لازمة هنر زیبایی است و با اعتقاد به اینکه شعر هم از اقسام هنر به شمار میرود، به زیبایی نیازمند است. عناصر و عوامل زیبایی شعر متعدد هستند و هر شاعری در هر دورهای میکوشد تا شعرش آراسته به این عناصر باشد. موضوع اصلی این پژوهش بررسی علم بیان در شعر مفتون امینی است که به چکیده کامل
لازمة هنر زیبایی است و با اعتقاد به اینکه شعر هم از اقسام هنر به شمار میرود، به زیبایی نیازمند است. عناصر و عوامل زیبایی شعر متعدد هستند و هر شاعری در هر دورهای میکوشد تا شعرش آراسته به این عناصر باشد. موضوع اصلی این پژوهش بررسی علم بیان در شعر مفتون امینی است که به روش توصیفی- تحلیلی بر اساس منابع کتابخانهای انجام شده است. در این مقاله با پرداختن به مؤلفههای تصویرسازِ ابهام، کنایه، تشخیص، استعاره، حسآمیزی، متناقضنما و تشبیه، تصاویر زیبای شعر مفتون تشریح شده است. وی با بهکارگیری تمام شگردهای عناصر خیالانگیز و با نگرشی نوین، شعر خود را از تصاویر تکراری شعر سنتی رها کرده و با استفاده از صنایع بدیعی، موفق به خلق تصاویر بدیع و خلاقانه شده است. در مجموعههای انارستان و فصل پنهان زبان شاعر بهسوی ابهام شاعرانه، ایهام و ایجاز حرکت میکند. مفتون تصاویر شعری و هنجارگریزیها را برای تشخص بخشیدن به زبان شعرش به کار میگیرد تا سرودههایش را در هالهای از ابهام بپیچد و ذهن مخاطب را برای درک آن به تکاپو وادارد. بدین ترتیب با شرکت دادن خواننده در اثر، برای وی جایگاهی خاص قائل میشود تا معنی متفاوتی در شعر بیابد.
پرونده مقاله
داستان بیژن و منیژه از معدود داستانهای عاشقانة فردوسی در شاهنامه است و در زمرۀ داستانهایی محسوب میشود که فردوسی آن را در ایام جوانی خود سروده است. مم و زین نیز یکی از عاشقانههای زبان کُردی است که سالیانی متمادی ورد زبان بیتخوانان بوده است، تا این که احمد خانی شاعر چکیده کامل
داستان بیژن و منیژه از معدود داستانهای عاشقانة فردوسی در شاهنامه است و در زمرۀ داستانهایی محسوب میشود که فردوسی آن را در ایام جوانی خود سروده است. مم و زین نیز یکی از عاشقانههای زبان کُردی است که سالیانی متمادی ورد زبان بیتخوانان بوده است، تا این که احمد خانی شاعر پرآوازه کُرد آن را در قالب مثنوی به نظم کشید. هدف اصلی این مقاله بررسی طرح داستانی بیژن و منیژة فردوسی و مم و زین احمد خانی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی است. در هر دو داستان طرح از جوانب مختلف قابل بررسی است. حوادث هر دو داستان به صورت یکنواخت و زنجیروار بر اساس رابطۀ علی و معلولی پیش میرود. عناصر سازندۀ طرح به ترتیب و منظم رعایت شده و حوادث متافیزیکی در داستان که بر صحیح بودن شکل طرح خدشه وارد میکند با منطق حاکم بر قصههای قدیمی قابل توجیه است. طرح در داستان بیژن و منیژه و مم و زین بسیار شبیه هم بوده و همۀ عناصر از جمله: گره افکنی، کشمکش، بحران، تعلیق و نقطة اوج، طبق اصول داستان نویسی رعایت شده است.
پرونده مقاله
عمران صلاحی از جمله شاعرانیست که زبان سادهای در اشعارش دارد و میتوان وی را در زمرة شاعران سادهنویس به شمار آورد. بخش عمدهای از اشعار او عاشقانههای وی است که مختص به دوران خاصی نیست و در تمامی مجموعه شعرهایش دیده میشود. در این مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی انجام چکیده کامل
عمران صلاحی از جمله شاعرانیست که زبان سادهای در اشعارش دارد و میتوان وی را در زمرة شاعران سادهنویس به شمار آورد. بخش عمدهای از اشعار او عاشقانههای وی است که مختص به دوران خاصی نیست و در تمامی مجموعه شعرهایش دیده میشود. در این مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته، ساده نویسی در عاشقانةهای صلاحی بررسی میگردد. سادهنویسیهای عاشقانة شاعر، در سه حوزة ساختاری و زبانی، بلاغی و محتوایی بررسی شده است. در بخش ساختاری و زبانی: بیان مستقیم، سادگی تعبیر و بیان، کوتاهنویسی، نقش همنشینی کلمه در شعر، بهرهگیری از زبان محاوره، عدم استفاده از واژههای دشوار، نزدیکی اجزای اصلی جمله به یکدیگر، شروع مؤثر و پایانبندی غافلگیرکننده و در بخش بلاغی: پارادوکس، ایجاز، تشبیهات رایج و روزمره و آنِ شاعرانه و در بخش محتوایی: توجه به زندگی روزمره و تصاویر ملموس، جزئینگری و بهرهگیری از سوژههای به ظاهر بیاهمیت تحلیل شده است. نتیجه اینکه سادهنویسی عمران صلاحی که منجر به برقراری مؤثر با مخاطب شده است، باعث نشده تا نوشتههای وی را سطحی جلوه دهد، بلکه همواره از ارزش ادبی برخوردارست. وی که توجهی توأمان به زبان و محتوای شعرش دارد، این روند را در تمامی ادوار شاعریاش در قالب کلاسیک و نو مورد استفاده قرار داده، تنوع موضوعات در اشعار وی از جمله موضوعات عاشقانه، مشهود است.
پرونده مقاله
حکایات بوستان سعدی مانند بسیاری دیگر از حکایتهای فصلی (اپیزودیک) متون فارسی نقشی تسهیلگر برای فهم نظریات عرفانی، اجتماعی و هنری شاعر دارند. در بوستان سعدی و در باب اول حکایتی با عنوان تدبیر در تأخیر سیاست هست. در این حکایت مدلی میبینیم که با الگوی پیشنهادی تزوتان تود چکیده کامل
حکایات بوستان سعدی مانند بسیاری دیگر از حکایتهای فصلی (اپیزودیک) متون فارسی نقشی تسهیلگر برای فهم نظریات عرفانی، اجتماعی و هنری شاعر دارند. در بوستان سعدی و در باب اول حکایتی با عنوان تدبیر در تأخیر سیاست هست. در این حکایت مدلی میبینیم که با الگوی پیشنهادی تزوتان تودوروف برای تحلیل داستان منطبق است و میتوان نتیجة حاصل از آن را به اغلب حکایات بوستان تعمیم داد. تودوروف معتقد است در روایتها ساختاری مشابه وجود دارد که عبارتند از: وضعیت آغازین، ورود عامل برهمزنندة تعادل به روایت، برهمخوردن تعادل، تلاش برای برقراری تعادل و درنتیجه رسیدن به وضعیت پایدار نهایی که از آن به فصل گذار تعبیر کرده است. در این مقاله که به روش تحلیلی نوشته شده است، کوشش گردیده به این پرسش پاسخ داده شود که بر اساس نظریة تودوروف حل تناقض حاصل از نتیجهگرایی سعدی در حکایت با واقعیتهای بیرونی اجتماع چگونه صورت میگیرد و حکایت موردبحث را چگونه میتوان بر اساس الگوی تودوروف تحلیل کرد. نتیجه اینکه سعدی با ایجاد ساختاری منسجم در حکایت مورد نظر توانسته اندیشهها و آرای خود را علیرغم تناقض و تضاد با عالم واقع به خواننده بقبولاند و رأی پیروزی را در حکایت به سود کسی که میخواهد صادر کند.
پرونده مقاله
رمانتیسم در مفهوم خیالانگیز، افسانهای و رؤیایی به کار میرود. این نهضت، انواع آثار ادبی، داستانهای تاریخی، قصههای وحشتآور و خیالی، داستانهای عشقی و همچنین شعر را وسیلۀ بیان خود قرار میدهد. داستان اناربانو و پسرهایش اثر گلی ترقی است که قرابتهای بسیاری با برخی از چکیده کامل
رمانتیسم در مفهوم خیالانگیز، افسانهای و رؤیایی به کار میرود. این نهضت، انواع آثار ادبی، داستانهای تاریخی، قصههای وحشتآور و خیالی، داستانهای عشقی و همچنین شعر را وسیلۀ بیان خود قرار میدهد. داستان اناربانو و پسرهایش اثر گلی ترقی است که قرابتهای بسیاری با برخی از مؤلفههای مکتب رمانتیسم دارد. پژوهش پیش رو، مطالعهای نظری است که به روش توصیفی - تحلیلی، داستان اناربانو و پسرهایش را بر اساس مؤلفههای مکتب رمانتیسم بررسی میکند. جامعۀ آماری این پژوهش، داستان اناربانو و پسرهایش از مجموعۀ جایی دیگر اثر گلی ترقی است. در اشاره به برخی یافتهها میتوان گفت که فردیت شخصیت اصلی داستان که یکی از شاخصههای مهم رمانتیسم است، زبان ویژهای را در ظهور و بازتاب برخی مؤلفههای رمانتیسم از جمله احساس گرایی، رؤیای آرمانشهر، طبیعتگرایی، نوستالژی، یاد معشوق و نقد مدنیت آفریده است. بانوی سالخوردۀ این داستان، درونمایۀ نمادین عشق و گذار از دشواریها را در برابر عافیتطلبی عقلانی قرار داده است. همان گونه که اصل اساسی رمانتیسم ترجیح احساس بر عقل است، احساس مادرانه بر هر گونه تحذیر و تعقل در احتمال وقوع هر پیشامدی فائق آمده است.
پرونده مقاله
یکی از بیتهای بحثانگیز شعر حافظ بیت به خاک پای تو سوگند و نور دیدۀ حافظ/ که بی رخ تو فروغ از چراغ دیده ندیدم است. دربارة این بیت از دیوان حافظ که در چاپ مصحَّح زندهیاد علّامه محمد قزوینی این گونه درج شده است، اختلاف نظرهایی در خصوص اینکه به خاک پای تو سوگند و نور دید چکیده کامل
یکی از بیتهای بحثانگیز شعر حافظ بیت به خاک پای تو سوگند و نور دیدۀ حافظ/ که بی رخ تو فروغ از چراغ دیده ندیدم است. دربارة این بیت از دیوان حافظ که در چاپ مصحَّح زندهیاد علّامه محمد قزوینی این گونه درج شده است، اختلاف نظرهایی در خصوص اینکه به خاک پای تو سوگند و نور دیدة حافظ قسم به یک چیز است یا سوگند به دو چیز، وجود دارد. در این مقاله اظهارنظرهای جمعی از صاحبنظران با ذکر شواهدی از شعر شاعران جهت بررسی دقیق و واکاوی، ارائه شده است تا به این مسأله پاسخ داده شود. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است که با استناد به منابع علمی و شواهد شعری از بزرگان ادب فارسی و به شیوۀ کتابخانهای انجام شده است. نتیجة پژوهش بیانگر این است که واو عطف مورد قسم برخلاف نظر شارحان یک چیز است و نور دیده به معنای روشنایی چشم است نه عزیز و محبوب.
پرونده مقاله