مقدمة في المجلة
علمی
♣گواهی رتبه بندی نشریات در سال 1403♣
رتبه علمی وزارت علوم: رتبه ب
نشریه با مشارکت و همکاری انجمن قرآن وعهدین ایران منتشر می شود.
نویسندگان گرامی برای ارسال مقاله، حتما فرم تعارض منافع که در قسمت اصول اخلاقی انتشار مقاله گذاشته شده را پر کرده و در زمان ارسال فایل های مقاله در فایل جداگانه ای بارگذاری نمایید.
نویسنده حتما باید دارای پست الکترونیکی دانشگاهی و کد ارکید (ORCID) جهت ثبت نام در سامانه فصلنامه باشد.جهت راهنمایی برای دریافت کد روی تصویر زیر کلیک کنید.
- · کشور محل چاپ : ایران
- · شروع انتشار: بهار 1389
- . شاپا: 5917-2538 ISSN
- . درصد پذیرش: 7%
- · قابل دسترسی از: گوگل اسکولار، ایندکس کوپرنیکوس، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، مگیران، نورمگز
- magiran.com, noormags.ir. https://journals.indexcopernicus.com/search/details?id=51715
- · ضریب تأثیر : 0.103
- · وضعیت چاپ: چاپی و الکترونیکی
- · نوبتهای چاپ: فصلنامه
- · دسترسی قبلی: بلی
- · زبان مجله: فارسی (چکیده انگلیسی)
- · حوزه تخصصی: مطالعات قرآنی
- · نوع مجله: علمی
- . رتبه در رتبه بندی نشریات دانشگاه آزاد اسلامی: +A
- . دسترسی رایگان و آزاد به مقالات: بلی
- · نمایه شده: بلی
- · نوع داوری: داوری بدون نام و حداقل 2 داور
- · زمان بررسی اولیه: حداکثر 10 روز
- · زمان داوری: حداقل 1 ماه
- · ایمیل مجله: qsqiau@gmail.com
- . رتبه این فصلنامه در کیفی نشریات ISC آخرین رتبه بندی: Q2
این فصلنامه جهت بررسی اولیه مقاله: 3500000 ریال و صدور پذیرش و چاپ: 6500000 ریال دریافت می کند. جهت مشاهده شماره حساب به راهنمای نویسندگان مراجعه کنید.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
(این نشریه تحت قانون بین المللی کپی رایت Creative Commons: BY-NC می باشد)
"این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) می باشد و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید.
فصلنامه مطالعات قرآنی در تاریخ 89/7/5 و بر اساس رأی هفتاد و یکمین جلسه کمیسیون بررسی و تأثیر مجلات علمی دانشگاه آزاد اسلامی علمی پژوهشی شناخته شد.
همچنین شما می توانید با مراجعه به سامانه دو فصلنامه دیگر ما به آدرس دراسات الأدب المعاصر http://cls.iranjournals.ir/ و مطالعات ادبیات تطبیقی http://clq.iranjournals.ir/ مقالات مرتبط را ارسال فرمائید.
شماره مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری: 146663/3 به تاریخ 15/7/1391
نمایه در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)با: شماره مجوز 113/25/89 در تاریخ 16/11/89 و شماره سریال 25789
این فصلنامه تا شماره 9 با نام فدک سبزواران به چاپ رسیده و از شماره 10 (تابستان 91) با نام مطالعات قرآنی به چاپ میرسد.
-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی و تحلیل موانع وصول به کمال انسانی در قرآن کریم
محمدرضا عظیمی علیرضا عبدالرحیمی فرج بهزادوکیل آبادالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402بررسی و تحلیل موانع وصول به کمال انسانی در قرآن کریمچکیده:کمال انسانی، یکی ازمباحث مهمّ وازاهداف قرآن کریم است. ولی می بینیم که خداوندمتعال؛ میلیاردها میلیارد افرادانسانی رامی آفریند، امّا درهردورانی، تعداد اندکی ازمیان این همه انسان های بی شمار، می توانند به کمال دست ی أکثربررسی و تحلیل موانع وصول به کمال انسانی در قرآن کریمچکیده:کمال انسانی، یکی ازمباحث مهمّ وازاهداف قرآن کریم است. ولی می بینیم که خداوندمتعال؛ میلیاردها میلیارد افرادانسانی رامی آفریند، امّا درهردورانی، تعداد اندکی ازمیان این همه انسان های بی شمار، می توانند به کمال دست یافته وبه عنوان انسانی که هدف خداوند ازخلقت آدمیان است، معرّفی شوند. لذا پرسش پژوهش این است که موانع وصول به کمال انسانی کدامند. براساس فرضیّۀ تحقیق، به نظرمی رسد موانع وصول به کمال انسانی وعقوبات آن ها درخلال آیات متعدّدی ازقرآن کریم بیان گردیده است. دراین پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی ومطالعۀ کتابخانه ای واستفاده ازمنابع تفسیری و روایی، ازخلال 110 آیۀ قرآنی، تعداد چهل مانع به عنوان موانع وصول به کمال انسانی، استخراج گردیده ودرچهارگروه موانع: اعتقادی؛ درونی وقلبی؛ مادّی وشهوانی؛ رفتاری واجتماعی طبقه بندی شده است. سپس به روش تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته وبرحسب تهدیدهای آیات نیز، دریازده گروه طبقه بندی شده است. یافته های تحقیق، رابطۀ مستقیم بین شدّت وضعف موانع وتهدیدهارا نشان می دهد. لذا موانع اعتقادی، شدیدترین مانعیّت و اشدّ تهدیدها را دارا بوده ومادرسایرموانع شمرده شده است. چهل مانع، درواقع چهل حجاب کمال هستند که با غلبه برهریک ازاین حجاب ها انسان می تواند مرتبه ای ازکمال راطی کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - نقش بافت در معناآفرینی آیات متشابه با تکیه بر نظریه فرث
زهره قربانی مادوانی بهناز خواجه محمد ابادی ریحانه علوی طبائیالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402بنابر ضرورت فهم معنا در تحلیل عبارات و بهمنظور فهم صحیح سخنان گوینده، توجه به بافت یکی از ضروریترین مباحث در معناشناسی است؛ ازاینرو زبانشناسان در مطالعاتِ معنیشناسی از دو منظر به بافت توجه میکنند. دستۀ اول معتقدند معنی جمله، جدا از هر بافتی قابل تعیین است و دسته د أکثربنابر ضرورت فهم معنا در تحلیل عبارات و بهمنظور فهم صحیح سخنان گوینده، توجه به بافت یکی از ضروریترین مباحث در معناشناسی است؛ ازاینرو زبانشناسان در مطالعاتِ معنیشناسی از دو منظر به بافت توجه میکنند. دستۀ اول معتقدند معنی جمله، جدا از هر بافتی قابل تعیین است و دسته دوم مانند فرث به نظریۀ بافتِ موقعیتی اعتقاد دارند. وی معتقد است تمامی عناصر تشکیلدهندۀ کلام از جمله شخصیت گوینده و شنونده و محیط اجتماعی و غیره باید بررسی شود تا بدین طریق بتوان به فهم و درک درست از عبارت رسید. بدین منظور مقالۀ حاضر سعی دارد تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و به کمک نظریۀ فرث نقش بافت در کاربرد حروف جر و میزان اهمیت آن را در معناآفرینی، میان برخی آیات متشابه مورد کنکاش قرار دهد. بعد از تحلیلهای صورتگرفته این نتیجه حاصل شد آیات متشابهی که تنها تفاوت آنها در حرف جر است، معنایی متفاوت ایفاء کردهاند که متأثر از سیاق و بافت آیات است؛ بهگونهای که بهطور مثال حرف علی و إلی با دو سیاق جدا ومعنای متفاوت اما در دو آیۀ مشابه قرار گرفتهاند و نیز حرف باء و لام بههمین شکل است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - تحلیل و اعتبارسنجی فهرست ابن عباس در ترتیب نزول سورههای قرآن
علیرضا صدرالدینی احمدیانی مژگان سرشار مریم حاجی عبدالباقیالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402چکیده: برخی از مفسران و دانشمندان علوم قرآنی معتقدند تفسیر بر وفق ترتیب سورهها، برترین روش فهم قرآن و خدمت بدان است؛ چون بدین وسیله میتوان حالات و مراحل نزول را به شکلی روشن و دقیق پی گرفت و بدین ترتیب خواننده در فضای نزول قرآن و شرایط و مناسبات و غایات و مفاهیم آن قر أکثرچکیده: برخی از مفسران و دانشمندان علوم قرآنی معتقدند تفسیر بر وفق ترتیب سورهها، برترین روش فهم قرآن و خدمت بدان است؛ چون بدین وسیله میتوان حالات و مراحل نزول را به شکلی روشن و دقیق پی گرفت و بدین ترتیب خواننده در فضای نزول قرآن و شرایط و مناسبات و غایات و مفاهیم آن قرار میگیرد و حکمت نزول برایش نمایان میشود. لذا از صدر اسلام برخی از صحابه و تابعان، درصدد جمعآوری قرآن بر اساس ترتیب نزول برآمدند. در این میان فهرستی که ابن عباس بنا به نقل عطاء خراسانی از ترتیب نزول سورههای قرآن ارایه کرده است، از اعتبار بیشتری برخوردار است.عبدالله بن عباس شاگرد ممتاز علی (ع) بوده و تفاسیری که از آیات گوناگون قرآن ارایه کرده، موقعیت ممتاز تفسیری او را نسبت به دیگر صحابه به خوبی نشان میدهد. در این مقاله با شواهد قرآنی، تاریخی و روایی نشان داده شده است که فهرست مذکور نیز دارای ضعفهای بسیاری میباشد، و تقدم و تاخر سورهها در آن فهرست با مشکلات جدی رو به رو است. در ضمن تقدم و تاخر سورهها در آن فهرست، لزوما به معنای تقدم و تاخر آیات آن سورهها نیست؛ برای روشن شدن این مطلب نیز چندین مثال بیان شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - بررسی و تحلیل زمان روایت در داستان موسی (ع) براساس دیدگاه ژرار ژنت با تکیه بر قرآن
فرامرز طلایی محمد فرهمند سرابی ودودو ولیزاده فرامرز جلالتالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402در هر روایت داستانی، روایتگری یکی از جنبهی اساسی و اولیهی آن است که بازنمایی اشیا، مکانها و جنبههای ایستای داستان و شخصیتها از طریق آن صورت میگیرد. از مولفه های مطـرح در روایـتگری، مسـألهی زمـان است که مورد توجه روایتشناسان مختلف قرار گرفته است. ژرار ژنت ساخت أکثردر هر روایت داستانی، روایتگری یکی از جنبهی اساسی و اولیهی آن است که بازنمایی اشیا، مکانها و جنبههای ایستای داستان و شخصیتها از طریق آن صورت میگیرد. از مولفه های مطـرح در روایـتگری، مسـألهی زمـان است که مورد توجه روایتشناسان مختلف قرار گرفته است. ژرار ژنت ساختارگرای فرانسوی از نظریهپردازان برجسته در این زمینه می باشد؛ ایشان علاوه بر (وجه و آوا) زمان و زمان پریشی هایِ روایت را یکی از مهمترین مؤلفههای روایتِ داستان درجهت انتقال سریع و بهتر پیام دانسته است. با توجه به اهمیت این موضوع در روایتگری های قرآن کریم، پژوهش مذکور سعی کرده ضمن اشاره به نظریهی روایی ژنت، با روش توصیفی – تحلیلی، زمانِ روایی داستان موسی (ع)،که از برجستهترین داستانهای قرآنی است، را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه این بررسی مشخص می کند که در این داستان، هر چند کما بیش از تمامی شگردهای زمان پریشی، اعم ازترتیب، تداوم و بسامد استفاده گشته است، اما وجه غالب در زمان پریشی ها، با گذشته نگری درون داستانی، در بسامد با نوع مکرر و در تداوم هم بیشتر با حالت حذف یا خلاصه بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - مبانی و اصول انتقام سخت در قرآن و حدیث
رسول تاجیک اسماعیلی اکبر اشرفی احمد بخشایشی اردستانی عبدالحسین الله کرمالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402هر کدام از اعمال و رفتار مردم و مسئولان در یک نظام اسلامی باید مبتنی بر تعالیم اسلام باشد. یکی از مسائلی که یک کشور مسلمان با آن مواجه است، دشمنی و خصومت دشمنان است که منجر به ایجاد مشکلات و خساراتی می شود. در برابر این ضرباتی که از جانب دشمنان ایجاد می شود یکی از اقدام أکثرهر کدام از اعمال و رفتار مردم و مسئولان در یک نظام اسلامی باید مبتنی بر تعالیم اسلام باشد. یکی از مسائلی که یک کشور مسلمان با آن مواجه است، دشمنی و خصومت دشمنان است که منجر به ایجاد مشکلات و خساراتی می شود. در برابر این ضرباتی که از جانب دشمنان ایجاد می شود یکی از اقداماتی که انجام می شود انتقام است. لذا در این تحقیق تلاش می شود مهم ترین مبانی و اصولی که در آیات و روایات برای انتقام وجود دارد تبیین شود. البته در برابر دشمنی که دست از دشمنی بر نمی دارد انتقام سخت مطرح است لذا این مبانی برای انتقام سخت نیز وجود خواهد داشت. از جمله نتایج به دست آمده در این تحقیق این است که انتقام سخت امری مسلم و پذیرفته شده در اسلام است که برخی از مبانی آن عبارتند از: وجود و یگانگی و عدالت خداوند، معاد، کرامت انسان و حرمت جان او و مسئولیت او. همچنین برخی از مهم ترین اصول انتقام، اصل انتقام گرفتن، ظلم ستیزی، عدالت در انتقام، مقابله به مثل و حفظ کرامت و جان انسان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - بررسی و حل تناقضهای موجود در روایات تفسیری اهل بیت (ع) (مطالعة موردی: تفسیر نورالثقلین)
الهام زرین کلاهالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402از تفاسیر مشهور و مورد توجه روایی شیعه، نورالثقلین است که مفسر در آن با نقل روایات اهل بیت(ع) و بعضاً صحابه، به تفسیر آیات قرآن پرداخته است. اثرپذیری حویزی، از گرایشات اخباریگری، باعث شده که بدون توجه به سند و متن و بررسی صحت و سقم آن، احادیثی را نقل کند که گاهاً متناق أکثراز تفاسیر مشهور و مورد توجه روایی شیعه، نورالثقلین است که مفسر در آن با نقل روایات اهل بیت(ع) و بعضاً صحابه، به تفسیر آیات قرآن پرداخته است. اثرپذیری حویزی، از گرایشات اخباریگری، باعث شده که بدون توجه به سند و متن و بررسی صحت و سقم آن، احادیثی را نقل کند که گاهاً متناقض بوده و منجر به نسبتدادن دیدگاههای متفاوت در یک موضوع به ائمه(ع) و در نتیجه سردرگمی مخاطب شود. البته مفسر خود به این موضوع در تفسیر اذعان داشته، اما در رفع آن نکوشیده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش با بکارگیری روش کتابخانهای، تجزیه و تحلیل دادهها ضمن استخراج روایات تفسیری متناقض، به ارزیابی و تحلیل آن پرداخته و به این نتیجه دستیافته-ایم که از حدود 6418 روایت منقول از ائمه (ع) در 15 جزء ابتدایی قرآن این تفسیر، 19% (حدود 1200 روایت) مشمول موارد تفاوتهای ظاهری بوده که اکثراً با روشهای جمع ظاهری حل میشود. در نهایت حدود 2/7 % آن شامل تناقضات میباشد که غالباً با معیارهایی همچون تطابق با قرآن، سایر روایات، عقل، گفتار مفسران، ترجیح سند و... قابل حل است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - منهج تاویلی تفسیر البرهان با تکیه بر قاعده جری و تطبیق
سید حسین موسوی درچه محسن احتشامی نیا امیر توحیدیالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402قاعده " جری و تطبیق" به عنوان جاری شدن مفهوم های کلی آیات قرآن بر مصداق های خود در طول زمان است. این قاعده از قواعد متعدد منهج تاویلی است که به کشف مفاهیم نو و باطنی آیات الهی قرآن می پردازد. با توجه به اینکه مهمترین منبع برای تاویل قرآن ، روایات تاویلی حضرا أکثرقاعده " جری و تطبیق" به عنوان جاری شدن مفهوم های کلی آیات قرآن بر مصداق های خود در طول زمان است. این قاعده از قواعد متعدد منهج تاویلی است که به کشف مفاهیم نو و باطنی آیات الهی قرآن می پردازد. با توجه به اینکه مهمترین منبع برای تاویل قرآن ، روایات تاویلی حضرات معصومین علیهم السلام است ،محدث بحرانی تفسیر البرهان را بر مبنای روایات اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام قرار داده است که با دقت و تامل در نحوه چینش و گزینش روایات در ابواب مقدمه ومتن تفسیرالبرهان می توان قاعده " جری و تطبیق" را به عنوان منهج تاویلی این تفسیرمورد مطالعه و پژوهش قرار داد . منظور از قاعده " جری و تطبیق " این است که الفاظ و تعبیرهای عام و مطلق قرآن به موارد و مصادیق قابل انطباق اشاره دارند وآنها را هدف گرفته اند .در این نوشتار بصورت پژوهش کتابخانهای و اسنادی و به روش توصیفی و تحلیلی سامان یافته ، میکوشد ضمن بررسی قاعده " جری و تطبیق" و تفاوت آن با تفسیر و تاویل ، با دقت و تأمل بر روایات تفسیر البرهان ، منهج تاویلی محدث بحرانی را در بکارگیری این قاعده تبیین و استخراج نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - مقایسهی تحلیلی تأثیر مباحث صرف (هیئت کلمه) و نحو (اتخاذ معنی حروف و ارجاع ضمیر) بر تفکر کلامی، در دو تفسیر مفاتیحالغیب (التفسیر الکبیر) و تسنیم
معصومه سلطان میرجلیلی محمد رضا امینالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402چکیده: بیشک یکی از دانشهای الزامی برای مفسران در فهم آیات الهی، دانش صرف و نحو است. در این مقاله با بررسی شواهدی از دو تفسیر مفاتیحالغیب و تسنیم، تأثیر دو علم صرف و نحو در فهم مُراد باری تعالی و نیز تأثیر این دو دانش بر تفکر و مشرب کلامی این دو تفسیر، مورد توجه قرار أکثرچکیده: بیشک یکی از دانشهای الزامی برای مفسران در فهم آیات الهی، دانش صرف و نحو است. در این مقاله با بررسی شواهدی از دو تفسیر مفاتیحالغیب و تسنیم، تأثیر دو علم صرف و نحو در فهم مُراد باری تعالی و نیز تأثیر این دو دانش بر تفکر و مشرب کلامی این دو تفسیر، مورد توجه قرار گرفته است. در برخی موارد، عدم توجه مفسران به ساختار صرفی واژهها، سبب ایجاد زمینهی عدم یگانگی فهم آنان از مقصد آیه شده است؛ چرا که گاه به استناد تحلیلی خاص از چینش آیات، تأییدی بر تفکر کلامی مفسر شکل میگیرد. در این نوشتار فقط به آن دسته از آیاتی توجه شده که تاثیرشان بر منش کلامی مفسر مشهود است. در بررسی نقش دانش نحو نیز، آیاتی از قرآن مورد واکاوی قرار گرفتهاند که تأثیر علم نحو بر منش کلامی مفسر را بازگو میکنند، مانند: اختلاف دربارهی واو در آیهی هفتم سورهی آل عمران، اختلاف دربارهی لام آیهی هفتاد و نه سورهی انعام و اختلاف در مرجع ضمائر آیات پانزدهم سورهی حجر و صد و پنجاه و هفتم سورهی اعراف. به نظر میرسد اهتمام به فهم درست کاربرد مصادیق قواعد صرفی و نحوی، بیارتباط با منش کلامی مفسران نیست و بر آن تأثیر دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی اثرپذیری سبک فتوتنامهی سلطانی از سبک گلستان و رسالات منثور سعدی با رویکرد آیات قرآنی بر پایه نظریه بینامتنیت
نجمیّه کریمی حسین آذرپیوند غلامرضا تمیمی تواندشتیالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402فتوّت یا جوانمردی، یک حرکت اجتماعی و تکانهی روحی در فرهنگ ایران باستان بوده که از زمان ورود دین مبین اسلام به جغرافیای گسترده ی ایران، با فرهنگ قرآنی و مبانی شریعت محمدی (ص) درآمیخته و درمیان تودهی مردم آن روزگار رواج یافته است. این پژوهش به روش تحلیل کیفی محتوا و با أکثرفتوّت یا جوانمردی، یک حرکت اجتماعی و تکانهی روحی در فرهنگ ایران باستان بوده که از زمان ورود دین مبین اسلام به جغرافیای گسترده ی ایران، با فرهنگ قرآنی و مبانی شریعت محمدی (ص) درآمیخته و درمیان تودهی مردم آن روزگار رواج یافته است. این پژوهش به روش تحلیل کیفی محتوا و با مراجعه به اسناد و مدارک معتبر کتابخانهای، اثرپذیری سبک فتوت نامهی سلطانی را از سبک گلستان و رسالات سعدی، بر اساس نظریه بینامتنیت مورد بررسی قرار داده و به این نتایج دست یافته است که: فتوت نامه سلطانی بیشترین اثرپذیری را از آیات نورانی و سوره های مبارک قرآن مجید و آثار سعدی شیرازی داشته است. واعظ کاشفی معارف قرآنی و مبانی عرفان اسلامی را به شیوه ی نثر آمیخته با نظم و تقلیدی استادانه از مقامات حریری، بدیعالزمان و سعدی شیرازی آراسته است. چون احوال نفسانی، شخصیت افراد را می سازد و شاعر نیز مانند دیگر افراد اجتماع، تحت تأثیر احوال نفسانی و احساسات و عواطف قرار می گیرد و شخصیت هنری او که در واقع سبک او به شمار می رود از این طریق تکوین می یابد. پس اگر دو یا چند شاعر همزمان در جغرافیایی خاص می زیسته و شعر می سروده اند لزوما نمی توان گفت دارای سبکی یکسان می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - تحلیل تکالیف رسانه های جمعی از منظر فقه القران و حقوق ایران در تبلیغات رسانه ای
محمد حیدری نارمندی محمد علی حیدری مسعود راعیالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402هدف مقاله تبیین سیاستها و ضوابطی است که دین مبین اسلام و فقه القران در مسیر انتقال محتوا در رسانه‎های گروهی به مثابه گزاره‎های الزامی به آنها نگریسته و آنها را ضرورت ارتباطات دینی در رسانه های گروهی میداند.براساس استقرای نگارنده آنچه ضوابط فقه القران نقل در رسان أکثرهدف مقاله تبیین سیاستها و ضوابطی است که دین مبین اسلام و فقه القران در مسیر انتقال محتوا در رسانههای گروهی به مثابه گزارههای الزامی به آنها نگریسته و آنها را ضرورت ارتباطات دینی در رسانه های گروهی میداند.براساس استقرای نگارنده آنچه ضوابط فقه القران نقل در رسانه است مختصراً عبارتند از: أ- جریان آزاد اطلاعات ممنوع نیست، مگر در مواردی که نهی صریح از شارع مقدّس دریافت شده و یا مصلحتی موجِد حکم ثانویِ منع آزادی اطلاعرسانی و وجوب سانسور گردد. ب- عدالت در اطلاع رسانی به معنای مساوات بین مردم در زمینه دریافت اطلاعات و ممنوعیّت تبعیض در دادن سرویس اطلاعاتی به مخاطبان رسانههای خبررسانی از دیگر سیاستهای اختصاصی در نگاه شارع است. ج- فعال بودن سیستم اطلاعرسانی نیز سیاستی دیگر است که بعد ایجابی و جنبه فعلی دارد. براساس، این سیاست، سیستم اطلاعرسانی نباید نسبت به آنچه در جامعه میگذرد، بیاعتنا باشد و باید به مقابله با جریانات ناسالم خبری پرداخته و خدمترسانی به اهداف نظام اسلامی را در دستور کار خود قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - «بررسی تطبیقی روش تفسیری مواهب الرحمن و المیزان
زهرا محب پورحقیقی محمد شریفانیالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402همواره روش تطبیق در حصول به میزان حقیقت در اغلب موضوعات از موثرترین روشهاست.در عصر حاضر کتاب تفسیر مواهب الرحمن و المیزان از جمله تفاسیر فاخر عصر ماست که در نگاه کلی روش اجتهادی قرآن به قرآن شاخصه هردو تفسیر است. مقاله حاضر پس از تبیین ساختار کلی این دو تفسیر و اشاره به أکثرهمواره روش تطبیق در حصول به میزان حقیقت در اغلب موضوعات از موثرترین روشهاست.در عصر حاضر کتاب تفسیر مواهب الرحمن و المیزان از جمله تفاسیر فاخر عصر ماست که در نگاه کلی روش اجتهادی قرآن به قرآن شاخصه هردو تفسیر است. مقاله حاضر پس از تبیین ساختار کلی این دو تفسیر و اشاره به ویژگی های هر کدام در مقام تطبیق و مقایسه با به کارگیری روش قرآن به قرآن، تبیین مفردات واژگان و مساله مهم سیاق در هردو تفسیر پرداخته شده است.لکن در مقام مقایسه پرداختن به تبیین دقیق و جامع و گسترده معنای واژگان لغات از مولفه های شاخص تفسیر مواهب است که بحق از سبک نوینی برخوردار است. همانگونه که پرداختن بهمساله سیاق بعنوان یک نوآوری فاخر از خصوصیات بسیار مهم تفسیر المیزان است و در نهایت باید اعتراف کرد بهره گیری از هردو تفسیر میتواند مارا به فهم عمیق و جامع قرآن رهنمون کرد که این هنر مقاله حاضر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - بررسی تطبیقی اعلامیه بین المللی حقوق بشر با تعالیم قرآنی
معین صباحی گراغانی حمیدرضا دژنالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402منشور جهانی حقوق بشر که به انگیزه حاکمیت عدالت و صلح جهانی تدوین شده و در ایجاد صلح و امنیت نیز کارایی داشته، بر پایه مبانی و مبادی خاصی استوار است. در این پژوهش حاضر ضمن بررسی مواد و مفاد سی گانه این اعلامیه و تطبیق آن با دیدگاه قرآن کریم از لحاظ نظریه پردازی و تطبیق و أکثرمنشور جهانی حقوق بشر که به انگیزه حاکمیت عدالت و صلح جهانی تدوین شده و در ایجاد صلح و امنیت نیز کارایی داشته، بر پایه مبانی و مبادی خاصی استوار است. در این پژوهش حاضر ضمن بررسی مواد و مفاد سی گانه این اعلامیه و تطبیق آن با دیدگاه قرآن کریم از لحاظ نظریه پردازی و تطبیق و اجرا با استناد به آیات و روایات و کتب معتبر دینی و حقوقی مورد بررسی قرار گیرد. محور تعیین مهمترین اصول حقوق و آزادیهای بشر از جمله اصل آزادی، اصل برابری و مساوات که در اعلامیه حقوق بشر قرار گرفته و با تعالیم دین مبین اسلام ظاهراً همخوانی دارد اما از سنخیت کافی برخوردار نمی باشد. على رغم جهانی بودن اعلامیه حقوق بشر، اما تاکنون چالشهای بسیاری را در میان برخی ملل جهان و از جمله کشورهای مسلمان را برانگیخت که نادیده گرفتن مبنای اصلی حقوق بشر در اسلام یعنی یگانگی و وحدانیت خداوند و اکتفا نمودن به عقل بشری و نیز محور بودن انسان در تدوین این، اعلامیه دخالت داشته است. نتیجه کلی این پژوهش بررسی وجوه مشترک و نکات محل اختلاف مواد اعلامیه حقوق بشر با دیدگاههای قرآن کریم از لحاظ محتوی و مضمون در حیطه های زیر مورد مقایسه گرفت از جمله؛ کرامت انسانی، مبانی، دیدگاه ها، انواع آزادی ها، مالکیت، تفاوت در اجرا، تساوی ذاتی و اصل برابری، حق حیات و امنیت در زندگی شخصی، تفاوت در نوع نگرش به انسان، غفلت از رابطه انسان با خداوند، رفع چالشها و کاستی های حقوق بشر. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - ابعاد دلالی نقشهای نحوی - بلاغی واژه آخرت در قرآن کریم
زهرا جلیلیالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402آخرت از کلماتی است که در قرآن کریم صد و سیزده بار تکرار شده و بنا بر اقتضای حال، در نقشهای متفاوت نحوی همچون مبتدا، خبر، صفت، مفعول پیام الهی را ابلاغ میکند و توجه به این ترکیبهای مختلف، تاثیر بسزایی در معانی برگرفته از آیات دارد.سؤال اصلی این جستار آنست که توجه به أکثرآخرت از کلماتی است که در قرآن کریم صد و سیزده بار تکرار شده و بنا بر اقتضای حال، در نقشهای متفاوت نحوی همچون مبتدا، خبر، صفت، مفعول پیام الهی را ابلاغ میکند و توجه به این ترکیبهای مختلف، تاثیر بسزایی در معانی برگرفته از آیات دارد.سؤال اصلی این جستار آنست که توجه به مسائل صرفی و نحوی چه تغییری در معناشناسی آخرت ایجاد میکند.روش ما برای رسیدن به پاسخ این سؤال، روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانهای است ابتدا برخی از آیاتی که کلمه آخرت در آن آمده، استخراج گردید و آنگاه با توجه به تفاسیر و کتب مربوط، تغییرات معنایی و دلالی آن بررسی شد.هدف از این تحقیق آشنایی هر چه بیشتر با واژه آخرت در کلام الهی بود. از جمله مهمترین نتایج پژوهش میتوان به نکات ذیل اشاره داشت:معانی حدوثی آخرت در قرآن کریم با فعل مضارع بیان گشته و دلالتهای ثبوتی آن باجمله اسمیه آمده است.در آیاتی که قصد خداوند حکمی در خصوص آخرت و تاکید بر آنست،آخرت مبتدا آمده؛ زیرا مبتدا محکوم علیه است و در آیاتی که تخصیص آخرت مورد نظر است، به صورت مبتدای مؤخر آمده تا اختصاص را نشان دهد.در آیات مذکور، مقصود از نعت آخرت غالبا توضیح موصوف است و آخرت در نقش مضاف الیهی آن، برای نشان دادن معانی ملکی و ظرفی و تعظیم مضاف است که این معانی با نقش وصفی افاده نمیگردد. آخرت در نقش مفعولی، مسند رامقید نموده وفایده کلام را افزون میکند وآمدن اسامی گوناگون پروردگار در این آیات، متناسب با ترکیب معنایی آیات است. تفاصيل المقالة
-
حرية الوصول المقاله
1 - فلسفه وجودی معنای زندگی از منظر آموزههای روانشناسی و قرآن
کلثوم فضلعلی جوانشیر اسدیالعدد 48 , المجلد 12 , زمستان 1400در تعریف معنای زندگی باید گفت زندگی برای مردم زمانی معنادار است که آنها بتوانند الگو یا هدفی را در رویدادهای زندگی برای خود در نظر بگیرند. در نقطه مقابل زندگی زمانی بی معنا است که به نظر برسد همه چیز فرو ریخته است و نمیتوان هیچ احساسی را در ماورای آنچه انجام میشود یا أکثردر تعریف معنای زندگی باید گفت زندگی برای مردم زمانی معنادار است که آنها بتوانند الگو یا هدفی را در رویدادهای زندگی برای خود در نظر بگیرند. در نقطه مقابل زندگی زمانی بی معنا است که به نظر برسد همه چیز فرو ریخته است و نمیتوان هیچ احساسی را در ماورای آنچه انجام میشود یا رویدادهای که در زندگی اتفاق میافتد، پیدا کرد. معنای زندگی به محتوایی اشاره میکند، داشتن هدف در زندگی تضمینکننده سلامت عمومی افراد و کارکرد سالم جامعه میباشد؛ بین هدف در زندگی با کاهش علائم افسردگی، بیشترین رابطه وجود دارد؛ در همین راستا در جهان بینی اسلامی، مبانی تمامی ارزشهای الهی و آموزههای دینی بر فطرت، معنویت، اندیشه، اهداف دینی و سبک زندگی الهی استوار است و فلسفه وجودی معنای زندگی رسیدن به حیات طیبه است. هدف از پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی مقایسه معنای زندگی از دیدگاه روانشناسان و آموزههای قرآنی میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - ایضاح خوانش قرآنی "قناعت" به عنوان عاملیت بهمتنیدگی حیات طیبه در نهج البلاغه
سیدعلی سیدطاهرالدینی مهشید ایزدی نجمه وکیلیالعدد 40 , المجلد 10 , زمستان 1398شیوه و نوع زیستی که خداوند به انسان معرفی میکند، حیات طیبه است که مظهری از حیات حقیقی خداوند است؛ حیاتی در جای جای خود پاکی و طهارت متبلور است و عاری از هر نوع خباثت و آلودگی است، از ایمان و عمل صالح شروع شده تا در مراتب کمال عبودیت، انسان را مقرّب درگاه پروردگار خویش أکثرشیوه و نوع زیستی که خداوند به انسان معرفی میکند، حیات طیبه است که مظهری از حیات حقیقی خداوند است؛ حیاتی در جای جای خود پاکی و طهارت متبلور است و عاری از هر نوع خباثت و آلودگی است، از ایمان و عمل صالح شروع شده تا در مراتب کمال عبودیت، انسان را مقرّب درگاه پروردگار خویش کند. در این مقاله به بررسی همسازگاری و بهم تنیدگی حیات طیبه در نهج البلاغه با توجه به تعریف و مفهوم آن پرداخته شد. از جمله شاخصهای مد نظر حیات طیبه اعم از قناعت و عمل صالح بر اساس خطبهها، نامهها و حکمتهای امام علی(ع) انتخاب و ضمن ارائه توضیحات و سپس شاخصها، مستند گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - بررسی فرانقشهای اندیشگانی و متنی ترجمه سوره مُلک
خدیجه بهرامی رهنماالعدد 44 , المجلد 11 , زمستان 1399رویکرد نقش گرا، ابزاری برای انتقال معنی و برقراری ارتباط میان افراد جامعه است. از نظریه پردازان آن، می توان به مایکل هلیدی اشاره کرد که آرای او، متّکی بر عناصر زبانی است تا صورت آن ها. ساختار متن قرآن کریم، به گونهای است که می توان آن را، از زوایای مختلف از جمله رویکرد أکثررویکرد نقش گرا، ابزاری برای انتقال معنی و برقراری ارتباط میان افراد جامعه است. از نظریه پردازان آن، می توان به مایکل هلیدی اشاره کرد که آرای او، متّکی بر عناصر زبانی است تا صورت آن ها. ساختار متن قرآن کریم، به گونهای است که می توان آن را، از زوایای مختلف از جمله رویکرد نقش گرا مورد تحلیل قرار داد. بنابراین، جستار حاضر سوره مبارکه ملک را، بر اساس نظریه هلیدی مورد بررسی قرار داده است. این تحقیق، با روش توصیفی- تحلیلی، ﻣﺴﺄله انواع فرآیندها، آغازگرها و انسجام متنی را در سوره ملک مورد تحلیل قرار داده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که در فرانقش اندیشگانی، فرآیند مادی، بیشترین فرآیند بکار رفته در متن است که خداوند با توصیف نظام شگفت انگیز خلقت در صدد بوده است تا انسان، به قدرت و علم او پی ببرد. آغازگر ساده، آغازگر غالب بکار رفته در این سوره است و اغلب بندها نیز، دارای آغازگر بی نشان هستند. از میان آغازگرهای مرکب نیز، آغازگر بینامتنی، بیشترین بسامد را در این سوره داراست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - وحدت وجود در آیات قرآن کریم و روایات
سیدمجتبی موسوی دره بیدی محمد علی حیدریالعدد 48 , المجلد 12 , زمستان 1400وحدت وجود به معنای سریان وجود مطلق الهی در ذره ذره عالم هستی است. یعنی ذات هستی یکی است که مصداق آن خداوند متعال است و عالم هستی ظهور و تجلی خداوند است. یعنی عالم هستی، ظلی از ذات الهی است. لذا نگارنده با این سؤال که اصلیترین موضوع عرفان نظری یعنی وحدت وجود در قرآن کری أکثروحدت وجود به معنای سریان وجود مطلق الهی در ذره ذره عالم هستی است. یعنی ذات هستی یکی است که مصداق آن خداوند متعال است و عالم هستی ظهور و تجلی خداوند است. یعنی عالم هستی، ظلی از ذات الهی است. لذا نگارنده با این سؤال که اصلیترین موضوع عرفان نظری یعنی وحدت وجود در قرآن کریم و در کلام مفسران آن چگونه مطرح شده است؟ مسأله را از طریق گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و به شیوه توصیفی- تحلیلی و با بررسی تعدادی از آیات قرآن کریم و کلام معصومین پیگیری مینماید و با این فرض که موضوع وحدت وجود در تعداد زیادی از آیات قرآن کریم و همچنین در موارد زیادی از سخنان اولیاء الهی دیده میشود، به دنبال آن است که ثابت نماید مهمترین موضوع عرفان نظری یعنی وحدت وجود در آیات زیادی از قرآن کریم و سخنان زیادی از بزرگان آمده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - مثبت اندیشی و کارکردهای آن از دیدگاه قرآن کریم
علیرضا ذوالفقاریالعدد 48 , المجلد 12 , زمستان 1400چگونگی اندیشیدن نقش مهمی در زندگی و کارکرد انسانها دارد. انسانها با توجه به نوع نگرشی که نسبت به خداوند، جهان و خود دارند از یکدیگر متمایز و به دو گروه خوش بین و بدبین دسته بندی میشوند. افراد خوش بین رویدادهای عالم هستی را بد در نظر نمیگیرند. زیرا که میدانند هر لحظ أکثرچگونگی اندیشیدن نقش مهمی در زندگی و کارکرد انسانها دارد. انسانها با توجه به نوع نگرشی که نسبت به خداوند، جهان و خود دارند از یکدیگر متمایز و به دو گروه خوش بین و بدبین دسته بندی میشوند. افراد خوش بین رویدادهای عالم هستی را بد در نظر نمیگیرند. زیرا که میدانند هر لحظه عالم دارای حساب و کتاب بوده و بدون اراده خداوند سبحان برگی از درخت نمیافتد و انسانها باید به رحمت و بخشش خداوند امید داشته و شادمانه به برنامه ریزی و عمل بپردازند. در پژوهش حاضر سؤال مطرح شده این است که مثبت اندیشی از دیدگاه قرآن کریم دارای چه کارکردهای روانشناختی است؟ با بررسی و توجه به معانی آیات یازده کارکرد روانشناختی برای مثبت اندیشی یافت شد که عبارتاند از تقویت خداباوری، افزایش سلامت جسمانی و روانی، آینده نگری و امیدواری، مدیریت هیجانات، برقراری ارتباطات اثربخش، افزایش تاب آوری، افزایش گذشت، موفقیت بیشتر، شاد زیستن، ارزشمندی و معناداری زندگی و استحکام خانواده. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - بررسی معنای طعام در آیه 5 سوره مائده
ناهید دهقان عفیفی امیر عمرانی ساردوالعدد 32 , المجلد 8 , زمستان 1396آیه 5 سوره مائده یکی از آیاتی است که در آن خوراک اهل کتاب برای مسلمین حلال شمرده شده است. مفسرین و اهل لغت در این باره دچار تشتت آراء و اختلاف نظر شدهاند. خصوصاً فقهای اهل سنت و شیعه در این باره فتاوای مختلفی را ارائه دادهاند. برخی طعام را در آیه به معنای ذبائح و برخی أکثرآیه 5 سوره مائده یکی از آیاتی است که در آن خوراک اهل کتاب برای مسلمین حلال شمرده شده است. مفسرین و اهل لغت در این باره دچار تشتت آراء و اختلاف نظر شدهاند. خصوصاً فقهای اهل سنت و شیعه در این باره فتاوای مختلفی را ارائه دادهاند. برخی طعام را در آیه به معنای ذبائح و برخی حبوبات و میوهجات و نان دانستهاند. با بررسی معنای طعام از منظر اهل لغت و مفسرین میتوان راهی برای حل اختلاف یافت. اشکالاتی که مفسرین و فقهای امامیه به اهل سنت وارد نمودهاند دارای اهمیت بوده و نمیتوان به راحتی از کنار آنها گذشت. در این میان روایاتی نیز وارد شده که گرچه خارج از بحث میباشد ولی موجب تفاسیر متعدد از این آیه شده است. طعام از دیدگاه مفسرین و فقهای شیعه در قرآن به معنای حبوبات، نان گندم، میوهجات بوده و به هیچ وجه نمیتوان آن را به معنای قربانیها و یا هرگونه خوراک دانست. زیرا اگر اطلاق معنای طعام در نظر گرفته شود، تمام غذاهایی که اهل کتاب حلال میدانند، برای مسلمانان نیز حلال خواهد بود و این با نصوص متعدد در کتاب و سنت تعارض خواهد داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - بررسی جایگاه مطالعات قرآنی در تولید علم جهانی با استفاده از فنون علمسنجی
علی اکبر خاصه سعید صادقی ابراهیم عزتی سعید غفاریالعدد 28 , المجلد 7 , زمستان 1395هدف از این پژوهش تحلیل و بررسی جایگاه پژوهشهای قرآنی در تولید علم جهانی با استفاده از فنون علمسنجی است. جامعه آماری را آن دسته از مطالعات قرآنی تشکیل میدهد که در بازه زمانی 20 ساله در پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی(تامسون رویترز) نمایه شدهاند. یافتهها نشان داد که در بازه أکثرهدف از این پژوهش تحلیل و بررسی جایگاه پژوهشهای قرآنی در تولید علم جهانی با استفاده از فنون علمسنجی است. جامعه آماری را آن دسته از مطالعات قرآنی تشکیل میدهد که در بازه زمانی 20 ساله در پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی(تامسون رویترز) نمایه شدهاند. یافتهها نشان داد که در بازه زمانی مذکور تعداد 1479 رکورد در حوزه قرآنی در پایگاه وبآوساینس نمایه شده است که تنها 70 مورد آن متعلق به ایران میباشد. بر اساس نتایج، که کشور ایالات متحده با انجام 337 پژوهشِ قرآنی در مقایسه با سایر کشورهای جهان در رتبه نخست قرار دارد و ایران در رتبه چهارم جای دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - تعدد زوجات از دیدگاه قرآن کریم «مقبولیت» یا «رد»
محمدرضا آرامالعدد 55 , المجلد 14 , پاییز 1402موضوع تعدد زوجات، یکی از چالش برانگیزترین مسائل ازدواج در اسلام می باشد که نظرات موافق و مخالف فراوانی را در پی دارد. موافقان بر این باورند که در قرآن، حکم ازدواج مجدد در آیه سوم سوره نساء بیان شده است. با این حال، این آیه به دلیل ساختار و همچنین مقید شدن حکم در آن به د أکثرموضوع تعدد زوجات، یکی از چالش برانگیزترین مسائل ازدواج در اسلام می باشد که نظرات موافق و مخالف فراوانی را در پی دارد. موافقان بر این باورند که در قرآن، حکم ازدواج مجدد در آیه سوم سوره نساء بیان شده است. با این حال، این آیه به دلیل ساختار و همچنین مقید شدن حکم در آن به دو شرط ابهاماتی دارد که مفسران فریقین، نظرات گوناگونی در حل آنها ارائه داده اند. از جمله این ابهامات، ارتباط فقره اول این آیه که در قالب شرط بیان شده، با فقره دوم و جزاء است. در این نوشتار، پس از تبیین دیدگاههای گوناگون در تفسیر این آیه، با بررسی روایات، قراین لفظی و دلایل دیگر، تفسیر جدیدی از آیه ارائه شده است که بر اساس آن، حکم تعدد زوجات از حالت مطلق و بدون قید و شرط خارج شده، محدود به شرایط خاص و ضرورتهای اجتماعی می شود. در این مقاله، با استناد به آیات قرآن (سوره نساء/3،27، 129و....) عدم مقبولیت عمومی تعدد زوجات از دید اسلام نتیجه گیری شده است. قرآن با بیان شرایط دشوار امکان پذیر شدن ازدواج مجدد (مانند: رعایت عدالت میان همسران آن هم در موقعیتهای استثنایی و برای افراد خاص) تلاش بر آن دارد تا تعدد زوجات را امری قرین به محال معرفی نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی و تحلیل زمان روایت در داستان موسی (ع) براساس دیدگاه ژرار ژنت با تکیه بر قرآن
فرامرز طلایی محمد فرهمند سرابی ودودو ولیزاده فرامرز جلالتالعدد 56 , المجلد 14 , زمستان 1402در هر روایت داستانی، روایتگری یکی از جنبهی اساسی و اولیهی آن است که بازنمایی اشیا، مکانها و جنبههای ایستای داستان و شخصیتها از طریق آن صورت میگیرد. از مولفه های مطـرح در روایـتگری، مسـألهی زمـان است که مورد توجه روایتشناسان مختلف قرار گرفته است. ژرار ژنت ساخت أکثردر هر روایت داستانی، روایتگری یکی از جنبهی اساسی و اولیهی آن است که بازنمایی اشیا، مکانها و جنبههای ایستای داستان و شخصیتها از طریق آن صورت میگیرد. از مولفه های مطـرح در روایـتگری، مسـألهی زمـان است که مورد توجه روایتشناسان مختلف قرار گرفته است. ژرار ژنت ساختارگرای فرانسوی از نظریهپردازان برجسته در این زمینه می باشد؛ ایشان علاوه بر (وجه و آوا) زمان و زمان پریشی هایِ روایت را یکی از مهمترین مؤلفههای روایتِ داستان درجهت انتقال سریع و بهتر پیام دانسته است. با توجه به اهمیت این موضوع در روایتگری های قرآن کریم، پژوهش مذکور سعی کرده ضمن اشاره به نظریهی روایی ژنت، با روش توصیفی – تحلیلی، زمانِ روایی داستان موسی (ع)،که از برجستهترین داستانهای قرآنی است، را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه این بررسی مشخص می کند که در این داستان، هر چند کما بیش از تمامی شگردهای زمان پریشی، اعم ازترتیب، تداوم و بسامد استفاده گشته است، اما وجه غالب در زمان پریشی ها، با گذشته نگری درون داستانی، در بسامد با نوع مکرر و در تداوم هم بیشتر با حالت حذف یا خلاصه بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - ارزیابی مکتب یوگا در ترازوی قرآن، برهان و عرفان
سیده آسیه سید عزیزالله سالاریالعدد 18 , المجلد 5 , تابستان 1393یوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایههای فلسفه سانکهیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی- حکیم بزرگ هند- مؤسس یوگا بوده که کتاب یوگاسوترا تألیف سدههای چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بو أکثریوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایههای فلسفه سانکهیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی- حکیم بزرگ هند- مؤسس یوگا بوده که کتاب یوگاسوترا تألیف سدههای چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بوده و یوگا را توقف نوسانهای فعالیت ذهنی تعریف میکند. یوگا نه یک نظام فلسفی، نه یک سامانه جامع عرفانی و نه یک دین است؛ بلکه انضباطی اخلاقی، بدنی و فکری به هدف آرامش جسم و جان است. اما نقدهایی چند از نظر روششناسی و معرفتشناسی، خدامحوری و عرفان، سلوک سکولار و غیر وحیانی بودن آن و نیز عدم آرامش راستین، عدم تطابق با فطرت الهی و خلاصه نادیدهگرفتن خطوط قرمز جنسی و مرزهای حلال و حرام بر آن وارد است که ما در این مقاله به اصول، آموزهها و نیز نقد آنها از نگاه قرآن، عرفان و برهان میپردازیم. تفاصيل المقالة