اثر پوشش¬های خوراکی مبتنی کربوکسی متیل سلولز حاوی نانولیپوزوم¬ و فرم آزاد اسانس رزماری بر ویژگی‌های میکروبی و شیمیایی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در طول دوره نگهداری
محورهای موضوعی : بهداشت مواد غذایی
فرزاد نوعی
1
,
حمید میرزایی
2
,
نویده انرجان
3
,
افشین جوادی
4
,
محمدعلی بهنژادی
5
1 - دانش‌آموخته دکتری بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، علوم پزشکی تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - استاد گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، علوم پزشکی تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3 - Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran
4 - استاد گروه بهداشت مواد غذایی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی علوم پزشکی تبریز
5 - دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تبریز
کلید واژه: اسانس رزماری, نانولیپوزوم, قزل‌آلای رنگین‌کمان, طول دوره نگهداری, کیفیت,
چکیده مقاله :
در این پژوهش تأثیر دو فرم آزاد و نانو¬لیپوزوم اسانس رزماری بر ویژگی‌های میکروبی و شیمیایی گوشت ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان پوشش داده‌شده با کربوکسی متیل سلولز (CMC) موردبررسی قرار گرفت. اسانس با کمک دستگاه کلونجر استحصال گردید. نانولیپوزوم¬های اسانس با استفاده از روش ترکیبی هیدراسیون لایه نازک و امواج فراصوت تولید شد. نتایج حاصل از کروماتوگرافی گاز- طیف‌سنج جرمی نشان داد که بیشترین ترکیب موجود در اسانس رزماری مربوط به ترکیب 1و8 سینئول و آلفا-پینن به ترتیب به میزان 03/30 و 09/13 درصد بود. فعالیت آنتی¬اکسیدانی فرم آزاد و نانولیپوزوم اسانس رزماری به روش DPPH به ترتیب 21/72 و 8/71 درصد به دست آمد. در ادامه، اسانس و نانولیپوزوم رزماری هرکدام به‌صورت جداگانه به همراه CMC جهت تولید پوشش خوراکی گوشت ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان طی دورة نگهداري (15 روز در 4 درجۀ سلسیوس) مورداستفاده قرار گرفت. حداقل غلظت مهار¬کنندگی و حداقل غلظت کشندگی نانولیپوزوم رزماری بر اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس به‌طور معنی‌دار کمتر از اسانس آزاد بود (05/0>p). شمارش کلی باکتری¬های زنده، سرمادوست، اسیدلاکتیک و انتروباکتریاسه در نمونه¬های پوشش یافته شده با CMC همراه با اسانس و نانولیپوزوم رزماری به‌طور معنی¬دار (05/0>p) کمتر از سایر نمونه‌ها بود و در نمونه‌های حاوی نانولیپوزوم به‌طور معنی‌دار کمتر از نمونه‌های حاوی اسانس آزاد بود (05/0>p). درمجموع می‌توان گفت که استفاده از CMC همراه با اسانس آزاد و بخصوص همراه با نانولیپوزوم اسانس رزماری در طول دوره نگهداری، افت کیفیت میکربی و شیمیایی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان را به‌طور معنی‌دار کاهش می‌دهد.
In this study, we examined the effects of free and microencapsulated liposomes containing rosemary essential oil (REO) on the microbiological and physicochemical properties of rainbow trout meat coated with carboxymethyl cellulose (CMC). The essential oil was extracted using a Clevenger, and nanoliposomes of the essential oil were produced through a combination of thin-layer hydration and ultrasound waves. Gas chromatography-mass spectrometry analysis revealed that the main components of REO were compounds 1-8, cineole (30.03%), and alpha-pinene (13.09%). Antioxidant activities measured by the DPPH method were 72.21% for free REO and 71.8% for microencapsulated REO. Both types of REO nanoliposomes were separately applied with CMC to create an edible coating for rainbow trout meat, which was stored at 4°C for 15 days. Our findings on the minimum inhibitory concentration (MIC) and minimum bactericidal concentration (MBC) of REO and its nanoliposomes against Escherichia coli and Staphylococcus aureus showed that REO nanoliposomes had a significantly lower effect compared to free REO (p< 0.05). Moreover, the growth of live bacteria, psychotropic bacteria, lactic acid bacteria, and enteric bacteria in samples coated with CMC and REO nanoliposomes was significantly reduced compared to other samples and was lower than in samples with free essential oil (p<0.05). Overall, using CMC with either free REO or REO nanoliposomes effectively reduces the microbial and chemical deterioration of rainbow trout during storage.