جایگاه حل مسأله در تمرین‌های کتاب‌های درسی علوم ابتدایی
الموضوعات : پژوهش در برنامه ریزی درسی
بهروز مهرام
1
()
علی برائی
2
()
حسین کارشکی
3
()
الکلمات المفتاحية: حل مسأله, علوم تجربی, تحلیل محتوا, کتاب درسی, دوره ابتدایی,
ملخص المقالة :
مطالعات پیشین بر تأثیر یادگیری مسأله محور بر افزایش انگیزه درونی برای یادگیری، معناداری یادگیری و پایداری آموخته‌ها دلالت دارد. این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به فرایندحل مسأله در تمرین‌های کتاب‌های علوم دوره ابتدایی انجام و برای بررسی میزان توجه به فرایند حل مسأله از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل تمامی تمرین‌های موجود در کتاب‌های درسی علوم تجربی در پایه‌های پنجگانه دوره ابتدایی ( در سال تحصیلی 90 ـ 1389) بود که به شیوه سرشماری مورد مطالعه قرار گرفت. واحد ثبت در این پژوهش، تمرین بود. مقوله‌های کدگذاری بر اساس مراحل شش گانه حل مسأله که توسط دیویی ارائه شده است، تعیین شد. یافتههای حاصل از تحلیل محتوا نشان داد که در کتاب‌های علوم اول تا پنجم دوره ابتدایی، بیشترین توجه به مرحله چهارم از فرایند حل مسأله (ارائه راه حل) معطوف شده و کمترین توجه مربوط به مراحل «برخورد با مسأله»، «تغییر موقعیت» و «ساختن مسأله» بوده است. همچنین در کتاب علوم پایه اول کمترین توجه و در کتاب علوم پایه سوم بیشترین توجه به مراحل حل مسأله صورت گرفته و توجه به ضرورت چرخش از رویکرد پاسخ محوری به مسأله محوری در بازنگری تألیف کتاب‌های علوم دوره ابتدایی و افزایش توجه به ارتباط عمودی کتاب‌های درسی برای مواجه نمودن دانش‌آموزان با حل مساله، از جمله پیشنهادهای مورد تأکید در این مطالعه بوده است.
