در این پژوهش تأثیر دو فرم آزاد و نانو¬لیپوزوم اسانس رزماری بر ویژگی‌های میکروبی و شیمیایی گوشت ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان پوشش داده‌شده با کربوکسی متیل سلولز (CMC) موردبررسی قرار گرفت. اسانس با کمک دستگاه کلونجر استحصال گردید. نانولیپوزوم¬های اسانس با استفاده از روش ترکیبی هیدراسیون لایه نازک و امواج فراصوت تولید شد. نتایج حاصل از کروماتوگرافی گاز- طیف‌سنج جرمی نشان داد که بیشترین ترکیب موجود در اسانس رزماری مربوط به ترکیب 1و8 سینئول و آلفا-پینن به ترتیب به میزان 03/30 و 09/13 درصد بود. فعالیت آنتی¬اکسیدانی فرم آزاد و نانولیپوزوم اسانس رزماری به روش DPPH به ترتیب 21/72 و 8/71 درصد به دست آمد. در ادامه، اسانس و نانولیپوزوم رزماری هرکدام به‌صورت جداگانه به همراه CMC جهت تولید پوشش خوراکی گوشت ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان طی دورة نگهداري (15 روز در 4 درجۀ سلسیوس) مورداستفاده قرار گرفت. حداقل غلظت مهار¬کنندگی و حداقل غلظت کشندگی نانولیپوزوم رزماری بر اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس به‌طور معنی‌دار کمتر از اسانس آزاد بود (05/0>p). شمارش کلی باکتری¬های زنده، سرمادوست، اسیدلاکتیک و انتروباکتریاسه در نمونه¬های پوشش یافته شده با CMC همراه با اسانس و نانولیپوزوم رزماری به‌طور معنی¬دار (05/0>p) کمتر از سایر نمونه‌ها بود و در نمونه‌های حاوی نانولیپوزوم به‌طور معنی‌دار کمتر از نمونه‌های حاوی اسانس آزاد بود (05/0>p). درمجموع می‌توان گفت که استفاده از CMC همراه با اسانس آزاد و بخصوص همراه با نانولیپوزوم اسانس رزماری در طول دوره نگهداری، افت کیفیت میکربی و شیمیایی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان را به‌طور معنی‌دار کاهش می‌دهد. پرونده مقاله