توصیف ساختمان فعل در گویش کوهشهری (همراه با معرفی کاربرد گونه ای متفاوت از ساختمان فعل مجهول در این گویش)

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات مناطق مرکزی (اصفهان، فارس، تهران، سمنان و غیره))

نجمه دری ¹ (استادیار زبان و ادبیات فارسی استان هرمزگان)
سید مهدی خیراندیش ² (استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور مرکز شیراز)
زینب مریدی ³ (دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان)

تاریخ دریافت : 1391/10/02 تاریخ پذیرش : 1392/07/04 تاریخ انتشار : 1392/09/01

کلید واژه: دستور زبان فارسی, گویش, کوه‌شهری, ساختمان فعل, صرف فعل,

چکیده مقاله :

این مقاله به توصیف ساختمان فعل در گویش کوه شهری می پردازد. منطقه ی کوه شهری شامل چند روستا است، که در جنوب شرق شهرستان منوجان واقع شده است. این منطقه دارای سه گویش بنکی، تیابی و سرگرویی می باشد که تفاوت بسیار اندکی با هم دارند.در این مقاله شناسه های فعلی و جای قرار گرفتن آن ها، ستاک یا ماده ی فعل، صفت مفعولی و پیشوندهای فعلی در حوزه ی ساختمان فعل بررسی شده است؛ نتیجه بررسی های به دست آمده نشان می دهد که شناسه های فعل لازم با متعدّی دراین گویش متفاوت است. در ادامه صرف فعل در تمام صیغه ها در حوزه ی فرمول ساختمانی گروه های مختلف فعلی(ساخت های مختلف فعل در سه زمان گذشته، حال و آینده)، ساختمان مجهول، عامل سببی و مصدر معرفی شده است. در این گویش فعل در تمام صیغه ها و زمان ها صرف می‌شود. هم چنین صورت صرف شده ی فعل در بعضی از زمان ها و ساخت ها ممکن است مشترک باشد. ساختمان مجهول در گویش کوه شهری با ساختمان این فعل در زبان معیار تفاوت دارد.از این رو مراحل مختلف ساخت و انواع معنایی آن دراین گویش در فصل جداگانه ای در مقاله ی حاضر تحلیل و بررسی گردیده است.

چکیده انگلیسی:

This article describes the verb structure in Kohshahry dialect. Kohshahry area includes several villages, which is located in the South East Manūjān city. The region has three dialects Bonaky, Tiyaby and Sargarooye that are slightly different. This article has been investigated verbal arguments and their location stems or verb roots participle and verbal prefixes in the field of verb construction. The study obtained results show that is in transitive arguments and transitive argument are different at this dialect. Then, inflection of pronouns in the field of structural formula is of different verb group (different verb construction the past, present, and future) of passive structure. The causal agent and the source is introduced. In this dialect verb etymology at all times and the pronouns etymology form of the verb at some times and structures may be shared. Passive structure in Kohshahry dialect is different from main language. Hence, various stages of construction and types of passive semantic structure in this dialect in a separate chapter have been and analyzed in the present article

منابع و مأخذ:

.Keenan، Edward L. (1985) “Passive in the world’s languages.”In Shopen، ed.، Vol.I، 243-8.-Megerdoomian، Karine (2002) Beyond Words and Phrases: A Unified Theory of Predicate

10 . Song، J.J. (2001) Linguistic Typology. London: Longman.

Tayyeb، S.M.T.(2001) “A Functional-Typological approach to passive in contemporary

1. باطنی، محمدرضا (1386)، توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیر کبیر.

2. پاکروان، حسین(1381)، نگرشی ویژه به نمود مجهول در زبان فارسی، مجله علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز، شماره 35، صص35-52.

3. جباری، محمدجعفر(1382)، تفاوت مجهول در زبان­های فارسی و انگلیسی، مجله­ زبان­شناسی، شماره­ 35، صص78-94.

4. رضایی، والی و محمد تقی طیب(1385)، ساخت اطلاعات و ترتیب سازه­های جمله، مجله­ی دستور، ویژه­ نامه­ی نامه­ی فرهنگستان، صص3 -19.

 5. فرهنگ جغرافیایی آبادی­های استان کرمان (شهرستان منوجان) (1382)،  سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.

6.کریمی، سیمین(1376)، از ژرف­ساخت تا ساخت منطقی و نظریه مینیمالیست، مجله­ زبانشناسی، ش23و24، صص47-95.

7. نوبهار، مهرانگیز(1372)، دستور کاربردی زبان فارسی، تهران: رهنما.

8. وحیدیان کامیار، تقی( 1371)، بررسی صفت مفعولی و اهمیت آن در زبان فارسی، شماره­ی دوّم، (سال نهم).