نظام انتخاباتی و مشارکت سیاسی در ایران و تأثیر آن بر عملکرد نمایندگان (بررسی دوره های ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی)
محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)
میرابراهیم صدیق
1
(استادیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
گارینه کشیشیان
2
(استادیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
احمد حبیبی
3
(دانشجوی دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
کلید واژه: توسعه سیاسی, مجلس شورای اسلامی, نظام انتخاباتی, نمایندگان مجلس, احزاب, گرایش های سیاسی, مشارکت سیاسی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطة بین گرایش سیاسی با کارآمدی نمایندگان مجلس در ایران با نگاه موردی به دوره های ششم و هفتم مجلس بود. پرسش اصلی پژوهش این بود که گرایشات سیاسی و الگوهای کنش انتخاباتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی چه تأثیری بر عملکرد و همکاری آنان با سایر نهادهای حکومتی و میزان مشارکت دارد؟ نتایج این تحقیق که بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی که از نظر زمانی یک تحقیق مقطعی و از نظر نوع ارتباط بین داده ها یک تحقیق همبستگی می باشد، نشان داد که هرگاه زمینه برای رقابت سیاسی سالم و شفافیت سازمانی میان نمایندگان مجلس شورای اسلامی وجود داشته باشد، نشانه‌هایی از همکاری های سازمان‌یافته بین مجلس و سایر نهادهای حکومتی به وجود می‌آید. نتیجه چنین فرآیندی را می‌توان حداکثرسازی کارآمدی سیاسی بین نیروهایی دانست که از انگیزه لازم برای نقش‌آفرینی سیاسی برخوردار خواهند بود. وضعیت در یک تحلیل نهایی موجب افزایش مشارکت سیاسی افراد جامعه و همچنین گامی مهم در جهت توسعه سیاسی خواهد شد.
Understanding the electoral system in every country, including Iran, is directly related to the efficiency of the parliamentarians in the performance of their representative duties. This article attempts to examine the relationship between the political tendency and the efficiency of Iranian parliamentarians with a case study of the sixth and seventh periods. The main question of this article is how the political tendencies and patterns of election of parliamentarians have an impact on their performance and cooperation with other governmental institutions and the extent of participation?The results of this research, based on a descriptive methodology - an analysis that is a cross-sectional and correlational research in terms of the relationship between data - show that whenever there is a context for healthy political competition and organizational transparency, There are MPs, signs of organized cooperation between the Parliament and other government bodies. The result of such a process can be seen as the maximization of political efficiency among the forces that have the necessary impetus for political role-playing. The situation in a final analysis will increase the political participation of individuals in the community as well as an important step towards political development.
1. اخترشهر، علی (1387). توسعه سیاسی. معارف، 63: 31-25.
2. اداره کل فرهنگی روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1387). کارنامه مجلس شورای اسلامی دوره هفتم. تهران: اداره تبلیغات و انتشارات مجلس شورای اسلامی.
3. امامی، محمد؛ استوار سنگری، کوروش (1387). حقوق اداری. تهران: انتشارات میزان.
4. باهنر، محمدرضا (20 اسفند 1386). ارزیابی عملکرد مجلس ششم و هفتم. روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 1478.
5. بشیریه، حسین (1388). موانع توسعه سیاسی در ایران. تهران: نشر نگاه معاصر.
6. توسلی رکن آبادی، مجید؛ شعبانی شمیرانی، علیرضا (1392). نقش نظام انتخاباتی مجلس شورای اسلامی در چگونگی ایفای مسئولیت نمایندگان مجلس هفتم. جستارهای سیاسی معاصر، 4(10): 104-75.
7. دارابی، علی (1388). رفتار انتخاباتی در ایران: الگوها و نظریه‌ها. تهران: انتشارات سروش.
8. دال، رابرت (1364). تجزیه و تحلیل سیاست. ترجمة حسین مظفریان. تهران: نشر مترجم.
9. دال، رابرت آلن؛ استاین بریکنر، بروس (1393). تحلیل سیاسی مدرن. ترجمه حمیرا مشیرزاده. تهران: نشر فرهنگ جاوید.
10. راسخ، محمد (1389). بنیاد نظری اصلاح قانونگذاری. تهران: انتشارات مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
11. رجبی، هادی (1392). تأثیر شورای اسلامی شهر تهران بر نگرش شهروندان تهرانی نسبت به مشارکت سیاسی. پژوهش و برنامه‌‌ریزی شهری، 4(13): 112-97.
12. ساعی، احمد؛ صفرپور، مهدی؛ باویر، محمد (1389). فرصت‌‌ها و تهدیدهای جهانی شدن بر توسعه سیاسی در ایران. دانشنامه حقوق و سیاست، 6(13): 109-79.
13. عیوضی، محمدرحیم (1388). نظام انتخاباتی ما. زمانه، 8(81): 84-78.
14. فقیهی، ابوالحسن (1380). نظام‌‌های پاسخگوئی در بخش دولتی: دیدگاه تطبیقی. مطالعات مدیریت، بهبود و تحول، 29 -30: 70-53.
15. فقیهی، ابوالحسن؛ ذاکری، محمد؛ اسدی، اسماعیل (1393). ارزیابی عملکرد مجالس شورای اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه مجلس سوم تا هشتم). راهبرد، 23(72): 207-181.
16. فقیهی، ابوالحسن؛ ماشااله ولیخانی دهاقانی (1390). ارایه مدل بومی جامعه مدنی در جمهوری اسلامی ایران. تحقیقات سیاسی و بین‌‌الملل، 3(8): 19-1.
17. قوام، عبدالعلی (1387). نقد نظریه‌های نوسازی و توسعه سیاسی. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
18. کاتوزیان، محمدعلی (۱۳۷۲). دموکراسی، دیکتاتوری و مسئولیت ملت. اطلاعات سیاسی – اقتصادی، 68-67: 7-4.
19. کاتوزیان، ناصر (1384). مطالعة نظام حقوقی ایران. تهران: شرکت سهامی انتشار.
20. کدیور، محسن (1378). حکومت ولایی. تهران: نشر نی، چاپ پنجم.
21. کلمن، جیمز. اس (1380). توسعه سیاسی تدریجی. ترجمه غلامرضا خواجه‌سروی. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
22. لاندل، کریستر (1389). عوامل موقعیتی گزینش نظام انتخاباتی: مطالعة مقایسه‌‌ای کلان. ترجمة علیرضا عیاری. تهران: مرکز پژوهشهای مجلس.
23. مرکز تحقیقات شورای نگهبان (1394). مجموعه نظرات شورای نگهبان در مورد مصوبات دوره ششم مجلس شورای اسلامی (خرداد 1379 تا خرداد 1383). تهران: انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان.
24. مصفا، نسرین (1375). مشارکت سیاسی زنان در ایران. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
25. مهدی‌‌خانی، علیرضا (1380). مروری اجمالی بر توسعۀ سیاسی و اقتصادی. تهران: انتشارات آرون.
26. نیومن، لارنس (1390). روش‌‌های پژوهش اجتماعی: رویکرد کمی و کیفی. ترجمه ابوالحسن فقیهی و عسل آغاز. تهران: انتشارات ترمه.
27. هاشمی، سید ضیاء؛ فولادیان، مجید؛ فاطمی امین، زینب (1388). بررسی عوامل اجتماعی و روانی موثر بر مشارکت سیاسی مردم شهر تهران. پژوهشنامه علوم سیاسی، 5(17): 226-199.
28. الهام، غلامحسین (1389). مرز امور تقنینی و اجرایی در ایران. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات شورای نگهبان.
_||_1. Ackroyd, S. (2009). Research Designs for Realist Research. In: D. Buchanan and A. Bryman. The SAGE Handbook of Organizational Research. London: Sage, pp. 532-548.
2. Akhtarshahr, A. (2008). Political Development. Journal of Mearef, (63): 25-31.[In Persian]
3. Bahonar, M.R. (2008 March 10). Assessment of the Performance of the Sixth and Seventh Majles. Donya-e-Eqtesad NewsPaper,1478. [In Persian]
4. Bashirieh, H. (2009). Obstacles to Political Development in Iran. Tehran: Contemporary View Publication. [In Persian]
5. Coleman, J.S. (2001). Education And Political Development. Translated by Gholamreza Khajeh Saravi. Tehran: Institute for Strategic Studies. [In Persian]
6. Dahl, R. & Stinebrickner, B. (2014). Modern Political Analysis. Translated by Hamira Moshirzadeh. Tehran: Immortal Culture Publishing. [In Persian]
7. Dahl, R. (1985). Modern Political Analysis. Translated by Hossein Mozaffarian.Tehran: Translator Publishing. [In Persian]
8. Darabi, A. (2009). Electoral Behavior in Iran: Patterns and Theories. Tehran: Soroush Publications. [In Persian]
9. Elham, G. (2010). Frontier of Legislative and Executive Affairs in Iran. Tehran: Guardian Council Research Center Publications. [In Persian]
10. Emami, M. & Stavarsegari, K. (2008). Administrative Law. Tehran: Magazine Publications. [In Persian]
11. Eyvazi, M.R. (2009). Our Electoral System. Zamaneh Journal, 18(81): 78-84. [In Persian]
12. Faghihi, A. & Valikhani Dehagani, M. (2011). Introducing an Indigenous Model of Civil Society in the Islamic Republic of Iran. Political and International Research, 3(8): 1-19. [In Persian]
13. Faghihi, A. (2001). Accountability Systems in the Public Sector: A Comparative Perspective. Management Studies, Improvement and Evolution, 29(30): 53-70. [In Persian]
14. Faghihi, A. ; Zakeri, M. & Asadi, I. (2014). Assessing the Performance of Islamic Consultative Assembly in the Islamic Republic of Iran System (Case Study of the Third and Eighth Majles). Strategic Journal, 23(72): 181-207. [In Persian]
15. Ghavam, A. (2008). Theoretical Critique of Political Renovation and Development. Tehran: Shahid Beheshti University Press. [In Persian]
16. Hashemi, S. ; Fouladian, M. & Fatemi-Amin, Z. (2009). Investigation of Social and Psychological Factors Affecting Political Participation of People in Tehran. Journal of Political Science, 15(17): 199-226. [In Persian]
17. Kadivar, M. (1999). Provincial Government. Tehran: Ney Publishing, Fifth Edition. [In Persian]
18. Katouzian, M.A. (1993). Democracy, Dictatorship, and the Responsibility of the Nation. Political-Economic Information, 67-68: 4-7. [In Persian]
19. Katouzian, N. (2005). Study of the Iranian Legal System. Tehran: Publishing Corporation. [In Persian]
20. Lundell, K. (2010). Contextual Determinants of Electoral System Choice; A Macro-Comparative Study (1945-2003). Translated by Alireza Ayari. Tehran: Majlis Research Center. [In Persian]
21. Mehdikhani, A. (2001). An Overview of Political and Economic Development. Tehran: Aaron Publications. [In Persian]
22. Mosafa, N. (1996). Women's Political Participation in Iran. Tehran: Office of Political and International Studies. [In Persian]
23. Neuman, L. (2011). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches. Translated by Abolhassan Faghihi and Honeybeh Beg. Tehran: Termeh Publications. [In Persian]
24. Office of Public Relations of the Islamic Consultative Assembly (2008). Proceedings of the Seventh Islamic Consultative Assembly. Tehran: Islamic Consultative and Publication Office. [In Persian]
25. Peters, B.G. & Pierre, J. (1998). Governance without Government? Rethinking Public Administration. Journal of Public Administration Research and Theory, 8(2):223-243.
26. Rajabi, H. (2013). The Influence of the Islamic Council of Tehran on Citizens' Attitude toward Political Participation. Pajohesh & barnamerizi shahri, 4(13): 97-112. [In Persian]
27. Rasekh, M. (2010). Theoretical Foundation of Legislative Reform. Tehran: Parliamentary Research Center Publications. [In Persian]
28. Saei, A. & Safarpour, M. & Bavir, M. (2010). Opportunities and Threats of Globalization on Political Development in Iran. Encyclopedia of Law and Politics, 16(13): 79-109. [In Persian]
29. Tavassoli, R.M. & Shaban Shemirani, A. (2013). The Role of the Electoral System of the Islamic Consultative Assembly in the Responsibility of the Representatives of the Seventh Parliament. Jostarhaye Siyasi Moaser, 4(10):75-104. [In Persian]
30. The Guardian Council Research Center (2015). The Guardian Council's Opinion on the Sixth Majlis Approvals (June 2000 to June 2004). Tehran: Guardian Council Research Publications. [In Persian]
31. Williams, A.P. & Taylor, J.A. (2013). Resolving Accountability Ambiguity in Nonprofit Organizations. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 24(3):559-580.