تضمین حقوق شهروندی در پرتو شوراهای اسلامی با نگاهی به اسناد حقوق بشری

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

سید محمد آقامیری ¹ , خیرالله پروین ²

1 - دانشجوی دکتری گروه حقوق عمومی ، دانشکده حقوق ، الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران. رایانامه:
2 - استاد گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/12/16 تاریخ پذیرش : 1401/04/18 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: ضمانت اجرا, شهروندی, کرامت انسانی, شوراهای اسلامی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: حمایت از حقوق شهروندی در ارکان مختلف سیستم‌های قانون‌گذاری و همچنین اجرای آن به‌عنوان یک اصل موردپذیرش قرارگرفته است. ازاین‌رو به نظر می‌رسد در حوزه مقررات حاکم بر شوراهای اسلامی شهر و روستا نیز از چارچوب‌های مبتنی بر حمایت از حقوق شهروندی استفاده می‌شود. حقوق شهروندی هم در مرحله ایجاد و هم در مرحله اجرا باید در پرتو حقوق شهروندی و حمایت از آن باشد.روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام‌شده است.یافته‌ها و نتایج: اسناد حقوق بشری را بدون شک می‌توان یکی از منابع مهم حقوق شهروندی دانست. به‌عبارت‌دیگر دولت‌ها با پیوستن به اسناد حقوق بشری تعهد می‌دهند که مقررات داخلی را با تعهدات بین‌المللی خود منطبق نمایند و بر این اساس تدوین مقررات مربوط به حق شهروندی بخشی از این فرآیند می‌باشد. شوراها می‌توانند با فراهم آوردن بستر مشارکت شهروندان در اداره امور، نقش بسیارم ثبت و مهمی در احقاق حقوق شهروندی داشته باشند. با توجه به نقش شهروندان در انتخابات شورای شهر، به نظر می‌رسد زمانی حق شهروندی در شوراها رعایت می‌گردد که وی دارای اصل اختیاری بودن شرکت در انتخابات باشد.

چکیده انگلیسی:

حمایت از حقوق شهروندی در ارکان مختلف سیستم های قانونگذاری و همچنین اجرای آن به عنوان یک اصل مورد پذیرش قرار گرفته است. از این رو به نظر می رسد در حوزه مقررات حاکم بر شوراهای اسلامی شهر و روستا نیز از چارچوب های مبتنی بر حمایت از حقوق شهروندی استفاده می شود. حقوق شهروندی هم در مرحله ایجاد و هم در مرحله اجرا باید در پرتو حقوق شهروندی و حمایت از آن باشد. در این مقاله به دنبال ایجاد ساز کاری برای تطبیق مبانی حقوق شهروندی با کارکردهای شوراهای اسلامی هستیم. همچنین در این خصوص ضمانت اجراهای مربوط به حمایت از حقوق شهروندی در کارکردهای شوراهای اسلامی شهر و روستا مورد ارزیابی و تحلیل قرار خواهد گرفت. روش انجام این تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی می باشد و همچنین روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است. روش انجام این تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی می باشد و همچنین روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است.

منابع و مأخذ:

- امامی، محمد؛ استوار سنگری، کوروش. (1391). حقوق اداری. انتشارات میزان.

- کانت، امانوئل. (1380). مابعد الطبیعه اخلاق: فلسفه فضیلت، (اصول اولیه مابعد  طبیعی تعلیم فضیلت). مترجم منوچهر صانعی دره بیدی. نقش و نگار.

- ایرانمنش، محسن؛ عمرانی، شهربانو. (1395). جنبه های مدنی حقوق شهروندی در تشکیلات و وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی و ضمانت اجراهای مدنی آن. کنفرانس بین‌المللی حقوق و توسعه پایدار جامعه مدنی، 7.

https://civilica.com/doc/925244/

- تقی اوغلی، غفور. (1387). جرایم علیه حقوق شهروندی. چاپ اول. انتشارات محقق اردبیلی.

- حسینی، سیدابراهیم. (1391). محدودیت های مجلس شورای اسلامی در قانون‌گذاری. مجله فقه و اصول: حکومت اسلامی، 17(66)، 194 – 163.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1009146/

- ربانی، محمدجواد. (1399). بررسی روابط شورای شهر و شهرداری. مجله مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، 6(2)، 217 – 206.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1691921/

- رستمی، ولی و حسینی پوراردکانی، سید مجتبی. (1392). جایگاه شوراهای اسلامی کشور در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه دانش حقوق عمومی، 2(5)، 60 – 41.

http://mag.shora-rc.ir/article_31.html

- رضوی، محمد و خزعلی، سیدعلی. (1390). حقوق شهروندی در فرآیند کشف جرم. دانش انتظامی، 9(36)، 107 – 85.

https://www.sid.ir/paper/100466/fa

- کریمیان پور، فاطمه. (1389). بررسی جایگاه مشارکت شهروندی در مدیریت شهر مشهد. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد.

- مدنی، سید جلال الدین. (1380). آیین دادرسی کیفری 1 و 2. چاپ دوم. انتشارات پایدار.

- مظهری، محمد. (1395). تاملی بر فرایند انتخابات شوراهای شهر و روستا در ایران و فرانسه. مطالعات حقوق تطبیقی، 7(2)، 752 – 725.

https://www.sid.ir/paper/246346/fa

- نجفی، زهرا. (1394). مسئولیت مدنی شورای شهر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.

- Baldwin, James M. (1998). Dictionary of philosophy and psychology. Thoemmes press.

- Bellamy, Richard. (2014). The theories and practices of citizenship, in Bellamy. volume I. Routledge.

- H. victor conde (2002). A Hand book of International Human Rights Terminology. second Edition. University of Nebraska Press.

- Griffin, James. (2008). On Human Rights. Oxford: Oxford University Press.

- Satyanarayana, D. (2015). an exploration on nature of human rights. International Journal of Academic Research, 4(3), 21 – 31.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7926733/