واکاوی نظریه‌ زیست آهنگِ شناختیِ حسابرسان بر کاوشگری توجیهیِ اطلاعاتِ صورت‌های مالی

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

محمد حسین سنگانی ¹ , محمدرضا عبدلی ² , حسن ولیان ³

1 - دانشجوی دکتری رشته حسابداری، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.
2 - دانشیار گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
3 - استادیار، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود ایران

تاریخ دریافت : 1401/02/03 تاریخ پذیرش : 1401/02/03 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: نظریه زیست آهنگِ شناختیِ حسابر, کاوشگری توجیهی اطلاعاتِ صورت‌ه, عصب شناسی,

چکیده مقاله :

دهه‌های اخیر علم از مرزهای سنتی خود عبور کرده و موضوعات و حوزه‌های پژوهشی میان رشته‌ای متعددی، همچون علم عصب شناسی پا را فراتر از روانشناسی نهاده و وارد علوم دیگر همچون مالی و حسابرسی شده است. یکی از مشتقات این علم، چرخه زیست آهنگ شناختی در عملکردهای تصمیم‌گیرندگان در عرصه‌های مالی و حسابرسی، همچون حسابرسان می‌باشد، حوزه‌ای که از جانب پژوهشگران کمتر موردتوجه واقع شده است. هدف این پژوهش واکاوی نظریه‌ زیست آهنگِ شناختیِ حسابرسان بر کاوشگری توجیهیِ اطلاعاتِ صورت‌های مالی می‌باشد. در این پژوهش که در بازه زمانی ۶ ماه به‌طور منفصل و ۲ ماه در قالب ۴ بازه زمانی ۱۵ روزه به منظور بررسی زیست آهنگ شناختی حسابرسان انجام شد، تعداد ۶۰ نفر از حسابرسان مستقل که در قالب ۴ گروه ۱۵ نفر به منظور قرار گرفتن در ۴ سیکل بیوریتمی جسمی، عاطفی، ذهنی و شهودی انتخاب و از طریق آزمون‌های مانوا چند متغیره، تحلیل واریانس اندازه‌های مکرر و همچنین آزمون‌های تعقیبی مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش برای سنجش کاوشگری توجیهیِ اطلاعاتِ صورت‌های مالی پرسشنامه بود و برای سنجش چرخه زیست آهنگِ شناختی از نرم افزار بیوریتم ( ) در سیستم عامل اندروید و آی اُو اس استفاده شد. نتایج نشان داد، حسابرسانی که در چرخه‌های ذهنی، عاطفی و شهودی در منطقه منفی و بحرانی قرار دارند، نسبت به حسابرسانی که در چرخه‌های ذهنی، عاطفی و شهودی در منطقه مثبت قرار دارند، سطح کاوشگری توجیهی اطلاعات بالاتری دارند. همچنین مشخص شد، هیچ تفاوت معناداری بین منقطه منفی و بحرانی با منطقه مثبت از نظر چرخه شناختی جسمی حسابرسان در کاوشگری توجیهی اطلاعاتِ صورت‌های مالی وجود ندارد.

چکیده انگلیسی:

In recent decades, science has transcended its traditional boundaries, and many interdisciplinary topics and areas, such as neuroscience, have moved beyond psychology to other sciences such as finance and auditing. One derivative of this science is the biorhythmic cycle of decision-makers in the financial and audit industries, such as auditors. An area that has received little attention from researchers. The Purpose of this research is investigating the Periodic Cognitive Biorhythmic Cycle in Auditor Information Foraging Behavior. In this study that ranged from 6 months separately And 2 months in 4 periods 15 days to review the auditor's understanding was biorhythm cycle interval, 60 of external auditors in the form of 4 groups of 15 persons to get in 4 cycles biorhythm physical, emotional, intellectual and intuitive selection and through tests of Manoa Multivariate Analysis of variance for repeated measures and follow-up tests were evaluated. The research tool was a questionnaire for evaluating the professional judgment of auditors and was used to measure the periodicity of the biorhythm-based software (Biorhythm-365) in the Android and IOS. The results showed that auditors in the negative & Crisis area, mental, and intuitive cycles had a higher quality of professional judgment than the auditors in the positive area, critical and intuitive cycles.

منابع و مأخذ:

• جوکار، حسین.، صالحی، نورالله.، حمزه نژادی، سجاد. (1397). بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی و سودمندبودن ارزش اطلاعات حسابداری افشاء شده شرکت‌ها بر قیمت بازار سهام، فصلنامه بورس اوراق بهادار، 11(44): 23-۵۸.


• رهنمای رودپشتی، فریدون.، نیکومرام، هاشم.، نونهال نهر، علی‌اکبر. (1391). ارزیابی تأثیر رویکردهای قضاوتی و شناختی زبان در گزارش‌های توضیحی حسابداری، بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 19(2): 47-72


• سعیدی گراغانی، مسلم.، ناصری، احمد. (1396). تفاوت‌های فردی و قضاوت حرفه‌ای حسابرس. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 9(36): 111-130.


• شیرازیان، زهرا. (1395). بررسی رابطه میان بیوریتم سهام‌داران و خطای تصمیم‌گیری مالی در بورس اوراق بهادار تهران، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 9(32): 51-66.


• صدری، مسیح‌اله.، علی‌احمدی، سعید. (1398). تاثیر فشار بودجه زمانی و فشار صاحبکار بر قضاوت حسابرس با تاکید بر هوش هیجانی، دانش حسابداری مالی، 6(3): 119-139.


• عبدلی، محمدرضا.، ولیان، حسن.، بیگم‌جلالی، محدثه.، اوروئی، مهران. (1399). بررسی اثربخشی تئوری کاوشگری حسابرس بر ادراک‌حرفه‌ای حسابرسان بر‌اساس تئوری راف، حسابداری مدیریت، 13(46): 31-52.


• محمدی‌خشوئی، حمزه.، هاشمی، سیدعباس.، رجبی، روح‌اله. (۱۳۹۶). فرضیه اطلاعات: شواهدی از تاثیرسبک حسابرس بر تقاضا برای کیفیت خدمات حسابرسی، دانش حسابرسی، ۱۷(۶۷): ۲۵-۴۴


• مزینانی، مهدی.، کرمی، غلامرضا.، وکیلی‌فرد، حمیدرضا. (۱۳۹۵). بررسی ارتباط بین فشار زمانی، پیچیدگی‌کار و اثربخشی حسابرسی در دیوان محاسبات کشور، دانش حسابرسی، ۱۶(۶۳): ۵-۳۴.


• مهرانی، ساسان.، نونهال نهر، علی‌اکبر. (۱۳۹۰). حسابداری عصبی: تبیین تحلیل و ارایه دیدگاهی نوین، دانش حسابرسی، ۱۱(۵): ۹۳-۱۱۱


• Al-Khallil, W, Y., Qader, A, H. (2014). Evaluation of the biological rhythm during physical, emotional and mental cycle, Asia Pacific Conference on Performance Analysis of Sport, 10(3): 21-34.


• Asare, S, K., Trompeter, G, M., Wright, A, M. (2010). The Effect of Accountability and Time Budgets on Auditors' Testing Strategies, Contemporary Accounting Research, 17(4): 539-560. https://doi.org/10.1506/F1EG-9EJG-DJ0B-JD32


• Biek, M., Wood, W., & Chaiken, S. (1996). Working knowledge, cognitive processing, and attitudes: On the determinants of bias. Personality and Social Psychology Bulletin, 22(6): 547–556


• Bradshaw, C. W., J, R. (1982). Validity of Biorhythms for predicting death. Journal of Psychology, 111(2): 39-41.


• Carvey, D, W., Nibler, R. G. (1977). Biorhythms cycles and the incidence of industrial accidents, Personnel Psychology, 30(4): 447-454


• Commerford, B, P., Hatfield, R, C., Houston, R, W., Mullis, C. (2017). Auditor Information Foraging Behavior. The Accounting Review, 92(4): 145-160. https://doi.org/10.2308/accr-51628


• Dennis, S., Johnstone, K. (2016). Contemporary Insights from a Fraud Brainstorming Field Survey. SSRN Electronic Journal. 10.2139/ssrn.2746546.


• DeZoort, F. T., and A. T. Lord. 1997. A review and synthesis of pressure effects research in accounting. Journal of Accounting Literature 19: 28–85


• DiClemente, D. F., and D. A. Hantula. (2003). Optimal foraging online: Increasing sensitivity to delay. Psychology and Marketing 20 (9): 785–809. https://doi.org/10.1002/mar.10097


• Hamilton, E, L., Smit, J, L. (2020). Error or Fraud? The Effect of Omissions on Management's Fraud Strategies and Auditors' Evaluations of Identified Misstatements, The Accounting Review, 2(2): 1-50. https://doi.org/10.2308/tar-2017-0355


• Harding, N., & Trotman, K. T. (2017). The Effect of Partner Communications of Fraud Likelihood and Skeptical Orientation on Auditors' Professional Skepticism. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 36(2), 111-131. https://doi.org/10.2308/ajpt-51576


• Hines, T, M. (1998). Comprehensive review of biorhythm theory, Psychol Rep, 83(1): 19-64. https://doi.org/10.2466/pr0.1998.83.1.19


• Joëts, M. (2012). Mood-Misattribution Effect on Energy Finance: A Biorhythm Approach, Barnett, W. and Jawadi, F. (Ed.) Recent Developments in Alternative Finance: Empirical Assessments and Economic Implications (International Symposia in Economic Theory and Econometrics, 22(1): 213-233. https://doi.org/10.1108/S1571-0386(2012)0000022016


• Jonnergård, K., Von Koch, Ch., Nilsson, O. (2020). Information environment – An exploration and clarification of the concept based on prior literature, Advances in accounting, 50(2): 313-340. https://doi.org/10.1016/j.adiac.2020.100486


• Messier, W. F., S. M. Glover, and D. F. Prawitt. (2014). Auditing and Assurance Services: A Systematic Approach. Ninth edition. New York, NY: McGraw-Hill Education.


• O'Conner, B. P. (2011). The structure & dynamics of the biorhythm, Sarah Matthews (trans) NY: hill and Wang.


• O'Connor, B, P., Molly, K. (1991). A Test of the Intellectual Cycle of the Popular Biorhythm Theory, The Journal of Psychology, 125(3): 291-299. https://doi.org/10.1080/00223980.1991.10543293


• O'Scope, S. (1976). Biorhythm: your personal three‐phase cycle, Journal of Education & Training, 18(6): 178-180. https://doi.org/10.1108/eb001924


• Peecher, M. E. (1996). The influence of auditors’ justification processes on their decisions: A cognitive model and experimental evidence. Journal of Accounting Research 34 (1): 125–140. https://doi.org/10.2307/2491335


• Peecher, M. E., & Solomon, I. (2001). Theory and experimentation in studies of audit judgments and decisions: Avoiding common research traps. International Journal of Auditing, 5(3): 193–203


• Pirolli, P. (2007). Information Foraging Theory: Adaptive Interaction with Information. New York, NY: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195173321.001.0001


• Saiewitz, A., Kida, Th. (2019). The effects of an auditor's communication mode and professional tone on client responses to audit inquiries, Accounting, Organizations and Society, 65(4): 33-43. https://doi.org/10.1016/j.aos.2017.10.002


• Saket, R, K., Kaushik, WCSP, Singh, C, G. (2011). Biorhythmic Analysis to Prevent Aviation Accidents. In: Jain L, Aidman E, Abeynayake C, editors. Innovations in Defence Support Systems -2: Springer Berlin Heidelberg: 207-40.


• Schneider, A. (2015). Does information about auditor switches affect investing decisions?, Research in Accounting Regulation, 34; 1-6.


• Trotman, K, T., Bauer, T, D., Humphreys, K, A. (2015). Group judgment and decision making in auditing: Past and future research, Accounting, Organizations and Society. 47(2): 56-72


• Ugwunta, D. O., Ugwuanyi, B. U., & Ngwa, CH. U. (2019). Effect of audit quality on market price of firms listed on the Nigerian stock market, Journal of Accounting and Taxation, 10(6): 61-70


• Vinson, J, M., Robertson, J, C., Curtis, M, B. (2018). How Auditors’ Approach to Client Inquiry May Affect Skeptical Judgment: A Mixed-method Examination of Client Inquiry and Note Taking, European Accounting Review, https://doi.org/10.1080/09638180.2020.1835515


• Willett, C., and M. Page. 1996. A survey of time budget pressure and irregular auditing practices among newly qualified UK chartered accountants. British Accounting Review 28 (2): 101–120. https://doi.org/10.1006/bare.1996.0009