ارزیابی مؤلفه‌های مدل بلوغ حسابداری مدیریت با استفاده از دو رویکرد تاپسیس فازی و فازی الکتره
ارزیابی مؤلفه‌های مدل بلوغ حسابداری مدیریت با استفاده از دو رویکرد تاپسیس فازی و فازی الکتره
محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت
ایمان دوست محمدی 1 , کیهان آزادی 2 , فاضل محمدی نوده 3 , محمدرضا وطن پرست 4 *
1 - دانشجوی دکتری گروه حسابداری، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری ، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، قزوین، ایران
2 - استادیار گروه حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
3 - استادیار گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، لاهیجان، ایران
4 - استادیار گروه حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران (نویسنده مسئول).
کلید واژه: حسابداری مدیریت, مدل‌های بلوغ, تاپسیس فازی, فازی الکتره, تحلیل حساسیت ,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش ارزیابی مؤلفه‌های مدل بلوغ حسابداری مدیریت است. روش پژوهش ترکیبی است و در بخش کیفی مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته با نخبگان دانشگاهی و خبرگان حسابداری انجام شد و مبتنی بر رویکرد گرندد تئوری مدل بلوغ حسابداری مدیریت در شش سطح ارائه شد. در بخش کمی پس از به دست آمدن مقوله‌ها جهت بررسي میزان تأثیرگذاری و نحوه رتبه‌بندی مقوله‌های به‌دست‌آمده از ديد خبرگان پرسشنامه¬هایی طراحی و بین خبرگان موردمطالعه( 12نفر) توزیع شد. برای اولویت‌بندی از دو رویکرد تاپسیس فازی و روش فازی الکتره 1 و درنهایت تحلیل حساسیت برای بررسی اولویت مؤلفه‌های معرفی‌شده استفاده شد. هنگام مدل‌سازی مطلبی، بادانش ناقص به دلیل عدم اطمینان و عدم دقت داده‌ها ، روش‌های رتبه‌بندی مختلف با آستانه‌های شاخص و ترجیحی را می‌توان در نظر گرفت و روش الکتره و مشتقات آن نقش برجسته‌ای در روش رتبه‌بندی دارند. روش درجه‌بندی فازی در این مطالعه باهدف رفع مشکل اندازه‌گیری نادرست مورداستفاده قرارگرفته است.
The purpose of this research is to evaluate the components of the management accounting maturity model. The research method is mixed, and in the qualitative part, in-depth semi-structured interviews were conducted with academic elites and accounting experts, and based on the Grounded theory approach, the management accounting maturity model was presented in six levels. In the quantitative section, after obtaining the categories, questionnaires were designed and distributed among the studied experts (12 people) in order to investigate the impact and how to rank the obtained categories from the point of view of the experts. For prioritization, the two approaches of TOPSIS fuzzy and Electre 1 fuzzy method and finally sensitivity analysis were used to check the priority of the introduced components. When modeling content, incomplete knowledge due to uncertainty and inaccuracy of data, different ranking methods with index and preferred thresholds can be considered, and the Electra method and its derivatives play a prominent role in the ranking method. Fuzzy grading method is used in this study to solve the problem of incorrect measurement.
خانمحمدی فرد، جعفر، رضایی، فرزین، خلعتبری لیماکی، عبدالصمد و احمدی, ایوب. (1400). آزمون تجربی همگرایی تصمیمات مدیران و سهامداران مبتنی بر ابهام کم در اطلاعات حسابداری. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت،(37)10، 83-96
غریبی، ابراهیم، اخوان، مجید. (1403). تاثیر کمیته حسابرسی اثربخش طی مراحل مختلف چرخه عمر بر عملکرد شرکت. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، (52)13، 277-279
Abdel-Kader, M., & Luther, R. (2006). IFAC’s conception of the evolution of management accounting: A research note. In Advances in management accounting (pp. 229–247). Emerald Group Publishing Limited
Adeniran, Adetayo Olaniyi, and Oluwabukunmi Eunice Obembe. (2020). The significance of strategic management accounting on the performance of transport businesses in Nigeria. Insights Into Regional Development 2: 5
Afifa, Malik Muneer Abu, and Isam Saleh. ( 2022). Management accounting systems effectiveness, perceived environmental uncertainty and companies’ performance: The case of Jordanian companies. International Journal of Organizational Analysis 30: 259–88.
Al-Mawali, Hamzah, and Tri-Dung L. Am. (2016). Customer accounting and environmental uncertainty: Sequential explanatory study. International Review of Management and Marketing 6: 532–43.
Al-Hattami, Hamood Mohammed. (2022). Impact of AIS success on decision-making effectiveness among SMEs in less developed countries. Information Technology for Development, 1–21.
Demartini, M.C., & Otley, D. (2020). Beyond the system vs. Package dualismo in performance system design: A loose coupling approach. Accounting, Organizations and Society, 86.
Diavastis, Ioannis E., Konstantinos A. Chrysafis, and Georgia C. Papadopoulou. (2024). Determinants of Accounting Information Systems Success: The Case of the Greek Hotel Industry" International Journal of Financial Studies 12, no. 2: 42. https://doi.org/10.3390/ijfs12020042
Dobroszek, J., Zarzycka, E., Almasan, A., & Circa, C. (2019). Manager´s perception of the management accounting information system in transition countries. Economic Research, 32(1).
Frezatti, F. (2017). Orçamento empresarial: Planejamento e controle gerencial (6a ed.). São Paulo: Atlas.
Hiebl, M.R.W. (2018), “Management accounting as a political resource for enabling embedded agency”, Management Accounting Research, Vol. 38 No. 1, pp. 22-38.
Souza, R.P., Russo, P.T., & Guerreiro, R. (2020). Study on the usability of management accounting practices most intensely used by companies operating in Brazil. Revista Contemporânea de Contabilidade, 17(45), 33-49.
Lebedev, P. (2019). Three decades of management accounting in Russia: the evolution of understanding the concept of management accounting. Bled.
Liao, H.C.; Wu, X.L.; Mi, X.M.; Herrera. (2020), F. An integrated method for cognitive complex multiple experts multiple criteria decision making based on ELECTRE III with weighted Borda rule. Omega-Int. J. Manag. Sci.93, 16.
Lutfi, Abdalwali, Manaf Al-Okaily, Adi Alsyouf, Abdallah Alsaad, and Abdallah Taamneh. (2020). The impact of AIS usage on AIS effectiveness among Jordanian SMEs: A multi-group analysis of the role of firm size. Global Business Review, 1–19.
Napier, C. J. (2006). Accounts of change: 30 years of historical accounting research. Accounting, Organizations and Society, 31(4–5), 445–507.
Otley, D. (2016). The contingency theory of management accounting and control: 1980--2014. Management Accounting Research, 31, 45–62.
Oyewo, Babajide. (2021). Do innovation attributes really drive the diffusion of management accounting innovations? Examination of factors determining usage intensity of strategic management accounting. Journal of Applied Accounting Research 22: 507–38.
Pires, Rui, Maria-Ceu Gaspar Alves, and Catarina Fernandes. (2023). "The Usefulness of Accounting Information and Management Accounting Practices under Environmental Uncertainty" Journal of Risk and Financial Management 16, no. 2: 102. https://doi.org/10.3390/jrfm16020102
Pires, Rui, and Maria-Ceu G. Alves. (2022). The impact of environmental uncertainty on accounting information relevance and performance: A contingency approach. Economies 10: 211.
Russo, P.T., & Guerreiro, R. (2017). Perceptions about the sociomateriality of management accounting practices. Revista de Administração de Empresas, 57(6), 567-584.
Roy, B.; Bertier, P (1973). La Méthode ELECTRE II—Une Application Au Mediaplanning; Ross, M., Ed.; North Holland: Amsterdam, the Netherlands.
Roy, B.; Bouyssou, D (1993). Aide Multicritère À La Décision: Méthodes ET CAS; Economica: Paris, France.
Sturm, R.E., Hertz, H. and Antonakis, J. (2021), “The science of leader power”, The Leadership Quarterly, Vol. 32 No. 4, pp. 1-7.
Thuan, Phan Quoc, Nguyen Vinh Khuong, Nguyen Duong Cam Anh, Nguyen Thi Xuan Hanh, Vo Huynh Anh Thi, Tieu Ngoc Bao Tram, and Chu Gia Han. (2022). The determinants of the usage of accounting information systems toward operational efficiency in industrial revolution 4.0: Evidence from an emerging economy. Economies 10: 83.
Visedsun, Nimnual, and Kanitsorn Terdpaopong. (2021). The Effects of the Strategy and Goal on Business Performance as Mediated by Management Accounting Systems. Economies 9, no. 4: 149. https://doi.org/10.3390/economies9040149
Wan, S.-P.; Xu, G.-L; Dong, J.-Y (2017). Supplier selection using ANP and ELECTRE II in interval 2-tuple linguistic environment. Inf. Sci.385, 19–38.
Wu, Y.; Zhang, J.; Yuan, J.; Geng, S.; Zhang, H. (2016) Study of decision framework of o_shore wind power station site selection based on ELECTRE-III under intuitionistic fuzzy environment: A case of China. Energy Convers. Manag. 113, 66–81
Zadeh, L.A. (1965) Fuzzy sets. Inf. Control, 8, 338–353