امکان سنجی ارائه مدلی برای اثر مشارکت اجتماعی بر بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری(نمونه مورد مطالعه شهر مشهد)
محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری
1 - استادیار گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور
کلید واژه: بازآفرینی, بافتهای ناکارآمد, مشارکت مدنی, معادلات ساختاری, مشهد,
چکیده مقاله :
طرح‌های بازآفرینی شهری، به خصوص در بافتهای ناکارآمد، با تنگناهای متعددی روبرو بوده و یکی از مهمترین دلایل آن، کمبود اعتبارات و کندی روند اجرا می‌باشد. معدود طرح‌های موفق، نشانگر آن است که تعامل سازنده مردم و دولت، می‌تواند این مشکل را مرتفع کند. به این منظور، بر مشارکت مردم تاکید زیادی می‌شود. اما تلاش برای متقاعد ساختن مردم برای این حضور، چندان موفق نبوده‌است. به همین دلیل، ضرورت دارد تا دلایل این مشکل و زمینه‌های ترغیب مردم به مشارکت پیگیری شود. به این منظور، تحقیق کنونی برای عوامل موثر بر مشارکت مردم در بازآفرینی بافتهای ناکارآمد مشهد به انجام رسید. چارچوب نظری تحقیق برگرفته از رهیافت مشارکتی با تاکید خاص بر دو نظریه ساختارگرایی و ساختاری-کارکردی است. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی بود و برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته(با روایی 79/0)، بهره برداری به عمل آمد. داده‌های مورد نیاز از 900 نفر از شهروندان ساکن در بافتهای ناکارآمدی شهری گردآوری شد. نمونه تعیین شده به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. دادهها با استفاده از ضریب همبستگی، آزمون تی تک نمونه‌ای، آزمون فریدمن، معادلات ساختاری و تحلیل مسیر، ارزیابی شد. نتایج نشان داد که مشارکت اجتماعی و تمامی ابعاد چهارگانه آن(گرایش به نظم اجتماعی(r=0/261)، حس مسئولیت(r=0/290)، احساس امنیت(r=0/278) و بسیج گروه‌ها(r=0/270) بر روی حضور و مشارکت ساکنین در بازآفرینی(r=0/449) اثرگذار بوده و مدل طراحی شده دارای برازش مناسب می‌باشد. با توجه به مدل طراحی شده و تعیین میزان اثر هر عامل در ابعاد مختلف بازآفرینی، می‌توان این روند را با سرعت بیشتری پیگیری نمود.
Urban regeneration projects, especially in dis-functioned textures, face many bottlenecks, and one of the most important reasons is the lack of funding and the slow implementation process. Few successful projects show that constructive interaction between the people and the government can solve this problem. To this end, great emphasis is placed on people's participation. But trying to persuade people to attend has not been very successful. For this reason, it is necessary to pursue the reasons for this problem and the areas for encouraging people to participate. For this purpose, the current research was conducted on the effective factors of people's participation in the regeneration of disfunctional textures in Mashhad. The research method was descriptive and analytical and a researcher-made questionnaire was used to collect data. The required data were collected from 900 citizens living in urban dysfunctional contexts. The determined samples were selected by multi-stage cluster sampling. Data were evaluated using correlation coefficient, one-sample t-test, Friedman test, structural equations and path analysis. The results showed that social participation and all its four dimensions (tendency to social order, sense of responsibility, sense of security and mobilization of groups) had an effect on the presence and participation of residents in recreation and the designed model has a suitable fit. According to the designed model and determining the effect of each factor in different dimensions of regeneration, this process can be followed more quickly.