بررسی تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بر رشد و عملکرد دانه دو رقم کلزا در شرایط آب و هوایی گرگان
محورهای موضوعی :
زراعت
تاریخ دریافت : 1393/02/17
تاریخ پذیرش : 1393/09/16
تاریخ انتشار : 1395/12/01
کلید واژه:
عملکرد دانه,
کلزا,
تاریخ کاشت,
درصد روغن,
تراکم,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی اثر تاریخ کشت و تراکم بوته بر برخی از خصوصیات زراعی کلزا آزمایشی در قالب طرح اسپیلت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در سال های زراعی 83-1382 و 84-1383 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام شد. کرت اصلی شامل تاریخ کشت در 4 سطح 25 مهر، 10 آبان، 25 آبان و 10 آذر بود. در کرت های فرعی ترکیب تیماری ارقام هایولا 420 و آرجی اس 003 و تراکم 120 و 80 بوته کلزا در متر مربع قرار داده شدند. نتایج نشان داد که تاخیر در کاشت اثر معنی داری بر عملکرد دانه کلزا و اجزای آن داشت به طوری که سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و میزان روغن دانه گردید. اثر تراکم بوته بر عملکرد دانه در بوته معنی دار بود و بیشترین مقدار این صفت در تراکم 80 بوته در مترمربع (3012 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. برهمکنش تاریخ کشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه معنی دار بود، به طوری که تاریخ کاشت های 25 مهر، 10 آبان و 25 آبان در تراکم 80 بوته در مترمربع و تاریخ کاشت 10 آذر در تراکم 120 بوته در مترمربع بیشترین مقدار عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند.
چکیده انگلیسی:
In order to study agronomic traits on sowing date and plant density of canola cultivars (B. napus L.), field experiments were carried out in Gorgan Agriculture experimental Station during 2002-2003 and 2003- 2004 cropping seasons. The experimental design was spilt plot factorial in a randomized complete block design with four replications. Four sowing date (Oct. 15th, Oct. 30th, Nov. 15th and Nov. 30th) were assigned to main plots and combination of canola cultivars (Hayola420 and R.G.S003) and plant densities (Including 80 and 120 plants/m2) were randomized to subplots. Late sowing date had negative effect on canola yield and yield components were the number of pod per plant, grain per pod, 1000 seed weight and seed oil content were reduced. Canola density have significant effect on seed yield and the highest canola seed yield was obtained at 80 plant/m2 (3012 kg/ha). The agronomic traits of sowing date and plant density only affected seed yield where the highest seed yield belonged to 15 Oct, 30 Oct and 15 Nov sowing date and 80 plants/m2 density and 30 Nov. sowing date with 120 plants/m2 density.
منابع و مأخذ:
ایلکایی، م. ن و امام، و. ی. 1381. اثر تراکم کشت بر اجزای عملکرد در دو واریته کلزا. مجله علوم زراعی ایران، 3: 520-513.
سرمد نیا، گ. و کوچکی، ع. 1375. فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 400 صفحه.
عزیزی، م.، سلطانی، ا. و خاوری خراسانی، س. 1378. تولید کلزا دانه روغنی. انتشارات جهاد دانشگاه مشهد. 230 صفحه.
فرجی، ا. 1385. ارزیابی اثرات تاریخ کشت بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد چهار ژنوتیپ کلزا در گنبد. مجله علوم زراعی ایران، 3: 201-189.
Adamson, F. G. and Coflet, T. A. 2005. Planting date effect on flowering seed yield and oil content of rape and crambe cultivars. Industrial crops and products, 62: 293-307.
Bilsborrow, P. E. and Norton, G. 1993. A Consideration of factors affecting the yield of oilseed rape. Apply Biology, 6: 91-99.
Chapman, J.E., Daniels, R.W. and Scarsbrick, D.H. 1984. Field studies on c assimilation fixation and movement in oil-seed rape (Brassica napus L.). Journal of Agriculture Science, 102: 23-31.
Diepenbrock, W. 2000. Yield analysis of winter oilseed rape (Brassica napus L.): A Review, Field Crop Research, 67: 35-49.
Enders, N. K. 1999. Planting and fertility management, a key for new canola producers, Prairie Grains Issue, 2: 14-18.
FAO. 1999. Production year book. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome, Italy, 53: 251-252.
Faraji, A. and Syedi, F. 2011. Response of canola (Brassica napus L.) cultivars to sowing date and row spacing. Journal of Applied Basic Science, 2(4): 163-169.
Hamrouni, I., Hammadi, B. S. and Marzouk, B. 2001. Effect of water deficit on lipids of safflower aerial parts. Phytochemistry, 58: 277-280.
Hanson, B. K., Eriksmoen, E. D., Henson, R., Carr, P. M. and Mckay, K. R. 2001. Seeding rate. Response to various management factors in canola production. Dickinson Research extension center annual Report, 220 p.
Heikkinen, M.K. and Auld, D.L. 1991. Harvest index and seed yield of winter rapeseed grown at different plant populations. In: McGregor, D.I. (ed.) proceedings of the Eighth International Rapeseed Congress, Saskatoon, Canada. Organizing Committee, Saskatoon's: 1229-1234.
Kimber, D.S. and McGerogor, D.L. 1995. Brassica oil seeds. Agronomy Science, 22: 14-25.
Leach, J. E., Stevenson, H. J., Rainbow, A. J. and Mulled, L. A. 1999. Effect of high plant population on the growth and of winter oil seed rape (Brassica napus L.). Journal of Agriculture Science, 132: 173-180.
Loof, A. 1999. Effect of planting date on canola cultivars, Journal of Agriculture Science Cambridge, 711: 86-95.
Lutman, P. J. and Dixon, F. L. 1997. The effect of drilling date on the growth and yield of oilseed rape. Journal of Agriculture Science Cambridge, 708: 195-200.
Mckay, K.R., Schneiter, A. A., Johnson, B.L., Hanson, B.K. and Schatz, B.G. 1992. Influence of planting date on canola and crambe production. North Dakota Farm Research, 49: 23-26.
Morrison, M. J. and Stewart, D. W. 2002. Heat stress during flowering in summer brassica. Crop Science, 42: 767-803.
Norton, G., Bilsborrow, P.E. and Shipway, P.A. 1991. Comprative physiology of divergent types of winter rapeseed. Canola Organizing committee, 578-582.
Peter, J. 1996. Weather and yield. Elsevier Amsterdam Press. 288 p.
Potter, T.D., Kay, J.R. and Ludwig, I.R. 2002. Effect of row spacing and sowing rate on canola cultivars with early vigour. South Australian Research and Development Institute: 6: 22-28.
Rao, M. S. S. and Mendham, N. J. 1991. Comparsion of canola (B. campestris) and B.napus oil seed rape using different growth regulators plant population densities and irrigation treatments. Journal of Agriculture Science, 177: 177-187.
Shekari, F. and Javashir, A. 2000. Enhancment of canola seed germination and seedling emergence water potentials by priming. Journal Field Crop, 5: 54-60.
Taylor, A. J. and Smith, C. J. 1992. Effect of sowing date and seeding rate on yield and yield components of irrigated canola (Brassica napus L.) grown on ared-brown earth in south eastern Australia. Australian Journal of Agriculture Research, 43: 1629-1641.
Whitfield, D. M. 1992. Effect of temperature and ageing on CO2 exchange of pools of oilseed rape. Field Crop Research, 28: 801-805.
_||_