بررسی تطبیقی نقش میانجی هویت شهری و هویت محله در تأثیر کالبد شهری بر فرهنگ شهروندی در شهرهای کاشان و یاسوج

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

فرشاد فلاحتی ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه جغرافیا و گردشگری، دانشگاه کاشان، ایران)
رسول حیدری سورشجانی ² (استادیار گروه جغرافیا و گردشگری، دانشگاه کاشان، ایران (نویسنده مسئول))
محمد گنجی ³ (دانشيار گروه علوم اجتماعي، دانشگاه كاشان، كاشان، ايران )

تاریخ دریافت : 1402/06/26 تاریخ پذیرش : 1402/10/08 تاریخ انتشار : 1403/02/04

کلید واژه: فرهنگ شهروندی, مسئولیت‌پذیری اجتماعی, مشارکت اجتماعی, هویت شهری, هویت محله.,

چکیده مقاله :

امروزه مبحث هویت شهری و محله‌ای از مسائل مهم شهرها است. کم توجهی به مؤلفه‌های هویتی شهرها در شرایط کنونی باعث عدم مشارکت شهروندان در فعالیت‌های اجتماعی و پایین بودن احساس تعلق مکانی شده است و از نتایج این امر، موجب تضعیف بسیاری از رفتارهای شهروندان است. در این بین، کیفیت ویژگی‌های کالبد شهر بر زیست ساکنان تأثیر دارد. در این راستا پژوهش حاضر در پی بررسی تطبیقی نقش میانجی هویت شهری و هویت محله در تأثیر کالبد شهری بر فرهنگ شهروندی در شهرهای کاشان و یاسوج می‌باشد. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری شد. حجم نمونه با محاسبه فرمول کوکران 384 پرسشنامه و به‌ تناسب جمعیت جامعه آماری، برای شهر کاشان 266نفر و شهر یاسوج 118نفر توزیع گردید. نتایج نشان داد که در میان شاخص‌های کالبد شهری عامل (مبلمان، معابر و خوانایی شهر) در شهر کاشان با وزن 93/0 و عامل حمل‌ونقل شهری در شهر یاسوج با وزن 81/0 و در بین شاخص‌های فرهنگ شهروندی به صورت مشترک عامل مسئولیت‌پذیری اجتماعی در شهر کاشان با وزن 81/0 و در شهر یاسوج با وزن 79/0 بیشترین بارهای عاملی به خود اختصاص داده‌اند. همچنین بین کالبد شهری و فرهنگ شهروندی در شهر کاشان 33/0 و در شهر یاسوج 21/0 رابطه معناداری وجود دارد. در همین رابطه متغیر هویت شهری با میانجی‌گر کامل و متغیر هویت محله با میانجی‌گر جزئی در شهرهای کاشان و یاسوج را توانسته‌اند نقش ایفا نمایند.

چکیده انگلیسی:

Nowadays, the issue of urban and neighborhood identity is one of the important issues of cities. Lack of attention to the identity components of the cities in the current situation has caused citizens' lack of participation in social activities and a low sense of place belonging. And as a result of this,. Meanwhile, the quality of the features of the city's body has an effect on the life of the residents. In this regard, the present research is following a comparative study of the mediating role of urban identity and neighborhood identity in the influence of the urban body on the culture of citizenship in the cities of Kashan and Yasouj. Descriptive-analytical research method and information was collected using questionnaire tool. The sample size was distributed to 266 people in Kashan city and 118 people in Yasuj city by calculating the Cochran formula and according to the population of the statistical population. The results showed that among the indicators of the urban body, the factor (furniture, roads and city legibility) in Kashan city with a weight of 0.93 and the urban transportation factor in Yasouj city with a weight of 0.81, and among the indicators of citizenship culture, the factor of social responsibility In the city of Kashan with a weight of 0.81 and in the city of Yasuj with a weight of 0.79, they have the highest factor loads.

منابع و مأخذ:

- ابراهیم‌زاده، عیسی و زارع، محمد (1393). سنجش میزان سرمایۀ اجتماعی، مشارکت و توسعۀ پایدار شهری مورد شناسی؛ منطقۀ سه کلان‌شهر زاهدان. جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 4(11)، 15-30.
- آتشین بار، محمد (1388). تداوم هویت در منظر شهری. باغ نظر، 6(12)، 45-56.
- احمدی، سیروس (1388). بررسی نوع‌دوستی در روابط روزمره اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن. جامعه‌شناسی ایران،10(2)، 87-108.
- ادهمی، عبدالرضا (1395). بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر رفتارهای معطوف به حفظ محیط‌زیست مورد مطالعه: ساکنین مناطق 5 و 18 شهر تهران. فصلنامۀ بررسی مسائل اجتماعی ایران، 7(1)، 1-26.
- اذانی، مهری؛ حاتمی، مجتبی و حاتمی، حسین (1390). تحلیلی بر فرهنگ شهروندی در شهر یزد. مجله علمی تخصصی برنامه‌ریزی فضایی، 1(1)، 81-102.
- آرام، مرضیه و فرخی، مریم (1392). تأثیر طراحی شهری بر ارتقای کیفیت محیطی و الگوی رفتاری شهروندان. ماهنامۀ تخصصی شهر و منظر، 3(30)، 4-14.
- ارمه، گی (1376). فرهنگ دموکراسی. ترجمۀ مرتضی ثاقب فر، تهران: انتشارات ققنوس.
- اسکندرپور، مجید؛ کوزه‌گر کالجی، لطفعلی؛ حنیفی اصل، یاسین و شیخکانلوی میلان، ناصر (1396). تحلیلی بر عملکرد فضاهای عمومی شهری با اهداف پیاده‌مداری (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر ارومیه). مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 4(14)، 118-140.
- افشارکهن، جواد و ناجی مهر، فاطمه (1393). بررسی تأثیر ابعاد ساختاری و شناختی سرمایه اجتماعی بر احساس شهروندی (مطالعه موردی: ساکنان 18 سال به بالای شهر مشهد). نشریه مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 4(10)، 29-52.
- الیاسی، امیر؛ ستایش مهر، محمود و رجبی، امین (1395). بررسی رابطه طراحی فضای شهری با گرایش به ارتکاب جرم شهروندان و راهکارهای پیشگیری از آن (مورد مطالعه؛ خیابان‌های شهر اصفهان). فصلنامۀ مطالعات امنیت اجتماعی، 7(46)، 69-90.
- ایمانی، علی؛ منصوری، فردین و آمویی، محمدرضا (1395). ارزیابی آثار اجتماعی و فرهنگی اصلاح هندسی معابر شهری؛ با مطالعه اصلاح هندسی معابر سطح منطقه 18 تهران. پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 7(25)، 85-104.
- بخارایی، احمد؛ شربتیان، محمدحسن و احمدی، اعظم (1394). تحلیل رابطه جامعه‌شناختی سبک زندگی و گرایش به حقوق شهروندی (مطالعه موردی دانشجویان پیام نور خراسان جنوبی). جامعه‌شناسی کاربردی، 26(4)، 87-108.
- بودون، ریمون (1385). فرهنگ انتقادی جامعه‌شناسی. ترجمۀ عبدالحسن نیک گهر، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ اول.
- پاپلی یزدی، محمدحسین و رجبی، حسین (1386). نظریه‌های شهر و پیرامون. چاپ دوم. تهران: انتشارات سمت.
- پاکزاد، جهانشاه (1391). مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری. تهران: انتشارات شهیدی.
- پرویزیان، علیرضا؛ احمدی، هاجر؛ امان پور، سعید و درخشان، عبدالمطلب (1399). تولید نقشه آلودگی صوتی با مدل‌سازی مکانی نقشه کاربری اراضی (موردپژوهشی شهر یاسوج). فصلنامۀ جغرافیا و مطالعات محیطی، 9(34)، 7-22.
- پهلوان شریف، سعید و مهدویان، وحید (1394). مدل‌سازی معادلات ساختاری با Amos. انتشارات بیشه تهران، چاپ اول، 1-139.
- پیران، حمیدرضا؛ سعیده زرآبادی، زهرا سادات، زیاری، یوسفعلی و ماجدی، حمید (1398). تبیین ابعاد و مؤلفه‌های پایداری در حمل‌ونقل شهری با بهره‌گیری از تحلیل عاملی. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 11(2)، 337-353.
- ترابی، زهره و سیما، یلدا (1393). طراحی ورودی شهر با رویکرد هویت بخشی به فضای شهری نمونه موردی ورودی شرقی شهر زنجان. فصلنامۀ مدیریت شهری، (36)، 83-104.
- ترکاشوند، عباس؛ جهانبخش، حیدر و کریمی نژاد، مریم (1396). بازشناسی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر شکل‌گیری هویت و خاطره جمعی در فضاهای شهری پیرامون پل‌های تاریخی. معماری و شهرسازی ایران، 8(1)، 5-14.
- تقی¬یار، زهرا؛ پهلوان‌زاده، فرشاد و رفاهی، ژاله (1397). مدل معادلات ساختاری تعهد زناشویی و سبک‌های عشق‌ورزی با صمیمیت زناشویی با توجه به نقش میانجی رضایت جنسی. زن و مطالعات خانواده، 11(42)، 91-104.
- جعفری علی‌آبادی، عاطفه (1399). بررسي رابطه سرمایه فرهنگي و فرهنگ شهروندي در میان شهروندان شهر کاشان (پایان‌نامۀ کارشناسي ارشد، رشته مطالعات فرهنگی). استاد راهنما: محمد گنجی، دانشکده علوم انسانی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه کاشان.
- جهانی دولت‌آباد، رحمان؛ شماعی، علی و جهانی دولت‌آباد، اسماعیل (1392). سنجش میزان هویت محله‌ای با تأکید بر نقش نهادهای مردمی در منطقه 7 تهران. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 13(31)، 191-210.
- حاتمی نژاد، حجت؛ حاتمی نژاد، حسین؛ زیاری، کرامت الله و پوراحمد، احمد (1399). نقش فضاهای شهری در خلق الگوهای رفتاری ناهنجار با تأکید بر عامل پیش‌گیری از وقوع جرم در محله چهارباغ منطقه ثامن مشهد. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 7(24)، 99-127.
- حبیبی، کیومرث؛ حقی، محمدرضا و صداقت نیا، سعید (1393). مقایسه تطبیقی قابلیت پیاده مداری در محلات مسکونی طراحی‌شده از دیدگاه ساکنین نمونه مطالعاتی: محله هفت‌حوض و فاز یک شهرک اکباتان در شهر تهران. معماری و شهرسازی ایران، 5(8)، 1-12.
- حبیبی، محسن (1379). جامعه مدنی و حیات شهری. نشریه هنرهای زیبا، (7)، 21-33.
- حقیقتیان، منصور؛ اسماعیلی، رضا و کریمی¬زاده اردکانی، سمیه (1394). محله محوری و احساس تعلق به محله در بین ساکنان شهر تهران. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 5(14)، 53-74.
- خستو، مریم و حبیب، فرح (1395). رویکردی تحلیلی به تأثیر کالبد شهر بر فرهنگ با تأکید بر بافت شهری مطالعه موردی: شهر قزوین. فصلنامۀ مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 7(26)، 31-42.
- خطیبی، سید محمدرضا (1392). تأثیر متقابل الگوهاي رفتاري در احیاي هویت محیط شهر، مطالعه موردي: محدوده ورودي سنندج. نشریه هویت شهر، 7(13)، 63-73.
- خلیلی، حمید؛ آقایان، ایمان و کاشی، احسان (1396). گسترش تابع زمان-تاخیر در محل برخورد جریان‌های ترافیکی با رویکرد بررسی نحوه رانندگی و شرایط هندسی مسیر، مطالعات موردی دوربرگردان‌ها در معابر شهر تهران (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد گرایش راه و ترابری). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، 1-101.
- خمره، غلامعلی و نصیری، اقبال (1393). بررسی و اولویت‌بندی معابر پیاده شهر زابل جهت بهسازی و نوسازی در راستای ارتقای شهری انسان‌مدار و پایدار (مطالعه موردی: خیابان‌های بافت مرکزی شهر زابل). مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 9(29)، 115-128.
- رحیمی، اکبر (1397). توسعۀ میانافزای شهری، رویکردی نوین در حفظ زمین شهری در تبریز. نشریه علمی جغرافیا و برنامه‌ریزی، 22(63)، 77-98.
- رضایی جعفری، کامران؛ ملکی، سعید و گشتیل، معصومه (1397). ارزیابی قابلیت پیاده‌مداری فضاهای شهری با رویکرد نوشهرگرایی (نمونه موردی: محله کیانپارس در شهر اهواز). فصلنامۀ مطالعات عمران شهری، 2(6)، 61-75.
- روستایی، شهریور و ناصری، رقیه (1398). ارزیابی قابلیت پیاده‌مداری معابر بافت تاریخی شهر مراغه. پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 10(19)، 123-134.
- روشه، گی (1376). جامعه‌شناسی تالکوت پارسونز. ترجمۀ: عبدالحسین نیک گهر، تهران انتشارات تبیان.
- زارع، حمید (1389). رفتارهای شهروندی در جامعه دینی. فلسفه‌ی دین، 7(7)، 119-142.
- سرایی، محمدحسین؛ روستا، مجتبی و اشنویی، امیر (1394). ارزیابی هویت محله‌ای در شهر جهرم. پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 3(1)، 69-84.
- شاه علی، جعفر و سنایی، مجید (1389). بررسی شبکه معابر شهری در ارتباط با مورفولوژی شهری. جغرافیای انسانی، 2(3)، 129-144.
- شاهیوندی، احمد؛ قلعه‌نویی، محمود و علی پور اصفهانی، مریم (1394). بررسی ویژگی‌های کالبدی و اثرگذاری آن بر سرزندگی و زیست پذیری محله‌های قدیم شهری نمونه موردی محله سنبلستان اصفهان. مرمت و معماری ایران، 5(9)، 13-27.
- شربتیان، محمدحسن (1387). تأملی بر مبانی فرهنگ شهروندی و ارائه راهکارهای برای گسترش آن. مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، علوم اجتماعی، (9)، 119-154.
- شریفیان ثانی، مریم (1380). مشارکت شهروندي، حکمرانی شهري و مدیریت شهري. فصلنامۀ مدیریت شهري، انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور، تهران، (8)، 55-42.
- صفایی پور، مسعود و روزبه، حبیبه (1392). هویت و توسعۀ پایدار محله‌ای در شهر شیراز نمونه موردی محله فخرآباد. فصلنامۀ جغرافیا و توسعه، (31)، 107-120.
- عباس زاده، محمد؛ بنی فاطمه، حسین؛ علیزاده اقدم، محمدباقر و بهاری، موسی (1397). سنجش اعتبار و پایایی مقیاس سازه هویت شهری (پژوهشی در میان شهروندان شهر تبریز). نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، 22(64)، 189-210.
- عباس زاده، محمد؛ عابدینی، عیسی؛ حسنی، محمدرضا و مبارک بخشایش، مرتضی (1391). آشفتگی اجتماعی و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی (موردمطالعه: رانندگان شهر تبریز). پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 1(4)، 19-38.
- علیزاده، کتایون؛ رضوی نژاد، مرتضی و رادفر، مینا (1392). بررسی نقش و مشارکت مردم در اداره امور شهری نمونه موردی منطقه 10 شهرداری مشهد. فصلنامۀ مطالعات برنامه‌ریزی شهری، 1(1)، 61-87.
- غراب، ناصرالدین (1390). هویت شهری. انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، راه دان، چاپ اول، ص 1-109.
- فاضلی، نعمت (1386). شهروندی فرهنگی و فرهنگی شدن شهروندی. تهران: نشر نی.
- فرجی، مهسا؛ شاطریان، محسن و حیدری سورشجانی، رسول (1397). ارزیابی وضعیت مبلمان شهری و ارتباط آن با رضایتمندی شهروندان، بهبود کیفیت محیط شهری و توسعۀ گردشگری مطالعه موردی شهر کاشان (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری). دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، 1-136.
- فلاحتی، فرشاد؛ حیدری سورشجانی، رسول و گنجی، محمد (1402). تأثیر کالبد شهری بر فرهنگ شهروندی با رویکرد توسعۀ پایدار شهری در شهرهای کاشان و یاسوج. جغرافیای اجتماعی شهری، 10(1)، 103-124.
- فيروزجائيان، علی‌اصغر (1389). قانون‌گریزی (تحليلي از منظر نظريه عدالت رویه‌ای). فصلنامۀ رفاه اجتماعي، 11(42)، 381-410.
- فیروزجائیان، علی‌اصغر و غلامرضازاده، فاطمه (1394). شرایط محیطی اثرگذار بر زباله پراکنی در استان مازندران با تأکید بر شرایط محیطی تسهیل‌کنندۀ آن. فصلنامۀ علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، 10(29)، 123-144.
- قایدگیوی، فرود؛ حقیقتیان، منصور و بهیان، شاپور (1398). تحلیل رابطه‌ی هویت ملی و پایبندی به فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه کلان‌شهر شیراز). فصلنامۀ مطالعات ملی، 20(1)، 79-104.
- قربانی، محمد؛ حیدری کمال‌آبادی، رضا و کریمویی، حمیدرضا (1389). ارزیابی رضایت شهروندان مشهد از خدمات شبکه اتوبوسرانی شهری. مشهد پژوهی، 3(4)، 25-47.
- قنبری، ابوالفضل؛ طاهونی، مهدیه و قادری، ناصر (1395). بررسی عوامل تأثیرگذار بروز وندالیسم در مبلمان شهری (مطالعۀ موردی: شهر تبریز). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 4(4)، 569-586.
- کریمی، رامین (1394). راهنمای آسان تحلیل آماری با spss. انتشارات هنگام، تهران، چاپ اول، 1-315.
- کریمی، سارا (1389). تأثیر کالبد شهری بر زیست اجتماعی. هنر و معماری: جستارهای شهرسازی، (34)، 61-63.
- کوزه‌گر کالجی، لطفعلی؛ دارابی، سجاد و رضویان، محمدتقی (1398). تحلیل کارکردی سیستم اتوبوسرانی از نگاه شهروندان (مطالعه موردی: شهر ایلام). فصلنامۀ علمی فرهنگ ایلام،20(63)، 29-47.
- گلچین، مسعود؛ حسینی، محمدرضا، امامعلی زاده، حسین و عناصری، علی مراد (1395). تحلیل تجربی رابطه عوامل اجتماعی با گرایش به رفتارهای نوع‌دوستانه موردمطالعه شهروندان همدان. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 6(19)، 85-112.
- مبارکی، محمد و صلاحی، سمیه (1392). کیفیت خدمات شهری، تعهدات شهروندی و حس تعلق اجتماعی. فصلنامۀ رفاه اجتماعی، ۱۳ (۵۰)، 275-315.
- محمدزاده، رحمت (1389). بررسی نقش برنامه‌ریزی فیزیکی در کاهش آلودگی صوتی. انسان و محیط‌زیست، 8(2)، 1-12.
- محمدی زاده سماکوش، صمد؛ صبوری خسروشاهی، حبیب و رونقی نوتاش، مهناز (1397). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و هویت محله‌ای در شهر تهران (مورد مطالعه: محله‏‌های حصارک، وحیدیه و ولنجک). تغییرات اجتماعی ـ فرهنگی، 15(3)، 118-137.
- مرکز آمار ایران (1395). سرشماری نفوس مسکن.
- مشیری، سید رحیم؛ رحمانی، بیژن و اسلامی راد، قربان (1393). مقایسه تطبیقی منظر بافت‌های شهر بر اساس شاخص‌های مبلمان شهری مطالعه موردی: شهر بهشهر. جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، 6 (19)، 81-98.
- معیدی فر، سعید (1379). تبیین جامعه‌شناختی تقدم مصالح فردی بر مصالح جمعی در ایران. تهران: انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- ملکی، سعید و دامن باغ، صفیه (1396). واکاوی مفاهیم اخلاق و فرهنگ محیط زیستی از دیدگاه شهروندان مورد پژوهی: شهر اسلام‌آباد غرب. فصلنامۀ جغرافیا و مطالعات محیطی، 6(23)، 41-58.
- میرزایی، ابراهیم؛ احمدی، یعقوب؛ بخارایی، احمد و نایبی، هوشنگ (1396). قانون‌گریزی و پیوندهای اجتماعی (مطالعه موردی: شهر اهواز). جامعه پژوهی فرهنگی، 8(3)، 97-123.
- ناطق پور، محمدجواد (1383). توسعه و تعلق اجتماعی با تأکید بر نقش شوراهای اسلامی. رشد آموزش علوم اجتماعی، 8(2)، 28-32.
- نامور مطلق، بهمن (1391). تأملی در معنای شهر. روزنامۀ اعتماد، شماره 2482، صفحه 12 اندیشه.
- نسترن، مهین؛ نوری، محمدجواد و ریختهگران، فریناز (1397). تبیین و ارزیابی معیارهای آسایش و آرامش در حمل‌ونقل همگانی درون‌شهری، موردمطالعه: خط 28 اتوبوس‌رانی کلان‌شهر اصفهان. دانش شهرسازی، 2(1)، 105-121.
- نصرتی‌نژاد، فرهاد؛ سراج‌زاده، سید حسین و دیهول، منصور (1398). تبیین جامعه‌شناختی رفتار زیست‌محیطی (مطالعه موردی: شهروندان تهرانی). فصلنامۀ توسعۀ پایدار محیط جغرافیایی، 1(3)، 1-21.
- نصیری خلیلی، محمدمهدی؛ زند مقدم، محمدرضا و دریاباری، سید جمال‌الدین (1399). نقش سرمایه اجتماعی در هویت بخشی محله‌ای از منظر کارکرد فضاهای عمومی مطالعه موردی شهر ساری. مطالعات توسعۀ اجتماعی فرهنگی، 9(2)، 143-169.
- نوابخش، مهرداد؛ حاجیانی، ابراهیم و بهلول، سید محمدرضا (1391). بررسی و سنجش میزان هویت محله‌ای شهروندان تهرانی. فصلنامۀ مطالعات مدیریت شهری، 4(10)، 15-27.
- نوفل، سید علیرضا؛ کلبادی، پارین و پورجعفر، محمدرضا (1388). بررسی و ارزیابی شاخص‌های مؤثر در هویت شهری نمونه موردی محله جلفا در شهر اصفهان. آرمانشهر، 2(3)، 57-69.
- هاشمیان فر، سید علی و عجمی، شهرزاد (1391). بررسی فرهنگ شهروندی ساکنان بافت حاشیه‌ای شهر اصفهان. فصلنامۀ مطالعات شهری، 2(3)، 209-230.
- همتی، رضا و احمدی، وکیل (1393). تحلیل جامعه‌شناختی از وضعیت فرهنگ شهروندی و عوامل تبیین‌کننده آن، موردمطالعه: شهر ایوان. فصلنامۀ برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، (18)، 139-183.
- وحیدا، فریدون و نگینی، سمیه (1391). ساخت و اعتباریابی مقیاس هویت محله‌ای. مطالعات شهری، 2(2)، 35-58.
- ورسلی، پیتر (1388). نظریه‌های جامعه‌شناسی نظم. ترجمۀ‌ سعید معیدفر، جامعه¬شناسان، چاپ اول، تهران.
- یزدانی، محمدحسن؛ علی پور، ابراهیم و محمودی، ایوب (1398). بررسی و تحلیل هویت محلات شهری با تأکید بر حس تعلق به مکان (مورد مطالعه: محلات سیزده‌گانه حاشیه شهر اردبیل). دو فصلنامۀ جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 6(14)، 9-39.
- Alhosseini Almodarresi, S. M., Tabataba’i-Nasab, S. M., Bagheri Garabollagh, H., & Mohammadi, F. (2019). Does citizenship behavior have a role in changing attitude toward green products? International Journal of Management Science and Engineering Management, 1–9.
- Altman, I., & Wohlwill, J. F. (2012). Human behavior and environment: advances in theory and research. New York: Plenum Press.
- Aly, S. S. A. (2011). Modernization and regionalism: Approaches for sustainable revival of local urban identity. Procedia Engineering, 21, 503-512.‏
- Bottini, L. (2018). The effects of built environment on community participation in urban neighbourhoods: an empirical exploration. Cities, 81, 108-114.
- Cooper, D. D. (2014). Learning in the Plural: Essasys on the Humanities and Public Life. MSU Press.
- Driskell, D., (2002). Creating Better Cities with Children and Youth, A Manual for Participation, London and New York, EARTHSCAN publication.
- Erdogan, B. D., & Ayatac, H. (2015). Assessment of urban identity characteristics in public places: A case study of Ortakoy Square. A| Z ITU Journal of the Faculty of Architecture, 12(1), 115-125.
- Fornara, F., Pattitoni, P., Mura, M., & Strazzera, E. (2016). Predicting intention to improve household energy efficiency: The role of value-belief-norm theory, normative and informational influence, and specific attitude. Journal of Environmental Psychology, 45, 1-10.
- Foth, Marcus (2004). Desgning networks for sustainable neighbourhoods (Acase study of a student a par tment com plex ),http: // eprints. qup. edu. ac /archive / foth. pdf.8-9.
- Geels, F. W., Schwanen, T., Sorrell, S., Jenkins, K., & Sovacool, B. K. (2018). Reducing energy demand through low carbon innovation: A sociotechnical transitions perspective and thirteen research debates. Energy research & social science, 40, 23-35.
- Goggins, G. (2018). Developing a sustainable food strategy for large organizations: The importance of context in shaping procurement and consumption practices. Business Strategy and the Environment, 27(7), 838-848.
- Janoski, T., & Compion, S. (2015). Citizenship, Sociological Aspects of. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 655–661.
- Kayapak, S, (2010). Atakyanın kent kimligi acısından irdelenmesi Mustafa Kemal Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 373-392.
- Lalli, Marco (1992). “Urban-Related Identity: Theory, Measurement, and Empirical Finding”s, Journal of Environmental Psychology, 285-303.
- Lin, H. Y., & Hsu, M. H. (2015). Using social cognitive theory to investigate green consumer behavior. Business Strategy and the Environment, 24(5), 326-343.
- Manning, C. (2009). The psychology of sustainable behavior: Tips for empowering people to take environmentally positive action. Minnesota Pollution Control Agency.
- Meshram, K., & O'Cass, A. (2013). Exploring civic engagement through seniors' good citizenship behavior within clubs. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 25(3), 256-283.‏
- Nguyen, X. P. (2019). The bus transportation issue and people satisfaction with public transport in Ho Chi Minh city. Journal of Mechanical Engineering Research and Developments, 42(1), 10-16.‏
- Nwachukwu, A. A. (2014). Assessment of passenger satisfaction with intra-city public bus transport services in Abuja, Nigeria. Journal of Public Transportation, 17(1), ‏99 -119.
- Oktay, D., & Bala, H. A. (2015). A holistic research approach to measuring urban identity: findings from Girne (Kyrenia) area study. IJAR. 9(2),‏ 201-215.
- Ongul, Zehra. (2012). Analysing the City Identity of Nicosia from a Historical Perspective: External Effects, Solutions Proposed, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol.35, 284-292.
- Pirnes, E. (2009). Cultural policy in the sectoral trap - but how to escape it. Nordisk Kulturpolitisk Tidskrift 2/2009, 155-174.
- Qian, J. (2020). Urban Citizenship. International Encyclopedia of Human Geography, 33–37.
- Ranasinghe, G., Amarawickrama, S., & Rathnayake, R. (2016). A Study to Compare the Level of Walkability in Two Urban Neighborhoods of Sri Lanka. International Journal of Engineering Research and General Science, 4(1), 6-13.‏
- Riano, Y. (2011). Addressing Urban Fear and Violence in Bogotá through the Culture of Citizenship: Scope and Challenges of a Unique Approach. EthniCities: Metropolitan Cultures and Ethnic Identities in the Americas, 209-226.
- Sadeque, S., Roy, S. K., Swapan, M. S. H., Chen, C. H., & Ashikuzzaman, M. (2020). An integrated model of city and neighborhood identities: A tale of two cities. Journal of Business Research, 117, 780-790.‏
- Sahakian, M., & Dobigny, L. (2019). From governing behaviour to transformative change: A typology of household energy initiatives in Switzerland. Energy Policy, 129, 1261-1270.
- Satir, S., & Korkmaz, E. (2005). Urban open spaces with examples & the classification of urban furniture. 2 (1/2), 130-141.
- Stern, P. C. (2000). New environmental theories: toward a coherent theory of environmentally significant behavior. Journal of social issues, 56(3), 407-424.
- Thogersen, J. (2005). How may consumer policy empower consumers for sustainable lifestyles?. Journal of consumer policy, 28(2), 143-177.
- Vigoda, E., & Golembiewski, R. T. (2001). Citizenship Behavior and the Spirit of New Managerialism. The American Review of Public Administration, 31(3), 273–295.