فهرست مقالات برحسب موضوع فیزیک دریا


    • دسترسی آزاد مقاله

      1 - مطالعه همدیدی بارندگی سنگین (200 میلیمتر یا بیشتر در مدت 24 ساعت ) روی سواحل جنوبی دریای خزر ناشی از فرارفت میانگین دمای mb 500/1000، در دوم اکتبر2001
      حسین اردکانی محبوبه پور آتشی محمود خیراندیش
      با درنظرگرفتن بارندگی‌های سالیانه سواحل جنوبی دریای‌خزر که بطور میانگین بین1500-1000 میلی متر می‌باشد درنتیجه بارندگی شدید بیش از200میلیمتر در مدت24 ساعت اهمیت خاصی دارد. با مراجعه به آمار30 ساله (2001-1972) در مجموع10 مورد در سواحل جنوبی دریای‌خزر بدست آمد که بارندگی ر چکیده کامل
      با درنظرگرفتن بارندگی‌های سالیانه سواحل جنوبی دریای‌خزر که بطور میانگین بین1500-1000 میلی متر می‌باشد درنتیجه بارندگی شدید بیش از200میلیمتر در مدت24 ساعت اهمیت خاصی دارد. با مراجعه به آمار30 ساله (2001-1972) در مجموع10 مورد در سواحل جنوبی دریای‌خزر بدست آمد که بارندگی روزانه بعضی از ایستگاه های دیدبانی همدیدی بیش از200میلی متر بوده است. استنباط گردید یگانه سامانه‌هایی که در سواحل دریای‌خزر سبب بارندگی‌های شدید می‌شوند واچرخندهایی با هسته سرد هستند که منشا آنها اروپا و یا کشورهای اسکاندیناوی است. این واچرخندها با سرعت نسبتا خوبی بطرف سواحل دریای‌خزر حرکت کرده و بسیار گذرا هستند و دارای فشار مرکزی حدود1040هکتوپاسکال و یا بیشترند. فرارفت هوای سرد در شرق آنها و فرارفت هوای گرم در غرب آنها قابل توجه می‌باشد. با این وضعیت واچرخندها در هنگام حرکت کاملا توسعه یافته و بر فعالیت آنها افزوده می‌شود. واچرخندهای با سرعت حرکت کم و یا ساکن نمی‌توانند چنین بارندگی‌هایی را ایجاد نمایند. با محاسبات انجام شده بیشینه‌ی فرارفت افقی هوای سرد در تراز700 هکتوپاسکال در حدود h12/ºc12- می باشد. با عبور این چنین سامانه های جوی بارندگی‌های منطقه در ابتدا شمال غرب و با شدت زیاد و بعدا بتدریج شمال شرق دریای خزر را دربر می‌گیرد. مدت زمان این چنین وضعیت بین 24 تا 36 ساعت است. بهترین فصل برای یک چنین وضعیت اوایل پاییز است و نشان داده است که این رویدادها بیشتر در ماه اکتبر می‌باشد زیرا که در ماه های تابستان که بیشتر نفوذ ناوه ای حرارتی که منشا آن کم فشار گرمایی مرکزی ایران است باعث گرم شدن آب دریا گردیده و به محض عبور این چنین واچرخندهای نوع سرد و در نتیجه فرارفت هوای سرد می‌توانند ناپایداری بسیار شدیدی را شکل دهد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      2 - مطالعه‌ی اثر نمایه‌ی AO بر پرفشار سیبری و اثرهای احتمالی آن بر بارش منطقه‌ی ساحلی جنوب دریای خزر
      تهمینه عزیزیان احمد عسگری
      در این پژوهش به بررسی ارتباط بین نمایه‌ی AO (نوسان شمالگان) و پرفشار سیبری و تأثیر ایندو بر میزان بارش در هفت ایستگاه همدیدی که توان پوششی نوار ساحلی جنوب دریای خزر را دارند، در یک دوره‌ی سی ساله ( 1976تا2005 ) از طریق همبستگی و تحلیل وایازشی پرداخته شده است و با استفاد چکیده کامل
      در این پژوهش به بررسی ارتباط بین نمایه‌ی AO (نوسان شمالگان) و پرفشار سیبری و تأثیر ایندو بر میزان بارش در هفت ایستگاه همدیدی که توان پوششی نوار ساحلی جنوب دریای خزر را دارند، در یک دوره‌ی سی ساله ( 1976تا2005 ) از طریق همبستگی و تحلیل وایازشی پرداخته شده است و با استفاده از نقشه‌های فشار میانگین تراز دریا به تحلیل همدیدی حالتهای خاص فرین بارش پرداخته شد. نتایج حاصل بیانگر ارتباط معنادار در سطح 95 درصد بین فرین‌های بارش با AO و بین بارش و فرین‌های AO در برخی از ایستگاه‌های منطقه است که این بررسی‌ها به صورت ماهانه، فصلی و سالانه صورت گرفته است. در این پژوهش با انجام تحلیل چندمتغیره‌ی وایازشی، بارش به عنوان متغیر وابسته و ویژگی‌های پرفشار سیبری به عنوان متغیر مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است که نتایج حاصل از این تحلیل نشان می‌دهد که بین بارش و ویژگی‌های پرفشار سیبری در ماههای ژانویه و فوریه برای ایستگاههای شرق منطقه ارتباط قوی وجود دارد. در ماه اکتبر این ارتباط برای ایستگاههای غرب منطقه مشهود است. در بیشتر موارد همبستگی فشار هسته مرکزی پرفشار سیبری با بارش منفی و عرض جغرافیایی با بارش مثبت است. تحلیل وایازشی چند متغیره بینAO و ویژگی‌های پرفشار سیبری نشان دهنده ارتباط معکوس بین فشار در هسته پرفشار باAO و ارتباط مستقیم بین طول جغرافیایی و AO در اکثر ماههای پاییز و زمستان است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      3 - روند تغییرات رطوبت ( ویژه و نسبی) در ایستگاه های سینوپتیک ایران طی دوره آماری (2005 - 1976)
      پری سیما کتیرایی بروجردی فروزان ارکیان رقیه رضائی فرکوش
      در دهه های اخیر تغییر اقلیم در نتیجه گرمایش جهانی از بحث های اساسی بین دانشمندان بوده است. رطوبت جو به علت نقش بسزایی که در ترازمندی انرژی سیاره زمین دارد، در تبیین تغییرات اقلیمی موثر می باشد. در این مطالعه مقادیر متوسط ماهانه فشار هوای ایستگاه (QFE)، فشار بخار و رطوبت چکیده کامل
      در دهه های اخیر تغییر اقلیم در نتیجه گرمایش جهانی از بحث های اساسی بین دانشمندان بوده است. رطوبت جو به علت نقش بسزایی که در ترازمندی انرژی سیاره زمین دارد، در تبیین تغییرات اقلیمی موثر می باشد. در این مطالعه مقادیر متوسط ماهانه فشار هوای ایستگاه (QFE)، فشار بخار و رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم 46 ایستگاه سینوپتیک ایران طی دوره آماری (2005-1976) جمع آوری گردید. و رطوبت ویژه نیز طی دوره آماری (2005-1976 ) محاسبه شده است. روند تغییرات رطوبت نسبی و ویژه، با روش حداقل مربعات محاسبه شد. از آزمون من- کندال برای تعیین معنی داری روند استفاده شد. نتایج نشان داد که در شمال (80% 14~"> ) و شمال غرب ایران میانگین رطوبت نسبی سالانه بیش تر از سایر مناطق است و میانگین رطوبت نسبی فصل زمستان بیش تر از سایر فصول است. همچنین میانگین رطوبت ویژه سالانه در کرانه های خلیج فارس و دریای عمان و حاشیه دریای خزر بیش تر از سایر نقاط است و مقدار رطوبت ویژه در فصل تابستان در کل کشور بیش تر از فصول دیگر است (g/kg 4 14~"> ). روند رطوبت نسبی سالانه در اکثر ایستگاه ها غیر از کرانه دریای خزر و خلیج فارس و پاره ای از ایستگاه های غربی منفی است. روند رطوبت ویژه سالانه تنها در ایستگاه های کرانه دریای خزر و خلیج فارس مثبت و در سایر ایستگاه ها منفی است. بیش تر ایستگاه های ایران در فصل زمستان روند منفی معنی دار در رطوبت نسبی دارند (28%). روند رطوبت ویژه فصل بهار در اکثر ایستگاه ها کاهشی و تنها در چند ایستگاه کرانه دریای خزر و خلیج فارس افزایشی است. در مجموع می توان بیان داشت که روند کاهشی متغیرهای مورد بررسی بیش تر از افزایشی آن ها است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      4 - بررسی تغییرات فصل پذیری و ناهنجاری های بارش فصلی در ایران طی دوره 1977 الی 2006
      شیرین زرین کمر مجد پری سیما کتیرایی بروجردی
      تغییر اقلیم و پیامدهای آن از مهم ترین موضوعات زندگی بشر در دهه های اخیر است. تغییر در توزیع درون سالانه بارش و فصل پذیری می تواند نمودی از تغییر اقلیم باشد. علاوه بر آن تغییر در فصل پذیری و تاخیر یا تقدم بارش های فصلی برای تصمیم گیری های کلان در زمینه های کشاورزی و هیدر چکیده کامل
      تغییر اقلیم و پیامدهای آن از مهم ترین موضوعات زندگی بشر در دهه های اخیر است. تغییر در توزیع درون سالانه بارش و فصل پذیری می تواند نمودی از تغییر اقلیم باشد. علاوه بر آن تغییر در فصل پذیری و تاخیر یا تقدم بارش های فصلی برای تصمیم گیری های کلان در زمینه های کشاورزی و هیدرولوژی تاثیرزیادی دارد. در پژوهش حاضر برای بررسی چگونگی توزیع درون سالانه بارش به صورت کمی، ابتدا شاخص فصل پذیری و همچنین ناهنجاری های نرمال شده بارش فصلی در 33 ایستگاه سینوپتیک در سراسر ایران محاسبه و چگونگی توزیع مکانی و فصل پذیری ایستگاه ها در ایران مطالعه و سپس روند تغییرات آن طی دوره 1977 الی 2006 با استفاده از آزمون من-کندال بررسی شده است.نتایج نشان می دهد که ایستگاه گرگان در جنوب شرق دریای خزر کوچکترین و ایستگاه بندرعباس در جنوب و کنار خلیج فارس بزرگترین فصل پذیری را دارند. طی دوره آماری مورد بررسی در اغلب ایستگاه ها تمایل به تمرکز بارش در بعضی ماه های خاص وجود دارد (روند افزایشی تنها در سه ایستگاه معنی دار است). از طرفی بیشینه فصل پذیری در اغلب ایستگاه ها پس از دهه 1990 در ایران مشاهده شده است. روند ناهنجاری های بارش فصلی در هر چهار فصل در مناطق شمال غربی منفی است اما در مناطق مرکزی و غربی روند تغییرات ناهنجاری ها در اکثر ایستگاه ها مثبت است. بیشترین تعداد روند معنی دار مربوط به فصل زمستان است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      5 - بررسی وقوع پدیده گرد و غبار روز 27 مارس 2003 ایستگاه کرمانشاه و ارتباط آن با جت استریم
      نیره سیدزاده اقدم پری سیما کتیرایی بروجردی عباس رنجبر
      مطالعه حاضر بررسی همدیدی پدیده گرد و غبار ایستگاه همدیدی کرمانشاه که یکی از مناطق متأثر از این پدیده‌ی مخرب جوی است، در تاریخ 27 مارس 2003می باشد. نتایج حاصله از بررسی همدیدی نقشه های میانگین روزانه ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال و نقشه های میدان فشاری تراز دریا و نقشه‌های چکیده کامل
      مطالعه حاضر بررسی همدیدی پدیده گرد و غبار ایستگاه همدیدی کرمانشاه که یکی از مناطق متأثر از این پدیده‌ی مخرب جوی است، در تاریخ 27 مارس 2003می باشد. نتایج حاصله از بررسی همدیدی نقشه های میانگین روزانه ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال و نقشه های میدان فشاری تراز دریا و نقشه‌های میدان باد تراز 250 هکتوپاسکال نشان داد که از ویژگی های جوی مؤثر، علاوه بر همخوانی ناوه‌تر از میانی جو مستقر روی دریای سیاه و شمال دریای مدیترانه با کم فشارهای حاکم بر عراق، شرق ترکیه و شمال عربستان، واگرایی 2 جت استریم جنب حاره در تراز 200 و جت استریم جبهه قطبی در تراز 250 هکتوپاسکال از مهم ترین عوامل تقویت همگرایی و ایجاد حرکات صعودی روی نواحی بیابانی کشورهای عراق، سوریه و اردن، بین طول های 35 تا 50 درجه شرقی و 30 تا 35 درجه شمالی می‌باشد. همچنین هرچه زاویه محور فضایی بین مرکز کم فشار سطح زمین و مرکز کم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکالی بیشتر باشد شدت رخداد پدیده نیز بیشتر خواهد بود. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      6 - کاربرد داده های دمای سطح و فشار سطح دریای خزر برای مطالعه خشکسالی در استان مازندران
      مریم عابدینی حسن عسکری شیرازی عباس رنجبر
      دراینپژوهشکاربرد داده های دمای سطح و فشارسطح دریای خزربرای بارش در استان مازندرانمور دارزیابیقرارگرفته است.داده های میانگین ماهیانه دمای سطح آب دریای خزر در بازه زمانی 30 ساله از سایت بین المللی اقیانوس شناسی و هواشناسی و داده های میانگین ماهیانه 30 ساله بارش از اداره ه چکیده کامل
      دراینپژوهشکاربرد داده های دمای سطح و فشارسطح دریای خزربرای بارش در استان مازندرانمور دارزیابیقرارگرفته است.داده های میانگین ماهیانه دمای سطح آب دریای خزر در بازه زمانی 30 ساله از سایت بین المللی اقیانوس شناسی و هواشناسی و داده های میانگین ماهیانه 30 ساله بارش از اداره هواشناسی استان مازندران جهت ایستگاه های بابلسر قراخیل نوشهر و رامسر اخذ و ضریب همبستگی بین دمای سطح آب دریای خزر با بارش استان مازندران در ماه های مختلف سال محاسبه و در هر ماه از خط رگرسیون درجه سوم جهت برآورد آماری استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که همبستگی منفی با سطح اطمینان 95 درصد بین دمای سطح آب دریای خزر با بارش و شاخص بارش استاندارد شده در استان مازندران وجود دارد و می توان نتیجه گرفت با سرد شدن سطح آب دریای خزر در ماه های مختلف سال بارش در استان مازندران کاهش (وجود خشکسالی) و افزایش دمای سطح آب دریای خزر افزایش بارش (رخداد ترسالی) را در استان به همراه دارد. بررسی داده های فشار سطح آب دریای خزر نشان می دهد، با افزایش فشار بر روی دریای خزر بارش و ترسالی افزایش و با کاهش فشار خشکسالی در استان مازندران افزایش می یابد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      7 - بررسی تاثیردامنه جزرومد بر سطح مقطع تعادلی در مصب‌ها
      علی کرمی خانیکی فیروزه بخشنده کامران لاری
      مصب ها پیکره هایی مهم و تاثیرگذار بر کنترل حرکات رسوب و توزیع آن در سواحل می باشد. اندرکنش موج، جریان و رسوب می تواند تاثیر قابل توجهی بر مشخصات مصب ها داشته باشد. در محلگلوگاه در جایی که حداقل مقطع ورودی است، نیروی غالب برای انتقال رسوب، نوسان جزر و مداست. دامنه جزر و چکیده کامل
      مصب ها پیکره هایی مهم و تاثیرگذار بر کنترل حرکات رسوب و توزیع آن در سواحل می باشد. اندرکنش موج، جریان و رسوب می تواند تاثیر قابل توجهی بر مشخصات مصب ها داشته باشد. در محلگلوگاه در جایی که حداقل مقطع ورودی است، نیروی غالب برای انتقال رسوب، نوسان جزر و مداست. دامنه جزر و مد، یکی از عوامل تاثیر گذار بر سطح مقطع تعادلی می باشد. روابط تجربیشناخته شده میان حداقل مساحت سطح مقطع ورودی مصب ) A ( و منشور جزر و مدی توسطمحققین مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. محققین بررسی گستردهای در مورد روابط A=CPnانجام دادند. A حداقل مساحت مقطع دهانه )نسبت به میانگین تراز دریا(، P تایدل پریسم می باشد.درتحقیق زیر با استفاده از خروجی مدل سازی رابطه مساحت سطح مقطع کانال با منشور جزر ومدی (Tidal prism) بررسی شد، و ضرایب تجربی C 6 و ×01- 2و 6 ×01-5 ، n=1 بدست آمد . سپسمقادیر این ضرایب با روابط تئوری)رابطه دین(، مقایسه شد. مقایسه نتایج با تحقیقات انجام شده،نشان دهنده توافق خوب بین آنها بود. همچنین مشاهده شد بین دو پارامتر مساحت سطح مقطعکانال با منشور جزر و مدی و دامنه جزرومدی رابطه مستقیم وجود دارد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      8 - مدل عددی دو بعدی انتشار امواج صوتی در آب های تنگه هرمز به روش تفاضل محدود
      افشین محسنی آراسته نرگس ناظمیه محمدرضا سهیلی فر
      در تحقیق حاضر شبیه سازی عددی دو بعدی انتشار امواج آکوستیک برای نشان دادن نحوه انتشار جبهه های موج صوتی در آب های کم عمق تنگه هرمز مورد بررسی قرار گرفته است. از این شبیه سازی عددی می توان در بررسی اثرات سه بعدی انتشار صوت در این آب ها نیز استفاده نمود. شبیه سازی انتشار ص چکیده کامل
      در تحقیق حاضر شبیه سازی عددی دو بعدی انتشار امواج آکوستیک برای نشان دادن نحوه انتشار جبهه های موج صوتی در آب های کم عمق تنگه هرمز مورد بررسی قرار گرفته است. از این شبیه سازی عددی می توان در بررسی اثرات سه بعدی انتشار صوت در این آب ها نیز استفاده نمود. شبیه سازی انتشار صوت در آب های کم عمق برای طیف وسیعی از روش های مدلسازی با درجات مختلف دقت قابل ارائه می باشد. یکی از این روش ها که شامل استفاده از روش تفاضل محدود است، در بیان انتشار امواج زلزله در آب های کم عمق مناسب می باشد. پژوهش حاضر به بررسی استفاده از روش تفاضل محدود برای مدلسازی انتشار در حوزه زمان و برای نشان دادن انتشار جبهه های موجبا استفاده از برنامه های FORTRAN و MATLAB پرداخته است. نتایج حاصل از این شبیه سازی نشان می دهد که در اثر تغییر عمودی سرعت صوت، امواج منتشره به دو شاخه تقسیم می شوند و در نهایت حرکت گردابی امواج صوتی را به وجود می آورد و مناطق با نوفه زیاد مشخص می شود. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      9 - تحلیل همدیدی بارش های سیل زای حوضه آبریز دریای مازندران مطالعه موردی : سیل نوشهر در زمستان سال 1391
      علی محمدی محمد سلیقه اسحاق حمیدی میرکلایی علی حسامی
      بارش های سیل آسا در حاشیه جنوبی دریای مازندران همواره مورد توجه محققان قرار داشته و ساز و کارهای متفاوتی برای آن ذکر شده است. تحلیل ساز و کارهای پیشنهادی نشان می دهد، علی رغم تفاوت ظاهری در بین نظریه های ارائه شده، همگی منشعب از یک الگوی واحد هستند. این الگوی واحد بر اس چکیده کامل
      بارش های سیل آسا در حاشیه جنوبی دریای مازندران همواره مورد توجه محققان قرار داشته و ساز و کارهای متفاوتی برای آن ذکر شده است. تحلیل ساز و کارهای پیشنهادی نشان می دهد، علی رغم تفاوت ظاهری در بین نظریه های ارائه شده، همگی منشعب از یک الگوی واحد هستند. این الگوی واحد بر اساس بارش های دریای خزر در فصل پاییز و زمستان است (بارش های سیل آسا بیشتر در پاییز و کمتر در زمستان رخ می دهد). در پژوهش حاضر، سیل زمستان سال 1391 در شهر نوشهر مورد تحلیل قرار گرفته است و با کنار هم قرار دادن نظریه های متفاوت حاکم بر بارش دریای خزر سعی شده است تا الگوی حاکم بر بارش های سیل آسا معرفی گردد. یافته ها بیان گر این است که سیل اشاره شده ناشی از عبور سامانه کم فشار از شمال دریای خزر و عبور جبهه سرد این مرکز از روی شهر نوشهر در روز 11 نوامبر سال 2012 بوده است. این جبهه سرد در روز 12 نوامبر 2012 در حدود عرض جغرافیایی 35 درجه قرار گرفته و با هجوم هوای سرد پشت جبهه سرد بر روی شهر نوشهر، زمینه ایجاد بارش زیاد و سیل فراهم گردیده است. همچنین نتایج نشان داده است که پشته مرکز پرفشار مهاجر از شمال دریای مدیترانه، نقش مهمی در عبور جبهه سرد از روی شهر نوشهر دارد. این پشته به علت فرارفت هوای سرد بر روی دریای خزر در شمال کشور مستقر می گردد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      10 - بررسی شدت، مدت و نوع توفان‌های تندری سیلاب‌ساز در آذربایجان شرقی با استفاده از تصاویر رادار تبریز
      فروزان ارکیان مهناز کریم‌خانی پری‌سیما کتیرائی بروجردی
      توفان های تندری سیلاب ساز در نواحی شمال غربی ایران خصوصا استان آذربایجان شرقی در سال های اخیر سبب جاری شدن سیل در این مناطق شده و خسارت شدیدی از نظر جانی و مالی در این منطقه ایجاد کرده است. در این پژوهش سعی بر آن شده که روش های نوین و دقیق تری جهت آگاهی از نوع این توفان چکیده کامل
      توفان های تندری سیلاب ساز در نواحی شمال غربی ایران خصوصا استان آذربایجان شرقی در سال های اخیر سبب جاری شدن سیل در این مناطق شده و خسارت شدیدی از نظر جانی و مالی در این منطقه ایجاد کرده است. در این پژوهش سعی بر آن شده که روش های نوین و دقیق تری جهت آگاهی از نوع این توفان ها بدست آید. با توجه به گزارش های هواشناسی، پنج مورد بارش سیل آسا که مجموعا شامل بیست سلول بارشی در مناطق تحت پوشش رادار تبریز بودند، استخراج گردید. برای تشخیص نوع، مدت و شدت توفان تندری از تصاویر بیشینه بازتاب راداری و سطح مقطع قائم آن استفاده شد. علاوه بر آن، با استفاده از داده های بدست آمده جو بالا از گمانه زنی ها و داده های GFS با قدرت تفکیک پذیری نیم درجه، شاخص های ناپایداری مناسب برای تشخیص توفان های تندری از قبیل، شاخصK، شاخص شوآلتر، شاخص مجموع مجموعه ها، انرژی پتانسیلی در دسترس همرفتی، آب بارش شو، عدد ریچاردسون توده‌ای، شاخص هلیسیتی ، شاخص انرژی- هلیسیتی و چینش قائم باد نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی ها نشان داد که اکثر توفان های تندری سیلاب ساز در منطقه تحت پوشش رادار تبریز در آذربایجان شرقی از نوع تک سلولی و چند سلولی می باشند که پس از حرکت و ادغام با یک دیگر تشکیل سلول های پیچیده را می دهند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      11 - بررسی تغییرات تراز دریا در اثر پارامترهای هواشناختی با استفاده از مدل های آماری در سواحل شمالی خلیج فارس
      مسعود ترابی آزاد مائده هنرمند
      در تحقیق حاضر، مطالعه جامعی بر روی تغییرات تراز دریا در ایستگاه های جزر و مدی خلیج فارس که ثبت دراز مدت داده های جزر و مدی بیش از یک سال را داشته اند، انجام شده است. میانگین تراز دریا با استفاده از داده های جزر و مدی محاسبه و اثرات بارومتری، نیروی باد و دما بر روی میانگ چکیده کامل
      در تحقیق حاضر، مطالعه جامعی بر روی تغییرات تراز دریا در ایستگاه های جزر و مدی خلیج فارس که ثبت دراز مدت داده های جزر و مدی بیش از یک سال را داشته اند، انجام شده است. میانگین تراز دریا با استفاده از داده های جزر و مدی محاسبه و اثرات بارومتری، نیروی باد و دما بر روی میانگین تراز دریا محاسبه شده است. توسط مدل های آماری، اثرهای مختلف جوی بر روی نوسان های تراز دریا مورد بررسی و مدل های غالب مربوط به نوسانات تراز دریا معرفی و مورد تجزیه و تحلیل فیزیکی قرار گرفته است. سپس میانگین تراز دریا در ایستگاه های بندرعباس و بوشهر در یک دوره 11 ساله (2000 الی 2010) محاسبه شد. میانگین تراز دریا در این ایستگاه ها، روندی افزایشی به ترتیب 5 سانتی متر و 4 سانتی متر در طی دوره مربوطه نشان می دهد. در دوره های اشاره شده نوسان های میانگین تراز دریا حدود 35 سانتی متر در بندر عباس و حدود 50 سانتی متر در بوشهر می باشد. در تحلیل رگرسیون، روش های همزمان واثرات پارامترهای مستقل فشار، دما و تنش باد بر پارامتر وابسته میانگین تراز دریا مورد مطالعه قرار گرفته و مدل های ریاضی استخراج گردید. نتیجه مدل ها با نتیجه داده ها مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که بین میانگین های ماهانه پارامترهای تراز دریا، دما و فشار جو همبستگی بالایی وجود دارد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      12 - بررسی الگوی انتقال رسوب ناشی تحت عملکرد موج در مصب با استفاده از مدل سازی عددی
      علی کرمی خانیکی منیره سادات کیائی
      موج یکی از عوامل اصلی شکل دهنده مصب است. شکست موج در آبهای کم عمق دهانه مصب باعث شکل گیری جریان های کرانه ای و انتقال رسوب در این ناحیه می گردد. ارتفاع موج یکی از پارامترهای هیدرودینامیکی است که در این تحقیق اثر آن بر روی الگوی جریان و رسوبگذاری مورد بررسی قرار می گیرد. چکیده کامل
      موج یکی از عوامل اصلی شکل دهنده مصب است. شکست موج در آبهای کم عمق دهانه مصب باعث شکل گیری جریان های کرانه ای و انتقال رسوب در این ناحیه می گردد. ارتفاع موج یکی از پارامترهای هیدرودینامیکی است که در این تحقیق اثر آن بر روی الگوی جریان و رسوبگذاری مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور، یک حوضچه ساحلی که از طریق یک دهانه یا مصب به دریای باز متصل می گردد، در محیط نرم افزار مایک 21 شبیه سازی شده است. برای شبیه سازی آن از یک شبکه مثلثی ساختارنیافته (Unstructured flexible mesh)، با ابعاد10 تا 50 متری، در یک مدل تفاضل محدود استفاده می شود. در این مدلسازی، موج با ارتفاع های 75/.، 5/1 و 2/2 متر با پریود ثابت 8 ثانیه به صورت عمود بر خط ساحل تابیده می شود و مقادیر سرعت جریان و انتقال رسوب ناشی از آن در قسمت های مختلف مصب محاسبه می شود. نتایج شبیه سازی الگوی جریان ناشی از موج را به صورت چهار گردابه با تاوایی معکوس در طرفین کانال نشان می‌دهد که گردابه‌های قوی تر در بالادست دهانه (دریا) تشکیل می شوند که تا حد زیادی در الگوی گردش جریان در مصب موثرند. به طوری که با هجوم امواج مرتفع تر چرخابه‌های روبه دریا در مقیاس بزرگتر تشکیل و موجب افزایش سرعت جریان در کانال می‌شوند، در صورتیکه در حضور امواج کم ارتفاع، چرخابه‌های رو به دریا ضعیف شده و به ساحل نزدیک می‌شوند. متناسب با آن الگوی رسوبگذاری و فرسایش نیز تغییر می کند. الگوی انتقال رسوب ناشی از هجوم موج، نشان می دهد که در زمان های اولیه اجرا و پس از تابش چند صد هزار موج اول موجب بارگذاری در دهانه و مسدود شدن دهانه و بار گذاری در سواحل طرفین دهانه می شود. این الگوی انتقال رسوب در مطالعات میدانی در دهانه خور تیاب در بندر کلاهی مشاهده شد.بر اساس بررسی‌های انجام شده بر روی نتایج مدلسازی‌های عددی انجام شده در خصوص انتقال رسوبات ساحلی، به نظر می‌رسد که الگوی عمود بر ساحل بدون جریان های جزر و مدی یکی از عوامل اصلی ایجاد بارهای رسوبی موازی ساحل و ایجاد ناحیه کم عمق در محدوده ساحلی خور تیاب می‌باشد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      13 - بررسی سیستم‌های مبدل انرژی امواج دریا در بندرانزلی
      کامران لاری گیلدا عباسیان افشین محسنی آراسته
      در این تحقیق نتایج مدلسازی عددی با استفاده از مدول SW Mike 21 برای تخمین چگالی انرژی موج در منطقه ی دور از ساحل بندرانزلی در سال 2002 مورد استفاده قرار می‌گیرد، میزان چگالی انرژی قابل استحصال از موج 588/0، توان موج 187/2، چگالی توان موج 53/125 و چگالی توان باد 396/10محا چکیده کامل
      در این تحقیق نتایج مدلسازی عددی با استفاده از مدول SW Mike 21 برای تخمین چگالی انرژی موج در منطقه ی دور از ساحل بندرانزلی در سال 2002 مورد استفاده قرار می‌گیرد، میزان چگالی انرژی قابل استحصال از موج 588/0، توان موج 187/2، چگالی توان موج 53/125 و چگالی توان باد 396/10محاسبه گردید.در این تحقیق بعد از بررسی مبدل‌ها و روش‌های مختلف برآورد انرژی قابل استحصال از موج، ضمن محاسبه توان و چگالی انرژی قابل استحصال از موج ماهانه، چگالی انرژی حاصل از باد نیز در این منطقه محاسبه و سپس مقایسه‌ای میان این دو صورت گرفت. بعد از رسم گل موج یکساله بهترین مبدل جهت استحصال انرژی موج با توجه به شرایط بندر انزلی، مجموعه‌ای از شش مبدل پلامیس که توانی حدود 5/4 مگا وات دارد پیشنهاد گردید. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      14 - مطالعه اثر نمایه NAO بر دما و بارش منطقه ساحلی جنوب دریای خزر در دوره زمانی 2009-1977
      شهربانو طبرستانی احمد عسگری
      نوسان اطلس شمالی (NAO) یکی از نمایه های موثر در تغییر پذیری وضعیت جوی نیمکره شمالی می باشد. سواحل جنوبی دریای خزر به علت موقعیت جغرافیایی خاص خود، تحت تاثیر سامانه های مختلف جوی و دورپیوندهایی مانند NAO قرار می گیرد. در این پ‍‍ژوهش ، داده های بارش و دما سواحل جن چکیده کامل
      نوسان اطلس شمالی (NAO) یکی از نمایه های موثر در تغییر پذیری وضعیت جوی نیمکره شمالی می باشد. سواحل جنوبی دریای خزر به علت موقعیت جغرافیایی خاص خود، تحت تاثیر سامانه های مختلف جوی و دورپیوندهایی مانند NAO قرار می گیرد. در این پ‍‍ژوهش ، داده های بارش و دما سواحل جنوبی دریای خزر در دوره زمانی 2009-1977 و همچنین داده های نمایه NAO مورد استفاده قرار گرفت و در مقیاس های زمانی ماهانه و سالانه ، نسبت به تعیین ارتباط و همبستگی بین داده های بارش و دما و NAO متناظرشان اقدام شد. در این پژوهش مشخص شد ، هنگامی که نمایه NAO روند افزایشی دارد ، بارش افزایش یافته و دما کاهش می یابد و بالعکس. در سالهای اخیر نمایه NAO روند کاهشی نشان می دهد و از این رو انتظار می رود در منطقه ، میزان بارش کاهش و دما افزایش یابد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      15 - الگوی 24 ساعته تغییرات تراز نوفه محیطی زیرآب در آب‌های بندر نوشهر، دریای مازندران
      افشین محسنی آراسته ایمان مهرابی دستنابی محمدرضا سهیلی فر
      در این پژوهش نوفه محیطی زیر آب بندر نوشهر با استفاده از تجهیزات و تحلیل گرهای استاندارد، در یک بازه زمانی 24 ساعته اندازه گیری شده است. قابلیت پردازش بسیار مناسب تحلیل گر‌های استفاده شده (مانند تحلیل FFT سیگنال‌های دریافتی و ارائه طیف فرکانسی نوفه محیطی) این امکان را فر چکیده کامل
      در این پژوهش نوفه محیطی زیر آب بندر نوشهر با استفاده از تجهیزات و تحلیل گرهای استاندارد، در یک بازه زمانی 24 ساعته اندازه گیری شده است. قابلیت پردازش بسیار مناسب تحلیل گر‌های استفاده شده (مانند تحلیل FFT سیگنال‌های دریافتی و ارائه طیف فرکانسی نوفه محیطی) این امکان را فراهم ساخت، تا ضمن مقایسه ترازهای طیفی بدست آمده با طیف ثابت منابع تولید نوفه در دامنه‌های فرکانسی مربوطه، به تحلیل اهمیت این منابع در تولید و انتشار نوفه پرداخته شود. از جمله نتایج این تحقیق آن است که هر چند این بندر در زمره بنادر پرتردد به حساب نمی آید، اما بررسی طیف تراز شدت نوفه محیطی زیرآب نشان دهنده محیطی پر تنش با ترافیک بالا می‌باشد. یکی از عمده ترین دلایل این امر، کم عمق بودن این ناحیه و اثر مرزهای ساحلی در تشدید اصوات منتشره زیر آب است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      16 - ارزیابی استفاده از کانال صوتی در طراحی سیستم هشدار سونامی در دریای مکران
      افشین محسنی آراسته کامران لاری
      مطالعه حاضر به بررسی روشی مبتنی بر استفاده از کانال های صوتی زیر آب برای دریافت سیگنال های زمین لرزه ای زیرآبی پرداخته است. در این پژوهش، پس از بررسی وجود و ایجاد کانال صوتی در دریای عرب و دریای عمان با ارزیابی اطلاعات موجود از پارامترهای فیزیکی آب دریا و امکان تغییرات چکیده کامل
      مطالعه حاضر به بررسی روشی مبتنی بر استفاده از کانال های صوتی زیر آب برای دریافت سیگنال های زمین لرزه ای زیرآبی پرداخته است. در این پژوهش، پس از بررسی وجود و ایجاد کانال صوتی در دریای عرب و دریای عمان با ارزیابی اطلاعات موجود از پارامترهای فیزیکی آب دریا و امکان تغییرات مکانی و زمانی آن در اثر وقوع پدیده های مختلف نظیر باد، جریانات سطحی، جریانات داخلی، رسوبگذاری و غیره، امکان انتقال صوت حاصل از زمین لرزه در کانال صوتی مطالعه شده است. همچنین زمان سیر سیگنال صوتی و مقایسۀ آن با زمان رسیدن یک سونامی احتمالی، محاسبه گردید. روش کار مبتنی بر شناخت از نحوۀ تشکیل کانال صوتی با تغییر پارامترهای فیزیکی آب دریا، تغییر در تشکیل لایۀ آمیخته و ارزیابی شیب موجود در کانال صوتی با تغییر در شیب لایۀ آمیخته است. نتایج نشان داد که می توان از کانال صوتی برای ردیابی صوت حاصل از زمین لرزۀ زیرآبی در این نواحی استفاده نمود. زمان سیر این صوت در کانال صوتی، یک هفتم زمان سیر سونامی بوجود آمده در اثر زمین لرزه است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      17 - مطالعه شعاع تغییر شکل Rossby در تحول نظام های جوی
      علی محمدی حسین اردکانی محمد تقی زمانیان
      در این پژوهش، رشد امواج چگال گرای در منطقه جغرافیایی بین عرض های 15 و 65 درجه شمالی و طول جغرافیایی 15 و 80 درجه شرقی(خاورمیانه) مورد مطالعه قرار گرفته است. سامانه جوی مورد مطالعه از مورخه 13 بهمن لغایت 19 بهمن 1388 بر فراز منطقه مورد مطالعه عبور نموده است. رشد فرود مو چکیده کامل
      در این پژوهش، رشد امواج چگال گرای در منطقه جغرافیایی بین عرض های 15 و 65 درجه شمالی و طول جغرافیایی 15 و 80 درجه شرقی(خاورمیانه) مورد مطالعه قرار گرفته است. سامانه جوی مورد مطالعه از مورخه 13 بهمن لغایت 19 بهمن 1388 بر فراز منطقه مورد مطالعه عبور نموده است. رشد فرود موج و شکل گیری فراز موج بر روی منطقه با محاسبه شعاع تغییر شکل و عدد نشان داده شده است. شعاع تغییر شکل ، فراسنجی با بعد طول می باشد که در حل مدل پایداری به دست می آید و این شعاع معیاری است که آستانه شروع و حد پایانی طول موج های ناپای دار را مشخص می نماید. برای محاسبه فراسنج های شعاع تغییر شکل و عدد از داده های آنالیز مجدد مدل پیش بینی جهانی استفاده شده است و نشان داده شده است که طی حداقل 24 ساعت و حداکثر 36 ساعت (بستگی به شرایط و میزان قدرت نظام جوی) آینده، امواج چگونه رشد می کنند. دستاورد اصلی این پژوهش این است که با کاهش شعاع تغییرشکل تا 800 کیلومتر و افزایش معکوس عدد به عدد 3 امواج جوی در 24 الی 48 ساعت آینده در جهت شکل گیری فرود موج رشد می کنند. هر گاه این فراسنج از 1000 کیلومتر بیش تر شود و معکوس عدد نیز کمتر از 1 گردد، انتظار رشد و توسعه ریج بر فراز منطقه می رود. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      18 - بررسی جریان های کرانه راستا در سواحل امیرآباد
      کامران لاری عارفه ابراهیمی
      یکی از مهم ترین اثرهای ورود امواج به آب های کم عمق و تاًثیر توپوگرافی بستر بر آنها در ناحیه ساحلی پدیده ی شکست موج می باشد. این فرایند عامل مهمی در ایجاد جریان های عمود بر ساحل، بازگشتی و موازی ساحل است که در مجموع به نام های جریان های نزدیک ساحل معرفی می شوند. در این پ چکیده کامل
      یکی از مهم ترین اثرهای ورود امواج به آب های کم عمق و تاًثیر توپوگرافی بستر بر آنها در ناحیه ساحلی پدیده ی شکست موج می باشد. این فرایند عامل مهمی در ایجاد جریان های عمود بر ساحل، بازگشتی و موازی ساحل است که در مجموع به نام های جریان های نزدیک ساحل معرفی می شوند. در این پژوهش جریان های کرانه راستا منطقه امیرآباد مورد بررسی قرار گرفت و مناسب ترین رابطه برای محاسبه سرعت این نوع جریان ها و علاوه برآن الگوی جریان های کرانه راستا با استفاده از داده های میدانی موج و جریان به دست آمد. با در دست داشتن نقشه هیدروگرافی منطقه مورد نظر و شیب ساحل و استفاده از داده های بویه موج نگار ایستگاه امیرآباد و اطلاعات گلموج بلند مدت منطقه امیرآباد، سرعت های جریان کرانه راستا با روابط تجربی محاسبه شد و سپس نتایج حاصل از محاسبه ها با استفاده از نرم افزار MATLAB با سرعت های جریان اندازه گیری شده توسط جریان سنج مورد مقایسه قرار گرفت تا بتوان سازگارترین رابطه انتخاب شده و ضریب برازشی این رابطه تخمین زده شود. نتایج نشان داد که میانگین سرعت جریان کرانه راستادر سواحل بندر امیرآباد16 و جهت غالب جریان شرقی است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      19 - بررسی سیرتکامل و زوال دو نظام چرخندی با محاسبه ی کارمایه ی نهفته ی دردسترس
      مینا پرده دار حسین اردکانی محمد تقی زمانیان
      یکی از مهم ترین مسائل جوی که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است، مسئله ی کارمایه های جوی و اندازه گیری موءلفه های آن است. برای بررسی، دانشمندان آن را به دو دسته ی کارمایه ی جنبشی و نهفته تقسیم می کنند. قوی یا ضعیف بودن یک نظام چرخندی یا واچرخندی منوط به کارمایه ی چکیده کامل
      یکی از مهم ترین مسائل جوی که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است، مسئله ی کارمایه های جوی و اندازه گیری موءلفه های آن است. برای بررسی، دانشمندان آن را به دو دسته ی کارمایه ی جنبشی و نهفته تقسیم می کنند. قوی یا ضعیف بودن یک نظام چرخندی یا واچرخندی منوط به کارمایه ی جنبشی است که توسط آن نظام تولید می شود، این مقدار کارمایه ی جنبشی بخشی کوچک از کارمایه ی نهفته ی کل است که برای تبدیل شدن به کارمایه ی جنبشی در دست رس قرار می گیرد و کارمایه ی نهفته ی در دست رس نام دارد. در این تحقیق، کارمایه ی نهفته ی در دست رس برای دو نظام جوی به روش تجربی آ.اس .زورف (1972) محاسبه می شود. داده هایFnl برای نظام های جوی برای هر 6 ساعت تهیه شده است. نظام جوی اول از 17 فوریه 2008 تا پایان 21 فوریه 2008 و نظام جوی دوم از 29 مارس تا 2 آوریل 2009 می باشد. کار جانبی انجام شده ، محاسبه ی زاویه ی محور فضایی برای بررسی نوع نظام جوی می باشد. مشاهده می شود ، کارمایه ی نهفته ی در دست رس در اوایل شکل گیری چرخند دارای بیش ترین مقدار( نظام جوی اول kJ/m2 14549و نظام جوی دومkJ/m2 6376) می باشد و بسته به جهت حرکت آن(به سمت عرض های بالاتر) سیر نزولی دارد و هم چنین زاویه ی محور فضایی نیز در ابتدای شکل گیری دارای بیش ترین مقدار(8/89برای نظام جوی اول و 85/89 برای نظام جوی دوم) می باشد و در هنگام زوال چرخند به کم ترین مقدارمی رسد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      20 - طبقه بندی سواحل چابهار از دیدگاه واکنش های خط ساحلی با استفاده از روش های تجربی
      کامران لاری سیده منصوره شاهرخی
      طبقه بندی سواحل با توجه به ویژگی های امواج، کشند، رسوب و شرایط مورفودینامیکی باعث شناخت عمده ای از ساحل می شود. بندر چابهار از نظر اقیانوس شناسی، سیاسی و اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این تحقیق، با در نظر گرفتن پارامترهای بدون بعد، واکنش های خط ساحلی بر اساس ش چکیده کامل
      طبقه بندی سواحل با توجه به ویژگی های امواج، کشند، رسوب و شرایط مورفودینامیکی باعث شناخت عمده ای از ساحل می شود. بندر چابهار از نظر اقیانوس شناسی، سیاسی و اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این تحقیق، با در نظر گرفتن پارامترهای بدون بعد، واکنش های خط ساحلی بر اساس شرایط هیدرودینامیکی با استفاده ازسه روش هانسن، هایس و مسلینک و شرت در سه ایستگاه در خلیج چابهار و بر اساس داده های میدانی موج و جزر و مد اداره کل مهندسی سواحل و بنادر در یک دوره ده ساله2002- 1992بررسی شده است. نتایج نشان داد که در این منطقه جزر و مد نیم روزانه با میانگین دامنه جزر و مدی 83/2 متر، بیشترین میانگین ارتفاع موج شاخص 86/0متر، جهت موج غالب جنوب شرقی و جنوب، شکست موج از نوع آشفته و دانه بندی رسوبات ریزدانه است. در مرحله بعد با استفاده از روش های تجربی بر اساس روش هانسن، حالت ساحل موج – کشند، به روش هایس حالت ساحل کشند چیره ضعیف و به روش مسلینک و شرت، حالت ساحل در بیشتر ماه های سال، سد ماسه ای جزری و در بعضی ماه ها، فراپراکنا تعیین شد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      21 - مطالعه الگوهای هواشناسی و چشمه های تولید گرد وغبارهای شدید تابستانه جنوب غرب ایران
      فرنوش قهری عباس رنجبر سعادت آبادی پری سیما کتیرایی
      گرد وغبار به دلیل ورود ذرات معلق خاک وغبار به درونجو یکی از پدیده های مهم جوی است. این پدیده آثار بسیار مهمی را در زمینه های زیست محیطی، فعالیت های اقتصادی و اجتماعی دارد. واقع شدن ایران وکشورهای همسایه غربی آن در کمربند خشک و نیمه خشک جهانسبب شده است که کشورمان به ویژه چکیده کامل
      گرد وغبار به دلیل ورود ذرات معلق خاک وغبار به درونجو یکی از پدیده های مهم جوی است. این پدیده آثار بسیار مهمی را در زمینه های زیست محیطی، فعالیت های اقتصادی و اجتماعی دارد. واقع شدن ایران وکشورهای همسایه غربی آن در کمربند خشک و نیمه خشک جهانسبب شده است که کشورمان به ویژه ناحیه جنوب غربی در معرض وقوع پدیده گرد وغبار قرار گرفته که این امر طی سال های اخیر تشدید شده است. در این مطالعه، چگونگی تشکیل و انتقال پدیده گرد و غبار به اهواز در روزهای قبل، آغاز و پایان پدیده انجام پذیرفت. بدین منظور در روزهای گرد و غباری ماه های تابستان با کد (06)، طی دوره ی 2008-1968 در ایستگاه اهواز، به عنوان یکی از ایستگاه های جنوب غرب کشور، از نقشه های هواشناسی سطح زمین، 850 و 500 هکتوپاسکال، میدان باد در سطح زمین استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد طی این دوره ، در ماه ژوئیه بیشترین شدت و فرکانس رخداد پدیده گرد و غبار در اهواز روی می دهد. برای ایجاد گرد و غبارهای شدید خوزستان گسترش زبانه کم فشار حرارتی خلیج فارس تا شمال غرب عراق، نفود و گسترش زبانه های پرفشار اروپا بر روی دریای سیاه و بخش عمده ای از ترکیه همراه با عبور امواج تراز میانی ناوه ی مدیترانه از روی شمال غرب عراق و شرق سوریه از ویژگی های جوی مؤثر می باشد. همچنین چشمه های گرد و غبار واقع در شمال غرب عراق و شرق سوریه در ایجاد گرد و غبار تابستانه جنوب غرب ایران نقش بسیار مهمی دارند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      22 - بررسی دو مورد سیل شدید در استان آذربایجان شرقی از دیدگاه همدیدی و حرکت شناختی و انطباق آن با پیش بینی بارش مدلGFS (2000-2010)
      خدیجه پورجواد اصل فروزان ارکیان
      مطالعه آماری در بازه زمانی 2000 تا 2010 نشان داد، استان آذربایجان شرقی در معرض سیل های متعددی قرار گرفته است بطوریکه فصل بهار با فراوانی 66 درصد، تابستان 28 درصد، پاییز 4 درصد و زمستان 2 درصد می باشد. دو سیل شدید از نظر شدت میزان خسارات مالی و جانی، شامل سیل 14 می سال 2 چکیده کامل
      مطالعه آماری در بازه زمانی 2000 تا 2010 نشان داد، استان آذربایجان شرقی در معرض سیل های متعددی قرار گرفته است بطوریکه فصل بهار با فراوانی 66 درصد، تابستان 28 درصد، پاییز 4 درصد و زمستان 2 درصد می باشد. دو سیل شدید از نظر شدت میزان خسارات مالی و جانی، شامل سیل 14 می سال 2007(24 اردیبهشت خرداد 1386) در شهر تبریز و دیگری 18 جون 2009(28 خرداد1388) در شهر میانه انتخاب گردید و برای مطالعه وقوع این دو سیل نقشه های همدیدی سطوح استاندارد مورد تحلیل قرار گرفته است. در سیل تبریز، ناوه وارون گرمایی با امواج کژفشاری که بواسطه دوبندال یکی پرفشار شمال سیبری و دیگری کم ارتفاع بریده شمال اروپای مرکزی بوجود آمده اند، برخورد داشته است. دراین ناوه های کژفشاری سریع مهاجر در روی استان، بزرگی حرکت های قائم در700hpa ، بوده و بزرگی تاوایی مطلق داخل آنها رویhpa 500، می باشد. در سیل میانه نیز ناوه وارون گرمایی وجود دارد و با مرکز سرد کم ارتفاع بریده شده سطوح میانی که در روی ترکیه است، برخورد داشته و سیل شدیدی ایجاد کرده است. در این سامانه، حرکت قائم در700 hpa ، و بزرگی تاوایی مطلق داخل 500hpa حدود می باشد ولی در زمان حادثه سیل، روی استان بزرگی آن محاسبه گردیده است. مقایسه بارش پیش بینی شده تجمعی ازمدلGFS سیل میانه با گزارش های ثبت شده واقعی ایستگاه ها بطور تجمعی هماهنگی خوبی را نشان داد ولی در سیل تبریز هماهنگی مناسبی ملاحظه نگردید. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      23 - بررسی آماری و همدیدی وقوع رویداد مه در فرودگاه بین المللی رشت
      فروزان ارکیان تائیس صابری حسین اردکانی محمد تقی زمانیان زمانیان
      برای درک بهتر رویدادهای مه و بالا بردن دقت پیش بینی در فرودگاه رشت، به بررسی آماری و همدیدی پدیده مه با دید افقی 800 متر و کمتر طی سال های 2009-2000 در این منطقه پرداخته شد. در این تحقیق، پارامترهای هواشناسی از قبیل دید افقی، دما، دمای نقطه شبنم، رطوبت نسبی، تندی باد در چکیده کامل
      برای درک بهتر رویدادهای مه و بالا بردن دقت پیش بینی در فرودگاه رشت، به بررسی آماری و همدیدی پدیده مه با دید افقی 800 متر و کمتر طی سال های 2009-2000 در این منطقه پرداخته شد. در این تحقیق، پارامترهای هواشناسی از قبیل دید افقی، دما، دمای نقطه شبنم، رطوبت نسبی، تندی باد در زمان شروع و درطول رویداد مه مورد بررسی قرار گرفتند. بیشترین مقدار میانگین ماهانه درصد فراوانی مه برای ماه فوریه(بهمن) به مقدار 64/24 دست آمد. درصد فراوانی مه های بلندمدت (بیشتر از 6 ساعت) که بین ساعت های UTC 1800 تا UTC 2100 آغاز شده بودند، نسبت به رویدادهای شکل گرفته در ساعت های UTC 2100 تا UTC0300 بیشتر بود. خاتمه همه رویدادهای مه زمان نزدیک به طلوع خورشید مشاهده گردید. درصد بالایی از رویدادهای بلند مدت مه با دیدافقی 100 متر آغاز شده و در بعضی موارد در طول رویداد نیز کاهش نشان داد. در بیشتر رویدادها رطوبت نسبی بالای 80 درصد بود. مقادیر کم تندی باد( 0 تا 2/0 متر بر ثانیه ) به عنوان شرایط مطلوب جهت شکل گیری مه در این منطقه شناخته شد. پس از بررسی همدیدی رویدادهای مه در بازه های زمانی مد نظر الگوی های بندال، ناحیه زینو وارونگی دما از مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر تشکیل این پدیده در منطقه مورد مطالعه شناخته شدند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      24 - مطالعه دمای سطحی آب دریا (SST) و سرعت باد در سواحل استان هرمزگان بر اساس داده های ماهواره ای
      مسعود ترابی آزاد عالمه محمدی
      برهم کنش بین هوا- دریا عامل بسیار مهمی در کنترل تغییرات فصلی در هریک از دو محیط می‎باشد. در این پژوهش ارتباط دمای سطح آب دریا (SST) و سرعت باد در سواحل استان هرمزگان بررسی شده است. ابتدا داده های دمای سطح آب دریا، توسط سنجنده AVHRR ماهواره NOAA و داده های سرعت باد ت چکیده کامل
      برهم کنش بین هوا- دریا عامل بسیار مهمی در کنترل تغییرات فصلی در هریک از دو محیط می‎باشد. در این پژوهش ارتباط دمای سطح آب دریا (SST) و سرعت باد در سواحل استان هرمزگان بررسی شده است. ابتدا داده های دمای سطح آب دریا، توسط سنجنده AVHRR ماهواره NOAA و داده های سرعت باد توسط ماهواره QuikSCAT در سال های 2008- 1999 در سواحل استان هرمزگان گردآوری شدند. پس از تجزیه و تحلیل داده های ماهواره ای دمای سطح دریا و سرعت باد، تغییرات ماهانه، فصلی و سالانه منطقه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا معنی داری تغییرات دمای سطح دریا و سرعت باد در طی سال های 2008- 1985 در یک گروه دراز مدت به عنوان گروه شاهد بررسی شد و سپس با آزمون آنالیز واریانس و دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. با توجه به معنی دار شدن روند افزایشی میانگین سالانه دمای سطحی و کاهشی سرعت باد، ضریب همبستگی بین دمای سطح آب و سرعت باد بدست آمد. پس از رسم سری زمانی دمای سطحی در طول دوره آماری مشخص شد که کمترین مقدار دما 11/21 درجه سانتی گراد در سال 2008 و بیشترین دما 12/33 درجه سانتی گراد مربوط به سال 2002 بوده است. در فصل تابستان بین مناطق غربی و شرقی ساحل مقدار 2/4 درجه سانتی گراد اختلاف دما مشاهده شد و در زمستان گرادیان دما به 3 درجه سانتی گراد رسید. نتایج نشان می دهد که برای فصل تابستان 75درصد و برای فصل زمستان 33درصد موارد با افزایش ( کاهش) انحراف از میانگین دمای سطحی، انحراف از میانگین سرعت باد نیز افزایش ( کاهش ) می یابد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      25 - بررسی پایداری سازه‌های ساحلی در برابر امواج سونامی در منطقه خلیج چابهار
      افشین محسنی آراسته کامران لاری نادر هاشمی پور
      این تحقیق بر اساس تحلیل داده های میدانی و همچنین مدل های موجود از سونامی های فرضی ناشی از گسل مکران تحت سناریوهای مختلف، نیروهای وارد بر سازه های مسکونی ساحلی را با در نظر گرفتن عمق نفوذو ارتفاع سیلاب ناشی از سونامی در منطقه چابهار مورد بررسی قرار می‌دهد. همچنین با توجه چکیده کامل
      این تحقیق بر اساس تحلیل داده های میدانی و همچنین مدل های موجود از سونامی های فرضی ناشی از گسل مکران تحت سناریوهای مختلف، نیروهای وارد بر سازه های مسکونی ساحلی را با در نظر گرفتن عمق نفوذو ارتفاع سیلاب ناشی از سونامی در منطقه چابهار مورد بررسی قرار می‌دهد. همچنین با توجه به جنس زمین در منطقه، پایداری سازه مسکونی نمونه با قاب یک طبقه با استفاده از نرم افزار SAP2000 مورد بررسی قرار گرفته است. به دلیل اینکه سازه در مقابل نیروهای وارد از سیلاب سونامی از حالت خطی خارج می شود از تحلیل استاتیکی غیر خطی استفاده شده است. در مطالعه حاضر، سازه‌هایمسکونی موجود ساحلی منطقه مورد بررسی قرار گرفت تا پیشروی موج سونامی احتمالی پیش‌بینی شده و ایمن‌ترین سازه‌ها پیشنهاد شوند.همچنین آب گرفتگی احتمالی چابهار به‌عنوان بزرگترین مرکز جمعیت و تأسیسات ساحلی در شمال دریای عمان بررسی شده است و اساس کار شبیه‌سازی و مدل‌سازی عددی سونامی های فرضی در این منطقه می‌باشد. در خصوص سازه یک طبق نمونه سازه تا جابجایی 6/0 سانتی‌متر به‌ازای برش پایه حدود 55 تن به‌صورت تقریباً خطی رفتار می‌کند و سازه بعد از جابجایی 55/1 سانتی‌متر وارد محدودة ویرانی می‌شود. در ساختمان با قاب دو طبقه با فرض عدم وجود دیوارهای مقاوم در برابر جریان نیروی هیدرودینامیک و نیروی شکست موج بسیار کمتر خواهد بود، زیرا عرض ستون که در مقابل جریان قرار گرفته است بسیار کوچک‌تر از عرض دیوار که برابر با کل عرض قاب می‌باشد، خواهد بود و به همین دلیل مقدار این نیروها بسیار کاهش می یابند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      26 - بررسی صحت تقریب اغتشاش برای پراکندگی صوت در دریا در اثر طیف پیرسون – مسکویچ
      افشین محسنی آراسته کامران لاری محمد سمنانی نژاد
      جذب و پراکندگی صوت یکی از مباحث مهم مطالعه فیزیکی دریاها و اقیانوس ها است. در این مقاله به بررسی پراکندگی صوت در اثر طیف پیرسون– مسکویچ پرداخته شده است. در این مطالعه تقریبات اغتشاش برای پراکندگی از سطوح دریا در حضور این طیف بررسی شده و با نتایج واقعی نمونه به دست چکیده کامل
      جذب و پراکندگی صوت یکی از مباحث مهم مطالعه فیزیکی دریاها و اقیانوس ها است. در این مقاله به بررسی پراکندگی صوت در اثر طیف پیرسون– مسکویچ پرداخته شده است. در این مطالعه تقریبات اغتشاش برای پراکندگی از سطوح دریا در حضور این طیف بررسی شده و با نتایج واقعی نمونه به دست آمده توسط معادله انتگرال مقایسه شده است. همه نتایج در این تحقیق برای فرکانس صوت HZ200 و برای زاویه تابش º 20- º 10 درجه می باشد. که برای مثال های بررسی شده تئوری مرتبه اول اغتشاش برای سطوح پراکندگی به عقب dB 3-1 کمتر را نشان می دهد و برای زوایای تابش 20 درجه وقتی ارتفاع سطح زیاد می شود تئوری اغتشاش با نتایج معادله انتگرال منطبق است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      27 - ارزیابی پیش‌بینی بارش مدل منطقه‌ای WRF برای بارش‌های سنگین روزانه استان قزوین طی دوره 1381 تا 1390
      فروزان ارکیان ندا مشاطان پری سیما کتیرایی بروجردی احسان میرزایی حاجی باقلو
      در این تحقیق پیش بینی بارش توسط مدلWRF برای بارش های سنگین روزانه استان قزوین مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور سی مورد از بارش های سنگین استان قزوین در دهه هشتاد شمسی با دو پیکربندی متفاوت از طرح واره های مدل WRF (KFMYJ و GDMYJ) در بازه های زمانی 24، 48 و72 ساعته ش چکیده کامل
      در این تحقیق پیش بینی بارش توسط مدلWRF برای بارش های سنگین روزانه استان قزوین مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور سی مورد از بارش های سنگین استان قزوین در دهه هشتاد شمسی با دو پیکربندی متفاوت از طرح واره های مدل WRF (KFMYJ و GDMYJ) در بازه های زمانی 24، 48 و72 ساعته شبیه سازی شدند. با توجه ویژگی های ناهمواری و نوع اقلیم، استان قزوین به پنج ناحیه بارشی شامل دشت، حاشیه دشت، کوهپایه، ارتفاعات جنوب غربی و ارتفاعات شمال شرق تقسیم شد. سپس با دو رویکرد نقطه ای و منطقه بندی، بارش های شبیه سازی شده با مقادیر دیدبانی متناظر مقایسه و مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج این تحقیق، جذر میانگین مربعات خطا و اریبی چندگانه مقادیر شبیه سازی شده ی بارش توسط مدل در بازه 24 ساعت نسبت به بازه های 48 و72 ساعت بهتر و به ترتیب در حدود 7/8 و 7/1 برای طرحواره GDMYمی باشد. همچنین ضریب همبستگی بین بارش شبیه سازی مدل و مشاهدات برای ناحیه کوهپایه ای در مقایسه با سایر نواحی دارای مقدار بالاتری در حدود 5/0 می باشد. بطور کلی نسبت خطای سامانمند به کل خطای مدل بسیار پایین می باشد که نشان می دهد بیشتر خطای مدل ناشی از تغییرپذیری نوع های ناسامانمند و تصادفی است. با در نظر گرفتن آستانه بارش mm10≤ و تشکیل جدول توافقی برای وقوع یا نبود بارش، امتیازهای مهارتی مدل برای منطقه قزوین محاسبه شد. نتایج نشان دادکه مهارت مدل در پیش بینی بارش های 24، 48 و72 ساعت در آستانه مذکور دارای دقت قابل قبولی می باشد و به طور متوسط در حدود 71 درصد موارد، پیش بینی به درستی انجام شده است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      28 - مطالعه موردی سامانه های همدیدی موثر در بارش برف سنگین درشهر تهران در فوریه 2003
      حسین اردکانی سیده پریا آقائی ارم ساداتی فروزان ارکیان
      از جمله پدیده های جوی که سبب خسارت‌‌های فراوان در بخش‌های مختلف محیط طبیعی و محیط زیست انسان می‌شود رخداد بارش برف سنگین و پیامدهای بعد آن می‌باشد. به منظور شناسایی ویژگی‌های همدیدی الگوهای هواشناسی تأثیرگذار در شرایط برف سنگین در شهر تهران، در این پژوهش داده‌های بارش ب چکیده کامل
      از جمله پدیده های جوی که سبب خسارت‌‌های فراوان در بخش‌های مختلف محیط طبیعی و محیط زیست انسان می‌شود رخداد بارش برف سنگین و پیامدهای بعد آن می‌باشد. به منظور شناسایی ویژگی‌های همدیدی الگوهای هواشناسی تأثیرگذار در شرایط برف سنگین در شهر تهران، در این پژوهش داده‌های بارش برف طی دوره(2009-2000 میلادی) از بایگانی ایستگاه هواشناسی مهرآباد، استخراج شد. از مجموع 150 روز برفی ثبت شده، نقشه‌های همدیدی برای روز نوزدهم فوریه سال 2003 با استفاده از داده‌های GFSبا دقت 0/1×0/1 درجه و نرم افزار GrADS تهیه گردید .نقشه های فرارفت دمایی نیز به کمک داده های CFSRتهیه شد. بررسی نقشه‌های همدیدی در ترازهای مختلف جوی نشان داد که طی دوره‌ی بارش برف سنگین در 19 فوریه2003، شکل‌گیری مرکز کم‌فشار بر روی مدیترانه و از طرف دیگر حضور مرکز پرفشار در عرض های بالاتر و شمال اروپا و امتداد زبانه‌های آن بر روی دریای خزر و منطقه مورد مطالعه مشهود بوده و تقابل این دو سامانه سبب گرادیان شدید فشار بر روی منطقه مورد مطالعه شده است. همزمان در تراز بالایی مرکز کم ارتفاع و یا ناوه ارتفاعی حضوردارد که انتقال این ناوه به سمت منطقه مورد مطالعه سبب بارش برف سنگین منطقه می‌شود. بررسی مقادیر تاوایی مطلق و حرکت قائم بیانگر فرارفت مقدار قابل توجه تاوایی مطلق و منفی بودن سرعت حرکت قائم(در مختصات فشاری) است که نشان دهنده ناپایداری و صعود هوا می باشد و در نهایت این شرایط سبب رخداد بارش برف سنگین می‌شود. همچنین بررسی مقادیر فرارفت دمایی در تراز 200 هکتوپاسکال بیانگر فرارفت گرم در منطقه است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      29 - بررسی رابطه بین نم نسبی و کمبود اشباع در هوای مرطوب در سطح زمین دردوره پنج ساله (1386-1382) در ایستگاه های مهرآباد و شمال تهران
      رمون هاروطونیان
      دراینتحقیقسعیبرایناستکه رابطهایخطیبیننمنسبیوکمبوداشباعاز طریقیسادهو تنها از طریقروابطکلاسیوسکلاپیرونو نمنسبیوهمچنینبااستفادهاز دادههــایتجــربیروزانــهدورهپنـجسالـه(2004 لغایت 2008-1382 لغایت 1386)ایستگاه هایهواشناسیشمال تهــران(ارتفاع 1549 مترازسطحدریا)و مهرآباد تهــرا چکیده کامل
      دراینتحقیقسعیبرایناستکه رابطهایخطیبیننمنسبیوکمبوداشباعاز طریقیسادهو تنها از طریقروابطکلاسیوسکلاپیرونو نمنسبیوهمچنینبااستفادهاز دادههــایتجــربیروزانــهدورهپنـجسالـه(2004 لغایت 2008-1382 لغایت 1386)ایستگاه هایهواشناسیشمال تهــران(ارتفاع 1549 مترازسطحدریا)و مهرآباد تهــران (ارتفاع1191 مترازسطحدریا)تعیین شود. این نتیجه گیریبا توجهبهجو و محیطجغرافیایشهرتهراناستحصالگـردید.درنتیجـهرابطهخطیبدستآمــده بصورتRH100-5/18(T-Td) بود. این امرنمایانگر یکدرجهسانتی گراد کاهشدر دماینقطهشبنمو نیز یکدرجهسانتی گراد افزایشکمبود اشباعبهازایهر18/5 درصدکاهشنمنسبیمی باشد . علیهذاچندینکاربردمفیدبرای اینرابطهسادهوجوددارد،کهازجملهآنهاتخمین ارتفاعپـایهابـرکومولوسی ( ترازمیعانفرازشییاLCL) است .رابطه خطی تخمین ارتفاع پایه ابر کومولوسی که به شکل Zlcl125(T-Td)است باتوجهبهارتباطتغییراتنمنسبیو کمبوداشباع بصورتZlcl24/13(100-RH)خواهدبود. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      30 - بررسی امکان پیش آگاهی وقوع پدیده تگرگ با استفاده از رادار
      اعظم صانعی فروزان ارکیان پری سیما کتیرایی محمد ریحانی پروری
      تگرگ ناشی از توفان های تندری تابستانه، یک پدیده ی کوچک مقیاس است و اغلب از نظر زمانی دارای تداوم کمی می‌باشد.تگرگ درون توفان تندری نوعی در کسری از ساعت تولید شده وگسترش بارش آن می‌تواند در حدود صد متر باشد. در این تحقیق با استفاده از اطلاعات و محصولات بدست آمده از رادار چکیده کامل
      تگرگ ناشی از توفان های تندری تابستانه، یک پدیده ی کوچک مقیاس است و اغلب از نظر زمانی دارای تداوم کمی می‌باشد.تگرگ درون توفان تندری نوعی در کسری از ساعت تولید شده وگسترش بارش آن می‌تواند در حدود صد متر باشد. در این تحقیق با استفاده از اطلاعات و محصولات بدست آمده از رادارهای هواشناسی مربوط به سه ایستگاه تهران، اهواز و خزر شرقی در طی سال های 2010-2008 احتمال وقوع پدیده تگرگ مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا با بررسی اطلاعات مربوط به ایستگاه های همدیدی و همچنین گزارش های هواشناسی، 30 مورد بارش تگرگ در مناطق تحت پوشش راداری در بازه زمانی ذکر شده استخراج شد. روش های متعددی جهت تشخیص تگرگ با استفاده از محصولات رادار موجود است. در این تحقیق از روش ، الگوریتم والدوگل waldvogel)) که دقت بالایی در تعیین احتمال و آستانه‌ی مناسب برای پیش آگاهی وقوع تگرگ دارد، استفاده شد. در این الگوریتم اختلاف ارتفاع تراز دمای صفر در جو که از طریق گمانه زنی روزانه بدست می‌آید با ارتفاع تراز بازتابش dBZ45 که از تصاویر و داده های رادار بدست می‌آید، معیار تعیین احتمال وقوع تگرگ می‌باشد. بررسی ها نشان داد که در شرایطی که اختلاف ارتفاع دو تراز ذکر شده حدود 5/4 کیلومتر باشد، می‌توان وقوع تگرگ را محتمل دانست. البته این مقدار در مناطق با اقلیم های سرد و گرم می‌تواند تا حدود 1 کیلو متر تغییر کند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      31 - بررسی تاثیر نیروهای هیدرودینامیکی بر روی خطوط لوله بستر دریا در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس (عسلویه)
      کامران لاری امیرحسین جاوید محمدرضا باقری چیمه
      خطوط لوله زیر آب در معرض عوامل هیدرودینامیکی و هیدرواستاتیکی ناشی از شرایط محیطی موجود در منطقه هستند. در این تحقیق به منظور بررسی پایداری خطوط لوله در زیر آب، با توجه به نیروهای ناشی از موج و جریان یک تحلیل پایداری انجام شده است. به منظور طراحی و تحلیل خطوط لوله در زیر چکیده کامل
      خطوط لوله زیر آب در معرض عوامل هیدرودینامیکی و هیدرواستاتیکی ناشی از شرایط محیطی موجود در منطقه هستند. در این تحقیق به منظور بررسی پایداری خطوط لوله در زیر آب، با توجه به نیروهای ناشی از موج و جریان یک تحلیل پایداری انجام شده است. به منظور طراحی و تحلیل خطوط لوله در زیر آب استانداردهایDNV-RP-C205 و DNV-RP-E305 مورد استفده قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه سواحل بندر عسلویه و داده‌های استفاده شده شامل داده‌های موج در منطقه عسلویه، از سال 2007 تا سال 2008 است که به مدت یک سال توسط یک بویه شناور جمع‌آوری شده است. از طرفی داده های جریان بر اساس داده های سازمان بنادر و دریانوردی در نظر گرفته شده است. ضرائب هیدرودینامیکی و اعداد بدون بعد مثل ضرایب درگ، لیفت، عدد رینولدز، کولگان کارپنتر و همچنین نیروهای هیدرودینامیکی وارد شده به خطوط لوله در شرایط مختلف محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که با توجه به شرایط موجود طراحی لوله هایی با قطرهای بزرگتر از m 7/0 مناسب نیستند، شایان ذکر است که در عمل نیز لوله های استفاده شده در اغلب پروژه های حوزه خلیج فارس مگر در کاربردهای خاص از این سایز تجاوز نمی کنند. لوله هایی با قطر m 4/0 مناسب ترین حالت برای طراحی هستند. همچنین حداقل وزن لوله ای به قطر 7/0 متر در زیر آب به ازای ارتفاع موج شاخص، که معمولا در طراحی لوله ها لحاظ می شود، 1365 کیلوگرم بر متر محاسبه گردید. پرونده مقاله