در حوزه شهروندی زیستمحیطی، هر شهروند بایستی وظایف و مسئولیتهای خود را پذیرا باشد. بیتوجهی به این امر، نمونه روشنی از ناهنجاری اجتماعی است. یکی از مسئولیتهای اساسی شهروندان، تفکیک و تحویل به موقع زبالهها است. چرا که اگر شهروندان به این وظیفه خود عمل نکنند، مشکلات زی چکیده کامل
در حوزه شهروندی زیستمحیطی، هر شهروند بایستی وظایف و مسئولیتهای خود را پذیرا باشد. بیتوجهی به این امر، نمونه روشنی از ناهنجاری اجتماعی است. یکی از مسئولیتهای اساسی شهروندان، تفکیک و تحویل به موقع زبالهها است. چرا که اگر شهروندان به این وظیفه خود عمل نکنند، مشکلات زیستمحیطی و اجتماعی فراوانی ایجاد خواهدشد که یکی از مهمترین آنها، آلودگی محیط و حضور زبالهگردها در سطح شهر میباشد. برای بررسی وضعیت شهروندی زیست محیطی، در حوزه مشارکت در مدیریت پسماندهای شهری بر اساس معیار میزان تفکیک زباله در شهر مشهد، این تحقیق به شیوه توصیفی و تحلیلی و در قالب رویکرد تلفیقی ارزش، باور و هنجار استرن به انجام رسید. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه تهیه شده توسط محقق بهرهبرداری به عمل آمد. جامعه آماری ساکنین شهر مشهد(3 میلیون و 600 هزار نفر) بودند. بر این اساس، حجم نمونه آماری 385 نفر برآورد شد. نتایج تحقیق نشان داد که شهروندی زیست محیطی در این شهر حداقل بر اساس معیار تفکیک زباله و تحویل به موقع آن، شکل نگرفته و این عامل با متغیرهایی چون نگرش منفی نسبت به زباله، اعتقاد به برتری انسان، ضعف آگاهی و شناخت، نظارتهای جمعی اندک، مسئولیتگریزی، خودخواهی، منش فردی نامناسب، مسکن ویلایی، دسترسی نامناسب به امکانات و زیرساختهای شهری و حاشیهنشینی، رابطه معناداری دارد. تحلیل نهایی نشان داد که متغیرهای وارد شده به مدل، تقریبا نیمی از تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند.
پرونده مقاله
مجموعهای از مسائل محیطزیستی بهویژه در کلانشهرها ضرورت پرداختن به موضوعهای محیطزیستی را ضروری میسازد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی رفتار محیطزیستی ساکنان 18 سال به بالای کلانشهر شیراز و ارتباط آن با متغیرهای سرمایه اجتماعی و ابعاد آن، جنسیت و سن بود. از روش پژوه چکیده کامل
مجموعهای از مسائل محیطزیستی بهویژه در کلانشهرها ضرورت پرداختن به موضوعهای محیطزیستی را ضروری میسازد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی رفتار محیطزیستی ساکنان 18 سال به بالای کلانشهر شیراز و ارتباط آن با متغیرهای سرمایه اجتماعی و ابعاد آن، جنسیت و سن بود. از روش پژوهش پیمایشی و ابزار پرسشنامه ساختمند جهت گردآوری دادهها استفاده شده است. نمونه مورد مطالعه، 1045 نفر از ساکنان شهر شیراز بودند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی از نوع خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. برای ارزیابی اعتبار پرسشنامه از تحلیل عاملی و برای تعیین پایایی آن، از هماهنگی درونی ابزار به روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد با توجه به مقدار ضریب همبستگی (246/0) در سطح معناداری 99 درصد بین رفتار محیطزیستی و سرمایه اجتماعی ساکنان کلانشهر شیراز و رفتار محیطزیستی آنها رابطه مثبت و معناداری در سطح 99 درصد وجود دارد. ابعاد سرمایه اجتماعی (انسجام اجتماعی، هنجارمندی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و تعامل اجتماعی) نیز ارتباط مثبت و معناداری با رفتار محیطزیستی داشتند؛ اما بین اعتماد بین شخصی و رفتار محیطزیستی ارتباط معناداری مشاهده نشد. سن ارتباط مثبت و معناداری در سطح 99 درصد با رفتار محیطزیستی نشان داد. بین رفتار محیطزیستی پاسخگویان با توجه به جنسیت آنها تفاوت معناداری در سطح 95 درصد وجود داشت. پژوهش نشان داد که زنان رفتار محیطزیستی مسئولانهتری دارند. تدوین و اجرای سیاستهای تقویت کننده سرمایه اجتماعی برای پیگیری منافع جمعی همچون محیط زیست، ضرورت انکارناپذیر است.
پرونده مقاله
امروزه شهروندي به منزلتي اساسي براي حيات سياسي و اجتماعي جوامع تبدیل شده و حقوق شهری بهعنوان مجموعه حقوق و امتیازات شهروندان که وظیفۀ تأمین آنها بر عهدۀ دولت و مدیریت شهری است، نقش محوری در تحقق شهروندی و شکوفایی استعدادها، تواناییها، باورها و نگرشهای شهروندان دارد. چکیده کامل
امروزه شهروندي به منزلتي اساسي براي حيات سياسي و اجتماعي جوامع تبدیل شده و حقوق شهری بهعنوان مجموعه حقوق و امتیازات شهروندان که وظیفۀ تأمین آنها بر عهدۀ دولت و مدیریت شهری است، نقش محوری در تحقق شهروندی و شکوفایی استعدادها، تواناییها، باورها و نگرشهای شهروندان دارد. با توجه به اهمیت و نقش حقوق شهری در تحقق شهروندی و ارتقاء توانایی، نگرش و شایستگی شهروندان، هدف از پژوهش حاضر بررسی چگونگی نقش و تأثیر حقوق شهری بر شکلگیری سرمایۀ روانشناختی مثبتگرایی در شهر قائن است. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی و همبستگی بوده که در راستای تجزیهوتحلیل اطلاعات از آزمون میانگین عددی و پیرسون در نرمافزار SPSS استفاده شده است. جامعۀ آماری تحقیق نیز شامل شهروندان قائن (19 تا 65 سال) است که بر اساس روش کوکران 384 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین شده است و دسترسی به آنها بر اساس الگوی تصادفی ساده است. همچنین روایی و اعتبار متغیرها بر اساس مطالعات اسنادی و مصاحبه با اساتید دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفته است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که در ابعاد چهارگانۀ حقوق شهری یعنی حقوق اجتماعی، سیاسی، مدنی و فرهنگی، تنها بعد حقوق سیاسی و در بین ابعاد سرمایۀ روانشناختی مثبتگرایی یعنی خودکارآمدی، امیدواری، خوشبینی و تابآوری، تنها بعد خودکارآمدی دارای وضعیت مطلوبی در شهر قائن میباشند. همچنین نتایج نشان میدهد بین متغیرهای حقوق شهری و سرمایۀ روانشناختی مثبتگرایی در سطح اطمینان 95 درصد و با ضریب پیرسون 694/0 رابطۀ معناداری وجود دارد. در بین ابعاد حقوق شهری نیز بیشترین اثرگذاری بر شکلگیری سرمایۀ روانشناختی مثبتگرایی مربوط به حقوق اجتماعی و حقوق مدنی بوده است.
پرونده مقاله
اعتماد اجتماعی یکی از بنیادیترین عناصر استحکام و همبستگی جوامع است. این مسئله در بین دانشآموزان که نسلهای آتی هر جامعهای هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. یکی از عواملی که با توجه به نظام فرهنگی-ارزشی حاکم بر جامعه ایرانی نقشی پررنگ در اعتماد اجتماعی دانشآموزان چکیده کامل
اعتماد اجتماعی یکی از بنیادیترین عناصر استحکام و همبستگی جوامع است. این مسئله در بین دانشآموزان که نسلهای آتی هر جامعهای هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. یکی از عواملی که با توجه به نظام فرهنگی-ارزشی حاکم بر جامعه ایرانی نقشی پررنگ در اعتماد اجتماعی دانشآموزان دارد، دینداری است. بر این اساس، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر دینداری بر اعتماد اجتماعی دانشآموزان پرداخت. روش تحقیق از نوع پیمایش بود. جامعه آماری، دانشآموزان مقطع متوسطه دوم شهر مهریز بودند که تعداد 250 نفر از آنها با استفاده از شیوه نمونهگیری طبقهای متناسب حجم انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری دادههای پژوهش پرسشنامه بود. یافتههای پژوهش نشان داد که سطح اعتماد اجتماعی دانشآموزان بالاتر از حد متوسط است. اعتماد اجتماعی در بین دانشآموزان پسر بهطور معناداری بالاتر از دانشآموز دختر است. برآورد رگرسیون خطی بیانگر این است که اثر متغیر دینداری بر اعتماد اجتماعی دانشآموزان برابر با مقدار (40/0 = Beta) و به لحاظ آماری معنادار است. با این حال، تفاوت معناداری بین دانشآموزان پسر و دختر به لحاظ میزان اثر متغیر دینداری بر اعتماد اجتماعی وجود ندارد. به عبارتدیگر، متغیر جنس اثر متغیر دینداری بر اعتماد اجتماعی را تعدیل نمیکند.
پرونده مقاله
امروزه مبحث هویت شهری و محلهای از مسائل مهم شهرها است. کم توجهی به مؤلفههای هویتی شهرها در شرایط کنونی باعث عدم مشارکت شهروندان در فعالیتهای اجتماعی و پایین بودن احساس تعلق مکانی شده است و از نتایج این امر، موجب تضعیف بسیاری از رفتارهای شهروندان است. در این بین، کیفی چکیده کامل
امروزه مبحث هویت شهری و محلهای از مسائل مهم شهرها است. کم توجهی به مؤلفههای هویتی شهرها در شرایط کنونی باعث عدم مشارکت شهروندان در فعالیتهای اجتماعی و پایین بودن احساس تعلق مکانی شده است و از نتایج این امر، موجب تضعیف بسیاری از رفتارهای شهروندان است. در این بین، کیفیت ویژگیهای کالبد شهر بر زیست ساکنان تأثیر دارد. در این راستا پژوهش حاضر در پی بررسی تطبیقی نقش میانجی هویت شهری و هویت محله در تأثیر کالبد شهری بر فرهنگ شهروندی در شهرهای کاشان و یاسوج میباشد. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری شد. حجم نمونه با محاسبه فرمول کوکران 384 پرسشنامه و به تناسب جمعیت جامعه آماری، برای شهر کاشان 266نفر و شهر یاسوج 118نفر توزیع گردید. نتایج نشان داد که در میان شاخصهای کالبد شهری عامل (مبلمان، معابر و خوانایی شهر) در شهر کاشان با وزن 93/0 و عامل حملونقل شهری در شهر یاسوج با وزن 81/0 و در بین شاخصهای فرهنگ شهروندی به صورت مشترک عامل مسئولیتپذیری اجتماعی در شهر کاشان با وزن 81/0 و در شهر یاسوج با وزن 79/0 بیشترین بارهای عاملی به خود اختصاص دادهاند. همچنین بین کالبد شهری و فرهنگ شهروندی در شهر کاشان 33/0 و در شهر یاسوج 21/0 رابطه معناداری وجود دارد. در همین رابطه متغیر هویت شهری با میانجیگر کامل و متغیر هویت محله با میانجیگر جزئی در شهرهای کاشان و یاسوج را توانستهاند نقش ایفا نمایند.
پرونده مقاله
پژوهش حاضر با هدف ارائۀ الگو پارادایمی ساماندهی حاشیۀ شهر کرمان انجام شد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی از لحاظ روش کیفی از نوع گراندد تئوری (اشتراوس وکوربین) است. جامعۀ هدف در این مطالعه مسئولان ساماندهی حاشیۀ شهر کرمان بود که با حجم نمونۀ 18 نفر اشباع مفهومی حاصل شد چکیده کامل
پژوهش حاضر با هدف ارائۀ الگو پارادایمی ساماندهی حاشیۀ شهر کرمان انجام شد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی از لحاظ روش کیفی از نوع گراندد تئوری (اشتراوس وکوربین) است. جامعۀ هدف در این مطالعه مسئولان ساماندهی حاشیۀ شهر کرمان بود که با حجم نمونۀ 18 نفر اشباع مفهومی حاصل شد. روش نمونه¬گیری هدفمند و ابزار تحقیق در این پژوهش مصاحبۀ نیمه¬ساختاریافته است. پایائی با روش توافق درون موضوعی 78/0 به دست آمد و روائی صوری متن مصاحبه توسط خبرگان تأیید شد. یافتههای به دست آمده شامل 56 مقوله در کدگذاری باز و 45 مقوله کدگذاری محوری و 5 مقوله کدگذاری گزینشی است. نتایج نشان داد که شیوۀ ساماندهی حاشیۀ شهر در حال حاضر شامل تخریب؛ تخلیه؛ بهسازی (کندومحدود به اقدامات ناکافی) اجرا شده است؛ ولی این اقدامات نتوانسته کارساز باشد. راهبردهای ساماندهی حاشیۀ شهر که توسط خبرگان پیشنهاد داده شد شامل اجرای طرح کمربند سبز شهر کرمان؛ از بین رفتن تعارض منافع ارگانها؛ بهسازی همراه با توانمندسازی و مشارکت افراد حاشیه؛ استفاده از کارشناسان در اجرای طرحها؛ مشخص شدن قوانین ساماندهی و لازم اجرا شدن آنها؛ قرار دادن ملک بهشرط تملک است.
پرونده مقاله
یکی از عوامل مؤثر بر زندگی مصرفی افراد جامعه، ارزشها است که بهمثابه پدیدهای اجتماعی، نقش اساسی در شکل گیری، کنترل و پیشبینی کنش ها و گرایشهای افراد جامعه دارد و عنصری محوری در ساختار فرهنگی جوامع به شمار می روند؛ لذا هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین نقش کنش اقتصادی و ارزش چکیده کامل
یکی از عوامل مؤثر بر زندگی مصرفی افراد جامعه، ارزشها است که بهمثابه پدیدهای اجتماعی، نقش اساسی در شکل گیری، کنترل و پیشبینی کنش ها و گرایشهای افراد جامعه دارد و عنصری محوری در ساختار فرهنگی جوامع به شمار می روند؛ لذا هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین نقش کنش اقتصادی و ارزش های مؤثر بر الگوی رفتار مصرفی است که با سه مؤلفة مصرف ارتباطی، مصرف انفعالی و مصرف ابداعی سنجش شده است. این پژوهش با روش پیمایشی بر روی 370 نفر از شهروندان شهر اصفهان اجرا شد که با روش نمونهگیری خوشه ای و بر مبنای مناطق 15 گانه اصفهان انتخاب شده بودند. نتایج نشان داد که کنش اقتصادی و تقویت خود تأثیر مستقیم، و تمایل به تغییر و محافظه کاری تأثیر غیرمستقیم بر الگوی رفتار مصرفی دارند. بهطورکلی نتایج پژوهش بیانگر آن است که شهروندان اصفهانی بیشتر مصرفگرا هستند و مصرف آنان بیشتر انفعالی و در مرحله بعدی ابداعی بوده است؛ لذا الگوی رفتار مصرفی، یک مسئلة چندوجهی است که ابعاد فردی، اجتماعی و اقتصادی را به طور همزمان در برمیگیرد که وجه فردی و اقتصادی آن بیشتر در نمونه مورد مطالعه، نمود داشته است. در پایان پیشنهادهایی برای سیاست گذاری در این زمینه در سطح خرد و کلان ارائه شده است.
پرونده مقاله