نابرابری های اجتماعی و تأثیر آن بر جابه جایی طبقات اجتماعی در ایران(1384-1400)»
محورهای موضوعی : تحولات سیاسی در ایرانمحسن نجفی 1 * , علی مرشدی زاد 2 , مجید توسلی رکن آبادی 3
1 - دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
2 - دانشیار دانشگاه شاهد
3 - دانشگاه ازاد علوم و تحقیقات تهران
کلید واژه: طبقات اجتماعی , تحرک اجتماعی , نابرابری های اجتماعی, ,
چکیده مقاله :
نابرابریهای اجتماعی، فقدان دسترسی افراد به موقعیتها و فرصتهای برابر اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی و .. بوده و جوامع مبتلا به نابرابری اجتماعی – اقتصادی همواره با تهدیدات و آسیبهای مختلفی در ابعاد سیاسی، اجتماعی و حتی امنیتی مواجه هستند. نابرابریهای اجتماعی معلول اثرگذاری نیروهای اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و سیاسی و ... است که در هر دورهای از ناشی از تغییر در سیاستگذاریهای دولتی تحت تأثیر قرار گرفته و اثر مستقیمی بر تحرک صعودی یا نزولی طبقات اجتماعی دارد. در این پژوهش اثرات نابرابریهای اجتماعی در دوران ریاست جمهوری آقایان احمدینژاد و روحانی به بحث گذاشته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در نتیجه عملکرد این دولتها در حوزههای سیاسی- اجتماعی شاهد تشدید نابرابریهای اجتماعی و تأثیر بر تحرک و جابه جایی طبقات اجتماعی جامعه بودهایم. بسیاری از طبقات اجتماعی فرودست به واسطه عدم دسترسی به فرصتها و موقعیتهای برابر اجتماعی دچار تنزل جایگاه طبقاتی گردیده و فقر مطلق در جامعه افزایش یافته است. از طرفی طبقه متوسط نیز به دلایل سیاسی و اجتماعی رو به افول گذاشته است.
Social inequalities, lack of people's access to equal economic, cultural, educational, health situations and opportunities. and societies suffering from socio-economic inequality are always facing various threats and damages in political, social and even security dimensions. Social inequalities due to the effect of economic, social, demographic and political forces. It is affected by changes in government policies in every round and has a direct effect on the upward or downward mobility of social classes. In this research, the effects of social inequalities during the presidency of Mr. Ahmadinejad and Mr. Rouhani have been discussed.The results of the research indicate that as a result of the performance of these governments in the social-political spheres, we have witnessed the intensification of social inequalities and the impact on the mobility and displacement of the social classes of the society. Due to lack of access to equal opportunities and social positions, many of the lower social classes have suffered a decline in their class status and absolute poverty has increased in the society. On the other hand, the middle class has declined due to political and social reasons.
انصاری، ابراهیم و صنعت خواه، علیرضا(1390)، « بررسی نظریات قشربندی اجتماعی با تأکید بر شرایط اجتماعی ایران»، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد شوشتر، سال پنجم، شماره14، پاییز 1390
بانک مرکزی ایران خلاصه تحولات اقتصادی سال ۱۳۹۵
جوادی، علی محمد و همکاران(1401)،«مقایسه ساختار طبقات اجتماعی(بر اساس مشاغل) در ایران طی سال های 1335 تا 1395»، مجله جامعه شناسی ایران، دوره بیست و سوم، شماره 1، بهار 1401
حمیدیان، اکرم(1393)،« فقر، نابرابری، طبقه متوسط در ایران»،فصلنامه توسعه اجتماعی(توسعه انسانی سابق)، دوره نهم،شماره1، پاییز 1393
راسخی بخشایش، ابوالقاسم(1395)، تحرک اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن(با تأکید بر تحرک اجتماعی در ایران)، دهمین کنگره پیشگامان پیشرفت: راهبردها و تدابیر پیشرفت اسلامی ایرانی
رحمانزاده هروی، محمد(1398)، دگرگونی در طبقههای اجتماعی در ایران از دهه1340 تا 1397، تهران: نشر اختران
صادقی سهلآباد، مهدی(1400)، پایان نامه کارشناسی ارشد « بررسی رابطه شکاف طبقاتی با مشورعیت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران(1358-1399)، تهران: دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)
عبدالهی، حسین(1397)، جهانی شدن اقتصاد و ساختار طبقات اجتماعی در ایران، تهران: نشر ثالث
فرسایی، شهرام و همکاران(1399)، «نقش متغیرهای فردی و بین المللی در تحقق اهداف سیاست خارجی دولت روحانی برای توسعه اقتصادی ایران»، فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل، دوره دهم، شماره اول، شماره پیاپی سی و شش ، بهار 1399
قائمیزاده، محمد سلمان و کولیوند، شکیبا و کرد، زهرا(1394)ْ روند تحرک اجتماعی در ایران در طی پنج دهه اخیر، دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روان شناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی
کاظمی پور، شهلا(1378)، الگویی در تعیین پایگاه اجتماعی- اقتصادی افراد و سنجش تحرک اجتماعی با تکیه بر مطالعه موردی در شهر تهران، نامه علوم اجتماعی، شماره14
گلستانی، صادق(1402)، «تحلیل جامعهشناختی عوامل ساختاری نابرابری اجتماعی»، دو فصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه، سال 7، شماره13، بهار و تابستان 1402
لطفی، مهوش(1387)،پایان نامه کارشناسی ارشد بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تحرک اجتماعی در شهر کرمانشاه، تهران: دانشگاه تربیت معلم
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی(1400)،« مجموعه گزارشهای پایش فقر در سال 1399»، تابستان 1400
هاشمیانفر، سیدعلی و چینی، نفیسه(1395)، نابرابری اجتماعی و سرمایه اجتماعی، تهران: انتشارات جامعهشناسان