پوشیده‌گویی هنری در شعر مفتون امینی
محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسیعلیرضا تایوغ 1 , نجیبه هنرور 2 , فرهاد فلاحت خواه 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران
3 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران
کلید واژه: استعاره, شعر معاصر, کنایه, ابهام, تشخیص, مفتون امینی,
چکیده مقاله :
لازمة هنر زیبایی است و با اعتقاد به اینکه شعر هم از اقسام هنر به شمار می‌رود، به زیبایی نیازمند است. عناصر و عوامل زیبایی شعر متعدد هستند و هر شاعری در هر دوره‌ای می‌کوشد تا شعرش آراسته به این عناصر باشد. موضوع اصلی این پژوهش بررسی علم بیان در شعر مفتون امینی است که به روش توصیفی- تحلیلی بر اساس منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. در این مقاله با پرداختن به مؤلفه‌های تصویرسازِ ابهام، کنایه، تشخیص، استعاره، حس‌آمیزی، متناقض‌نما و تشبیه، تصاویر زیبای شعر مفتون تشریح شده است. وی با به‌کارگیری تمام شگردهای عناصر خیال‌انگیز و با نگرشی نوین، شعر خود را از تصاویر تکراری شعر سنتی رها کرده و با استفاده از صنایع بدیعی، موفق به خلق تصاویر بدیع و خلاقانه شده است. در مجموعه‌های انارستان و فصل پنهان زبان شاعر به‌سوی ابهام شاعرانه، ایهام و ایجاز حرکت می‌کند. مفتون تصاویر شعری و هنجارگریزی‌ها را برای تشخص بخشیدن به زبان شعرش به کار می‌گیرد تا سروده‌هایش را در هاله‌ای از ابهام بپیچد و ذهن مخاطب را برای درک آن به تکاپو وادارد. بدین ترتیب با شرکت دادن خواننده در اثر، برای وی جایگاهی خاص قائل می‌شود تا معنی متفاوتی در شعر بیابد.
Art needs beauty and to believe that poetry is one of the types of art, it needs beauty. There are many elements and factors of the beauty of poetry, and every poet in every era tries to decorate his poems with these elements. The main topic of this research is the study of the science of expression in the poetry of Maftun Amini, which was carried out using a descriptive-analytical method based on library sources. In this article, the beautiful images of Maftun's poetry have been explained by addressing the components of ambiguity, irony, recognition, metaphor, paradox, and simile. By using all the tricks of imaginative elements and with a new attitude, he freed his poetry from the repetitive images of traditional poetry and succeeded in creating original and creative images by using innovative crafts. In the "Anarestan" and "Hidden Season" collections, the poet's language moves towards poetic ambiguity, vagueness, and brevity. Maftun uses poetic images and stereotypes to personalize the language of his poetry to wrap his poems in an aura of ambiguity and make the audience's mind struggle to understand it. In this way, by making the reader participate in the work, a special place is given to him to find a different meaning in the poetry.
آل احمد، جلال (1337). ارزیابی شتاب‌زده. تهران: نشر فردوس.
امینی، مفتون (1344). کولاک. تبریز: انتشارات شمس.
امینی، مفتون (1370). فصل پنهان، گزینه اشعار. تهران: مرغ آمین.
امینی، مفتون (1376). یک تاکستان احتمال. تهران: نگاه.
امینی، مفتون (1379). گزیدة ادبیات معاصر، (مجموعه شعر). تهران: کتاب نیستان.
امینی، مفتون (1383). عصرانه در باغ رصدخانه. تهران: نگاه.
امینی، مفتون (1385). من و خزان و تو. تهران: امرود.
امینی، مفتون (1389). از پرسة خیال در اطراف وقت سبز. تهران: امرود.
انوشه، حسن (1376). فرهنگنامه ادبی فارسی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
باقی نژاد، عباس (۱۳۹۷). مؤلفه‌های شعر مفتون امینی. زبان و ادب فارسی. ۷۱ (۲۳۷)، 35-21.
پورنامداریان، تقی (1375). سفر در مه. تهران: علمی و فرهنگی.
براهنی، رضا (1371). طلا در مس. تهران: نویسنده.
چناری، عبدالامیر (1374). متناقض‌نمایی در شعر فارسی. تهران: فروزان روز.
حق‌شناس، علی محمّد (1370). مقالات ادبی-زبان‌شناختی. تهران: نیلوفر.
داد، سیما (1380). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
داوری، نگار (1379). دلالت‌های چندگانة ابهام و ایهام در زبان وادبیات فارسی. نامة فرهنگستان. 2 (4)، 54-34.
داهیم، ربابه و دیگران (۱۳۹۷، اسفند ماه). تحلیل محتوای مسائل سیاسی در دو مجموعۀ شعری کولاک و فصل پنهان مفتون امینی. دومین همایش بین‌المللی زبان و ادبیات فارسی. همدان، ایران
شیری، قهرمان (1390). اهمیت و انواع ابهام در پژوهش‌ها. فنون ادبی. 3 (5)، 36-15.
صمدزاده، علی؛ بهنام، رسول (۱۳۹۶). کنکاشی در پوشیده‌گویی‌های مفتون امینی به‌عنوان یکی از مختصات سبکی. نخبگان علوم و مهندسی. 2 (۷)، 12-1.
کادن، جی. ای (1386). فرهنگ ادبیات و نقد. ترجمة کاظم فیروزمند. چاپ دوم. تهران: شادگان.
گلی، احمد (1387). معانی و بیان. تبریز: نشر آیدین.
راست‌گو، محمد (1384). هنر سخن‌آرایی فن بدیع. تهران: سمت.
روزت، ای (1371). روانشناسی تخیل. ترجمۀ اصغر الهی، پروانه میلانی. تهران: گوتنبرگ.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1368). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1378). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1382). ادبیات فارسی از عصر جامی تا روزگار ما. ترجمۀ حجت‌الله اصیل. چاپ دوم. تهران: نشر نی.
شمیسا، سیروس (1371). بیان. چاپ دوم. تهران: انتشارات فردوس.
شمیسا، سیروس (1381). بیان و معانی. چاپ هفتم. تهران: انتشارات فردوس.
صبور، داریوش (1378). بر کران بیکران. تهران: سخن.
فتوحی رود معجنی، محمود (1385). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
محبتی، مهدی (1380). بدیع نو، هنر ساخت و آرایش سخن. تهران: سخن.
نیک‌بخت، سیده حمیرا؛ اصغری، پهاب محله (1392، شهریور). بررسی تصویر در اشعار مفتون امینی. هشتمین همایش بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی. زنجان، ایران.
وهبه، مجدی (1977). معجم مصطلحات الأدب. بیروت: مکتبه لبنان.
_||_Al Ahmad, J. (1958). Accelerated Evaluation. Tehran: Firdows.
Amini, M. (1965). Kulak. Tabriz: Shams.
Amini, M. (1991). Hidden Chapter, Selection of Poems. Tehran: Morgh-e-Amin.
Amini, M. (1995). A Vineyard of Possibility. Tehran: Negah.
Amini, M. (2000). Selection of Contemporary Literature, (Collection of Poems). Tehran: Ketab Neyestan.
Amini, M. (2005). Man and Automn and You. Tehran: Amrud.
Amini, M. (2009). From Roam of Imagination Around the Green Time. Tehran: Amrud.
Amini, M. (2013). Evening in the Garden of the Observatory. Tehran: Negah.
Anousheh, H. (1997). Persian Literary Dictionary. Tehran: Printing and Publishing Organization.
Baghinezhad, A. (2019). Components of Amini's mesmerizing poem. Persian Language and Literature, 71 (237), 21-35.
Baraheni, R. (1992). Gold in Copper. Tehran: Author.
Caddun, J. E. (2006). A Dictionary of Literary Tearms and Literary Theory. Kazem Firouzmand (Trans.). 2nd Edition. Tehran: Shadgan.
Chenari, A.A. (1995). Contradiction in Persian Poetry. Tehran: Forozan Rooz.
Dadd, S. (2010). Dictionary of Literary Terms. Tehran: Morvarid.
Dahim, R. et al (2017, February). Analysis of the content of political issues in the two poetry collections Kulak and the hidden chapter of Maftun Amini. 2nd International Conference on Persian Language and Literature. Hamedan, Iran.
Davari, N. (2000). Multiple significations of ambiguity and ambiguity in Persian literature. Nameh Farhangestan. 2 (4), 34-54.
Fatuhi Roud Mojni, M. (2006). The Rhetoric of Image. Tehran: Sokhn.
Goli, A. (2007). Rhetorica. Tabriz: Aydin.
Haqshenas, A.M. (1991). Literary-Linguistic Essays. Tehran: Nilofar.
Mohabbati, M. (2010). New Figures of Speech, The Art of Making and Arranging of Speech. Tehran: Sokhn.
Nikbakht, S.H. & Asghari, P.M. (2012, September). Examination of Image in the Poems of Maftun Amini. 8th International Conference of the Association for the Promotion of Persian Language and Literature Zanjan, Iran.
Pournamdarian, T. (1996). Journey in the Fog. Tehran: Scientific and Cultural.
Rastgou, M. (2004). Art of Figures of Speech. Tehran: Samt.
Roset, I. (2011). Psychology of Phantasy. Asghar Elahi, Parvaneh Milani (Trans.). Tehran: Gutenberg.
Sabour, D. (1999). Bar Karan Bikaran. Tehran: Sokhn.
Samadzadeh, A. & Behnam, R. (2016). Investigation into the Irony of Meftun Amini as one of the stylistic coordinates. Science and Engineering Elites. 2 (7), 1-12.
Shafiei-Kadkani, M.R. (1989). Music of poetry. Tehran: Aghaz.
Shafiei-Kedkani, M.R. (1999). Imagination in Persian Poetry. Tehran: Aghaz.
Shafii Kadkani, M.R. (2003). Persian Literature from the Jami Era to Our Time. Hojatullah Asil (Trans.). 2nd Edition. Tehran: Ney.
Shamisa, S. (1992). Images. 2nd Edition. Tehran: Ferdows.
Shamisa, S. (2002). Expression and Meanings. 7th Edition. Tehran: Ferdous Publications.
Wahbeh, M. (1977). Dictionary of Literary Terms. Beirut: Maktabat Lobnan.