اثر آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه‏ی سه رقم ماش (Vigna radiata L.) در شرایط آب و هوایی شمال خوزستان

محورهای موضوعی : زراعت

تاریخ دریافت : 1392/07/19 تاریخ پذیرش : 1394/02/02 تاریخ انتشار : 1395/06/14

کلید واژه: عملکرد دانه, ماش, فاصله ردیف, تعداد غلاف در بوته,

چکیده مقاله :

تغییرات ساختاری پوشش گیاهی می تواند به عنوان راهکاری برای دستیابی به پتانسیل تولید مطلوب ارقام ماش به شمار آید. از این رو به منظور بررسی امکان حصول پتانسیل عملکرد مطلوب ارقام ماش، این آزمایش در تابستان سال 1389 در منطقه ی میان آب شهرستان شوشتر به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش فاصله ی بین ردیف ها (30، 45، 60 و 75 سانتی متر) به عنوان فاکتور اصلی و ارقام ماش (پرتو، گوهر و هندی) به عنوان فاکتور فرعی قرار داشتند. در این پژوهش تراکم ثابت و 133 هزار بوته در هکتار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که فاصله ی بین ردیف بر عملکرد دانه و تعداد غلاف در بوته در سطح احتمال خطای یک درصد معنی دار گردید و بیشترین عملکرد دانه و تعداد غلاف در بوته در فاصله‎ی بین ردیف 45 سانتی متر به ترتیب با میانگین 2932 کیلوگرم در هکتار و تعداد 66/35 به دست آمد. تفاوت رقم پرتو از لحاظ عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته با سایر ارقام در سطح احتمال خطای یک درصد معنی‎دار بود. برهمکنش فاصله‎ی بین ردیف و رقم بر تعداد غلاف در بوته در سطح احتمال خطای پنج درصد معنی دار شد. همچنین بالاترین همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد دانه با تعداد غلاف در بوته به دست آمد. به طور کلی، فاصله ی بین ردیف 45 سانتی متر مناسب ترین فاصله ی بین ردیف و رقم پرتو مناسب ترین رقم در این پژوهش ارزیابی شد.

چکیده انگلیسی:

It is desirable to examine the possible attainment potential varieties of vetch crop in the region of Myanab (Shoushtar) in (2010-2011) as split plots based on randomized complete block design with four replications. In this experiment, the rows distance were (30, 45, 60 and 75 cm) as main plots and three cultivars (Parto, Gohar and India) were as sub polts. In this study, the density fixed on 133 thousand plants/ ha. Results showed that the effect of row distance was significant on grain yield and number of pods per plant at 1% level. The highest grain yield and pod number per plant achieved in row distance of 45 cm were 2932 kg/ha and 66.35, respectively. The Parto cultivar displayed significant differences in terms of yield, seed number per pod and pod number per plant in comporision to the other cultivars at 1% level. Interactions between the number of rows and number of pods per plant was significant at 5% level. Also highly significant positive correlation between the highest yield was obtained with the number of pods per plant. Based on this research, the 45 cm row distance and Parto cultivar were the best among the treatments. 

منابع و مأخذ:

1. بی نام. 1389. آمار نامه جهادکشاورزی شهرستان شوشتر.


2. بیابانی، ع. 1388. اثر آرایش‏های کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و برخی خصوصیات زراعی نخود رقم فیلیپ. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی، 2(2): 24-15.


3. ترابی جفرودی، آ.، فیاض مقدم، ا. و حسنزاده قوت تپه، ع. 1384. بررسی اثرات تراکم بوته و آرایش‏های مختلف کاشت بر عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه در ارقام لوبیا قرمز تحت شرایط آبی. اولین همایش ملی حبوبات، مشهد، ایران.


4. حبیب زاده، ی.، مامقانی، ر.، کاشانی، ع. و مسگر باشی، م. 1385. اثر تراکم بوته بر عملکرد و برخی صفات رویشی و زایشی سه ژنوتیپ ماش در منطقه اهواز. مجله علوم کشاورزی ایران، 2 (1): 335-327.


5. حسن زاده، ع. 1370. آثار تاریخ و تراکم کشت در عملکرد، اجزای عملکرد و توزیع عمودی آنها در سه رقم ماش. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه صنعتی اصفهان، 150 صفحه.


6. خواجهپور، م. ر. 1387. اصول و مبانی زراعت. مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان، 467 صفحه.


7. راشد محصل، م. ح. و بهدانی، م. ع. 1373. بررسی اثر رقم و تراکم بر عملکرد گیاه گلرنگ. مجله علوم صنایع کشاورزی، 8: 124-110.


8. رضایی، ع. و حسنزاده، ع. 1374. اثرات تاریخ کاشت و تراکم کاشت برعملکرد، اجزای عملکرد و توزیع عمودی آن در سه رقم ماش. مجله علوم کشاورزی ایران، 26: 29-19.


9. ریاحیپور، م. ر. 1380. بررسی تغییرات فیزیولوژیکی عملکرد دانه ماش تحت تاثیر رقم و تراکم گیاهی. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دانشکده کشاورزی، 142صفحه.


10. علیخانی، م. آ.، قلاوند، ا. و افراسیاب، ع. 1384. تاثیر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم و یک لاین ماش سبز در منطقه کرج. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 9(4): 120-111.


11. فتحی، ق. ا. 1389. اثر تراکم گیاهی بر رشد، اجزای عملکرد و عملکرد دانه در ارقام ماش در شرایط اقلیمی خوزستان. مجله علوم گیاهان زراعی ایران، 41 (1): 27-19.


12. فرجی، ه.، قلیزاده، ث.، اولیایی، ح. ر. و عظیمی گندمانی، م. 1389. تأثیر تراکم بوته بر عملکر سه رقم لوبیا چیتی در شرایط آب و هوایی یاسوج. نشریه پژوهش‏های حبوبات ایران، 1(1): 50-43.


13. فلاحی، ح. ع.، میرزایی، ا.، سیابیدی، م. م. ، سیادت، س. ع. ا. و فتوحی، ف. 1387. بررسی اثرات آرایش‏های کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد ماش در رقم گوهر، پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 80: 202-195.


14. کوچکی، ع. و سرمدنیا، غ. ا. 1382. فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، چاپ دهم، 400 صفحه.


15. کوچکی، ع. و بنایان اول، م. 1373. فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 320 صفحه.


16. کوچکی، ع. و خلقانی، ج. 1375. شناخت مبانی تولید محصولات زراعی با نگرشی اکوفیزیولوژیک (ترجمه). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 536 صفحه.


17. کهراریان، ب. 1381. بررسی اثر فاصله ردیف و فاصله بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا سفید رقم دانشکده. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه زابل. 143 صفحه.


18. مجنون حسینی، ن. 1387. زراعت و تولید حبوبات (حبوبات در ایران). انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران،‌ چاپ چهارم، 240صفحه.


19. مدنی، ح. ، شیرزادی، م. ح. و درینی، ف. 1387. تاثیر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی و لوبیا تپاری محلی جیرفت. یافته‏های نوین کشاورزی، 3 (1): 102-93.


20. نجفی، ح.، خدابنده، ن.، پوستینی، ک. و پوردوایی، ح. ا.1376. اثر آرایش کاشت و تاریخ کاشت بر خصوصیات زراعی سویا. مجله علوم کشاورزی، 28 (2): 76-65 .


21. نورمحمدی، ق.، سیادت، ع. ا. و کاشانی، ع. 1385. زراعت غلات. انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز، چاپ دوم، 446 صفحه.


22. هاشمی دزفولی، س. ا. ، ع. کوچکی و م. بنایان اول. 1374. افزایش عملکرد گیاهان زراعی(ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 287 صفحه.


23. یزدی صمدی، ب. و پوستینی، ک. 1373. اصول تولید گیاهان زراعی. مرکز نشر دانشگاهی تهران، 300 صفحه.
    
    
    1. Adams, P. D. and Weaver, D. B. 1998. Brachyic stem traits, row spacing and plant population effects on soybean yield. Crop Science, 38: 750-755.
    
    
    2. Board, J. E. and Harville, B.G. 1996. Growth dynamics during the vegetative period affects yield of narrow soybean. Crop Science, 32: 198-202.
    
    
    3. Chen, Y. H., Li, Y. G., Yu, S. L. and Yu, Z. W., 2003. Border effect and standardization of cropping patterns of wheat, Journal of Triticeae Crop, 23(2): 68-71.
    
    
    4. Munir, A.T. and Tawaha, A. 2003. Impact of seeding rate, rate and method of phosphorus application in faba bean (Vicia faba L. minr) in the absence of moisture stress. Biotechnology Agronomy Soc. Society., 6: 171-178.
    
    
    5. Hayat, F. , Arif, M. and Kakar, K. M. 2003. Effects of seed rates on mungbean varieties under dry land conditions. International Journal of Agricultural and Biology, 5 (1): 160-161.
    
    
    6. Ikeda,T . 1992. Soybean planting paerns to yield and yield components. Agronomy Journal, 84: 923-926.
    
    
    7. Rosaland, A. B. , Purcell, L. C. and Vories, E. D. 2000. Short season soybean yield compensation in response to population and water regime. Crop Science, 40:1070-1078.
    
    
    8. Shibles, R. M. and Weber, C.R. 1966. Interception of Solar radiation and dry mater production by various soybean planting patterns. Crop Science, 6: 55-59.
    
    
    9. Shirtliffe, S. J. and Johnston, A. M. 2002. Yield densit relationships and optimum plant populations in two cultivars of solid-seeding dry bean grown in Saskatchewan. Canadian Journal of Plant Science, 82: 521-529.
    
    
    10. Singh, N. P., Sinha, K. K. and Singh, H.D. 1990. Response of mungbean o row and plant spacings. Legume Research, 13(3): 113-116.
    
    
    11. Singh, O. N. and Singh, R. S. 1985. Row spacing and painting method for iate piantdchickpea. International Chickpea New Sietter, 13: 13-18.
    
    
    12. Wahab, M. N. J., Dabbs, D. H. and Baker, R. J. 1986. Effects of planting density and design on pod yield of bush snap bean (Phaseolus vulgaris L.). Canadian Journal of Plant Science, 66: 669-675.