جامعه‌شناسی تاریخیِ تجدد بومی: بررسی تطبیقی آراءِ عباس میلانی و محمد توکلی طرقی
محورهای موضوعی : تحولات سیاسی در ایران
محمدجلال ماخانی
1
(دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.)
سعید ماخانی
2
(دانش آموختۀ دکتری تخصصی، اندیشۀ سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
کلید واژه: جامعه‌شناسی تاریخی, تجدد بومی, تجدد, محمد توکلی طرقی, عباس میلانی, ایران,
چکیده مقاله :
چیستی تجدد بومی در جامعه‌شناسی تاریخی ایران، همواره، یکی از مسائل مهم و کانونی بوده و تعاریف و توصیف‌های متفاوتی از این مفهوم ارائه شده است. کثرتِ چنین توصیف‌هایی موجب‌شده تا این مفهوم، تاحد زیادی، به مقولاتی انتزاعی و تعریف‌گریز مبدل شوند. در نوشتار پیش‌رو، نگارندگان می‌کوشند تا ضمن بررسی مقولۀ تجدد بومی، طرحی تطبیقی و انتقادی از محتوای آثار دوتن از دانشوران این عرصه، عباس میلانی (1328- خ.) و محمد توکلی طرقی (1336- خ.)، به دست دهند؛ میلانی و توکلی طرقی در زمرۀ کسانی هستند که معتقد به تجدد بومی در ایران‌اند. به همین سبب زوایای مختلفی از اندیشۀ ایشان را در سطور آتی با خوانشی از متون آن‌ها مورد نقد و بررسی قرار خواهیم داد تا بتوانیم، دست‌کم، سیر تحول این مفهوم را به‌نزدِ این دو نویسنده ایضاح کنیم و به این پرسش پاسخ بگوییم که چگونه این دو متفکر برآیند تجدد را تداوم‌ای بومی در راستای تحولات تاریخی-فرهنگی ایران می‌دانند و نه تحول‌ای واردتی از جهان غرب .
Indigenous modernity in the historical sociology of Iran has always been one of the important and focal issues and different definitions and descriptions of this concept have been presented. The abundance of such descriptions has made these concepts, to a large extent, turn into abstract and undefined categories. In the following article, the authors try to provide a comparative and critical plan of the content of the works of two scholars in the field, Abbas Milani (1328-H.) and Mohammad Tawakli Targhi (1336-H.), while examining the category of indigenous modernity; Milani and Tavakoli Targhi are among those who believe in indigenous modernization in Iran. For this reason, we will review various aspects of their thought in the following lines by reading their texts so that we can at least explain the evolution of this concept to these two authors and answer this question: How these two thinkers consider the result of modernity as a native continuity in line with Iran's historical-cultural developments and not as an imported development from the western world.
_||_