصی زوجه ی دائم بر عهده ی شوهر است و زوجه در این زمینه هیچگونه تعهد یا مسئولیتی نخواهد داشت هرچند زوجه از ثروت فراوانی برخوردار باشد. بنابراین شوهر حق ندارد از تامین هزینه نیازهای شخصی زن به علت دارا بودن و بی نیاز بودن زن خودداری کند. این حکم در حقوق ایران بدون تردید اعمال می گردد. به عبارت دیگر تکلیف شوهر در پرداخت نفقه ی زوجه ی دائم چه در حقوق اسلام و چه در سیستم حقوقی ایران جزء احکام مسلم و تخلف ناپذیر است و در حقوق اسلام مستندات این حکم آیات قران و اخبار و روایات موثق واصله در این زمینه است. بنابراین حکم شارع اسلام که مبنای قواعد قانونی مدنی ایران در باب نفقه است با شرط خلاف آن قابل تغییر نیست و اگر بر زوجه ی دائم در هنگام انعقاد عقد ازدواج یا قبل و بعد از ازدواج شرط شود که نفقه و تامین هزینه شخصی زن در صورت ثروتمند و بی¬نیاز بودن از جهت مالی بر عهده خود زوجه باشد چنین شرطی به علت مخالفت با حکم مسلم شرعی و در نتیجه به علت خلاف ضابطه آمده در سیستم حقوقی ایران باطل و بلا اثر خواهد بود و زن به شرط عدم نشوز و انجام وظایف زناشویی بدون عذر موجه استحقاق دریافت نفقه و هزینه زندگی شخصی خود را از شوهر خواهد داشت. در مقاله ی حاضر و در تحلیل حقوقی ماده ی 1107 قانونی مدنی به بررسی شرایط تعلق نفقه ی زوجه ی دائم ماهیت نفقه ی زوجه و خصوصیات نفقه ی زوجه و مصادیق و میزان نفقه پرداخته شده است و در این بررسی از نظر فقها، اساتید حقوق و نظرات قضایی و نظریات مشورتی اداره کل حقوقی قوه ی قضائیه و سایر منابع و مآخذ استفاده شده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - حدود اعتبار و اثر ضمانت از نفقه آینده زوجه
شکرالله نیکوند حسین جلالی

چکیدهعقود ضمان و نکاح در مقایسه با دیگر قراردادها دارای ویژگی‌های خاص و استثنایی هستند و موضوع ضمانت از نفقه زوجه ترکیبی از ویژگیهای هر دو عقد را داراست. در فرضی که شخص ثالثی هنگام عقد از شوهر نسبت به نفقه آینده زوجه ضمانت می‌کند، بطلان یا صحت این ضمانت و اثر آن مورد سو أکثر

چکیدهعقود ضمان و نکاح در مقایسه با دیگر قراردادها دارای ویژگی‌های خاص و استثنایی هستند و موضوع ضمانت از نفقه زوجه ترکیبی از ویژگیهای هر دو عقد را داراست. در فرضی که شخص ثالثی هنگام عقد از شوهر نسبت به نفقه آینده زوجه ضمانت می‌کند، بطلان یا صحت این ضمانت و اثر آن مورد سوال است زیرا معمول است گاهی چنین شرطی ضمن عقد قرار می‌دهند. یکی از شرایط صحت عقد ضمان، وجود دین یا مورد معامله است و به استناد ماده 691 قانون مدنی وجود سبب دین برای صحت ضمانت کافی است. نویسندگان حقوق معتقدند از شوهر می‌توان نسبت به نفقه آینده زن ضمانت نمود زیرا عقد نکاح سبب دین شوهر نسبت به نفقه آینده زن است. اثر عقد ضمان در قانون مدنی به تبع فقه امامیه انتقال دین است یعنی ذمه مدیون بری و ذمه ضامن مشغول (مدیون) می‌شود. اما نفقه آینده زوجه دارای ویژگیهایی است که آن را از دیگر دیون متمایز و جدا می‌کند. تعهد شوهر نسبت به نفقه با دیگر تعهدات زوجین مثل حسن معاشرت، سکونت مشترک و تمکین در ارتباط است و این تعهدات قابل واگذاری (انتقال) نیستند. از نظر نویسنده ضمانت از شوهر نسبت به نفقه آینده زوجه نمی‌تواند اثر عقد ضمان و انتقال دین را داشته باشد. با چنین ضمانتی تعهد شوهر در خصوص نفقه که با دیگر تعهدات زوجین در ارتباط است، از بین نمی‌رود ولی به استناد شرط ضمنی و عرف در صورت عدم پرداخت نفقه توسط شوهر می‌توان از ضامن مطالبه نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - تاثیر حق طلاق زوجه درفروپاشی خانواده
سیما اسمعیل پور طیب افشار نیا

این مقاله برگرفته از پایان نامه بوده و به مطالعه عوامل مؤثر بر طلاق می پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که قابلیت اسقاط حق طلاق زوجه از طرف وی و با رضایت کامل، می تواند به کاهش آمارطلاق در جامعه کمک شایانی می کند. چرا که اغلب طلاق ها به دلایل پیش پا افتاده صورت م أکثر

این مقاله برگرفته از پایان نامه بوده و به مطالعه عوامل مؤثر بر طلاق می پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که قابلیت اسقاط حق طلاق زوجه از طرف وی و با رضایت کامل، می تواند به کاهش آمارطلاق در جامعه کمک شایانی می کند. چرا که اغلب طلاق ها به دلایل پیش پا افتاده صورت می گیرد که نشان از مسائلی چون فقر آموزش های قبل از ازدواج به زوجین، پایین بودن سطح فرهنگی جامعه و بالا رفتن سطح توقعات زوجه بنابر چشم و هم چشمی های درون جامعه می باشد. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی و از نوع پس رویدادی می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - تحلیل فقهی - اخلاقی اجرت‌المثل زوجه در فضای خانواده
علی اکبر طاهری

اجرت‌المثل زوجه یکی از حقوق مالی زوجه به شمار می‌آید که به نسبت سایر حقوق همچون، نفقه و مهریه با رویکردهای متفاوتی روبرو بوده است. یافته‌ها نشان می‌دهد، انجام کارهای منزل جزء وظایف شرعی زوجه محسوب نمی‌گردد و وی می‌تواند از انجام آن امتناع کند و یا اینکه در قبال انجام فع أکثر

اجرت‌المثل زوجه یکی از حقوق مالی زوجه به شمار می‌آید که به نسبت سایر حقوق همچون، نفقه و مهریه با رویکردهای متفاوتی روبرو بوده است. یافته‌ها نشان می‌دهد، انجام کارهای منزل جزء وظایف شرعی زوجه محسوب نمی‌گردد و وی می‌تواند از انجام آن امتناع کند و یا اینکه در قبال انجام فعالیتهای داخل منزل، درخواست اجرت نماید؛ ولی رویکرد مشارکتی زوجین در فضای خانواده به همراه ادله‌ای که بر معاشرت به معروف زوجین در قبال یکدیگر دلالت دارند، ازجمله ادله قرآنی و روایی، تأکید قانون‌گذار بر معاضدت زوجین و ظهور عرفی تبرعی بودن خدمات زوجه در منزل، مؤکد رویکرد اخلاقی اجرت‌المثل زوجه است، همچنین اجرای خدمات زوجه در منزل با هدف رسیدن به آرامش و سعادت خانواده و تقویت روابط خانوادگی مورد تأکید قرار می‌گیرد و نقش مهمی در حفظ وحدت خانواده و ارزش‌های اجتماعی دارد. موضوع مذکور به‌صورت مستقل مورد پژوهش واقع نگردیده، در این مقاله به شیوه توصیفي- تحلیلی، ضمن تبیین ماهیت فقهی اجرت‌المثل زوجه به بررسی زوایای اخلاقی این حق مالی پرداخته است. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات زوجه

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية