صوفیان و عالمان دینی نخبه به عنوان سرمایه های گرانقدر انسانی برای جامعة دینی به شمار می روند و باعث پویایی و بقای آن هستند. مهاجرت این اصناف به خارج از جامعة خویش، صدماتی جبران ناپذیر به پیکرة دین و دینداری وارد می سازد. در دوران صفوی امواجی از مهاجرت عالمان نخبه و صوفی چکیده کامل
صوفیان و عالمان دینی نخبه به عنوان سرمایه های گرانقدر انسانی برای جامعة دینی به شمار می روند و باعث پویایی و بقای آن هستند. مهاجرت این اصناف به خارج از جامعة خویش، صدماتی جبران ناپذیر به پیکرة دین و دینداری وارد می سازد. در دوران صفوی امواجی از مهاجرت عالمان نخبه و صوفیان به سوی هند وجود داشت که علل، روند و نتایج آن می تواند به عنوان الگویی در تحلیل این پدیده در دوره های آینده، استفاده شود. این تحقیق که به روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته، نشان می دهد که ناامنی های فکری، اقتصادی و سیاسی را در ایران صفوی باید مهمترین علت مهاجرت دانست. روند مهاجرت ها در دوران شاه طهماسب اول و شاه عباس به واسطة تشدید شرایط فوق، حالت صعودی داشته و در دیگر دوره ها، افت و خیز کمتری را از سر گذرانده است. این روند و جهت گیری های آن در بستر این مقاله تا حدی بررسی شده است
پرونده مقاله
چکیده دگرگونیهایی که مدرنیته در سبک زندگی ایجاد نموده، شیوة اجرای بسیاری از آیینهای دینی را نیز تحت تاثیر قرار داده و دچار تحول نموده است. میشائیل اشتاسبرگ به عنوان یک دینپژوه پدیدارشناس، الگویی برای تحولات احکام آیینی در میان زرتشتیان معاصر را در دایره المعارف ایران چکیده کامل
چکیده دگرگونیهایی که مدرنیته در سبک زندگی ایجاد نموده، شیوة اجرای بسیاری از آیینهای دینی را نیز تحت تاثیر قرار داده و دچار تحول نموده است. میشائیل اشتاسبرگ به عنوان یک دینپژوه پدیدارشناس، الگویی برای تحولات احکام آیینی در میان زرتشتیان معاصر را در دایره المعارف ایرانیکا تعریف کرده که مبتنی بر موازینی چون: حذف، جایگزینی، فروکاهش، اصلاح و ابداع احکام است. تحقیق حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته، نشان میدهد که القاء بعضی الگوهای اشتاسبرگ بر تحولات جدید در آیینهای معاصر زرتشتی، تا اندازهای ناکارآمد بوده و این الگوها لزوما همة جوانب تحولات را نشان نمیدهند. برای نمونه، ایشان معتقد است که مواردی از احکام مربوط به پاکی و پاکسازی آب، به مرور زمان حذف شدهاند، در حالی که به نظر میرسد انواعی از جایگزینی و حتی تحکیم احکام قبلی نیز روی داده است. در مورد پاکسازی چوب نیز به جز تداوم پارهای از آیینهای قبلی، شاهد مواردی از جایگزینی هستیم. البته در اموری همچون: آیین برشنوم، اشتاسبرگ به درستی نظر داده و ابعاد گوناگون تحولات را در قالبهایی چون: حذف، فروکاهش و اصلاح طبقهبندی کرده است.کلیدواژهها: آیینهای زرتشتی، ، تحولات آیینی اشتاسبرگ. ، آیین پاکی.
پرونده مقاله
تردید یکی از ویژگیهای اندیشهی انسان و عارضهای شناختی است که از فقدان آگاهی سرچشمه میگیرد و در صورت تداوم، میتواند به ایجاد اضطراب و رفتار وسواسی بیانجامد. امور دینی در سرشت خویش رازآمیز بهشمار میروند و بر همین اساس، همواره در معرض تردید، تولید اضطراب و مستعد وسوا چکیده کامل
تردید یکی از ویژگیهای اندیشهی انسان و عارضهای شناختی است که از فقدان آگاهی سرچشمه میگیرد و در صورت تداوم، میتواند به ایجاد اضطراب و رفتار وسواسی بیانجامد. امور دینی در سرشت خویش رازآمیز بهشمار میروند و بر همین اساس، همواره در معرض تردید، تولید اضطراب و مستعد وسواس هستند. این پژوهش که با روش تحلیلی- تطبیقی و با التفات به یافتههای روانشناسی صورت پذیرفته، نشان میدهد که وسواس دینداران در یهودیت و تشیع، تا اندازهای مرهون رازآمیز بودن امور مقدس است و تا حدی نیز از تفاسیر اضطرابانگیز برخی دینیاران بر متون مقدس سرچشمه میگیرد. از دیدگاه دروندینی، القائات شیطانی هم در ایجاد وسواس سهیم هستند و میتوانند رفتارهایی ناهنجار را در پاکسازی بدن از خون و دفعیات و یا خواندن نیایش باعث شوند. درمان وسواس به شیوههایی چون تغییر نگرش فرد مبتلا نسبت به امور مقدس، تصحیح و تلطیف تفاسیر اضطرابانگیز از متون مقدس، و آگاهی بخشی در مورد نقش شیاطین صورت میگیرد. البته استفاده از روشهای شبهدینی (طب سنتی) یا مراجعه به مراکز رواندرمانی نیز مرسوم است.
پرونده مقاله
سنت دینی شیوایی یکی از صورت های کهن هندویی است که خاستگاه آن در تمدن دیرپای دره سند قرار داشته و شاخههای مختلف آن، هنوز در سراسر شبه قارهی هند پیروانی فراوان دارد. این سنت نیز مانند سایر ادیان و فرق، دارای مناسک ویژهای موسوم به آیینهای گذار است که در چهار مرحله از ز چکیده کامل
سنت دینی شیوایی یکی از صورت های کهن هندویی است که خاستگاه آن در تمدن دیرپای دره سند قرار داشته و شاخههای مختلف آن، هنوز در سراسر شبه قارهی هند پیروانی فراوان دارد. این سنت نیز مانند سایر ادیان و فرق، دارای مناسک ویژهای موسوم به آیینهای گذار است که در چهار مرحله از زندگی فرد (یعنی تولد، تشرف، ازدواج و مرگ) انجام میشود. آیینهای مزبور که تحت عنوان سمسکاره شناخته میشوند، در واقع تشریفاتی دینی هستند که به منظور مشخص کردن نقاط عطف مهم در پیشرفت زندگی دینداران شیوایی صورت میپذیرند و هدف آن ها رسمیتدادن و متبرک ساختن هر مرحله، تعیین وظایف و حقوق دینداران، حفظ افراد در مقابل تاثیرات زیانبخش محیط، و سرانجام، اطمینان یافتن از ارتباطی سازنده و مستمر با ایزدان است. سمسکارهی ازدواج نیز نوعی تجربهی پیوند میان شیوا و شکتی بوده و متضمن نگاهی ایزدوار به شریک زندگی زناشویی است.
پرونده مقاله
سید حیدر آملی و ملامحسن فیض کاشانی دو تن از مشاهیر امامیه هستند که آرائی عرفانی را در خصوص مفهوم ولایت ارائه نمودند. نظرات ایشان از این دیدگاه که هر یک متاثر از اندیشه های ابن عربی بوده اند، در این خصوص شباهت هایی با یکدیگر دارد. آملی و فیض قائل به تسری مقام ولایت حق تع چکیده کامل
سید حیدر آملی و ملامحسن فیض کاشانی دو تن از مشاهیر امامیه هستند که آرائی عرفانی را در خصوص مفهوم ولایت ارائه نمودند. نظرات ایشان از این دیدگاه که هر یک متاثر از اندیشه های ابن عربی بوده اند، در این خصوص شباهت هایی با یکدیگر دارد. آملی و فیض قائل به تسری مقام ولایت حق تعالی به انسان کامل (ولی) بوده و برای اولیاء مراتبی را برشمرده اند که شامل مطلق و مقید و یا عام و خاص است. با توجه به خاستگاه های شیعی ایشان، ائمة اطهار (ع) مصادیق اتم ولایت در مقام انسانی به شمار می روند و حسب این مقام، از سوی خداوند بر تمامی مخلوقات تصرف دارند. همچنین، خاتم ولایت نزد آنان، امام دوازدهم شیعیان است که تجلی حقیقت محمدیست. البته تفاوت میان تفاسیر آملی و فیض از مقام ولایت آن است که گرایش های فقهی- کلامی در شخصیت فیض، سبب گردیده تا مطالب او استناداتی بیشتر از آیات و روایات داشته و منطق کلامی آن قویتر باشد.
پرونده مقاله