List of Articles

• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  1 - کاربرد شاعرانه سازها و اصطلاحات موسیقی در شعر اخوان ثالث‌با تأکید بر صور خیال
  بهروز ندیمی رضا اشرف زاده مجید تقوی بهبهانی
  شاعران از دیرباز برای انتقال معانی و مضامین مورد نظر خود با توجه به میزان آگاهی‌شان، اصطلاحات و عناصر گوناگون را به خدمت گرفته‌اند. این کاربرد گاه شعر آنان را به سمت دشواری، دیرفهمی و خودنمایی سوق داده و گاه به زیبایی و غنای ادبی آن افزوده است.اخوان ثالث از شاعران بزرگ More

  شاعران از دیرباز برای انتقال معانی و مضامین مورد نظر خود با توجه به میزان آگاهی‌شان، اصطلاحات و عناصر گوناگون را به خدمت گرفته‌اند. این کاربرد گاه شعر آنان را به سمت دشواری، دیرفهمی و خودنمایی سوق داده و گاه به زیبایی و غنای ادبی آن افزوده است.اخوان ثالث از شاعران بزرگ معاصر است. شعر او آگاهی بخش است و این آگاهی محصول مطالعه، دانش و تخصص اوست. موسیقی یکی از هنرهایی است که اخوان ثالث آن را نیک می‌دانسته است. او در بسیاری از اشعارش به سازها و اصطلاحات موسیقی اشاره می‌کند و گاه موسیقی را دست‌مایۀ پرورش صور خیال شعر خود می‌کند. پرسش اصلی این پژوهش این است که آیا اخوان ثالث رویکردی شاعرانه به سازها و اصطلاحات موسیقی داشته است؟این مقاله در نظر دارد تا به روش آماری توصیفی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای به استخراج سازها و اصطلاحات موسیقایی در شعر شهریار و ابتهاج بپردازند و کاربرد شاعرانۀ سازها و اصطلاحات موسیقی را با تمرکز بر صورخیال در شعر اخوان ثالث نشان دهد. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که اخوان ثالث مفاهیم و معانی مورد نظر خود را با بهره‌گیری از اصطلاحات موسیقی به خوبی منتقل کرده است و این کاربردها به شعر او اعتبار بخشیده است. ظرافت‌هایی که اخوان در بهره‌گیری‌های شاعرانه از سازها و اصطلاحات به کار می‌برد، جانی تازه در کالبد کلام و واژگان موسیقایی دمیده است. شاهد این مدعا مضامین و تصاویری است که در شعر آواز چگور خلق کرده است. صور خیالی که با استفاده از سازها و اصطلاحات موسیقی در شعر او پرداخته شده،طبیعی، رسا و سرشار از پویایی است. اخوان ثالث هرجا اصطلاحی موسیقایی را با صورخیال همراه کرده، معنایی فراتر از معنای قاموسی آن، پدید آورده و به آن اصطلاح تشخص داده است. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  2 - ترانه‌های تاریخی از آغاز تا دوره مشروطه
  علی اصغر باباصفری محمدامین محمدپور غلامرضا ستوده
  پژوهش در ترانه‌ها به علت خاستگاه ملی و مردمی آن شیوه‌ای کارآمد برای فهم ادبیات پایداری توده به شمار می‌آید. این جستار در پی پاسخ به این سوال است که ترانه‌های تاریخی از آغاز تا دوره مشروطه شامل چه ترانه‌هایی است و در واکنش به چه رویدادهایی بوده است. در این راستا ترانه‌ها More

  پژوهش در ترانه‌ها به علت خاستگاه ملی و مردمی آن شیوه‌ای کارآمد برای فهم ادبیات پایداری توده به شمار می‌آید. این جستار در پی پاسخ به این سوال است که ترانه‌های تاریخی از آغاز تا دوره مشروطه شامل چه ترانه‌هایی است و در واکنش به چه رویدادهایی بوده است. در این راستا ترانه‌های تاریخی از آغاز تا دوره مشروطه بررسی و تحلیل شده‌اند و به ویژگی‌های ترانه‌های تاریخی پرداخته‌ایم و این ترانه‌ها از نظر کاربرد و مضمون و محتوا با ارائه نمونه‌هایی بررسی ‌شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که در برخی رویدادهای سیاسی و اجتماعی، بی‌درنگ سرایندگانی گمنام تصنیف‌هایی از روی ذوق سروده‌اند و آهنگ آن را نیز رویش ‌گذاشته‌اند و این روند با زیبایی‌های ادبی ویژه تا امروز ادامه دارد. به کارگیری قالب ترانه برای بیان سیاسی، نشان از آگاهی از زیبایی شناسی هنری برای تاثیر گزاری بر مخاطب است. این ترانه‌ها در بخش‌های تصنیف‌ها و ترانه‌های محلی سیاسی و اجتماعی شامل ترانه‌های محلی انتقادی و شرح حال مبارزان سیاسی هستند. زبان این ترانه‌ها ساده و عامیانه است و از آن جایی که این ترانه‌ها با زندگی اجتماعی مردمی ساده زیست ارتباط دارند، در آن‌ها کمتر به خیال پردازی توجه شده است و کلام بیش تر این ترانه‌ها آهنگین خوانده شده یا با سازهای موسیقی همراه می‌شود. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  3 - بحث و بررسی «هوش هیجانی» با تکیه بر منطق‌الطّیر عطّار
  ماریا موسوی فاطمه شیخلووند محمد فرهمند محمد نریمانی
  یکی‌از مسایل مطرح در روان‌شناسی، مقولۀ هوش و انواع آن است. از بین انواع هوش، هوش هیجانی از نمود بیشتری در ادبیّات برخوردار است. چراکه هوش هیجانی، درواقع، شناخت انسان نسبت به خودش را بازگو می‌کند؛ و شناخت به خود در نهایت به شناخت جهان و خدا منجر می‌شود. این مقوله روان‌شن More

  یکی‌از مسایل مطرح در روان‌شناسی، مقولۀ هوش و انواع آن است. از بین انواع هوش، هوش هیجانی از نمود بیشتری در ادبیّات برخوردار است. چراکه هوش هیجانی، درواقع، شناخت انسان نسبت به خودش را بازگو می‌کند؛ و شناخت به خود در نهایت به شناخت جهان و خدا منجر می‌شود. این مقوله روان‌شناسی پیوندی آشکار با ادبیّات دارد و ما این پیوند را در شعر عارفان از جمله عطّار نیشابوری می‌بینیم. بنابراین پژوهش پیش‌رو، مطالعه‌ای نظری است که به شیوۀ پژوهش کتابخانه‌ای و روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. محدوده و جامعه مورد مطالعه، منـطق‌الطیـر عطّار نیـشابـوری به تصحـیـح محــمدرضـا شفیعی‌کدکنی که توسّط انتشارات سخن منتشر شده است. باتوجّه به مطالعات در نهایت به این نتیجه دست یافتیم که از بین مؤلّفه‌های هوش هیجانی، بیشترین بسامد مربوط است به خودشکوفایی و خودآگاهی و زیرشاخه‌های آن، از جمله ارزیابی خود، اعتماد به‌نفس، جرأت داشتن و بیان اعتقادات و خودفرمانی Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  4 - تحلیل مؤلّفه‌های مکتب رمانتیسم در منظومه‌های غنایی «زهره و منوچهر» ایرج‌میرزا و «ایرج و هوبره» قاسم لاربن
  عارف کمرپشتی مریم سلیمان پور
  ایران عصر مشروطه هم‌سو با تحوّلات اجتماعی‌ ـ اقتصادی و گذار از سنّت به تجدّد از نظر ادبی در کنار دیگر گرایش‌ها، متأثّر از مکتب رمانتیسم است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی منظومه‌های زهره و منوچهر ایرج‌میرزا و ایرج و هوبره قاسم لاربن آخرین منظومه‌های غنایی ادبیات کلاس More

  ایران عصر مشروطه هم‌سو با تحوّلات اجتماعی‌ ـ اقتصادی و گذار از سنّت به تجدّد از نظر ادبی در کنار دیگر گرایش‌ها، متأثّر از مکتب رمانتیسم است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی منظومه‌های زهره و منوچهر ایرج‌میرزا و ایرج و هوبره قاسم لاربن آخرین منظومه‌های غنایی ادبیات کلاسیک فارسی را از منظر رمانتیسم بررسی نموده و به این سؤال پاسخ می‌دهد که کدام منظومه و با چه مؤلّفه‌هایی به رمانتیسم گرایش دارد؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد مؤلّفه‌های رمانتیسم با وجود هم‌زمانی پیدایش آن در عصر مشروطه و این تصوّر که در زهره و منوچهر برجسته خواهد بود؛ در ایرج و هوبره نمود بیشتری دارد. رمانتیسم احساسی ایرج و هوبره با بیان آزادانة خواسته‌ها در قلمرو اخلاق، نمود یافته و هیجان و احساسات منظومه با فراز و فرود داستان روایتی از عشق، شادی، غم، آرزو، تقاضا، بی‌تابی و تعجّب و شگفتی است. رمانتیسم اجتماعی با جنبة حماسی منظومه و اندیشه‌های ناسیونالیستی مرتبط است. شخصیّت‌های اساطیری، سفرهای خیالی و بسامد استعاره نیز از مؤلّفه‌های رمانتیسم منظومة لاربن است Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  5 - رویکردهای اسطورهای آفرینش، سیمرغ و عنقا، و کوه‌های البرز، قاف و طور، از آغاز تا عرفان اسلامی
  احمد مدیر محمد شاه بدیع زاده جواد مهربان
  در ایجاد و گسترش عرفان اسلامی که بدون تردید، ریشه در قرآن، سنت پیامبر(ص) و یاران نزدیک آن حضرت دارد، نمی‌توان پارهای از باورهای کهن ایران باستان، آئین زردشت، ادب پهلوی، اسطوره‌ها و داستان‌های حماسی و دینیِ عهد ساسانی را نادیده‌گرفت. شاهنامه نیز، به‌عنوان بزرگترین اثر حم More

  در ایجاد و گسترش عرفان اسلامی که بدون تردید، ریشه در قرآن، سنت پیامبر(ص) و یاران نزدیک آن حضرت دارد، نمی‌توان پارهای از باورهای کهن ایران باستان، آئین زردشت، ادب پهلوی، اسطوره‌ها و داستان‌های حماسی و دینیِ عهد ساسانی را نادیده‌گرفت. شاهنامه نیز، به‌عنوان بزرگترین اثر حماسیِ زبان فارسی، گنجینه‌ای غنی و سرشار از اسطوره‌های ایران باستان است که تأثیر شگرفی بر متون عرفانیِ پس از خود برجای نهاده است. از آنجا که اسطوره حاویِ سرگذشت مینوی انسان‌های کهن و تجلّی‌گاه باورهای آنان در بارة آفرینشِ جهان، موجودات و انسان است، پیوندهای تنگاتنگی با باورهای دینی و عرفانی دارد. عرفان نیز شیوه‌ای از رسیدن به حق بر اساس ریاضت، پاکدامنی، پارسایی، دوری از آلایش‌ها و آراستن دل به فضیلت‌ها، برای رسیدن به مقام قُرب الهی است. استفاده از زبان رمز و نماد، از ویژگی‌های مشترک در اسطوره‌پردازی و متون عرفانی است. این پژوهش بر آن است تا ضمن بیانِ اسطوره‌های آفرینش جهان و نخستین انسان‌ها، سیمرغ و عنقا، و کوه‌های البرز، قاف و طور، سیر دگرگونی و پیوستگی‌های اسطوره با عرفان را از ایران باستان و شاهنامه تا رسیدن به مرحلةِ کمال و پختگیِ عرفانِ ایرانی ـ اسلامی نشان‌دهد. روش کار در این‌پژوهش مبتنی بر، مقایسه، تحلیل و توصیف است Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  6 - تاثیر حمله اعراب بر نثر فارسی تا قرن پنجم هجری
  هادی سرافرازی
  حمله اعراب به سرزمین ایران یکی از مهم ترین حوادثی است که در کشور کهن زاد ایران زمین رخ داده است. اعراب در زمان خلیفه دوم به سرزمین ایران هجوم آوردند و مناطق مختلف این سرزمین را فتح کردند. این حمله یکی از خون‌بارترین حملاتی بود که کشور ایران آن را تجربه کرده بودو ایرانیا More

  حمله اعراب به سرزمین ایران یکی از مهم ترین حوادثی است که در کشور کهن زاد ایران زمین رخ داده است. اعراب در زمان خلیفه دوم به سرزمین ایران هجوم آوردند و مناطق مختلف این سرزمین را فتح کردند. این حمله یکی از خون‌بارترین حملاتی بود که کشور ایران آن را تجربه کرده بودو ایرانیان بعد از شکست در برابر اعراب از سیادت و سروری به اسارت و بندگی بنی امیه افتادندوگرفتارسیاست تبعیض نژادی آنان گردیدند. حمله اعراب به‌سرزمین ایران تاثیر بسیار مهمی بروضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران بر جای گذاشت و این امر طبیعی است که همواره ملت مغلوب تحت تاثیر فرهنگ و آداب و رسوم ملت غالب قرار می گیرد و حمله اعراب نیز جدای از در نظر گرفتن ویژگیهای دینی و آیینی اسلام، نتایج بسیار شومی برای ایران در برداشت، بویژه سیاست نژادی بنی امیه که ایرانیان راموالی می‌خواندندو در هیچ یک از مناسب رسمی جایی برای ایرانیان نبود. نویسندگان دراین مقاله دریافتندکه تا قرن پنجم هجری ایرانیان هنوز به فکر احیاءشکوه و عظمت گذشته خویش بودندو آنان در برابر اعراب سخت مقاومت می کردند و آثارادبی این دوره بویژه تا قرن پنجم از زبان عربی و لغات آن متاثر نیست و این امر یک نوع مقاومت در برابر فرهنگ و زبان عربی به شمارمی آمده است Manuscript profile