ارائة مدل پارادایمی فقر و تبیین جامعه‌شناختی آن در مناطق محروم استان خوزستان( مورد مطالعه: شهرهای حمیدیه و اندیکا)
محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری
معصومه باقری
1
(
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
)
علی بوداقی
2
(
استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
)
سجاد بهمنی
3
(
استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز(نویسنده مسؤول)
)
مرضیه شهریاری
4
(
استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
)
کلید واژه: فقر شهری, روش نظریة داده‌بنیاد, شهرهای اندیکا و حمیدیه,
چکیده مقاله :
این مطالعة کیفی، با هدف ارائة مدل پارادایمی فقر و تبیین جامعه‌شناختی آن در شهرهای محروم اندیکا و حمیدیه در استان خوزستان به انجام رسیده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، نظریه داده‌بنیاد است. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شده و تعداد مشارکت‌کنندگان 40 نفر بوده است. بعد از کدگذاری، نوزده مقولة اصلی پدیدار شد. پاردایم ظهوریافته، در بعد شرایط شامل(چالش تأمین اعتبار از طریق جذب اعتبارات بخش دولتی و خصوصی، ضعف فرهنگ کار و مهارت‌آموزی در میان جوانان(ساختمان ذهنی دولت‌گرا)، بی توجهی به شایسته‌سالاری در مدیریت شهرستان، عدم حمایت ویژه از مناطق محروم استان، عدم خودباوری جوانان در نتیجه محرومیت( پذیرش روانی فرهنگ فقر)، توزیع ناعادلانة فرصت‌ها در نتیجة وجود فساد اداری، نارضایتی از میزان حمایت دولت و مشکل نقدینگی در راه‌اندازی بنگاه‌های کوچک، خانگی و زودبازده، ضعف سرمایة اجتماعی جوانان در مناطق شهری) و در بعد کنش – تعامل (کلید اشتغال؛ مهارت‌آموزی همراه با نگاه کارآفرینی، ایجاد و تقویت شهرک‌های صنعتی، تخصیص اعتبارات ملی و ویژه، شایسته‌سالاری و انتخاب مدیران متخصص، جهادی و اثربخش، ظرفیت‌های اجتماع‌محور، پشتوانة رفع فقر) و در بعد پیامدها (نزاع‌ها و تنش‌های طایفه‌ای و قومی به عنوان عامل تشدید چرخة فقر، بی‌قدرتی و بیگانگی اجتماعی، کاهش کیفیت سبد کالای مصرفی خانوارها و تورم غذایی( فرسایش شاخص قدرت خرید مردم)، احساس یأس اجتماعی، فرسایش اعتماد اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی) است که حول یک مقولة هسته به نام فقر شهری در پیوند با محرومیت از فرصت‌ها در روستا و حاشیه‌ها شکل گرفته اند.واژه‌های کلیدیفقر شهری، روش نظریة داده‌بنیاد، شهرهای اندیکا و حمیدیه
The data of this study were collected and analyzed through in-depth interviews and purposive-theoretical samplingThis qualitative study was conducted with the aim of presenting a paradigm model of poverty and its sociological explanation in the deprived cities of Andika and Hamidiyeh in Khuzestan province. Gronded theory and purposive sampling method were used and the number of participants was 40. After coding, nineteen main categories emerged. The dimension of conditions included the challenge of financing through public and private sector funding, weak work ethics and skills training among young people (government-oriented mentality), disregard for meritocracy in city management, lack of special support for deprived regions of the province, lack of self-confidence in young people as a result of deprivation (psychological acceptance of the culture of poverty), unfair distribution of opportunities due to corruption, dissatisfaction with government support and liquidity problems in starting small, home and high-yield enterprises, weak social capital of young people of urban areas. The action-interaction dimension included employment; skills training with an entrepreneurial perspective, creation and strengthening of industrial towns, allocation of national and special funds, meritocracy and selection of specialized, jihadi and effective managers, community-based capacities, support for elimination Poverty. The dimension of consequences included sectarian and ethnic conflicts and tensions as a factor in intensifying the cycle of poverty, powerlessness and social alienation, reduction of quality of household goods and food price inflation (erosion of people's purchasing power index), feeling of social despair, erosion of social trust (social harms) that revolves around a core category called "poverty." that are formed in connection with the deprivation of opportunities in the countryside and slum areas.
آسایش، حسین (1374) اصول و روشهای برنامه ریزی روستایی، انتشارات پیام نور.
آسایش، حسین (1377) جغرافیای فقر، سنجش رنج بشر در جهان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 48 و 47.
ایمان، محمدتقی (1388). مبانی پارادایمی روشهای پژوهش کمی و کیفی در علوم انسانی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ایمان، محمدتقی .(1391). روش‌شناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ایمان، محمدتقی.(1387). «ارزیابی پارادایمی انسان به عنوان عنصر اساسی در طراحی پارادایم الهی»، فصلنامة حوزه و دانشگاه، روش‌شناسی علوم انسانی، سال 14، شمارة: 54، 46- 25.
ایمان، محمدتقی؛ محمدیان، منیژه. (1387). «روش‌شناسی نظریة زمینه‌ای»، فصلنامة روش‌شناسی علوم انسانی،دورة 14، شمارة۵۶: 54-31.
پور طاهری، مهدی: طالبی، حسین؛ رکن الدین افتخاری، عبدالرضا(1390) تحلیل عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر کاهش فقر روستایی با تأکید بر فقر غذایی: بخش خلجستان استان قم، برنامهریزی و آمایش فضا، دورة پانزدهم، شمارة2، صص 61-80.
تودارو، مایکل.(1382). توسعه اقتصادی در جهان سوم. ترجمة غلامعلی فرجادی. تهران: انتشارات کوهسار.
خالدی، کوهسار و زورار پرمه(1384). بررسی وضعیت فقر در مناطق شهری و روستایی ایران، فصلنامة اقتصاد کشاورزی و توسعه، شمارة 49.
راغفر، حسین و زهرا ابراهیمی.(1386). فقر در ایران طی سالهای 83-1368، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 24.
زیاری، کرامت‌ا... .(1377). مدل‌های تحلیلی فقر، توزیع درآمد و نابرابری‌های منطقه‌ای در ایران، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی شمارة 48.
زیاری، کرامت‌ا... .(1381). طرح پژوهشی بررسی تأثیر حضور و عدم حضور افاغنه در ساختار اشتغال شهر یزد، طرح پژوهشی چاپ نشده.
زیاری، کرامت‌ا... .(1383). مکتب‌ها و نظریه‌ها و مدل‌های برنامه و برنامهریزی منطقه‌ای، انتشارات دانشگاه یزد.
زیاری، کرامت‌ا... .(1389). اصول و روشهای برنامهریزی منطقه‌ای، انتشارات دانشگاه تهران.
عباس‌زاده، محمد؛ نصرالهی وسطی، لیلا. (1397). عوامل مؤثر بر فقر از دیدگاه زنان متأهل با تحصیلات عالی، فصلنامة توسعة اجتماعی ( توسعة انسانی سابق)، دورة 13، شمارة 1، صص 7-36 .
عامری سیاهویی، حمیدرضا؛ رستم گورانی، ابراهیم؛ بیرانوندزاده، مریم. (1389). سکونتگاههای غیررسمی، امنیت و توسعة پایدار شهری، مطالعة موردی: شهر بندرعباس. مجلة مطالعات امنیت اجتماعی، شمارة 24 ، صص 60 - 37
کیویستو، پیتر. (1383). اندیشههای بنیادی در جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر
گیدنز، آنتونی؛ بردسال، کارن. (1391). نظریه جامعه‌شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر نی
میری آشتیانی، الهام. (1382). مقدمه‌ای بر آسیب‌شناسی مسائل اجتماعی در ایران با مقدمۀ دکتر محمدرضا تاجیک، تهران، نشر فرهنگ، چاپ اول.
نصرت‌آبادی، مهدی؛ عبدالهی، احمد؛ راغفر، حسین؛ صالحی، مسعود. (1390). وضعیت فقر در استان کرمان: ۱۳۸۵-۱۳۶۸. رفاه اجتماعی، ۱۱ (۴۲) :۳۳۶-۳۱۵.
نقدی، اسدالله؛ زارع، صادق. (1390). «الگوی زیست حاشیه، تهدیدی برای توسعه و سلامت شهری»، مطالعات شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، سال 1، شماره 1: 146-125.
نقدی، اسدالله؛ زارع، صادق(1391). «حاشیه‌نشینی به مثابة آپاندیست شهری»، برنامهریزی منطقه‌ای، سال 2، شمارة 5: 81-65.
ASROL, Asrol; AHMAD, Hafsah (2018) Analysis of factors that affect poverty in Indonesia, Journal of Espasious, Vol. 39 (Number 45), p:14
Baumberg. B. Bell. K and Gaffney. D (2012).Benefits Stigma in Britain. By. Is available from www.turn2us.org.
Gweshengwe, B., & Noor Hasharina Hassan. (2020). Defining the characteristics of poverty and their implications for poverty analysis. Cogent Social Sciences, 6(1) , 1 - 10.
Lewis, O. (1996). "The Culture of Poverty". In G. Gmelch and W. Zenner, eds, Urban Life. Waveland Press.
Bourgeois. L. (1931). Solidarite (Paris: Armand Colin)
Bourgois. Phillipe (2001). Culture of Poverty". International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences. Waveland Press.
Chen, Shaohua and Martin Ravallion(2007), Absolute Poverty Measures for the Developing World(1981-2004), World Bank Policy Research Working Paper 4211.
Goode. Judith and Edwin Eames (1996). "An Anthropological Critique of the Culture of Poverty". In G. Gmelch and W. Zenner. Urban Life. Waveland Press.
Hardesty. Donald L. (1977). Ecological Anthropology. New York: Jhon wiley Sons
Link. B. and J. Phelan. (2001). on stigma and its public health implications. Stigma and global health developing a research agenda.Washington. D.C.: National Institutes of Health.
Ortega, A R., Macgeorge I.(2011) ,"Dsting -off the file: A review of knowledge on urban ornithology in Latin America", Journal of landscape and Urban Planning. 101 (12) 1–10.
Patton, M (2001). Qualitative Research & Evaluation Methods. London: Sage Publications.
Salem, Ali Asghar; Bayat, Neda (2018) Factors Influencing Poverty in Iran Using a Multilevel Approach, Journal of Money and Economy Vol. 13, No. 1, pp. 81-106.
Small M.L. Harding D.J. Lamont M. (2010). "Reconsidering culture and poverty". Annals of the American Academy of Political and Social Science 629 (1): 6–27. Doi: 10.1177/0002716210362077
Simler, K., Harrower, S., Massingarela, C., (2003). Estimating poverty indices from simple indicator surveys, In conference on Growth, poverty reduction and human development in Africa, Centre for the Study of African Economies, University of Oxford.
YahieA.M (1993). The Design and Management of Poverty Alleviation Projects in Africa: Evolving Guidelines236
United Nations Human Settlements Programme (2016). World Cities Report . First published. by (UN-Habitat).
_||_