• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات علیرضا شکوهی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - مدل‌سازی کیفی برای مدیریت بهره‌برداری از جریان آب در رودخانه‌ها
        سپیده سهامی علیرضا شکوهی بهناز ختار فربد چهرزاد
        زمینه و هدف: ارزیابی واکنش رودخانه‌ها به تغییرات طبیعی و دست‌کاری‌های ایجاد شده توسط بشر در طبیعت، از اهمیت بالایی در مدیریت کیفیت آب رودخانه برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات منفی مدیریت کمی بدون مدیریت کیفی جریان است. در این راستا با شبیه‌سازی کیفیت آب در چکیده کامل
        زمینه و هدف: ارزیابی واکنش رودخانه‌ها به تغییرات طبیعی و دست‌کاری‌های ایجاد شده توسط بشر در طبیعت، از اهمیت بالایی در مدیریت کیفیت آب رودخانه برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات منفی مدیریت کمی بدون مدیریت کیفی جریان است. در این راستا با شبیه‌سازی کیفیت آب در سناریوهای بهره‌برداری از رودخانه مبتنی بر سیاست‌های محیط زیستی، منجمله تخصیص حداقل جریان، کاهش کیفیت و فاصله گرفتن شرایط کیفی جریان از استانداردهای پرورش آبزیان با در نظر گرفتن عوامل کیفی و آلودگی‌های ناشی از توسعه جوامع شهری حاشیه رودخانه‌ها پرداخته می‌شود.روش پژوهش: پژوهش حاضر روی رودخانه آزاد رود در منطقه سروآباد استان کردستان انجام شد. در این راستا با اندازه‌گیری پارامترهای کمی و کیفی در دو دوره ماهانه، مدل کیفی QUAL2KW واسنجی و اعتبارسنجی شد. در بخش اول مطالعه با تغییر دبی جریان بر اساس سناریوهای تخصیص جریان در روش تنانت، وضعیت کیفی رودخانه در طول 22 کیلومتر شبیه‌سازی شد و در بخش دوم مقادیر پارامترهای کیفی در سناریوهای مختلف مدیریت جریان با مقادیر استاندارد مورد قبول برای پرورش آبزیان (ماهی) مقایسه شد.یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست آمده، در حالی که دبی حداقل زیست‌محیطی بر اساس روش تنانت برای رودخانه مورد مطالعه m3/sec 1/1 می‌باشد، دبی کیفی بحرانی یعنی حداقل دبی قابل‌قبول از نظر کیفی برای ماه اسفند و فروردین به ترتیب 7/7 و 10 مترمکعب بر ثانیه برآورد شد. بررسی‌ها نشان داد که سناریوی ضعیف تنانت برای تخصیص حداقل جریان زیست‌محیطی برای تأمین الزامات کیفی رودخانه به‌هیچ‌وجه مناسب نمی‌باشد.نتایج: نتایج نشان داد که تخصیص جریان به روش مرسوم و بدون در نظر گرفتن شرایط کیفی رودخانه امکان‌پذیر نمی‌باشد و می‌تواند به شرایط زیست‌محیطی رودخانه آسیبی جدی وارد نماید. این مطالعه نشان داد که عدم احتساب شرایط کیفی در زمان تخصیص جریان، سبب می‌شود که سلامت اکولوژیکی جریان از دست رفته و رودخانه از استاندارد لازم برای آبزی‌پروری برخوردار نباشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - ارزیابی تأثیر رهاسازی جریان براساس دستورالعمل‌های زیست‌محیطی رودخانه‌ها بر بیلان آبی تالاب انزلی
        علیرضا شکوهی هادی مدبری حسین منجزی
        زمینه و هدف: افزایش تقاضا برای مصرف آب باعث تشدید مناقشه‌ای پیچیده بین بخشهای کشاورزی، شرب و همچنین صنعت شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر کاهش دبی رودخانه‌های ورودی به تالاب بر اساس دستورالعمل‌های زیست محیطی بر بیلان آب تالاب میباشد. با توجه به قرارگیری تالاب انز چکیده کامل
        زمینه و هدف: افزایش تقاضا برای مصرف آب باعث تشدید مناقشه‌ای پیچیده بین بخشهای کشاورزی، شرب و همچنین صنعت شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر کاهش دبی رودخانه‌های ورودی به تالاب بر اساس دستورالعمل‌های زیست محیطی بر بیلان آب تالاب میباشد. با توجه به قرارگیری تالاب انزلی در پایین‌دست یک حوضه آبریز، تعیین حداقل جریان رودخانههای ورودی به آن به نحوی که بتوان زنده‌مانی و پویائی اکوسیستم پایین‌دست را تضمین نمود، ضروری می‌باشد.روش پژوهش: در این تحقیق ابتدا جریان تنظیمی رودخانه براساس سناریوهای زیستمحیطی در روش‌های تنانت، تگزاس و انتقال منحنی تداوم جریان برآورد شدند، سپس تأثیر تخصیص دبی در هر سناریو بر بیلان آب تالاب و درنهایت حجم تالاب مورد بررسی قرار گرفت. به منظور محاسبه بیلان آب تالاب انزلی، تغییرات حجم تالاب در هرماه مشخص گردید. به منظور محاسبه تغییرات حجم تالاب در هر ماه لازم بود که حجم تالاب در دو ماه متوالی محاسبه شود. با توجه به دبی جریان زیست محیطی، تراز دریای خزر و تبخیر خالص در ماه اسفند و بر اساس معادله بیلان، حجم تالاب در ماه اسفند به عنوان شرایط اولیه محاسبه شد. سپس به ازای جریان زیست محیطی در مقیاس ماهانه، اختلاف تراز سطح آب تالاب با دریا بدست آمد. در مرحله بعد با توجه به مقادیر تراز سطح دریا، تراز سطح آب تالاب نیز محاسبه گردید. سپس بر اساس روابط سطح-حجم-ارتفاع مخزن تالاب، حجم تالاب نیز به دست آمد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشترین دبی جریان زیستمحیطی و به تبع آن بیشترین حجم تالاب از اعمال روش انتقال منحنی تداوم جریان و کمترین آن از اعمال سناریوی محافظه‌کارانه روش تنانت بدست می‌آید. ارزیابی حجم تالاب در سناریوهای تخصیص جریان برمبنای دستورالعمل‌های زیست‌محیطی تعریف شده برای رودخانه‌ها نشان داد که رهاسازی جریان در محدوده دبی‌های زیست‌محیطی قادر به تأمین شرایط اکولوژیکی مناسب و همچنین شرایط مناسب برای گردشگری نمی‌باشد. لذا اتخاذ تصمیم در مورد هر نوع برداشت آب در بالادست نیازمند تحلیل جامع بیلان آب تالاب می‌باشد. با اعمال مدیریت صحیح مؤلفه‌های ورودی و خروجی در معادله بیلان تالاب، می‌توان تا حد امکان حجم آب تالاب انزلی را به مقداری رساند که بیشترین بهره‌وری اقتصادی از کارکردها و خدمات موجود در تالاب با درنظرگرفتن تمامی ذینفعان صورت پذیرد.نتایج: مطالعه حاضر این نتیجه مهم را بدست می‌دهد که امکان بهره‌برداری از هیچیک از رودخانه‌های ورودی تالاب انزلی حتی با شرط رعایت ملاحظات زیست محیطی در رودخانه‌ها وجود نداشته و پیش از تصمیم‌گیری در مورد هرگونه بهره‌برداری و ساخت سدهایی همچون سد شفارود، لازم است واکنش تالاب بدان مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد. به منظور کاربردی نمودن نتایج این تحقیق باید اذعان داشت که شناخت مولفه‌های بیلان و رعایت حقابه زیستمحیطی رودخانه‌های ورودی به تالاب انزلی به ویژه در مواردی که تالاب مشمول مقررات خاص و رقابت بهرهبرداران متعدد باشد، از اهمیت دوچندانی برخوردار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تأثیر داده‌های پایه و مقیاس زمانی در انتخاب روش منطقه‌بندی خشکسالی
        فهیمه رضی علیرضا شکوهی
        یکی از مسائلی که در مطالعات خشکسالی مورد بحث است توسعه مطالعات نقطه‌ای به گستره مکانی و به‌عبارت بهتر مطالعات منطقه‌ای خشکسالی می‌باشد. در بخش اول در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر تغییرات ایجاد شده در توزیع احتمالاتی مقادیر بارندگی در روش SPI بر توزیع مکانی خشکسالی، ابتد چکیده کامل
        یکی از مسائلی که در مطالعات خشکسالی مورد بحث است توسعه مطالعات نقطه‌ای به گستره مکانی و به‌عبارت بهتر مطالعات منطقه‌ای خشکسالی می‌باشد. در بخش اول در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر تغییرات ایجاد شده در توزیع احتمالاتی مقادیر بارندگی در روش SPI بر توزیع مکانی خشکسالی، ابتدا از بارش و سپس از SPI به‌عنوان داده پایه استفاده شد. نتایج به‌دست آمده برحسب مقیاس زمانی و روش مورد استفاده در تحلیل منطقه‌ای در حوضه آبریز تالاب انزلی کاملاً متفاوت بود. نتایج به‌دست آمده نشان داد با کاهش تداوم زمانی مورد مطالعه به کم‌تر از 1 سال، درحالیکه با استفاده از شاخص SPI منطقه کاملا همگن است و کل حوضه عملاً یک منطقه به‌حساب آورده می‌شود، از نظر بارش منطقه همگن به‌شمار نمی‌آید. نتیجه مهم به‌دست آمده آن بود که در تحلیل مکانی خشکسالی، برخلاف آنچه که مرسوم است باید ابتدا منطقه‌بندی بر اساس بارش صورت پذیرد و سپس در زون‌های به‌دست آمده خشکسالی مورد بررسی قرار گیرد. در بخش دوم تحقیق مقایسه‌ای بین سه روش معمول در تحلیل منطقه‌ای یعنی خوشه‌بندی سلسله مراتبی، خوشه‌بندی افرازی و گشتاورهای خطی بر روی مقادیر بارندگی و همین‌طور SPI صورت گرفت. نتایج نشان داد استفاده از روش گشتاورهای خطی در مقابل روش‌های خوشه‌بندی، در منطقه مورد مطالعه، مناسب‌تر است. نتیجه مهم به‌دست آمده از این بخش آن بود که با کاهش مقیاس زمانی مورد مطالعه تفاوت میان روش‌های منطقه‌بندی معنی دارتر و انتخاب روش منطقه‌بندی از اهمیت بیش‌تری برخوردار می‌گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - مقایسه و ارزیابی خسارت وسایل نقلیه سبک بر اساس نظریه‌های پایداری در سیلاب (مطالعه موردی: سیل شیراز)
        ریحانه گل محمدی علیرضا شکوهی
        زمینه و هدف: ارزیابی خسارات ناشی از وقوع سیلهای ناگهانی در مناطق شهری یکی از دغدغههای مهم پس از وقوع آن است. وسایل نقلیه نیز مانند دیگر عناصر شهری در زمان وقوع سیل متحمل خساراتی میشوند که می‌بایست برای مدیریت سیل شهری آن ها را مد نظر قرار داد. مقادیر خسارت در اکثر مدلها چکیده کامل
        زمینه و هدف: ارزیابی خسارات ناشی از وقوع سیلهای ناگهانی در مناطق شهری یکی از دغدغههای مهم پس از وقوع آن است. وسایل نقلیه نیز مانند دیگر عناصر شهری در زمان وقوع سیل متحمل خساراتی میشوند که می‌بایست برای مدیریت سیل شهری آن ها را مد نظر قرار داد. مقادیر خسارت در اکثر مدلهای برآورد خسارت خودروها در سیلاب با فرض پایداری آنها و صرفاً برحسب عمق آب ارائهشدهاند درحالی‌که متغیر مهم سرعت سیل نیز بر شدت خسارات وارده مؤثر است. در پژوهش حاضر ضمن ارزیابی هشت نظریه ارائه‌شده در راهنمای بارش و رواناب استرالیا (AR&R)، تلاشی صورت می‌گیرد تا بهترین نظریه به‌منظور ارائه الگوریتمی مناسب و ساده برای تعیین خسارت خودروهای سواری و سبک در سیل به‌صورت تابعی از عمق و سرعت ارائه شود.روش پژوهش: برای دستیابی به هدف موردنظر ابتدا روابط و نمودارهای حد نهایی پایداری هشت نظریه ارائه‌شده در AR&R مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت و پس از حذف یکی از نظریات و اصلاح روابط دو نظریه Melbourne Water ارائه شده در سال 1996 و DPW ارائه شده در سال 1986، نقشه پایداری خودروهای سواری در سیل دروازه قرآن شیراز در تاریخ 5 فروردین 1398 برای هفت نظریه ارائه شده در این راهنما تولید شد در ادامه، با تلفیق نمودارهای حد پایداری هر نظریه با نمودار عمق- خسارت HAZUS-MH و زون بندی سطح زیر نمودار حد پایداری بهعنوان مناطق پایدار، الگوریتم تولید نقشه ریسک برای خودروهای سواری پایدار برای هر نظریه بهطور جداگانه تهیه شد. سپس نقشه ریسک در محدوده پارکینگ مجاور استخر تجمع آب در بالادست دروازه قرآن شیراز برای هر نظریه تولید و به کمک آن‌ها مجموع خسارت برای خودرو پراید 131 به‌عنوان خودرو شاخص محاسبه شد. درنهایت مقادیر خسارت ماکزیمم و هم چنین مجموع خسارت بهدستآمده از هرکدام از نظریه ها مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: از اصلی‌ترین و مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش، ارائه الگوریتم تعیین خسارت خودروهای سواری و سبک در محدوده‌های مشخصی از عمق و سرعت برای هر یک از نظریه‌های ارائه‌شده در AR&R می‌باشد که با استفاده از آن‌ها نقشه‌های ریسک تولید شد. بعلاوه مجموع خسارات برای خودرو پراید 131 به‌عنوان خودرو شاخص با استفاده از الگوریتم‌های ارائه ‌شده محاسبه شد که درنتیجه کمترین مقدار خسارت با استفاده از الگوریتم نظریه AR&R (1987)برابر با 10 میلیارد و 265 میلیون تومان و بیشترین مقدار خسارت تیز با استفاده از الگوریتم نظریه AR&R (2011) برابر با 14 میلیارد و 32 میلیون تومان به دست آمد.نتایج: با ارزیابی‌های صورت گرفته مشخص شد استفاده از صرفاً عمق جریان سیلاب به‌عنوان یک شاخص هیدرواستاتیک که عملاً در شرایط فعلی معیار محاسبه خسارت خودروها است از دقت لازم برخوردار نبوده و بهتر است از ترکیب سرعت و عمق و در واقع شاخص هیدرودینامیکی برای این منظور استفاده نمود. درعین‌حال ثابت شد که رابطه و حد نهایی پایداری ارائه‌شده در نظریه AR&R (2011) نسبت به سایر نظریه‌ها به‌منظور ارائه مدلی برای تعیین خسارت وسایل نقلیه سواری و سبک در سیلاب به‌عنوان تابعی از عمق و سرعت نتایج بهتر و قابل‌اعتمادتری را به همراه خواهد داشت. شایان ذکر است برای دستیابی به مقادیر هر چه دقیق‌تر خسارت خودروها در سیلاب، انجام مطالعات نظری و تجربی بیشتری با مدنظر قرار دادن انواع مختلف وسایل نقلیه ضروری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - استفاده از مفهوم ردپای آب مجازی در تولیدات دامی برای حفاظت منابع آب
        احسان موحدنژاد هادی رمضانی اعتدالی علیرضا شکوهی
        ردپای‌آب کشاورزی بیش از 90 درصد از منابع آب شیرین کشور را شامل می‌شود که 30 درصد آن به عنوان تغذیه برای دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنعت دامداری یکی از صنعت‌های آب‌بر جهان و به‌خصوص در ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق متوسط تغذیه گاو در سه استان تهران، البرز و قزوین چکیده کامل
        ردپای‌آب کشاورزی بیش از 90 درصد از منابع آب شیرین کشور را شامل می‌شود که 30 درصد آن به عنوان تغذیه برای دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنعت دامداری یکی از صنعت‌های آب‌بر جهان و به‌خصوص در ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق متوسط تغذیه گاو در سه استان تهران، البرز و قزوین برآورد و سپس با بکارگیری روش مکانن و هوکسترا ردپای آب‌مجازی محاسبه گردید. سپس با متوسط ردپای آب کشورهای جهان (هلند، آمریکا، روسیه، مکزیک، هند و متوسط جهان) مقایسه شده است. میزان ردپای آب‌مجازی به‌ترتیب در استان‌های تهران، البرز و قزوین برای تولید گوشت گاو برابر با 49/44، 18/45 و 51/45 مترمکعب در کیلوگرم و در تولید شیر نیز برابر با 24/2، 25/2 و 43/2 مترمکعب در لیتر برآورد گردید. این در حالی است که متوسط آب مورد نیاز برای تولید هر کیلوگرم گوشت گاو در سطح دنیا 4/15 مترمکعب بر کیلوگرم و برای هر لیتر شیر، 1 مترمکعب بر لیتر گزارش شده است. نتایج کلی این مطالعه ردپای آب مجازی در تولیدات دام در ایران نسبت به متوسط جهانی بسیار بیشتر است. علت این امر در درجه اول بالا بودن ردپای آب مجازی در تولید علوفه حیوانات و در مرحله دوم ناشی از مدیریت‌ ضعیف دامداری‌ها در ایران می‌باشد. پیشنهاد می-شود با توجه به سهم بالای تغذیه در ردپای بالای گوشت گاو و شیر، یا ردپای آب در تولید علوفه داخلی کاهش یابد یا سهم قابل توجهی از علوفه مصرفی از طریق واردات تامین شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - ارزیابی و اصلاح روش تگزاس به عنوان یک روش هیدرولوژیکی برای ارائه رژیم اکولوژیکی در رودخانه‌های دائمی
        بهناز ختار علیرضا شکوهی
        در این مطالعه به ارزیابی روش تگزاس و توسعه این روش برای تعیین جریان زیست محیطی رودخانه‌ها پرداخته شده است. این روش هیدرولوژیکی در حالیکه از حداقل داده‌ها برای تخصیص جریان زیست محیطی استفاده می‌نماید در مقابل روش هیدرولوژیکی تنانت قرار داشته و قابلیت تجویز جریان برای حفظ چکیده کامل
        در این مطالعه به ارزیابی روش تگزاس و توسعه این روش برای تعیین جریان زیست محیطی رودخانه‌ها پرداخته شده است. این روش هیدرولوژیکی در حالیکه از حداقل داده‌ها برای تخصیص جریان زیست محیطی استفاده می‌نماید در مقابل روش هیدرولوژیکی تنانت قرار داشته و قابلیت تجویز جریان برای حفظ رژیم اکولوژیکی رودخانه‌ها را داراست. دراین مقاله بعد از اثبات ارزش روش مزبور و مشاهده وجود اختلافاتی در نتایج کار با رژیم تاریخی مشاهده شده در مطالعه موردی، روش تگزاس توسعه داده شد به نحوی که نتایج حاصل از آن توانست علاوه بر حفظ مبانی روش بنیادی، بین دو باند حداقل و میانگین جریان ماهانه تاریخی قرار گیرد. برای ارزیابی دو روش تگزاس و تگزاس اصلاح شده، از منظر کل حجم جریان تخصیص یافته به جریان زیست محیطی، نتایج حاصل از آن‌ها با سناریوی مشابه در روش تنانت مقایسه گردید. در این حالت حجم آب تخصیص یافته به محیط زیست در روش تگزاس اصلاح شده 50% ، در روش تگزاس 47% و در روش تنانت 40 تا 60% آورد سالانه رودخانه برآورد گردید. این مقاله با توجه نتایج بدست آمده در مطالعه موردی نشان می‌دهد که با استفاده از دو روش تگزاس و تگزاس اصلاح شده بجای روش تنانت و ارتقای آنها به حد یک روش بومی، می‌توان به نتایجی قابل مقایسه با نتایج روش‌های شبیه‌سازی زیستگاه و جامع دست یافت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی مقایسه ای شاخص‌های NSFWQI و IRWQISC در ارزیابی کیفیت رودخانه‌ها
        علیرضا شکوهی امید بهمنی
        این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC بر روی رودخانه‌های حوضه‌های پنجگانه خوزستان یعنی کارون، کرخه، دز، مارون- جراحی و زهره هندیجان با استفاده از داده‌های ثبت شده در سالهای 90-96 انجام شده است. این تحقیق نشان‌دهنده تفاوت دو روش و همچنین ص چکیده کامل
        این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC بر روی رودخانه‌های حوضه‌های پنجگانه خوزستان یعنی کارون، کرخه، دز، مارون- جراحی و زهره هندیجان با استفاده از داده‌های ثبت شده در سالهای 90-96 انجام شده است. این تحقیق نشان‌دهنده تفاوت دو روش و همچنین صحت سنجی شاخص توسعه یافته در ایران می‌باشد. در حالیکه بر اساس شاخص NSFWQI رودخانه‌های منطقه از نظر کیفیت در حالت متوسط هستند و بجز نقاطی بر روی رودخانه کارون مشکل خاصی وجود ندارد، شاخص IRWQIsc وضعیت کیفیت آبهای سطحی در سطح استان را متوسط تا بد ارزیابی می‌نماید. شاخص NSFWQI در شناسایی مراکز آلودگی در حوالی اهواز موفق عمل نموده حال آنکه شاخص IRWQIsc نسبت به شناسایی کانون‌های شوری بر روی رودخانه‌های زهره و جراحی درست عمل کرده است. در تعیین توزیع مکانی شاخص‎‌ها از سه روش زمین‌آمار اسپلاین، کریجینگ و روش وزنی معکوس فاصله استفاده به عمل آمد که با ارزیابی به عمل آمده روش وزنی معکوس فاصله انتخاب شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بررسی تغییرات شدت بارش‌های کوتاه مدت در نیم قرن اخیر در شرایط کمبود داده (مطالعه موردی: شهر رشت)
        مهدی ترابی علیرضا شکوهی
        زمینه و هدف: با افزایش تولید گاز‌های گلخانه‌ای در پی صنعتی شدن کشورهای دنیا، شاهد رخداد گرمایش جهانی هستیم که در سال‌های اخیر باعث تغییرات اقلیمی‌ در سراسر کره زمین شده است. از اثرات این پدیده می‌توان تغییر در رفتار فراسنج های آب و هوایی مثل دما و بارش را برشمرد. اثرات چکیده کامل
        زمینه و هدف: با افزایش تولید گاز‌های گلخانه‌ای در پی صنعتی شدن کشورهای دنیا، شاهد رخداد گرمایش جهانی هستیم که در سال‌های اخیر باعث تغییرات اقلیمی‌ در سراسر کره زمین شده است. از اثرات این پدیده می‌توان تغییر در رفتار فراسنج های آب و هوایی مثل دما و بارش را برشمرد. اثرات پدیده تغییرات اقلیمی بر روی بارش منجر به تغییر شدت بارش و در نهایت تغییر منحنی های شدت-مدت-فراوانی(IDF) بارش برای مناطق مختلف جهان و کشور شده است. از این رو بروزرسانی منحنی های شدت-مدت-فراوانی(IDF) به دلیل اهمیت آن ها در طراحی سازه های هیدرولیکی مورد استفاده در مدیریت سیلاب شهری امری ضروری است. یکی از مشکلات تولید منحنی های شدت-مدت-فراوانی(IDF) عدم دسترسی به داده های بارش با تداوم های مختلف است. هدف از این پژوهش استفاده از روش فرکتال برای بدست آوردن بارش با تداوم های مختلف و سپس ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر روی شدت بارش در شهر رشت می باشد.روش پژوهش: در این پژوهش ابتدا صحت روش فرکتال برای تولید منحنی های شدت-مدت-فراوانی ارزیابی شد. سپس با استفاده از نظریه فرکتال منحنی های شدت-مدت-فراوانی تولید شده اند و با تعیین جهش متاثر از تغییر اقلیم توسط نرم افزار TREND بر روی شدت بارش، دو دوره پیش و پس از تغیییرات اقلیمی ارزیابی و مقایسه شده است.یافته ها: در این پژوهش صحت سنجی روش فرکتال نشان داد که تولید منحنی های شدت-مدت-فراوانی(IDF) برای شهر رشت با استفاده از روش فرکتال در مقایسه با تولید منحنی های شدت-مدت-فراوانی(IDF) با استفاده از داده های مشاهداتی دارای اختلاف حدود سه درصدی می باشد. بنابراین برای تولید منحنی های شدت-مدت-فراوانی(IDF) برای سال هایی که داده های بارش با تداوم زیر سه ساعت در دسترس نبود، از این روش استفاده شد. ارزیابی منحنی های شدت-مدت-فراوانی(IDF) با نرم افزار TREND بر روی شدت بارش برای تداوم های مختلف نشان داد که در سال 2003 جهش شدت بارش به سمت شدیدتر شدن تحت اثر تغییرات اقلیمی رخ داده است. به عنوان نمونه برای مدت زمان 10 دقیقه ای با دوره بازگشت 100 سال پیش از اثر تغییر اقلیم شدت بارش 158 (میلی متر بر ساعت) و پس از اثر تغییر اقلیم شدت بارش 225 (میلی متر بر ساعت) شده است. همچنین نتایج نشان داد که دوره بازگشت های کوتاه تغییر بیشتری نسبت به دوره بازگشت های بزرگ داشته است یعنی دوره بازگشت 2 ساله حدود 70 درصد افزایش و در دوره بازگشت 100 ساله حدود 40 درصد افزایش مشاهده می‌شود.نتایج: در این پژوهش با ارزیابی روش فرکتال مشخص گردید که در صورت عدم دسترسی به داده های بارش با تداوم های مختلف، روش فرکتال برای تولید تداوم های مختلف بارش و تولید منحنی های شدت-مدت-فراوانی(IDF) با دقت قابل قبول، یک روش مناسب می باشد. همچنین نتایج نشان داد جهش منحنی های شدت-مدت-فراوانی تحت اثر تغییر اقلیم در سال 2003 رخ داده است و در دوره تغییر اقلیم نسبت به دوره پیش از تغییر اقلیم شدت بارش به سمت شدیدتر شدن بارش حرکت داشته است و این رخداد در دوره بازگشت های کوتاه مدت افزایش بیشتری را نشان می دهد. پرونده مقاله