بررسی امکان پیش داوری در حقوق داوری داخلی ایران در پرتو اسناد بین المللی داوری
محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی
1 - استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
کلید واژه: پیش داوری, حفظ وضع موجود, تأمین خواسته, دستور موقت, قرار مقدماتی, تأمین دلیل,
چکیده مقاله :
اهداف و زمینه: بررسی امکان انجام پیش داوری در رسیدگی های داوری داخلی و تعیین مرجع آن پیش و پس از تشکیل مرجع داوری است.
روش: روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی- تحلیلی است.
یافته ها و نتایج: با اینکه امکان صدور قرارهای فوری در رسیدگی های قضایی و جواز انجام پیش داوری مطابق اسناد بین المللی داوری از جمله قانون نمونۀ آنسیترال، امری مسلم بوده و مرجع انجام آن مشخص میباشد، امکان انجام پیش داوری در حقوق داوری داخلی و با فرض پذیرش آن، مرجع انجام آن پیش و پس از تشکیل داوری، همواره محل مناقشه بوده است. در فقدان نص قانونی، عده ای از یکسو، به دلیل فقدان صلاحیت دادگاه برای رسیدگی به ماهیت دعوا با وجود قرارداد داوری و به تبع آن، نسبت به انجام پیش داوری و از سوی دیگر، به دلیل استثنایی بودن مقررات مربوط به دادرسی فوری و عدم وجود نصی قانونی، به طور مطلق، امکان انجام پیش داوری در رسیدگی های داوری داخلی را رد نمودند. برخی نیز در هماهنگی با اسناد بین المللی داوری، در فرض توافق طرفین بر امکان انجام آن از سوی داور، آنرا به طور کلی پذیرفتند. اگرچه انجام پیش داوری در پرتو اصل حقوقی نفی بن بست دادرسی و برخی قواعد فقهی مانند مقدمۀ واجب، لوازم إذن و لزوم دفع خطر احتمالی و... در رسیدگی های داوری داخلی، قابل قبول می نماید، انجام آن پیش از تشکیل داوری و حتی پس از آن از سوی مرجع داوری، مخصوصا در صورت عدم توافق طرفین و هرگاه اجرای آن، مستلزم استفاده از قوۀ قهریه یا برخورد با حقوق اشخاص ثالث باشد، غیر ممکن بوده و مداخلۀ دادگاه لازم می شود.
:Objectives and background:To study the feasibility of prejudgment in internal arbitration proceedings and to determine it's authority before and after formation ofarbitration trbunal.
Method: The research method in this article is descriptive-analytical.
Findings and results: Though that feassibility of issuning urgent orders, in judicial proceedings and permission of prejudgment according to international arbitration documents, including the UNCITRAL model law, is certain and the authority doing it is clear, in domestic arbitration, the feasibility of prejudgment and if feasible, the authority doing it before and after formation of arbitration has always been controversial. In the absence of a legal text, some, due to the lack of jurisdiction of court to deal with the nature of lawsuit despite the arbitration agreement, and as a result, to prejudgment, and the fact that the provisions related to urgent proceedings are exceptional and the absence of a legal text, absolutely rejected it. Others accepted it in general in accordance with international arbitration documents, assuming the parties agree on the feassibility of doing it by arbitrator. Although prejudgment is acceptable in the light of legal principle of negation of legal dead end and some jurisprudential rules such as interduction of obligatory, the requirements of permission and the need to ward off possible danger. in domestic arbitration proceedings, it is acceptable to do it before the arbitration and even after that by arbitration tribunal, especially if it's implementation requires using of coercive power or dealing with the rights of third parties, intervention of court is necessary.
- ابن قدامه، موفق الدین (بی تا). المغنی. ج11. بی¬چا. بیروت: دارالفکر.
- ابهری، حمید، محمدی، سام و زارعی، رضا (1389). مقایسه دستور موقت و تأمین خواسته و روش های اعتراض به دستور موقت، مجله پژوهش های حقوقی. 1 (1): 3-.18 https://jol.guilan.ac.ir/article_580_254c66ef5fea35d1ad6acb35e0e1b1a7.pdf
- امیرمعزی، احمد (1393). داوری بین المللی در دعاوی بازرگانی. چاپ چهارم. تهران: دادگستر.
- امین، محمد ابن¬عابدین (1415). ردالمحتارعلی الدرالمختار¬شرح تنویرالابصار. ج2.چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- انصاری، مرتضی (1419). فراید الاصول. ج2. چاپ اول. قم: اتشارات باقری.
- انصاری معین، پرویز (1389). قواعد بازنگری شده داوری آنسیترال 25 ژوئن 2010 و رسیدگی های موازی در داوری. چاپ اول. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
- بهمئی، محمدعلی (1388). تقریرات درس داوری های تجاری بین¬المللی دوره دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، بی¬چا
- تفرشی، محمدعیسی، اسدی نژاد و سیدمحمد (1387). ویژگی مقررات داوری سازمان تجارت مالکیت فکری و مقایسه آن با قانون داوری تجاری بین المللی، فصلنامۀ مطالعات حقوقی، 38(58): 91-109.
https://jlq.ut.ac.ir/article_19421_1f440373144f2bb10e2ee20deb7d80bf.pdf
- جبعی عاملی، زین الدین (1308). روضه البهیه فی شرح اللعمه الدمشقیه. ج2. تبریز: به خط عبدالرحیم.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1372). ترمینولوزی حقوق. چاپ ششم. تهران: گنج دانش.
- جنیدی، لعیا (1378). نقد و بررسی تطبیقی قانون داوری تجاری بین المللی. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
- حرعاملی، محمدبن حسن (بی¬تا). وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریع. ج18. بی¬چا بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
- حلی، حسن بن¬یوسف (1419). قواعدالاحکام فی معرفه الحلال والحرام. ج3. چاپ اول. قم: مؤسسه النشرالاسلامی.
- حلی، حسن بن¬یوسف (1418). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه. ج2. چاپ اول. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- درویشی هویدا، یوسف (1388). شیوه های جایگزین حل و فصل اختلاف، چاپ اول. تهران: نشر میزان.
- درویشی هویدا، یوسف (1390). نفی صلاحیت دادگاه های دولتی در صورت وجود موافقتنامه ای دی آر با تأکید بر نظام حقوقی کامن لا و رویه های بین المللی، مجلۀ حقوق بین المللی. 28(45): 85-103.
https://www.cilamag.ir/article_16900_553c9d5f3f66da1b29c7810179fe910b.pdf
- دهخدا، علی اکبر (1371). لغتنامه. ج13. چاپ اوّل. تهران: مؤسّسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
- دراوشه، جبرئیل معتصم محمد (2003)، الاختصاص النوعی لقاضی الامور المستعجله، دراسه مقارنه، اطروحه الماجیستر فی القانون الخاص، جامعه النجاح الوطنیه فی نابلس، فلسطین
https://fgs.najah.edu/ar/news/2013/12/kly-ldrst-l-ly-twsy-bmnh-lbhth-jbryl-drwsh-drj-lmjstyr-fy-lqnwn-lkhs
- راتب، محمدعلي (1985). قضاء الأمور المستعجلة. القاهرة: عالم الكتب
- زندی، محمدرضا، 1390). داوری، رویه دادگاههای تجدید نظراستان تهران در امور مدنی. چاپ دوم. ¬تهران: انتشارات جنگل.
- سبحانی، جعفر (1418). نظام القضاء والشهاده فی الشریعه الاسلامیه الغراء. بی¬چا. قم: مؤسسۀ الامام صادق.
- شمس، عبدالله (1388). آیین دادرسی مدنی. ج2. چاپ ششم، تهران: انتشارات دراک.
- شمس، عبدالله (1385). آیین دادرسی مدنی. ج3. چاپ هفتم، تهران: انتشارات دراک.
- شهری، غلامرضا و خرازی، محمد (1380)، مجموعه نظریه¬های مشورتی اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه از سال 1363 تا 1380. چاپ اول. تهران: انتشارات روزنامه.
- صانعی، یوسف (1385) استفتائات قضایی. ج1. چاپ دوم. تهران: نشر میزان.
- صدر، سیدمحمدباقر (1430). دروس فی علم الاصول. ج2. چاپ هشتم. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- عابدی، محمدتقی(1385). صلاحیت قضایی، صلاحیت داوری. مجله حقوقی، مرکز امور حقوق بین الملل معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، 23(3): 89- 146. https://www.cilamag.ir/article_17824_435bbb6562c43ad4157fd562550765cd.pdf
- عمید، حسن (1379). فرهنگ فارسی. چاپ نوزدهم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
- طوسی، محمد بن الحسن (1422). کتاب الخلاف. ج6. چاپ دوم. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- قربانی، فرج الله (1372). مجموعه کامل قوانین و مقررات حقوقی. چاپ اول. تهران: انتشارات فردوسی
- قلعه¬جی، محمد روّاس (1421). الموسوعه الفقهیه المیسره. چاپ اول. بیروت. دارالنفائس.
- قلی پور، حسن، احمدی، مهدی و جعفری، محمدحسن (1393). بررسی اصل تعادل ترافعی(تناظر) در دادرسی قضایی و داوری تجاری بین المللی. فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی. 10(37): 127-146. https://journals.iau.ir/article_529906_de0429dfe2a83eae248ec46003710d7b.pdf
- کریمی، عباس و پرتو، حمیدرضا (1392). حقوق داوری داخلی. چاپ دوم. تهران: دادگستر.
- کریمی، عباس (بی¬تا). دوره درسی آیین دادرسی مدنی3. بی¬چا. بی¬جا: دانشگاه پیام نور.
- گلپايگاني، سيدمحمدرضا (بی¬تا). کتاب القضا. بی¬چا. قم: دارالقرآن الکریم.
- مافی، همایون، پارسافر، جواد (1391). دخالت دادگاههای دولتی در رسیدگی¬های داوری درحقوق ایران. فصلنامه علمی دیدگاههای حقوق قضایی. 17(7): 105-130.
https://jlviews.ujsas.ac.ir/article_703381_6eb8dc7566af89d58db75f2840596f2d.pdf
- محقق داماد، سیدمصطفی (1377). قواعد فقه بخش قضایی. ج3. چاپ اول. تهران: نشر علوم اسلامی.
- محمدی، ابوالحسن (1375). مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه. چاپ ششم. تهران: موسسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
- مصطفوی، سیدمحمدکاظم (1421) القواعد (مأه قاعده فقهیه). چاپ چهارم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مظفر، محمدرضا (1425). اصول الفقه. ج2. چاپ سوم. قم: موسسه النشر الاسلامی.
- مکی عاملی، شمس الدین(بی¬تا)، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه. ج2. چاپ اول. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- مکی عاملی، شمس الدین محمد (1413). اللمعه الدمشقیه. چاپ دوم. قم: منشورات دارالفکر.
- نجفی، محمدحسن (1379) جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام. ج26. چاپ پنچم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- نهرینی، فریدون ( 1400). آیین دادرسی مدنی. ج3. چاپ دوم. تهران: انتشارات گنج دانش.
- هوشمند فیروزآبادی، حسین (1396). بررسی امکان استخراج ضمان از ادلۀ فقهی احترام. فصلنامۀ دین و قانون، 16(): 99-124.
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1338356
- واحدی، جواد (1371). تقریرات درس آیین دادرسی مدنی3. به کوشش، میرفاضل فاضلی آبلویی. بی¬چا. دانشکده حقوق دانشگاه تهران: بی¬جا.
- Born, G & Šćekić, M (2015). Pre-Arbitration Procedural Requirements ‘A Dismal Swamp', Oupup Uncorrected Proof- Firstproof, https://www.wilmerhale.com/insights/publications/2016-11-12-pre-arbitration-procedural-requirements-a-dismal-swamp
- Blackaby, N, Partasides, C, Redfern, A & Hunter, M (2009). Redefern and Hunter on International Arbitration. 5th ed. Oxford: Oxford University Press.
https://www.international-arbitration-attorney.com/wp-content/uploads/Prelim-Pages-from-Redfern-and-Hunter-5th-Edn.pdf
- Roth, M (2012). Interim Measures, Journal of Dispute Resolution, 3(2). 225-235.
https://scholarship.law.missouri.edu/jdr/vol2012/iss2/3
- Schaefer, J K (1998). New Solutions For Interim Measures Of Protection In International Commercial Abitration:English, German And Hongkong Law. European Journal of Comparative Law and Governance. 2(2): . 2.2,P.15 w.w.w.ejcl.org/art22-2html,
Thuan, H Q (2021). Emergency Arbitrator An Efficient Mechanism for Commercial Arbitration Develoment?. Vietnamese Journal of Legal Sciences, 5(2). 54-70.