نقش قومیت‌ها در هویت و همبستگی ملی پس از پیروزی انقلاب اسلامی؛ مطالعه موردی: قوم بلوچ
محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)فرشاد فربد 1 , محمد علی خسروی 2
1 - دانشجوی دکتری علوم سیاسی ( مسایل ایران ) دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
کلید واژه: سیستان و بلوچستان, هویت, قوم بلوچ, همبستگی ملی, قومیت,
چکیده مقاله :
قوم بلوچ یکی از اقلیت‌ها و قومیت‌های مهم ایران به شمار می‌آیند و در عین حال که توان همبستگی بالایی دارند، گاهی می‌توانند چالش‌هایی را نیز برای دولت مرکزی به همراه داشته و زمینه استقلال و تجزیه‌طلبی آن کشور را ایجاد کنند. با توجه به اهمیت همبستگی ملی بلوچ‌ها با دولت مرکزی، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش قوم بلوچ در هویت و همبستگی ملی ایران به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. روش پژوهش مطالعه کتابخانه‌ای و از نوع تحلیلی است. یافته‌ها حاکی از آن است، در منطقه سیستان و بلوچستان هیچ‌گاه حرکت‌های قوم‌گرایانه، به معنای متعارف آن، صورت نگرفته است. از سوی دیگر، همبستگی ملی زمانی ایجاد می‌شود که فرد در جامعه‌ای مانند ایران احساس دیگر بودن را نداشته باشد، در حالی که مردم سیستان و بلوچستان به دلیل محرومیت‌های فراوانی که دارند، با این احساس بسیار آشنا هستند. بنابراین، حاکمیت، برای تقویت هویت و همبستگی ملی باید به فکر گستراندن امتیازات، امکانات و بودجه مناسب به همه نقاط کشور از جمله سیستان و بلوچستان باشد، وگرنه همبستگی ملی جای خود را به افتراق و چنددستگی می‌دهد.
The Baloch people are considered as one of Iran's most important minorities and ethnicities, and while they take advantage of a high solidarity, they can sometimes bring challenges for the central government and create a context of independence and separatism in that country. Considering the importance of the Baloch national solidarity with the central government, the main goal of the present research is to investigate the role of the Baloch people in Iranian national identity and solidarity, especially after the victory of the Islamic Revolution. The present study’s research method is library research and descriptive research. The findings indicate that in the Sistan and Baluchistan region, there have never been ethno-movements occurring, in its usual sense. On the other hand, national solidarity is created when a person in a society like Iran does not feel like being the other, while the people of Sistan and Baluchestan are very familiar with this feeling because of their many deprivations. Therefore, in order to strengthen national identity and solidarity, the government should be concerned with the expansion of appropriate privileges, facilities and funds to all parts of the country, including Sistan and Baluchistan, otherwise national solidarity will be replaced with dissociation and division.
1. احمدی، حمید (1386). قومیت و قوم‌گرایی در ایران. تهران: نشر نی.
2. افتخاری، اصغر (1387). ظرفیت طبیعی امنیت. مطالعات راهبردی، (5 و 6)،60-26.
3. برتون، رولان (1384). قوم‌شناسی سیاسی. ترجمه ناصر فکوهی،تهران: نشر نی.
4. بشیریه، حسین (1385). دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران (دوره جمهوری اسلامی). تهران: نگاه معاصر.
5. جلیلی، حبیب‌اله (1396). انقلاب اسلامی ماحصل انسجام اقوام و رهبری واحد، خبرگزاری موج.
6. حاجیانی، ابراهیم (1379). تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه. مطالعات ملی، 2(5)، 43- 1.
7. حافظ‌نیا، محمدرضا، و کاویانی، مراد (١٣٨٥). نقش هویت قومی در همبستگی ملی (مطالعه موردی قوم بلوچ). پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی)، 20(1)، 46-15.
8. صالحآبادی، ریحانه (1394). فرصت‌های ناشی از حضور قومیت‌ها در جمهوری اسلامی ایران. هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران همدلی اقوام ایرانی انسجام و اقتدار ملی، سنندج، انجمن ژئوپلیتیک ایران، برگرفته از https://www.civilica.com/Paper-GEOPOLITICS08-GEOPOLITICS08_109.html.
9. عمید، حسن (1375). فرهنگ فارسی عمید. چاپ هشتم، تهران: امیرکبیر.
10. معین، محمد (1371). فرهنگ فارسی معین. جلد چهارم، چاپ هشتم، تهران: امیرکبیر.
11. معین، محمد، و شهیدی، سید جعفر (1377). لغت‌نامه دهخدا. جلد پانزدهم، چاپ دوم از دوره جدید، تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
12. موسوی خمینی، سید روح‌الله (۱۳۷۹). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
13. هاشمی، سید حمید (1386). مطالبات قوم عرب و راهکارهای دولت. رهاورد سیاسی، (16)، 174-157.
14. یورد شاهیان، اسماعیل(1380). تبارشناسی قومی وحیات ملی. تهران: فروزان.
15. یوسفی، علی (1380). روابط بین‌قومی و تأثیر آن بر هویت ملی اقوام در ایران. مطالعات ملی، 2(8)، 42-11.
16. Hornby, A. S. (2005). Oxford advanced learner’s dictionary of current English. Ed. 7th, Oxford: Oxford University Press.
17. Watson, C. A. (2008). U.S. national security: A reference handbook. ABC- CLIO.