بررسی ویژگی‌های ادب غنایی در سروده‌های فاضل نظری
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه آزاد جیرفت
کلید واژه: ادب غنایی, مضامین غنایی, زبان غنایی, ادبیات منظوم, فاضل نظری.,
چکیده مقاله :
یکی از انواع اصلی ادبیات، ادب غنایی است که از لحاظ محدودۀ مضمون، وسیع است. در این نوع ادبی، آنچه در درون گوینده یا سراینده، اتّفاق میافتد همچون شادی و اندوه، الم و لذت، سختی و آسایش، پیری و جوانی، و هرگونه هیجان ناشی از حس درونی و باطنی وی به وضوح دیده میشود. در حوزۀ ادبیات فارسی شاعران بسیاری به سرودن شعر غنایی پرداخته‌اند. فاضل نظری از این شاعران است؛ به همین دلیل در این پژوهش سعی بر این است که ویژگی‌های صوری و محتوایی ادبیات غنایی در اشعار فاضل نظری بررسی شود. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از شیوۀ مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده است و هدف آن دست یافتن به مهم‌ترین ویژگی‌های صوری و محتوایی مضامین غنایی در اشعار فاضل نظری است. نتیجۀ بررسی‌ها نشان می‌دهد که عشق و مضامین وابسته به آن مهم‌ترین مضامین ادب غنایی در اشعار فاضل نظری است و زبان ساده، واژگان و ترکیبات غنایی، تشبیهات و استعارات غنایی مهم‌ترین ویژگی‌های صوری و زبانی اشعار فاضل نظری به شمار می‌آید.
One of the main types of literature is lyrical literature, which has a wide range of themes. In this type of literature, what happens inside the speaker or singer, such as joy and sorrow, pain and pleasure, difficulty and comfort, old age and youth, and any excitement caused by his inner and inner feeling, can be clearly seen. In the field of Persian literature, many poets have written lyrical poetry. Fazel Nazari is one of these poets; For this reason, in this research, an attempt is made to examine the formal and content characteristics of lyrical literature in the poems of Fazel Nazari. This research was carried out in a descriptive-analytical way using the method of library studies, and its purpose is to find the most important formal and content features of the lyrical themes in Fazel Nazari's poems. The results of the research show that love and themes related to it are the most important themes of lyrical literature in Fazel Nazari's poems, and simple language, lyrical words and compositions, similes and lyrical metaphors are the most important formal and linguistic features of Fazel Nazari's poems.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1380) دفتر عقل و آیت عشق، تهران: طرح نو
پارساپور، زهرا (1383) مقایسه زبان حماسی و غنایی، تهران: دانشگاه تهران.
جرجانی، عبدالقاهر (1368)، دلائل الاعجاز فی القرآن، ترجمه و تحشیه سید محمد رادمنش، مشهد: آستان قدس.
جواری، محمدحسین (1383) انواع ادبی، تبریز: یاس نبی.
ذوالفقاری، حسن (1374) منظومه¬های عاشقانه پارسی، چاپ اول، تهران: انتشارات نیما.
رزم¬جو، حسین (1374) انواع ادبی، مشهد: آستان قدس رضوی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386)، صورخيال در شعر فارسي، تهران: آگاه.
------------------ (1370)، موسیقی شعر. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس (1389) انواع ادبی، تهران: میترا.
مرتضوی، منوچهر (1365) مکتب حافظ، تهران: توس.
نظری، فاضل (1392الف) اقلیت، تهران: سوره¬ مهر.
--------- (1392 ب) ضد، تهران: سوره¬ مهر.
--------- (1394) آن‌ها، تهران: سوره¬ مهر.
--------- (1393) گریه¬های امپراتور، تهران: سوره¬ مهر.
--------- (1395) کتاب، تهران: سوره¬ مهر.
ب) مقالات افراسیاب‌پور، علی‌اکبر و یدالله بهمنی مطلق و محمد بیدخونی. (1396)، سبکشناسی شعر فاضل نظری، سبکشناسی نظم و نثر (بهار ادب)، 10(4)، (پیاپی 38)، 33-44.
پورنامداریان، تقی. (1386)، انواع ادبی در شعر فارسی، مجلۀ دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه قم، سال اول، شمارة سوم.
خدایار، غلامحسین و همکاران. (1400)، مطالعه مؤلفه‌های ادبیات غنایی و نقش عاطفی زبان در بافت متنی منظومۀ گل و نوروز خواجوی کرمانی، مجله تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 15 (56)، 121-143.
https://doi.org/10.30495/dk.2021.1918771.2166 صهبا، فروغ. (1384)، مبانی زیباییشناسی، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 3(44)، 90-109.
فلاح، غلامعلی و مهرداد زارعی. (1394)، هندیوارگی در اشعار فاضل نظری، زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، (78)، 145-166.