تنش زدایی رژیم صهیونیستی در مقابل (رویکرد ایدئولوژیک ، وزن ژئوپلیتیک و قدرت نرم) جمهوری اسلامی ایران در معادلات امنیتی منطقه غرب آسیا
محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)محسن جمشیدی 1 * , احمد شوهانی 2
1 - پژوهشگر سیاسی و دانش اموخته ی دکتری تخصصی علوم سیاسی ( گرایش مسائل ایران ) ، واحد کرمانشاه ، دانشگاه ازاد اسلامی ، کرمانشاه ، ایران
2 - استادیار و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی، دانشگاه پیام نور، تهران، جمهوری اسلامی ایران
کلید واژه: منطقه غرب آسیا , توافقنامه صلح ابراهیم , معمای امنیت , قدرت نرم , وزن ژئوپلیتیک .,
چکیده مقاله :
از مهمترین محورهایی که از منظر مطالعات منطقه ای، توجه قاطبه تحلیل گران را معطوب به خود نموده ،تنش زدایی رژیم صهیونیستی و نقش یابی فعال جمهوری اسلامی ایران در معادلات امنیتی غرب آسیا بوده است(بیان مسئله). سوال این است که، استراتژی رژیم صهیونیستی در محیط منطقه ای غرب آسیا برای تقابل با برنامه های جمهوری اسلامی ایران چگونه طراحی شده است؟ بنظر می رسد تنش زدایی رژیم صهیونیستی در قالب دیپلماسی آشکار و پنهان ، در راستای تقابل با نقش یابی فعال و استفاده از مولفه های راهبردی تعریف شده از طرف جمهوری اسلامی ایران در منطقه ی نفوذ این کشور ، در معادلات امنیتی غرب آسیا طراحی و اجرا شده است(سوال ، فرضیه). پژوهش حاضر از نظر ماهیت بنیادی ، از نوع نظری- کاربردی و روش انجام ان مطالعه اسنادی (کیفی ) مبتنی بر رویکرد توصیفی– تحلیلی تدوین و تحلیل شده است. شناسایی وضعیت و جایگاه محیطی ایران در معادلات امنیتی منطقه غرب آسیا در برابر برنامه ها و تنش زدایی رژیم صهیونیستی در منطقه ، هدف طرح این پژوهش می باشد(نوع،روش،هدف). یافته ها نشان می دهند که ، ایران با نقش یابی فعال و استفاده از مولفه های راهبردی از جمله (رویکرد ایدئولوژیک ، وزن ژئوپلیتیک و قدرت نرم) که در محور نفوذ برای خود تعریف نموده ، با قدرت سازی ، مدیریت بحران منطقه ای و تحرک تاکتیکی فعال سعی در خنثی سازی استراتژی محور رقیب یعنی رژیم صهیونیستی داشته است(یافته ها).
از جمله (رویکرد ایدئولوژیک ، وزن ژئوپلیتیک و قدرت نرم) که در محور نفوذ برای خود تعریف نموده ، با قدرت سازی ، مدیریت بحران منطقه ای و تحرک تاکتیکی فعال سعی در خنثی سازی استراتژی محور رقیب یعنی رژیم صهیونیستی داشته است(یافته ها).
Abstract: One of the most important axes that has attracted the attention of all analysts from the perspective of regional studies has been the de-escalation of the Zionist regime and the active role of the Islamic Republic of Iran in the security equations of West Asia (problem statement). The question is, how has the Zionist regime's strategy been designed in the regional environment of West Asia to confront the plans of the Islamic Republic of Iran? It seems that the de-escalation of the Zionist regime in the form of overt and covert diplomacy has been designed and implemented in the security equations of West Asia in order to confront the active role-finding and use of strategic components defined by the Islamic Republic of Iran in the area of influence of this country (question, hypothesis). The present study is of a fundamental nature, of a theoretical-applied type and the method of conducting it is a documentary (qualitative) study based on a descriptive-analytical approach. Identifying the situation and environmental position of Iran in the security equations of the West Asia region against the plans and de-escalation of the Zionist regime in the region is the purpose of this research (type, method, objective). The findings show that Iran, by actively identifying its role and using strategic components such as (ideological approach, geopolitical weight, and soft power) that it has defined for itself in the axis of influence, has tried to neutralize the strategy of its rival, the Zionist regime, through power building, regional crisis management, and active tactical mobility (findings).
فهرست منابع
الف : فارسی
- آجیلی ، هادی و رضایی ، نیما .(1397). رئالیسم تدافعی و تهاجمی چهارچوبی تئوریک برای تحلیل وقایع و رخدادهای خلیج فارس. فصلنامه امنیت ملی ، بهار ، 8 (27) ، صص 23- 1 .
- برزگر، کیهان .(1388). سیاست خارجی ایران از منظر رئالیسم تهاجمی و تدافعی. فصلنامه بین المللی روابط خارجی، بهار ، 1 (1) ، صص 143-121 .
- برزگر ، کیهان و تابع افشار ، ساناز .(1395). رئالیسم نئوکلاسیک و سیاست خارجی امریکا ؛ تحلیلی نظری بر فهم سیاست خارجی ایالات متحده. فصلنامه رهیافت های سیاسی و بین المللی ، پاییز ، 8(1)، ( 47 پیاپی) ، صص 56-34 .
- جعفری ، سید اصغر و کلانی ، حمید.(1403) . ظرفیت ها و چالشهای ایجاد سازمان پیمان دفاعی کشورهای اسلامی غرب آسیا . مطالعات سیاسی جهان اسلام ، بهار ، 13 ( 1 ) ، ( 49 ) ، صص 23 – 1 .
- جمشیدی ، محسن و سعیدی نژاد ، حمید رضا . ( 1399) . بین الملل گرایی تهاجمی ایالات متحده امریکا و طرح معمای امنیتی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با این تئوری در منطقه غرب آسیا . فصلنامه امنیت ملی ، پاییز ، 10 (37) ، صص 278 – 249 .
- جمشیدی ، محسن و سعیدی نژاد ، حمید رضا .(1400). نظم نوین جهانی و رویکرد ایدئولوژیکی – امنیتی جمهوری اسلامی ایران ( طرح معمای امنیتی دفاع – تهاجم ) و قدرت نرم این کشور در منطقه نفوذ. فصلنامه سیاست دفاعی ، زمستان ، 30 (127) ، صص 221 – 199 .
- جمشیدی ، محسن و فتاحی ، شهرام و صدیق ، میر ابراهیم . ( 1401) . استراتژی جمهوری اسلامی ایران در قبال کشورهای محور تحت نفوذ در جهان اسلام از منظر رئالیسم تدافعی ( واکاوی بحران عراق و سوریه) . فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی ، بهار ، 11 (1) (پیاپی23) صص 99 – 77 .
- جمشیدی ، محسن و فلاحی ، سارا و ایدی ، محمد . (1401). راهبرد کلان ایالات متحده آمریکا (جوبایدن2024 – 2020) در منطقه غرب آسیا و تاثیر آن بر مدیریت راهبرد (سیاسی – دفاعی) جمهوری اسلامی ایران در محور نفوذ . فصلنامه بحران پژوهی جهان اسلام ، پاییز ، 9 (3) (26) ، صص 117 – 97 .
- جمشیدی ، محسن و فلاحی ، سارا و ایدی ، محمد. (1402) . پیامدهای نفوذ منطقه ای رژیم صهیونیستی بر محور نفوذ و محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران . فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی ، پاییز ، 12 (2) (پیاپی29) ، صص 143 – 121 .
- جمشیدی ، محسن و فلاحی ، سارا و فتاحی ، شهرام . (1402) . راهبرد نظامی – امنیتی آمریکا در غرب آسیا در هزاره جدید و معمای امنیتی ایران برای مقابله با آن . فصلنامه سیاست دفاعی ، زمستان ، 32 (125) ، صص 157 – 133 .
- جمشیدی ، محسن و حیدری ، نصرت الله .( 1403) . ابزارهای نوین راهبرد سیاست خارجی ایران در دنیای پسا برجام و نظم چند وجهی موجود در سیستم بین الملل (موقعیت ژئوپلیتیک، سیاست های منطقه ای ، قدرت هوشمند) . فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی ، بهار ، 58 ، 26 – 13 .
- صفوی ، سید یحیی و کمالی ، محمد رضا و الهامی ، امیر حسین و غلامعلیان ، علیرضا . (1403) . واکاوی ظرفیت های پیش برنده موجود در راستای ارتقای قدرت ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا (قوت ها و فرصت ها). فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک ، بهار ، 22 (59) ، صص 26 – 5 .
- طالعی حور ، رهبر. (1402) . جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا : تقابل راهبردی در منطقه غرب آسیا . فصلنامه مطالعات راهبردی امریکا ، زمستان ، 3 ، صص 100 – 73 .
- عباسی خوشکار، امیر .(1399). عادی سازی روابط امارات متحده عربی و رژیم صهیونیستی؛ پیامدهای سیاسی، امنیتی و نظامی، شهریور ، صص 23 – 1 .
- گنجیان مقدم ، علیرضا و جعفری ، علی اکبر . (1403) . تقابل سیاست خارجی امریکا – ایران در قبال رژیم صهیونیستی در غرب آسیا ( تاکید بر عملیات 7 اکتبر و وعده صادق) . فصلنامه محیط شناسی راهبردی جمهوری اسلامی ایران ، پاییز ، 8 (3) (28) ، صص 46 – 9 .
- مصلی نژاد ، عباس . ( 1403) . بحرانهای منطقه ای ، جنگ غزه و آینده سیاسی جهان اسلام . فصلنامه بحران پژوهی جهان اسلام ، 11 (2) (33) ، صص 53 – 30 .
- هاشمی ، سید تقی و متقی ، ابراهیم و کشیشیان سیرگی ، گارینه . ( 1403 ) . سیاست گذاری راهبردی جمهوری اسلامی ایران در برابر اقدامات امریکا در جنوب غرب آسیا (2021 – 2001 ) . فصلنامه علوم سیاسی ، بهار ، 27 (1) ( پیاپی105) ، صص 38 – 10 .
ب : لاتین :
- Gambrell, Jon, Lee Matthew and Josef Federman. (2020). President Trump says UAE to open diplomatic ties with Israel, The Washington post, No. 13 August, available at: https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/president-trump-says-uae-to-open-diplomatic-ties-with-israel/2020/08/13/fe655a12-dd74-11ea-b4f1-25b762cdbbf4_story.html.
- Haaretz. (2020). “Israeli Arms Exports Up 77 Percent, Saudi Arabia Is World's Biggest Importer, Report Shows”, Available at: https://www.haaretz.com/israel-news/report-israeli-arms-exports-up-77-percent-saudi-arabia-is-world-s-biggest-importer-1.8657539.
- Rahman, Omar H. (2021).“The emergence of GCC-Israel relations in a changing Middle East”, Brookings, No. July 28.
- Wallt, Stephen M. (1978). Alliance Formation and the Balance of World.
- Wootliff, Raoul. (2020). In historic declaration, Israel and United Arab Emirates agree to normalize ties”, Times of Israel, No. 13 August, available at:https://www.timesofisrael.com/in-historic-declaration-israel-and-united-arab-emirates-agree-to-normalize-ties.