بررسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر متغیرهای نهادی و ساختاری در کشورهای منتخب اپک

محورهای موضوعی : پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار

آذین‌سادات استادرمضان ¹ , مریم بذرائی ² , مجتبی کریمی ³

1 - کارشناس ارشد توسعۀ اقتصادی و برنامه‌ریزی، ایران
2 - کارشناس ارشد علوم اقتصادی، ایران،
3 - دانشجوی دکتری مالی، ایران،

تاریخ دریافت : 1396/06/25 تاریخ پذیرش : 1396/10/09 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: سرمایه گذاری مستقیم خارجی, آزادی اقتصادی, حکمرانی خوب, منابع طبیعی,

چکیده مقاله :

در ادبیات اقتصادی جدید، نقش کیفیت نهادها در توسعة اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. نحوة توزیع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و نیز چگونگی جذب و تأثیر آن بر اقتصاد کشورها به‌شدت تحت‌تأثیر کیفیت نهادها و شرایط اقتصادی، سیاسی و موقعیت کشور میزبان است. در مقالة حاضر، پیرامونِ تأثیرگذاری متغیرهای نهادی و ساختاری بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای منتخب عضو اپک، با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته(GMM) پانل پویا، بین سال‌های 1998 تا 2012، بررسی انجام می‌شود. نتایج به‌دست آمده، حاکی از اثر مثبت و معنادار حکمرانی خوب و منابع طبیعی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. همچنین، نتایج حاصل از برآورد مدل نشان می‌دهد، منابع طبیعی اثری غالب بر رابطة حکمرانی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی دارد؛ به این معنا که به‌دلیل تأثیر منابع طبیعی، حکمرانی خوب در منتخب کشورهای اپک، جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را تسهیل نمی‌کند هیچ، بلکه باعث کاهش جذبِ سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی هم می‌شود.

چکیده انگلیسی:

In the new literature, the role of institution quality in economic development has been considered. The distribution of foreign direct investment, as well as how it is absorbed and its impact on the economies of the countries is strongly influenced by the quality of institutions and the economic, political and host country's position. In the present article, the impact of institutional and structural variables on attracting foreign direct investment in the selected OPEC member countries is conducted using the Generalized Torque (GMM) dynamic panel method from 1998 to 2012. The results indicate a positive and significant effect of good governance and natural resources on attracting foreign direct investment. Also, the results of the model's estimation show that natural resources have a dominant influence on the relationship between direct governance and foreign direct investment; in other words, due to the impact of natural resources, good governance in selected OPEC countries does not facilitate the flow of direct foreign investment, but rather Reducing the attraction of foreign direct investment also

منابع و مأخذ:

ذوالقدر، مالک. تابستان 1388. «مبانی نظری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»، فصلنامة سیاست، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی 29(2)، 107-89.

شیخ‌الاسلامی، محمدحسین. 1384. مناسبات بین‌المللی تشنج‌آمیز با ایالات متحدة آمریکا و اروپا و عدم جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران(رسالة دکترای، روابط بین‌الملل، دانشگاه تهران).

علیزاده، سعید. 1390. بررسی عوامل نهادی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر نهادهای حاکمیتی. دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

عیسی‌زاده، سعید و احمدزاده، اکبر. 1388. «بررسی عوامل نهادی و عملکرد اقتصادی»، فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی ایران 13(40)، 28-1.

میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر. 1383. حکمرانی خوب بنیان توسعه. چاپ اول. تهران: مرکز پژوهش‌های اقتصادی مجلس شورای اسلامی.

وارسته‌نیا، محمد. 1390. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، آزادی اقتصادی و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب سازمان همکاری‌های اسلامی. دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

Baltagi, B. H. 2008. Econometric Analysis of Panel Data. Chichester: John Wiley & Sons, Ltd.

Bond, S. 2002. “Dynamic Panel Models: A Guide to Micro Data Methods and Practice”, Institute for Fiscal Studies, Epartment of Economics, UCL, CEMMAP (Centre for Microdata Methods and practice), Working Paper, CWPO9/02. Available online:

http://cemmap.ifs.org.uk/wps/cwp0209.pdf.

Dunning, J. H. 1997. Multinational Enterprises and Global Economy. Wokinkham, Addison-Wesley.

Glauco, Devita & Kevin, Lawler. 2004. “Foreign Direct Investment and Its Determinants, A look to the Past, A View to the Future”, in: Foreign Investment in Developing Countries, by H. S. Kehal, London: Palgrave, Macmillon, Ltd.

Greene, W. H. 2008. Econometric Analysis. sixth edition. New Jersey, Upper Saddle River: Pearson International.

Jones, Jonathan. 2005. Foreign Direct Investment and the Regional Economy. University of Newcasel, uh.

Kehal, S. 2004. Foreign Investment in Development Countries. Austrialia, University of Western Sydny.

Sadeghi Alavicheh, Aliasghar. 2004. The Identifiction of factors Effecting on foreign Investment absorption in iran (from Experts and Government Officials Viewpoints)(MA Thesis), Fredowsi University of Mashhad (in Persian).

UNDP. 1997. “Reconceptualising Governance Discussion”, Paper 2, Management Development and Governance Division.