امکان‏ سنجی توافقی‏ سازی حضانت از منظر فقه و نظام حقوقی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

سیده طاهره سید ناصرالدینی ¹ , ابراهیم یاقوتی ² , زهرا فهرستی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. [e-mail]
2 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول و استاد راهنما): [e-mail]
3 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (استاد مشاور):[e-mail]

تاریخ دریافت : 1401/02/04 تاریخ پذیرش : 1401/03/28 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: حضانت, طلاق توافقی, طفل, اسپرم بیگانه, لقاح مصنوعی,

چکیده مقاله :

ملاک دادگاه برای سپردن فرزند به یکی از والدین داشتن تمکن مالی و تعهد تأمین منافع فرزند است پس والدین در طلاق توافقی می توانند در مورد برعهده گرفتن مسئولیت های فرزند خود توافق کنند و حضانت دائمی فرزند را به یکی از والدین بسپارند. گاه زن با بخشیدن مهریه خود حضانت دائم فرزند را بر عهده می گیرد و گاه ناتوانی مالی پدر موجب این حضانت می‌شود. اگر پدر یا مادر حضانت دائمی را بر عهده گیرند اما نتوانند به هر دلیلی حقوق فرزند خود را رعایت کنند، والد دیگر می تواند در مورد حقوق فرزندش به دادگاه شکایت کند و با ارائه مدارک قانونی تقاضای حضانت فرزند خود کند. سن حضانت برای دختر ۹ سال و برای پسر ۱۵ سال است و بعد از این سن کودک، خود می تواند تعین کند که می‌خواهد با پدر خود زندگی کند یا مادر. در واقع کودکان در این سن از حضانت خارج می شوند. در توافق بر حضانت فرضیه بر بعد از سن 7 سالگی تعلق می گیرد و اگر این فرضیه پذیرفته نشود، عملاً فایده توافق بر حضانت از بین می رود چه اینکه تا سن ذکر شده، حکم قانون مترتب است و توافق بر حکم قانون فایده ای در بر ندارد. همچنین در لقاح مصنوعی، توافق بر حضانت تنها در فرضی است که اسپرم از از بیگانه نباشد و الاً در اسپرم بیگانه اگر در رحم زن باشد، توافق بر حضانت طفل طبیعی دیگری معنی ندارد و در تلقیح آزمایشگاهی و مصنوعی، توافق بر حضانت زمانی است که اسپرم بیگانه، هویتش فرد بیگانه مشخص نباشد و فرض اولیه حضانت برای زن است و در صورت توافق حضانت بدون تصریح مدت، ظهور در دائمی بودن دارد.

چکیده انگلیسی:

The right of custody and custody of a child is one of the rights and duties of parents, which the law has made subject to its own provisions for boys and girls up to the age of 7 and 9, and has recognized this right for the mother; And has since recognized this right for the father. Among these, the effect of the agreement on the right of custody is one of the issues that are considered as a violation of the rule of law or an exception to the rule of law. The purpose of this study is to examine consensual custody and determine its scope. Behind this approach, some judicial theories have been criticized, and the effect of the agreement is where the law does not specify the minimum status. Therefore, the approach of this study follows the effect of agreement on custody after the ages mentioned. Findings of this study include the effect of consent on custody after the age of 7 and 9 years, and regarding artificial insemination, if it is laboratory and the identity of the sperm owner is not known, it is possible to agree on custody, otherwise only for the natural mother of the child. It is and is natural for the father when his identity is clear.