• صفحه اصلی
  • تحلیل اهمیت- عملکرد توانمندسازهای پیاده سازی مدیریت دانش – یک مطالعه ی موردی

اشتراک گذاری

آدرس مقاله


کد مقاله : 140302171119078 بازدید : 376 صفحه: 1 - 24

10.71652/jmem.2024.1119078

نوع مقاله: پژوهشی

تحلیل اهمیت- عملکرد توانمندسازهای پیاده سازی مدیریت دانش – یک مطالعه ی موردی

محورهای موضوعی : مدیریت صنعتی

وجیهه مسائلی پور 1 , مسعود براتی 2 *

1 - گروه مدیریت، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - گروه مدیریت، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

تاریخ دریافت : 1403/02/17 تاریخ پذیرش : 1403/05/08 تاریخ انتشار : 1403/10/09

کلید واژه: مدیریت دانش, پیاده‌سازی, توانمندسازها, شرکت پارس ام سی اس,

چکیده مقاله :

هدف: اساسی‌ترین ویژگی سازمان‌های هوشمند در قرن بیست و یکم، تمرکز بر اطلاعات و دانش است. دانش، ابزار قدرتمندی است که می‌تواند تغییرات و نوآوری را در سراسر جهان ایجاد کند. سازمان­ها در صورتی می­توانند دارایی‌های دانش خود را مدیریت کنند که موانع مرتبط با فرایندهای مدیریت دانش را به حداقل و توانمندسازها را به حداکثر برسانند. هدف از اين پژوهش، شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت پارس ام سی اس است.

روش شناسی پژوهش: اين پژوهش، از لحاظ هدف، کاربردي و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی موردی است. رویکرد استفاده شده، AHP و تحلیل اهمیت – عملکرد IPA بوده است. گردآوري اطلاعات در این پژوهش، به دو روش كتابخانه­اي و ميداني (پرسشنامه) صورت گرفته است. نخست با مطالعه پیشینه پژوهش، توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش، شامل هفت عاملِ ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات، رویکرد راهبردی، نیروی انسانی، تعهد و حمایت مدیران و مدیریت منابع انسانی شناسایی شده‌اند. سپس، اهمیت و عملکرد این عوامل مورد ارزیابی قرار گرفته است. به‌منظور تعیین اهمیت توانمندسازها، از رویکرد  تحلیل فرایند سلسله‌مراتبی و نظرِ پنج خبره دانشگاهی و به‌منظور تعیین عملکرد آنها، از نظر 11 نفر از مدیران و سرپرستان شرکت پارس ام سی اس استفاده شده است. سرانجام، با رویکرد اهمیت - عملکرد، توانمندسازها دسته‌بندی شدند.

یافته ها: نتایج، نشان داد، عواملِ «فرهنگ سازمانی» و «تعهد و حمایت مدیران» در ناحیه وضعیت عالی قرار گرفته‌اند و تداوم و حفظ وضعِ موجود آنها توصیه می‌شود. همچنین، عواملِ «مدیریت منابع انسانی» و «رویکرد راهبردی» در ناحيه بحراني واقع شده‌اند و توجه و سرمایه‌گذاری شركت در اين عوامل، توصيه می‌شود.

اصالت / ارزش افزوده علمی: شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت مورد مطالعه و تعیین میزان اهمیت و دسته‌بندی هر یک از توانمندسازها برای تعیین نقاط ضعف و قوت شرکت و بهبود آنها در پیاده‌سازی مدیریت دانش، علاوه بر بهبود دانش سازمانی و ذخیره و انتقال آن، می‌تواند شرکت  را به مزیت رقابتی و تعالی سازمانی سوق دهد.

چکیده انگلیسی:

Objective: The most fundamental characteristic of smart organizations in the 21st century is a focus on information and knowledge. Knowledge is a powerful tool that can create changes and innovations around the world. Organizations can manage their knowledge assets if they minimize the barriers related to knowledge management processes and maximize the enablers. The purpose of this research is to identify and rank the enablers of knowledge management implementation in Pars MCS Company.

Research Methodology: This research is applied in terms of purpose and descriptive in terms of nature and method. The approach used was AHP and IPA importance-performance analysis. Data collection in this research was carried out in two ways: library and field (questionnaire) methods. First, by studying the research background, the enablers of knowledge management implementation were identified, including seven factors of organizational structure, organizational culture, information technology, strategic approach, human resources, commitment and support of managers, and human resource management. Then, the importance and performance of these factors were evaluated. In order to determine the importance of enablers, the hierarchical process analysis approach and the opinions of five academic experts were used, and in order to determine their performance, the opinions of 11 managers and supervisors of Pars MCS Company were used. Finally, the enablers were categorized using the importance-performance approach.

Findings: The results showed that the factors of "organizational culture" and "managers' commitment and support" are in the excellent status area, and their continuation and maintenance of the current status is recommended. Also, the factors of "human resource management" and "strategic approach" are in the critical area, and the company's attention and investment in these factors is recommended.

Originality / Scientific added value: Identifying and ranking the enablers of knowledge management implementation in the company under study and determining the importance and classification of each enabler to determine the company's strengths and weaknesses and improving them in implementing knowledge management, in addition to improving organizational knowledge and its storage and transfer, can lead the company to competitive advantage and organizational excellence.

منابع و مأخذ:

Agrawal, N. (2021). Modeling enablers of knowledge management process using multi criteria decision making approach. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 51(3), 389-417. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-08-2019-0122
Boamah, F.A., Zhang, J., Wen, D., Sherani, M., Hayat, A. & Horbanenko, O. (2022). Enablers of knowledge management: practical research-based in the construction industry. International Journal of Innovation Science, 14(1), 121-137. https://doi.org/10.1108/IJIS-09-2020-0142
del-Castillo-Feito, C., Blanco-Gonz´alez, A. & Hernandez-Perlines, F. (2022). The impacts of socially responsible human resources management on organizational legitimacy. Technological Forecasting & Social Change, 174(121274), ahead-of-print. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.121274
Fatahian, S., Hoveida, R., Siadat, S.A., & Talebi, H. (2015). The Relationship of Knowledge Management Enablers and Processes to University Performance (A Case Study of Selected Sate Universities of Isfahan Province). Journal of New Approaches in Educational Administration, 5(20), 1-18. doi: 20.1001.1.20086369.1393.5.20.1.6 [In Persian]
Fiscal, R. (2021). Knowledge Management Enablers and Its Impact on the Performance Outcomes of State Universities in the Philippines. Universal Journal of Management, 9(2), 44-51. DOI: 10.13189/ujm.2021.090203
Ghasemi, B. & Valmohammadi, C. (2021). Identification and prioritization of critical success factors of knowledge management implementation using a novel hybrid group decision-making model. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 53(6), 1086-1118. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-02-2021-0023
Khalilipour, S., & Zarif manesh, H. (2021). Knowledge Management Enablers in the Armed Forces. Strategic Defense Studies, 19(85), 83-124.
Kanyundo, A.J., Chipeta, G.T. & Chawinga, W.D. (2023). An analysis of knowledge management practices at lilongwe university of agriculture and natural resources, Malawi. Social Sciences & Humanities Open, 8 (100640), ahead-of-print. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2023.100640
Khalilipour, S., & Zarif manesh, H. (2021). Knowledge Management Enablers in the Armed Forces. Strategic Defense Studies, 19(85), 83-124. doi: 20.1001.1.20084897.1400.19.85.4.9 [In Persian]
Madhoushi, M., & Noornejad Vanoush, V. (2013). The impact of Knowledge Management Enablers on of SMEs Employees’ Empowerment: The Mediating Role of Knowledge Management Process. Organizational resource management research, 3(2), 91-110. doi: http://ormr.modares.ac.ir/article-28-10247-fa.html [In Persian]
Mahmoudzadeh, S., ZarghamBoroujen, H., & Sedaghat, M. (2014). The Relationship Between Knowledge Management Enablers and Knowledge Management. Management Studies in Development and Evolution, 23(73), 145-173. doi: 20.1001.1.22518037.1393.23.73.6.1 [In Persian]
Olfat, L., & Barati, M. (2012). An Importance-Performance Analysis of Supply Chain Relationships Metrics in Small and Medium Sized Enterprises in Automotive Parts Industry. Industrial Management Journal, 4(2), 21-42. doi: 10.22059/imj.2012.35438 [In Persian]
Roth, S. (2003).Wissensvernetzung und lernende Organisationen in: Bsirske Wissensmanagement, Hamburg: VSA-Verlag, 166-175
Sahibzada, U.F., Latif, K.F. & Xu, Y. (2022). Symmetric and asymmetric modeling of knowledge management enablers to knowledge management processes and knowledge worker productivity in higher education institutes. Journal of Enterprise Information Management, 35(3), 729-756. https://doi.org/10.1108/JEIM-08-2020-0346
Salimi Sobhan, M.R., Yari, M., Heydari, J., & Gharaghozloo, Z. (2015). Analysis of Police Performance and Citizens› Assessment of Security Based on IPA. Societal Security Studies, 2(43), 85-111. doi: SID. https://sid.ir/paper/502600/fa [In Persian]
Shehzad, M.U., Zhang, J., Dost, M., Ahmad, M.S. & Alam, S. (2022). Knowledge management enablers and knowledge management processes: a direct and configurational approach to stimulate green innovation. European Journal of Innovation Management, 27(1), 123-152. https://doi.org/10.1108/EJIM-02-2022-0076
Singh, M.D. & Kant, R. (2008). Knowledge management barriers: An interpretive structural modeling approach, International Journal of Management Science and Engineering Management, 3(2) , pp 141-150
Valmohammadi, C. and Ghassemi, A. (2016), "Identification and prioritization of the barriers of knowledge management implementation using fuzzy analytical network process: A case study of the Iranian context", VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, Vol. 46 No. 3, pp. 319-337
Yadav, D.K., Pant, M. & Seth, N. (2020). Analysing enablers of knowledge management in improving logistics capabilities of Indian organisations: a TISM approach. Journal of Knowledge Management, 24(7), 1559-1584. https://doi.org/10.1108/JKM-10-2019-0535
متن کامل:


Modern Management Engineering

Volume 10, Issue 4 , 2025

pp. 01-24.

Paper type: Research paper 

 

Importance-Functional Analysis of Knowledge Management Implementation Enablers – A Case Study

 

Vajihe Masaelipour1, Masoud Barati2

 

received: 06/05/2024                         accepted: 29/07/2024

 

Extended Abstract

Introduction

In today’s complex and competitive environment, organizations increasingly turn to knowledge management (KM) to achieve competitive advantage. However, previous studies indicate that 40–60% of KM initiatives fail, and existing models have not adequately addressed the reasons for these failures. Identifying and prioritizing KM enablers—factors that facilitate successful KM implementation—has become crucial, especially considering the limited research and documentation on this topic within Iranian organizations. Pars MCS Company, which relies on specialized knowledge for the production of seamless pressure vessels, aims to retain and transfer critical expertise by recognizing and enhancing these enablers. This study seeks to identify, categorize, and prioritize the KM enablers in Pars MCS, ultimately supporting organizational learning, sustaining competitive advantage, and improving performance by preventing the loss of valuable knowledge.

Literature Review

Knowledge is a critical resource in any organization, and knowledge management (KM) concepts typically encompass KM processes, enablers, and their combined impact on organizational performance (Lee & Choi, 2003). KM involves five interconnected stages: storing, acquiring, retaining, distributing, and creating knowledge (Mohammadzade & Seyednosrati, 2020). Enablers are essential factors that facilitate KM activities by supporting the monitoring and dissemination of individual knowledge, ultimately driving organizational performance (Negarestani, 2019; Park et al., 2020). Previous studies have explored the effects of KM enablers—such as trust culture, learning, centralization, formalization, staff, IT, and leadership—on organizational outcomes, and examined their mediating roles between environment, strategy, and job satisfaction (Tahanpour & Araei, 2020; Rezvani et al., 2020). This research primarily focuses on identifying and prioritizing the main enablers of KM implementation, as highlighted in the literature, and summarizes seven core enabler dimensions along with relevant studies.

Research Methodology

This study aims to identify and rank knowledge management (KM) enablers at Pars MCS Company and adopts an applied, descriptive case study approach. The statistical population is divided into two groups: academic and industry experts (5 members, for determining the importance of enablers) and the company’s managers and supervisors (11 members, for assessing the current status). Data were collected using two questionnaires—one for pairwise comparisons (AHP) to prioritize the enablers, and another for importance-performance assessment (IPA) to evaluate the company’s present conditions. The validity and reliability of the instruments were confirmed by experts, and the inconsistency rates in pairwise comparisons were below 10%. Data analysis was conducted using the AHP and IPA methods, and the research was organized into four main phases.

Results

The results showed that the factors of "organizational culture" and "managers' commitment and support" are in the excellent condition area and it is recommended to continue and maintain their current status. Also, the factors of "human resource management" and "strategic approach" are in the critical area and it is recommended that the company pay attention and invest in these factors.

Discussion and Conclusion

This study identified and prioritized key knowledge management (KM) enablers at Pars MCS Company using expert-driven pairwise comparisons (AHP) and importance–performance analysis (IPA). The analysis revealed that “Human Resource Management” and “Strategic Approach” are two critical areas requiring urgent attention and investment, as their most important indicators currently perform poorly. “Reward” (in HRM) and both “Strategic Roadmap” and “Strategic Planning” are high-priority gaps, while some factors such as “Recruitment and Selection” and certain organizational structure indicators can be deprioritized. Conversely, “Organizational Culture” and “Management Commitment and Support” scored highly both in importance and performance, indicating that maintaining the current focus in these domains is advisable. “Information Technology” and “Human Resources” require only limited resources, except for focused improvement in specific indicators like “IT Infrastructure” and “Understanding KM Concepts.” Overall, findings can guide managers in targeted decision-making around KM implementation. Future research is suggested to further categorize and examine KM enablers across different industries using interpretive structural modeling or comparative approaches.

 

Conflict of Interest The author (s) of this article declared no conflict of interest regarding the authorship or publication of this article.

Keywords: Knowledge Management, Implementation, Enablers, Pars MCS Company

JEL Classification:JEL: D83, M1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 مهندسی مدیریت نوین

 سال دهم، زمستان 1403- شماره 4

صفحات 24-1

 نوع مقاله: پژوهشی 

 

تحلیل اهمیت –عملکرد توانمندسازهای پیاده سازی مدیریت دانش – یک مطالعه ی موردی

وجیهه مسائلی­پور3، مسعود براتی4

تاریخ دریافت: 17/02/1403                 تاریخ پذیرش: 08/05/1403

چکیده

هدف: اساسی‌ترین ویژگی سازمان‌های هوشمند در قرن بیست و یکم، تمرکز بر اطلاعات و دانش است. دانش، ابزار قدرتمندی است که می‌تواند تغییرات و نوآوری را در سراسر جهان ایجاد کند. سازمان­ها در صورتی می­توانند دارایی‌های دانش خود را مدیریت کنند که موانع مرتبط با فرایندهای مدیریت دانش را به حداقل و توانمندسازها را به حداکثر برسانند. هدف از اين پژوهش، شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت پارس ام سی اس است. 

روش شناسی پژوهش: اين پژوهش، از لحاظ هدف، کاربردي و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی موردی است. رویکرد استفاده شده، AHP و تحلیل اهمیت – عملکرد IPA بوده است. گردآوري اطلاعات در این پژوهش، به دو روش كتابخانه­اي و ميداني (پرسشنامه) صورت گرفته است. نخست با مطالعه پیشینه پژوهش، توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش، شامل هفت عاملِ ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات، رویکرد راهبردی، نیروی انسانی، تعهد و حمایت مدیران و مدیریت منابع انسانی شناسایی شده‌اند. سپس، اهمیت و عملکرد این عوامل مورد ارزیابی قرار گرفته است. به‌منظور تعیین اهمیت توانمندسازها، از رویکرد  تحلیل فرایند سلسله‌مراتبی و نظرِ پنج خبره دانشگاهی و به‌منظور تعیین عملکرد آنها، از نظر 11 نفر از مدیران و سرپرستان شرکت پارس ام سی اس استفاده شده است. سرانجام، با رویکرد اهمیت - عملکرد، توانمندسازها دسته‌بندی شدند.

یافته ها: نتایج، نشان داد، عواملِ «فرهنگ سازمانی» و «تعهد و حمایت مدیران» در ناحیه وضعیت عالی قرار گرفته‌اند و تداوم و حفظ وضعِ موجود آنها توصیه می‌شود. همچنین، عواملِ «مدیریت منابع انسانی» و «رویکرد راهبردی» در ناحيه بحراني واقع شده‌اند و توجه و سرمایه‌گذاری شركت در اين عوامل، توصيه می‌شود.

اصالت / ارزش افزوده علمی: شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت مورد مطالعه و تعیین میزان اهمیت و دسته‌بندی هر یک از توانمندسازها برای تعیین نقاط ضعف و قوت شرکت و بهبود آنها در پیاده‌سازی مدیریت دانش، علاوه بر بهبود دانش سازمانی و ذخیره و انتقال آن، می‌تواند شرکت را به مزیت رقابتی و تعالی سازمانی سوق دهد.

واژه‌های کلیدی:  مدیریت دانش، پیاده‌سازی، توانمندسازها، شرکت پارس ام سی اس

طبقه­بندی موضوعی: D83, M1 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

شرایط رقابتی پیچیده و متغیر امروزی، سازمان‌ها را به پیاده‌سازی مدیریت دانش، به‌منظور دستیابی به مزیت‌های رقابتی، ترغیب می‌کند. اما، طبق تحقیقات پیشین، 40 تا 60 درصد پروژه‌های مدیریت دانش با شکست مواجه می‌شوند (Roth, 2003). تا به امروز، مدل‌های متعددی برای پیاده‌سازی مدیریت دانش ارائه شده است؛ مانند «مارپیچ دانش» توسط نوناکا و تاکوچی، «بلوک‌های مدیریت دانش» توسط پروبست و همکارانش، و «مدل مونیخ» توسط راینه‌مان و روتمایر. ولی هیچکدام پاسخی برای این میزان قابل توجه شکست، ارائه نکرده‌اند (Valmohammadi & Ghassemi, 2016). برای اجرای موفقیت­آمیز مدیریت دانش در شرکت­ها، شناسایی توانمندسازها برای اجرای موفقیت­آمیز مدیریت دانش، مفید است. این توانمندسازها، توسط پژوهشگران مختلفی مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته‌اند .(Singh & Kant, 2008)اما به نظر می­رسد برای اجرای موفقیت­آمیز مدیریت دانش، علاوه بر تعیین توانمندسازهای مدیریت دانش، اولویت­های آنها با توجه به شرایط سازمانِ مورد بررسی، می‌تواند مدیریت سازمان را در اجرای موفق مدیریت دانش کمک کند. 

مطالعات قابل‌توجهی در مورد مدیریت دانش و نحوه اجرای آن در سازمان‌ها انجام شده است، اما در مورد توانمندسازهای مدیریت دانش در سازمان‌های ایرانی، مطالعات کمی صورت گرفته است و بیشتر تجربیات مرتبط در این زمینه، مستند نشده است (Veer-Ramjeawon & Rowley, 2020). اگرچه در کشورهای توسعه‌یافته، مطالعات متعددی در مورد این موضوع انجام شده است، اما به دلیل تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی و شرایط محیطی، نمی‌توان آنها را به طور کامل در سازمان‌های ایرانی به کار برد؛ بنابراین، شناسایی و اولویت‌بندی موانع مدیریت دانش در سازمان‌های ایرانی، حائز اهمیت است.

شرکت پارس ام سی اس، برای تولید و تأمین مخازن تحت فشار بدون درز، از نیروهای متخصص و از آخرین فناوری‌های روز برای تولید محصول باکیفیت و ایمن استفاده می‌کند؛ بنابراین، نیروهای متخصص و توانمند باید به دانش جدید و به‌روز، مجهز گردند. به این منظور، از آموزش‌های تخصصی در این زمینه بهره‌مند می‌گردند. شرکت پارس ام سی اس برای حفظ و نگهداری دانش‌ها و نیروهای متخصص خود، در ابتدا نیاز به شناسایی توانمندسازها و اولویت‌بندی آنها دارد که پس از شناسایی، اقدام به تقویت و بهبود شرایط برای حفظ و نگهداری آنها نماید. همچنین، با توجه به اینکه برای تولید محصولات شرکت، نیازمند افراد کاملاً متخصص در این زمینه است و گاهی این نیروهای متخصص به دلیل رسیدن به سن بازنشستگی و یا تغییر شغل، مهاجرت و تغییر موقعیت زندگی، مجبور به ترک سازمان می‌گردند؛ بنابراین، شرکت، برای نگهداشت سرمایه‌های دانشی متخصص خود، دانش چنین افرادی را باید مدیریت نماید تا از، خروج و ازدست‌دادن دانش افراد متخصص جلوگیری شود. بنابراین، سازمان‌ها برای حفظ و نگهداری دانش افراد باسابقه و متخصص خود، قبل از خروج آنها از سازمان، نیاز به نگهداشت دانش و جلوگیری از، از بین ‌رفتن تجربه ی آنها است تا برای بقای سازمان، در اختیار افراد جدید قرار بگیرد. با توجه به این نیاز، شرکت پارس ام سی اس نیز، پیاده‌سازی مدیریت دانش را در دستور کار خود قرار داد تا با شناسایی توانمندسازها و اولویت‌بندی آنها، بتواند سریع‌تر به این امر، دست یابد.

آنچه در این پژوهش، مورد بررسی قرار خواهد گرفت، شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت پارس ام سی اس و تعیین میزان اهمیت و دسته‌بندی هر یک از توانمندسازها برای تعیین نقاط ضعف و قوت شرکت و بهبود آنها برای پیاده‌سازی مدیریت دانش است. شناخت این توانمندسازها و اولویت‌بندی آنها در پیاده‌سازی مدیریت دانش، علاوه بر بهبود دانش سازمانی و ذخیره و انتقال آن، می‌تواند شرکت را به مزیت رقابتی و تعالی سازمانی سوق دهد.

 اصلی‌ترین اهداف و سؤالات پژوهش، به شرح زیر است: 

1-       توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت پارس ام سی اس، کدام‌اند؟

2-       میزان اهمیت هر یک از توانمندسازها چقدر است؟

3-       وضع موجود شرکت پارس ام سی اس در هر یک از توانمندسازها چگونه است؟

4-       دسته‌بندی توانمندسازها و تعیین نقاط ضعف و قوت شرکت برای پیاده‌سازی مدیریت دانش، چگونه انجام می‌شود؟

پژوهش حاضر، شامل چهار بخش است. بخش نخسـت، به‌ مرورِ پيشـينه پژوهش پرداخته و توانمندسازهای مدیریت دانش را شناسايي و تبيين می‌کند. سپس در بخـش دوم، روش‌شناسی پژوهش معرفي می‌شود. در بخش سوم به تحليل اهميت ـ عملكـرد شاخص‌های ابعاد توانمندسازهای مدیریت دانش پرداخته می‌شود. در نهايت بخش چهارم نتايج و یافته‌های پـژوهش را مورد بحث قرار می­دهد.

 

مبانی نظری و پیشینه پژوهش

الف) توانمندسازهای مدیریت دانش

دانش، يك منبع كلیدی در هر سازمان است. مفاهیم مدیریت دانش، به طور معمول، فرایندهای مدیریت دانش، توانمندسازهای مدیریت دانش و اثر ترکیبی آنها بر عملکرد سازمانی را پوشش می‌دهند (Lee & Choi, 2003). مدیریت دانش در سازمان‌ها، شامل پنج مرحله است که عبارت‌اند از: ذخیره، اکتساب، نگهداری، توزیع و ایجاد دانش که با یکدیگر مرتبط هستند (Mohammadzade & Seyednosrati, 2020). دو جنبه اصلی مدیریت دانش عبارت‌اند از: توانمندسازها و فرایندهای توانمندسازها که فعالیت‌های مدیریت دانش را تسهیل می‌کنند. از دیدگاه مدیریت دانش، سیستم‌های مدیریت دانش تا زمانی که اجازة رصد دانش فردی را داشته باشند، به‌عنوان «توانمندساز» محسوب می‌شوند و محدوده ی سازمان می‌تواند از انتشار آن، نفع ببرد (Negarestani, 2019). توانمندسازها یکی از عوامل حیاتی تأثیرگذار بر عملکرد سازمان‌ها هستند (Park et al., 2020). عوامل سازمانی، نظیر خصوصیات شغلی، در توضیح توانمندسازهای کارمندان، اثرگذار است و در این حالت، برای درک رابطه بین محیط و ادراک و رضایت شغلی، به طور معمول، توانمندسازها، میانجی بوده و عملکرد سازمانی را بهبود می بخشند (Pedersen et al., 2020). یکی از مؤثرترین راهکارهای افزایش بهره‌وری و ارتقای سطح فعالیت و میزان موفقیت در سازمان‌ها، توانمندسازهای آن سازمان هستند (Taghizade et al.,2016).

مرور ادبيات، دیدگاه‌های مختلفي را در مطالعه روابط توانمندسازهای مدیریت دانش و تأثیر آن بر عملکرد سازمان نشان می‌دهد. به‌طورکلی می‌توان چنين برداشت كرد كه مطالعات پيشين بر یافته‌های زير متمركز هستند:

·       بررسی تأثیر توانمندسازهای مدیریت دانش، همچـون؛ فرهنگ اعتماد، یادگیری، ساختار تمرکز، رسمیت، کارکنان، فناوری اطلاعات، رهبری و... بر عملکرد سازمانی (Tahanpour & Araei, 2020  Rezaei & Ranji jafroudi, 2020; Akhbari Azad et al, 2019;)؛ 

·       بررسی نقش میانجی توانمندسازهای مدیریت دانش و فرایند مدیریت دانش، همچـون؛ ساختار سازمانی، راهبرد، نیروی انسانی، فرهنگ سازمانی و فناوری اطلاعات بر رابطة سازمانی (Fatahian Shahzad et al, 2024  et al, 2015; Rezvani et al, 2020;)؛ 

·       شناسایی و اولویت‌بندی توانمندسازهای مدیریت دانش، همچون؛ ساختار سازمانی، تعهد و حمایت رهبری، فرهنگ سازمانی (Ghasemi & Valmohammadi, 2021;  Agrawal, 2021; Mehr & Mishra., 2019 Yadav et al, 2020; )؛ 

در اين پژوهش، مرور ادبيات، بيشتر با هدف شناسایی توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش صورت گرفته است. جدول1، هفت معیار اصلی به عنوان ابعاد توانمندسازها را به همراه پژوهشگراني كه از ايـن ابعاد براي انجام پژوهش خود استفاده كرده اند نشان مي دهد.

 

ب) پیشینه پژوهش

 در این بخش به برخی از پژوهش­های پیشین که به موضوع توانمندسازهای مدیریت دانش پرداخته­اند اشاره می‌شود. 

فام و همکاران Pham et al, 2024) ) به «بررسی توانمندسازهای مدیریت دانش برای اجرای زنجیره تأمین مواد غذایی با قابلیت بلاک چین» پرداختند. هدف مطالعه آنها، تلاشی برای شناسایی و ایجاد توانمندسازهای کلیدی مدیریت دانش برای پیاده‌سازی‌های زنجیره تأمین مواد غذایی با قابلیت بلاک چین است. نتایج تجزیه و تحلیل، هشت عاملِ مهم مدیریت دانش را شناسایی کرد که به طور مستقیم بر پیاده‌سازی زنجیره تأمین مواد غذایی فعال شده با بلاک چین تأثیر می گذارد. این عوامل، شامل توانمندسازهای خارجی (یعنی مقررات و رقابت بازار و غیره) و همچنین توانمندسازهای داخلی (یعنی افراد - یادگیری سازمانی، استراتژی و رهبری، فرهنگ، فناوری اطلاعات، زیرساخت سازمانی، فرایندها و فعالیت‌ها) هستند. 

دورو و همکارانet al, 2023) (Duru به «تأثیر توانمندسازها و فرایندهای مدیریت دانش بر عملکرد تولید پایدار در نیجریه» پرداختند. هدف این مطالعه، بررسی تأثیر توانمندسازها و فرایندهای مدیریت دانش بر عملکرد بخش تولید نیجریه است. نتایج این مطالعه، نشان می‌دهد که متغیرهای توانمندساز مدیریت دانش (رهبری مدیریت، فناوری اطلاعات، زیرساخت و فرهنگ سازمانی) و متغیرهای فرایند مدیریت دانش به‌جز کاربرد دانش، به طور قابل‌توجهی به عملکرد تولید کمک می‌کنند. این پژوهش با روشن کردن تأثیر عوامل و فرایندهای مدیریت دانش برای تولید پایدار از دیدگاه آفریقایی، به دانش عمومی می­افزاید. همچنین، پشتیبانی آکادمیک برای سرمایه‌گذاری منابع بیشتر در تولید پایدار مبتنی بر مدیریت دانش در نیجریه را فراهم می‌کند.

یاداو و همکاران (Yadav et al, 2020)به بررسی «تحلیل توانمندسازهای مدیریت دانش در بهبود قابلیت‌های لجستیکی سازمان‌های هندی با رویکرد5TISM » پرداختند. مطالعه آنها ، تلاشی برای شناسایی توانمندسازهای مدیریت دانش (KM) است که می‌تواند قابلیت‌های لجستیکی سازمان‌های هندی را بهبود بخشد. آنها از نظر 14 متخصص برای شناسایی عوامل توانمندسازی مدیریت دانش در بهبود قابلیت‌های لجستیکی سازمان‌های هندی استفاده نمودند. نتایج تحلیل آنها نشان می‌دهد که توانمندسازها، یعنی ساختار سازمانی و رهبری، استفاده از سیستم اطلاعات و ارتباطات پیشرفته، همکاری با ذی‌نفعان مستقر و یادگیری سازمانی و رویکردهای نوآورانه به عنوان توانمندسازهای اصلی برای بهبود قابلیت‌های لجستیکی سازمان‌های هندی شناخته می‌شوند.

آگراوال (Agrawal, 2021)، به بررسی «مدل‌سازی توانمندسازهای فرایند مدیریت دانش با استفاده از رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره» پرداخت. هدف این پژوهش، بررسی توانمندسازهای فرایند مدیریت دانش با استفاده از ابزارهای قوی تصمیم‌گیری چندمعیاره مانند مدل‌سازی ساختاری تفسیری و روش دیمتل بوده است. وی باتکیه‌بر دیدگاه مبتنی بر دانش و از طریق بررسی متون دقیق در میان موفقیت‌های KM مختلف، هشت عاملِ توانمند را شناسایی نمود. یافته‌ها نشان می‌دهد که «ایجاد دانش» و «تسخیر دانش»، توانمندسازهای ضروری هستند. این دو توانمندساز شناسایی شده، ستون‌هایی برای اجرای مدیریت دانش(KM) در نظر گرفته شده‌اند. از سوی دیگر، سازماندهی دانش و کاربرد دانش، توانمندسازهای وابسته هستند.

هاشمی و همکاران Hashemi et al, 2023)) به «عوامل موردنیاز برای پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش بر مبنای ایزو 30401: رویکرد عملیاتی» پرداختند. هدف مقاله این بود که عوامل موردنیاز برای پیاده‌سازی مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی را بر پایه ایزو 30401 تعیین نماید. برای دستیابی به هدف، ابتدا عوامل مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی با استفاده از روش فراترکیب، شناسایی و بر پایه ایزو 30401 دسته‌بندی شدند. بررسی ها نشان داد، عوامل مورد نیاز، جهت پیاده‌سازی یک سیستم مدیریتی برای مدیریت دانش در فرودگاه ها دربرگیرنده «اجزای» سیستم مدیریتی است که در ارتباط با دانش هستند؛ یعنی راهبرد، فرهنگ مدیریت دانش، ساختار، حاکمیت و رهبری، نقش ها و مسئولیت ها، طرح ریزی، فناوری و زیرساخت و عملیات سازمان و دربرگیرنده الزاماتی است که هرکدام، نماینده یک «بُعد» از «سیستم مدیریت دانش» است که به یکدیگر وابسته هستند.

عظیمی و همکاران Azimi et al, 2022)) به «بررسی میزان به کارگیری عوامل کلیدی موفقیت در پیاده‌سازی مدیریت دانش در سازمان آب و برق خوزستان» پرداختند. هدف پژوهش آنها بررسی میزان به‌کارگیری عوامل کلیدی موفقیت در پیاده‌سازی مدیریت دانش در سازمان آب و برق خوزستان بوده است. تحلیل یافته‌ها و نتیجه‌گیری پژوهش آنها نشان می‌دهد که از بین عوامل کلیدی موفقیت پیاده‌سازی مدیریت دانش، ساختار سازمانی و وضعیت منابع انسانی در سطح مطلوبی قرار ندارند و نیاز است با برنامه‌ریزی در این خصوص، زمینه ارتقاء وضعیت این عوامل فراهم شود. مدیریت دانش پیاده سازی شده در سازمان آب و برق استان خوزستان، نیازمند ایجاد شبکه ای مؤثر از عوامل ساختاری سازمان؛ فرهنگ؛ فناوری؛ مدیریت منابع انسانی و رهبری در زمینة مدیریت دانش پیاده سازی شده در سازمان است و هر یک از این عوامل به تنهایی نمی توانند در زمینه ی مدیریت دانش توفیق حداکثری را کسب کنند.

خلیلی­پور و ظریف­منش (Khalilipour & Zarifmanesh, 2021) به بررسی «توانمندسازهای مدیریت دانش در نیروهای مسلح» پرداختند. به دلیل محدود بودن جامعه آماری، روش نمونه‌گیری در این پژوهش به صورت هدفمند بوده و از تکنیک گلوله برفی، استفاده نمودند. در این پژوهش، چهار بُعد مرتبط با توانمندسازهای مدیریت دانش، شامل ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات و رویکرد راهبردی 

جدول(1)). توانمند سازهای مدیریت دانش در پیشینه ی پژوهش

شناسایی شده‌اند.

Table (1). Knowledge management enablers in the research background

 

ردیف

توانمندسازها

شرح

پژوهشگر

1

ساختار سازمانی

سازمان­ها برای اینکه بتوانند دانش را به طور مؤثر اداره کنند، باید ساختارهای خود را به نحوی اصلاح نمایند که قادر به مدیریت منابع دانشی خود شوند (صادقی،1398)؛ بنابراین، ساختار سازمانی به ساختار منعطف، شبکه­های علمی، تمرکز و رسمیت اشاره دارد.

(Boamah & Hayat, 2021) – (Tahanpour & Araei, 2020) – (Akhbari Azad et al., 2019) – (Mohammadzade & Seyednosrati, 2020) – (Mahmoudzadeh et al, 2014) – (Rezvani et al, 2020)

2

فرهنگ سازمانی

الگوی ارزش­ها و اعتقادهایی است که به کارکنان کمک
می­کند تا وظایف سازمانی را درک کنند و رفتارشان را با هنجار، مطابقت دهند (سلطانی و همکاران، 1393)؛ بنابراین فرهنگ سازمانی، به فرهنگ دانش­محور، فرهنگ همکاری و مشارکت کاربر، فرهنگ یادگیری و توسعه، فرهنگ اعتماد، رهبری حامی دانش و نوآوری سازمانی اشاره دارد.

–(Sahibzada et al., 2022) – (Fiscal, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) –(Yadav et al., 2020) – (Khalilipour & Zarifmanesh, 2021) – (Tahanpour & Araei, 2020) – (Rezvani et al., 2020) –(Rezaei & Ranji jafroudi, 2020) – (Akhbari Azad et al., 2019) –(Mahmoudzadeh et al., 2014 –( (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2013)

3

فناوری اطلاعات (IT)

شامل محدوده وسیعی از رسانه­های ارتباطی است که سیستم­های اطلاعاتی و افراد را به همدیگر مرتبط می­کند. فناوری اطلاعات، می­تواند ابزارهایی مؤثر و کارآمد برای فرایند مدیریت دانش را تأمین کند (حکیمی، 1398). نقش فناوری اطلاعات بـرای مدیریـت دانـش، پشـتیبانی از مخـازن دانـش، افزایـش دسترسـی، انتقـال دانـش و تسهیلات محیـط دانـش و همچنین تعامـلات فـردی  و گروهی و سـازمانی را ممکن می سازد ( تیان و همکاران، 62009) و استانداردسازی و سفارشی سازی و قابلیت های بازیابی، استفاده آسان و اشتراک گذاری، ذخیره سازی، نظارت و به روزرسانی پایگاه داده ، منابع خلق دانش و ... را بهبود می بخشد.

(Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Fiscal, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) – (Yadav et al., 2020) – (Agrawal, 2021) – (Jinan & Hasibuan, 2019) – (Khalilipour & Zarifmanesh, 2021)– (Tahanpour & Araei, 2020) – (Rezvani et al, 2020) – (Akhbari Azad et al., 2019) – (Mahmoudzadeh et al., 2014) – (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2021)

4

رویکرد راهبردی

مدیریت دانش، باید همسو و هماهنگ با اقدامات راهبردی سازمان، مورد توجه قرار گیرد. بـا وجود حجم انبوهی از پروژه­های پیاده­سازی مدیریت دانش، درصد بالایی از آنها به دلیل عدم ارتباط با راهبردهای سازمان، با شکست مواجه
می شوند. (جامی پور و همکاران،1395) و به نقشه راه، محیط سازمانی، عدم اطمینان محیطی و زیرساخت اشاره دارد.

(Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Sahibzada et al, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) – (Jinan & Hasibuan, 2019) – (Rezvani et al, 2020)

5

نیروی انسانی

به مهارت­های چند بُعدی کارکنان و درک مفاهیم مدیریت دانش اشاره دارد و نشان دهنده سرمایه­های انسانی، بازاری، ساختاری و اجتماعی است.

(Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) - (Agrawal, 2021) - (Jinan & Hasibuan, 2019) – (Tahanpour & Araei, 2020) – (Rezvani et al, 2020) – (Akhbari Azad et al, 2019) – (Mahmoudzadeh et al, 2014)

6

تعهد و حمایت مدیران

نشان­دهنده تعهد و پشتیبانی مدیریت عالی و پشتیبانی مدیریت اجرایی است و به استراتژی­های دانش و کسب و کار، پشتیبانی مدیریت ارشد، حل مسئله و تصمیم­های مؤثر، اشاره دارد و نشان­دهنده استراتژی مدیریت دانش، توسعه برنامه استراتژیک، شفافیت اطلاعات و شیوه­های مدرن مدیریت است.

(Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Fiscal, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) – (Yadav et al., 2020) – (Rezaei & Ranji jafroudi, 2020) – (Mahmoudzadeh et al., 2014) – (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2021)

7

مدیریت منابع انسانی

نشان­دهنده استخدام و انتخاب، پاداش و شناخت، مدیریت عملکرد، آموزش و یادگیری، انگیزه، استراتژی­های مدیریت منابع انسانی، توانمندسازی کارکنان و اعتماد سازمانی است.

(Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Fiscal, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) – (Yadav et al, 2020) – (Rezaei & Ranji jafroudi, 2020) – (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2021) – (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2021)

 

 

روش‌شناسی پژوهش

هدف از اين پژوهش، شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای شرکت پارس ام سی اس برای پیاده‌سازی مدیریت دانش است. پژوهش انجام گرفته، از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی موردی محسوب می‌شود. جامعه ی آماري در اين پژوهش، شامل دو بخش است. بخش اول: خبرگان دانشگاهی و فعالان خبره در این زمینه که برای تعیین ضریب اهمیت توانمندسازهای مدیریت دانش، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بخش دوم: مدیران و سرپرستان شرکت پارس ام سی اس که برای تعیین وضع موجود توانمندسازهای مدیریت دانش، مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

تعداد اعضای نمونه در رویکردهای تصمیم‌گیری، بین 5 تا 14 نفر توصیه شده است (Asgharpour, 2003) . در این پژوهش نیز با توجه به روش نمونه‌گیری قضاوتی (هدفمند) و با توجه به معیارهای زیر، پنج نفر برای بخش اول شامل سه نفر هیأت علمی دانشگاه با مدرک تحصیلی دکتری، مدیرعامل شرکت پارس ام سی اس با مدرک تحصیلی دکتری و یک نفر مشاور و ارزیاب  EFQM با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و با سابقه فعالیت بیش از 10 سال استفاده شده است. همچنین، نمونه آماری بخش دوم، شامل 11 نفر از مدیران و سرپرستان شرکت پارس ام سی اس بر اساس چارت سازمانی شرکت با مدرک تحصیلی لیسانس به بالا و سابقه فعالیت بیش از 10 سال ، مورد بررسی و استفاده قرار گرفته‌اند. 

1-       دارای سطح تحصیلات لیسانس به بالا

2-       دارای حداقل 5 سال سابقه کار

3-       دارای زمینه‌های مدیریتی در بخش‌های مختلف

4-       دردسترس ‌بودن و تمایل به مشارکت در پژوهش

این پژوهش، مطابق با شکل 1، در چهار مرحله صورت گرفته است.

شکل(1). مراحل انجام پژوهش

 

Figure (1). Research steps

 

 

روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه بوده که مطابق با مراحل پژوهش، در مرحلة دوم، از پرسشنامه ی مقایسات زوجی و در مرحلة سوم از پرسشنامه ی تعیین وضع موجود استفاده شده است.

روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط خبرگان دانشگاهی تأیید شده است. برای سنجش پایایی پرسش نامه اول (مقایسات زوجی) نیز با توجه به رویکرد AHP، از شاخص نرخ ناسازگاری (IR) استفاده شده است. در پرسشنامه هایی که به‌صورت مقایسات زوجی طراحی می‌شوند، لازم است نرخ ناسازگاری از 10% کمتر باشد. جدول 2، اطلاعات مربوط به نرخ ناسازگاری نمونه‌های آماری پژوهش، مطابق با شکل 3، را نشان می‌دهد.

 

جدول (2). نرخ ناسازگاری نمونه‌های آماری

Table (2). Inconsistency rate of statistical samples

مقایسات

نرخ ناسازگاری (IR)

خبره 1

خبره 2

خبره 3

خبره 4

خبره 5

گروهی

مقایسات زوجی ابعاد

0.097

0.037

0.099

0.039

0.095

0.015

مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد ساختار سازمانی

0.000

0.016

0.046

0.016

0.082

0.004

مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد فرهنگ سازمانی

0.019

0.079

0.022

0.045

0.077

0.008

مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد فناوری اطلاعات

0.019

0.095

0.068

0.067

0.067

0.027

مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد رویکرد راهبردی

0.000

0.000

0.000

0.000

0.000

0.000

مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد نیروی انسانی

0.000

0.000

0.000

0.000

0.000

0.000

مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد تعهد و حمایت مدیران

0.000

0.000

0.000

0.008

0.000

0.000

مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد مدیریت منابع انسانی

0.014

0.080

0.014

0.014

0.065

0.024

در این پژوهش، از دو روش فرایند تحلیل سلسه مراتبی (AHP) و تحلیل اهمیت- عملکرد (IPA) برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، استفاده شده است که در ادامه به اختصار بیان می‌شوند.

 

 

الف) روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP7)

فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی، یک روش تصمیم‌گیری چندشاخصه برای وزن‌دهی به معیارها و انتخاب گزینه بهینه بر اساس مقایسه‌های زوجی است. در این روش، از دیدگاه خبرگان به تعیین وزن معیارها و اولویت‌بندی گزینه‌ها پرداخته می‌شود.

 

مراحل روش AHP به شرح زیر است.

1-       گردآوری داده‌ها و تعریف مسئله (ساختن سلسله‌مراتبی)

2-       تشکیل ماتریس‌های مقایسات زوجی برای سطوح مختلف درخت تصمیم

3-       نرمال‌سازی (تشکیل ماتریس بی‌مقیاس)

4-       محاسبه وزن نسبی

5-       محاسبه وزن نهایی

6-       تصمیم‌گیری (تعیین اولویت‌ها)

 

ب) روش تجزیه و تحلیل اهمیت – عملکرد (IPA8)

این روش، نخستین‌بار توسط مارتیلا و جیمز9 در سال 1977 برای تحلیل عملکرد صنعت خودرو به کار گرفته شد. اما، امروزه، تحلیل اهمیت – عملکرد به یک ابزار مدیریتیِ معروف تبدیل شده است و به صورت گسترده‌ای برای مشخص‌کردن نقاط ضعف و قوت برندهای تجاری، محصولات، خدمات و اولویت‌بندی فرصت‌های بهبود در صنایع مختلف، مورد استفاده قرار می­گیرد (Olfat & Barati, 2012).

برای انجام تحلیل اهمیت – عملکرد، گام‌های زیر باید صورت پذیرد:

·       گام اول – شناسایی مشخصه‌های مورد نظر.

·       گام دوم- تعیین میزان اهمیت و عملکرد مشخصه­ها

 bjp و cjp ،j= ,, …, m) و (p = ,, …, n ، به ترتیب نشان‌دهنده ارزش اهمیت و ارزش عملکرد
هستند که برای ویژگی  jام و توسط تصمیم­گیرنده  pام تعیین شده است. این ارزش­ها می­توانند با استفاده از طیف لیکرت، مشخص شوند. در این صورت، روشن است که,   یا,   هستند.

 

·       گام سوم – یکپارچه‌سازی نظرات تصمیم‌گیرندگان.

با استفاده از میانگین هندسی10، نظرات همه ی تصمیم‌گیرندگان را یکپارچه می‌کنیم. بدین ترتیب bj ارزش نهایی اهمیت و cj ارزش نهایی عملکرد مشخصه j ام  نامیده می‌شود که حاصل نظر جمعی p کارشناس است.

         ,

 

·       گام چهارم- محاسبه ارزش آستانه. 

m  :تعداد مشخصه های کیفی مورد نظر است.

ارزش آستانه برای تعیین خانه‌های ماتریس IPA به کار می‌رود. برای تعیین ارزش آستانه، از میانگین حسابی استفاده می‌شود. ارزش آستانه، اهمیت و ارزش آستانه عملکرد به ترتیب با µb  و µc نمایش داده می‌شوند.

  ,             

گام پنجم- تعیین موقعیت نسبی هر یک از مشخصه‌ها بر روی ماتریس IPA (مطابق با شکل 2)

 

اهمیت

عملکرد

img0 

شکل(2). ماتریس IPA

 

Figure (2). IPA matrix

 

 

یافته‌های پژوهش 

مرحلة اول- شناسایی توانمندسازهای مدیریت دانش

در این مرحله، بعد از مطالعات مختلف کتابخانه‌ای مرتبط با این حوزه و بررسی پیشینه‌های پژوهش، عوامل متعددی به عنوان توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش، استخراج شدند که به‌منظور بالابردن اعتبار پژوهش و دقت و کاهش تعداد ابعاد و جلوگیری از سردرگمی خبرگان، با نظر متخصصین در این زمینه، ابعادهایی که هم‌پوشانی معنایی داشتند حذف شدند و سرانجام، هفت بُعد اصلی به عنوان ابعاد توانمندسازها انتخاب شدند که هر یک از آنها مطابق با شکل 3، شامل شاخص‌های فرعی هستند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل (3). نمودار سلسله‌مراتبی توانمندسازهای مدیریت دانش

Figure (3). Hierarchy diagram of knowledge management enablers

 

مرحلة دوم- تعیین اهمیت نسبی توانمندسازهای مدیریت دانش

در این مرحله، برای تعیین اهمیت نسبی توانمندسازهای مدیریت دانش، پرسشنامه های مقایسات زوجی، بر اساس نمودار سلسله‌مراتبی شکل 3، تنظیم و طراحی شده است و سپس پنج نفر از خبرگان دانشگاهی پرسشنامه ها را در یک طیف 9 تایی (جدول3) تکمیل کرده اند.

 

جدول (3). طیف و الگوی امتیاز دهی پرسش‌نامه مقایسات زوجی

Table (3). Scoring spectrum and pattern of the paired comparison questionnaire

ارزش

اهمیت

توضیح

1

ترجیح یکسان

معیار i نسبت به j اهمیت برابر دارد و یا ارجحیتی نسبت به هم ندارند.

3

کمی مرجح

معیار i نسبت به j کمی مهم‌تر است.

5

خیلی مرجح

معیار i نسبت به j مهم‌تر است.

7

خیلی قوی

معیار i دارای ارجحیت خیلی قوی‌تری از j است.

9

کاملاً مرجح

معیار i از j  مطلقاً مهم‌تر و قابل‌مقایسه با j نیست.

2 و 4 و 6 و 8

بینابین

ارزش‌های بین ارزش‌های ترجیحی را نشان می‌دهد. مثلاً 8، بیانگر اهمیتی قوی­تر از 7 و ضعیف­تر از 9 برای i است.

 

جدول 4، نتایج تحلیل داده‌ها بر اساس روش AHP گروهی را نشان می‌دهد.

 

جدول (4). وزن نسبی ابعاد و شاخص‌های پژوهش

Table (4). Relative weight of research dimensions and indicators

ردیف

توانمندساز

اهمیت

شاخص

کد

 اهمیت

وزن نهایی (bj) 

۱

ساختار سازمانی

0.063

تیم­های دانشی

c1

0.398

0.025

تمرکز

c2

0.285

0.018

رسمیت

c3

0.317

0.02

۲

فرهنگ سازمانی

0.261

فرهنگ همکاری

c4

0.231

0.06

فرهنگ یادگیری و توسعه

c5

0.21

0.055

فرهنگ اعتماد

c6

0.433

0.113

نوآوری سازمانی

c7

0.127

0.033

۳

فناوری اطلاعات

0.071

زیرساخت

c8

0.493

0.035

دسترسی به دانش

c9

0.147

0.01

انتقال دانش

c10

0.084

0.006

اشتراک­گذاری دانش

c11

0.108

0.008

ذخیره­سازی دانش

c12

0.169

0.012

۴

رویکرد راهبردی

0.071

نقشه راه

c13

0.54

0.038

برنامه‌ریزی راهبردی

c14

0.46

0.033

۵

نیروی انسانی

0.134

مهارت‌های چندگانه

c15

0.346

0.046

درک مفاهیم مدیریت دانش

c16

0.654

0.088

۶

تعهد و حمایت مدیران

0.166

حمایت مدیران عالی

c17

0.42

0.07

حمایت مدیران اجرایی

c18

0.168

0.028

تعهد مدیران

c19

0.412

0.068

۷

مدیریت منابع انسانی

0.153

استخدام و انتخاب

c20

0.076

0.012

آموزش

c21

0.199

0.03

مدیریت عملکرد

c22

0.125

0.019

پاداش

c23

0.404

0.062

توانمندسازی کارکنان

c24

0.195

0.03

 

مرحلة سوم- تعیین وضع موجود شرکت در توانمندسازهای مدیریت دانش

به این منظور، پرسشنامه تعیین وضع موجود، در اختیار 11 نفر از مدیران و سرپرستان شرکت مورد مطالعه قرار گرفته و میانگین هندسی نظرات آنها به عنوان وضع موجود (عملکرد) توانمندسازهای شرکت،  در نظرگرفته شده است. جدول5، اطلاعات مورد نیاز را نشان می‌دهد.

 

جدول (5). وضع موجود توانمندسازهای شرکت مورد مطالعه

Table (5). Current status of enablers of the studied company

ردیف

توانمندساز

ابعاد

پاسخگویان

عملکرد

(Cj)

۱

۲

۳

۴

۵

۶

۷

۸

۹

۱۰

۱۱

۱

ساختار سازمانی

تیم‌های دانشی

۶

۲

۴

۲

۲

۳

۳

۴

۲

۲

۴

2.874

تمرکز

۵

۲

۵

۲

۵

۴

۶

۷

۴

۳

۵

4.067

رسمیت

۴

۵

۶

۶

۶

۳

۶

۷

۵

۵

۵

5.153

۲

فرهنگ سازمانی

فرهنگ همکاری

۴

۳

۴

۱

۵

۴

۵

۳

۲

۲

۴

3.073

فرهنگ یادگیری و توسعه

۴

۳

۴

۲

۴

۴

۴

۳

۲

۲

۴

3.142

فرهنگ اعتماد

۴

۳

۵

۲

۴

۴

۵

۵

۳

۲

۴

3.557

نوآوری سازمانی

۳

۳

۴

۲

۳

۴

۴

۳

۲

۲

۵

3.043

۳

فناوری اطلاعات

زیرساخت

۳

۴

۴

۱

۱

۲

۳

۱

۴

۵

۳

2.428

دسترسی به دانش

۳

۵

۴

۱

۲

۲

۳

۳

۲

۳

۴

2.683

انتقال دانش

۳

۴

۴

۱

۱

۳

۳

۲

۲

۳

۴

2.468

اشتراک­گذاری دانش

۳

۳

۴

۱

۳

۴

۳

۲

۲

۳

۳

2.657

ذخیره‌سازی دانش

۳

۵

۴

۲

۲

۴

۳

۲

۲

۴

۴

3.011

۴

رویکرد راهبردی

نقشه راه

۳

۴

۵

۲

۱

۲

۳

۳

۴

۲

۴

2.754

برنامه‌ریزی راهبردی

۳

۴

۴

۲

۲

۳

۳

۳

۲

۲

۴

2.8

۵

نیروی انسانی

مهارت‌های چند چندگانه

۴

۳

۳

۳

۳

۴

۴

۴

۳

۲

۳

3.21

درک مفاهیم مدیریت دانش

۴

۲

۴

۲

۲

۳

۱

۲

۲

۲

۲

2.21

۶

تعهد و حمایت مدیران

حمایت مدیران عالی

۲

۴

۵

۴

۱

۴

۲

۶

۵

۲

۵

3.219

حمایت مدیران اجرایی

۳

۴

۵

۴

۶

۴

۳

۶

۳

۲

۶

3.958

تعهد مدیران

۳

۵

۵

۳

۴

۴

۳

۵

۳

۳

۴

3.73

۷

مدیریت منابع انسانی

استخدام و انتخاب

۴

۳

۵

۲

۳

۴

۴

۵

۴

۳

۶

3.752

آموزش

۳

۵

۳

۳

۱

۲

۱

۲

۲

۳

۵

2.414

مدیریت عملکرد

۴

۵

۳

۲

۱

۲

۱

۲

۲

۲

۳

2.197

پاداش

۱

۴

۲

۱

۱

۱

۱

۲

۱

۱

۵

1.489

توانمندسازی کارکنان

۱

۴

۴

۱

۱

۳

۱

۲

۲

۱

۴

1.829

 

مرحله چهارم- دسته‌بندی توانمندسازها

در اين پژوهش، با به كارگيري رویکرد تجزیه و تحلیل اهمیت – عملکرد، ابعاد و شاخص­هاي توانمندسازی مدیریت دانش، دسته‌بندی شده‌اند.

در شكل (4 و5)، محور افقي، بيانگر عملكرد (وضعيت) ابعاد، براي قضاوت در مورد وضعيت آنها استفاده شـده اسـت. محور عمودي نيز بيانگر اهميت ابعاد است كه براي قضاوت در مورد اهميت هريك از آنها استفاده شده است.

1-دسته‌بندی ابعاد توانمندسازهای مدیریت دانش

بر اساس شكل (4) ابعاد مدیریت دانش را می‌توان به صورت زير دسته‌بندی كرد:

گروه اول ـ ابعادی كه در ناحيه بحراني (اینجا تمرکز کنید) قرار گرفته‌اند، شامل:

·       مدیریت منابع انسانی

·       رویکرد راهبردی

گروه دوم- ابعادی كه در ناحيه تداوم وضعيت عالي (کارِ خوب را ادامه دهید.) قرار گرفته‌اند:

·       فرهنگ سازمانی

·       تعهد و حمایت مدیران

گروه سوم- ابعادی كه در ناحيه اولويت پايين قرار گرفته‌اند، شامل:

·       نیروی انسانی

·       فناوری اطلاعات

گروه چهارم- ابعادی كه در ناحيه قابل كاهش (اتلاف منابع) قرار گرفته‌اند، شامل:

·       ساختار سازمانی

 

img0 

شکل (4). ماتریس تحلیل اهمیت – عملکرد ابعاد توانمندسازهای مدیریت دانش 

Figure (4). Importance-performance analysis matrix of knowledge management enabler dimensions

2-دسته‌بندی شاخص‌های توانمندسازهای مدیریت دانش

بر اساس شكل (5)، شاخص‌های مشاهده‌گر را می‌توان به صورت زير دسته‌بندی كرد:

گروه اول ـ شاخص هایی كه در ناحيه بحراني (اینجا تمرکز کنید) قرار گرفته‌اند، شامل:

·       درک مفاهیم مدیریت دانش ) C16 (

·       نقشه راه ) C13 (

·       برنامه‌ریزی راهبردی ) C14 (

·       زیرساخت ) C8 (

·       پاداش ) C23 (

 

گروه دوم- شاخص هایی كه در ناحيه تداوم وضعيت عالي (کارِ خوب را ادامه دهید.) قرار گرفته‌اند:

·       فرهنگ اعتماد ) C6 (

·       حمایت مدیران عالی ) C17 (

·       تعهد مدیران)  C19 (

·       فرهنگ همکاری ) C4 (

·       فرهنگ یادگیری و توسعه ) C5 (

·       مهارت‌های چندگانه ) C15 (

·       نوآوری سازمانی ) C7 (

 

گروه سوم- شاخص هایی كه در ناحيه اولويت پايين قرار گرفته‌اند، شامل:

·       تیم های دانشی ) C1 (

·       دسترسی به دانش ) C9 (

·       اشتراک گذاری دانش ) C11 (

·       انتقال دانش ) C10 (

·       آموزش ) C21 (

·       مدیریت عملکرد ) C22 (

·       توانمندسازی کارکنان ) C24 (

 

گروه چهارم- شاخص هایی كه در ناحيه قابل كاهش (اتلاف منابع) قرار گرفته‌اند، شامل:

·       حمایت مدیران اجرایی ) C18 (

·       ذخیره‌سازی دانش ) C12 (

·       تمرکز ) C2 (

·       رسمیت ) C3 (

·       استخدام و انتخاب ) C20 (

 

img0 

شکل(5). ماتریس تحلیل اهمیت – عملکرد شاخص‌های توانمندسازهای مدیریت دانش 

Figure (5). Importance-performance analysis matrix of knowledge management enabler indicators

نتیجه‌گیری و پیشنهادها

در ابتدای اجرای این پژوهش، با بررسی مطالعات انجام شده در این حوزه، ابعاد و شاخص‌های توانمندسازهای
مدیریت دانش، شناسایی شدند. پس از شناسایی، بر اساس تعاریف هر یک توانمندسازها، شاخص‌های مربوط به آنها نیز، شناسایی شد. سپس، به‌منظور تعیین اهمیت نسبی توانمندسازها و شاخص‌های ابعاد توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت مورد مطالعه، پرسشنامه مقایسات زوجی بین پنج نفر از خبرگان دانشگاهی توزیع شد و از آنها خواسته شد در مورد اهمیت توانمندسازها و شاخص‌های آنها، با استفاده از طیف راهنما، تصمیم‌گیری کنند. پس از گردآوری داده‌ها، ماتریس مقایسات زوجی برای سطوح مختلف درخت تصمیم، تشکیل گردید و سپس، بعد از نرمالیزه و بی‌مقیاس شدن ماتریس، وزن نسبی آنها محاسبه شد و بعد از مشخص‌شدن نرخ ناسازگاری، وزن نهایی نیز به دست آمد و بر اساس وزن‌ها، اولویت‌ها مشخص شدند. در ادامه، با هدف بررسی وضع موجود توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت، پرسشنامه تعیین وضع موجود عملکرد توانمندسازهای شرکت، بین 11 نفر از مدیران و سرپرستان، توزیع شد و از آنها خواسته شد تا با پاسخ‌گوییِ دقیق به هر یک از سؤالات، با استفاده از راهنمای تکمیل پرسشنامه، کمک شایانی در نیل به هدف مورد نظر، نمایند. پس از گردآوری داده‌ها، ماتریس IPA برای تحلیل اهمیت – عملکرد، در شش گام، تشکیل شد.

در رابطه با مقایسه توانمندسازهای مدیریت دانش، بین این پژوهش و سایر پژوهش ها، اگرچه مطالعات کاملاً مشابهی که با رویکرد IPA به دسته‌بندی توانمندسازهای مدیریت دانش پرداخته باشد وجود ندارد، پژوهش های مشابهی می‌توان یافت که به شناسایی توانمندسازهای مدیریت دانش پرداخته‌اند و از این‌رو، با هدف اول این پژوهش، هم راستا هستند. در ادامه، مقایسه توانمندسازهای مدیریت دانش، بین این پژوهش و سایر مطالعات پیشین، در جدول 6 آمده است.

 

جدول (6). مقایسه توانمندسازهای مدیریت دانش بین پژوهش حاضر و سایر مطالعات پیشین

Table (6). Comparison of knowledge management enablers between the present study and other previous studies

 

توانمندسازهای شناسایی شده در این پژوهش

سایر مطالعات پیشین

شهرزاد و همکاران (2022)

یاداو و همکاران (2020)

آگراوال (2020)

قاسمی و همکاران (2021)

رانجان مهر و همکارش (2019)

طحانپور و همکارش (1399)

فتاحیان و همکارش (1399)

اخباری آزاد و همکاران (1397)

رضوانی و همکاران (1399)

رضایی و همکاران (1399)

ساختار سازمانی

 

 

 

P 

P 

P 

P 

P 

 

 

فرهنگ سازمانی

P 

P 

 

P 

P 

P 

P 

P 

P 

P 

فناوری اطلاعات

 

P 

P 

P 

P 

P 

P 

P 

P 

 

رویکرد راهبردی

 

 

 

P 

 

 

 

 

P 

 

نیروی انسانی

 

 

 

P 

P 

P 

 

P 

P 

 

تعهد و حمایت مدیران

P 

P 

 

P 

 

 

 

 

 

P 

مدیریت منابع انسانی

 

 

 

P 

P 

 

 

 

 

 

 

-       یافته‌های این پژوهش، مطابق با شکل 4، حاكي از اين است كه شركت مـورد مطالعـه در دو بُعد كليدي، مستلزم توجه حياتي هسـتند. ايـن ابعاد مربـوط بـه «مدیریت منابع انسانی» و «رویکرد راهبردی» می‌شوند.

-       مطابق با شکل 5، هر دو شاخص بُعد رویکرد راهبردی در ناحيه بحراني واقع شده‌اند. بـه اين معنا كه «نقشه راه» و «برنامه‌ریزی راهبردی»، اگرچـه از اهميت بالايي برخوردارند، ولی در وضعيت مناسبي قرار ندارند؛ بنابراين توجه و سرمایه‌گذاری شركت، در اين شاخص‌ها توصيه می‌شود.

-       از بین شاخص‌های بُعد مدیریت منابع انسانی مطابق با شکل 5، یکی در ناحیه بحرانی، یکی در ناحیه اتلاف منابع و سه شاخص دیگر در ناحیه اولویت پایین قرار گرفته‌اند. شاخصِ «پاداش» هرچند از اهمیت بالایی برخوردار است، اما وضعیت مناسبی ندارد؛ بنابراین مستلزم توجه بیشتر شرکت، به این مورد است. در مقابل، «استخدام و انتخاب» از وضعيت مناسبي برخوردار است؛ اما اهميت بسيار زيادي ندارد. اين شاخص در ناحيه قابل‌کاهش قرار گرفته است و شركت، می‌تواند از سرمایه‌گذاری بـيش از حـد در آن، خودداري كند. شاخص‌های «آموزش»، «مدیریت عملکرد» و «توانمندسازی کارکنان» در ناحيه اولويت پـايين واقـع شـده است.

-       مطابق با شکل 4، دو بُعد نیروی انسانی و فناوری اطلاعات، در ناحیه اولویت پایین قرار گرفته و بهتر است منابع محدودی به این ناحیه از طرف شرکت، اختصاص داده شود.  

-       مطابق با شکل 5، شاخصِ «مهارت‌های چندگانه» در بُعد نیروی انسانی از اهميت بالا و وضعیت مناسبی برخوردار است و تداوم وضع موجود توصیه می‌شود؛ اما شاخص ديگر، يعني «درک مفاهیم مدیریت دانش» در ناحيه بحراني قرار گرفته و مستلزم توجه بيشتر از جانب شركت است.

-       شاخصِ «زیرساخت» از بُعد فناوری اطلاعات مطابق با شکل 5، هر چند از اهميت بالايي برخوردار است، اما از وضعیت مناسبی برخوردار نیست؛ بنابراين مستلزم توجه کافی از سوی شركت اسـت. شاخص «ذخیره‌سازی دانش» نیز در ناحیه اتلاف منابع قرار گرفته است؛ بنابراین، این شاخص با وجود اهمیت پایین، عملکرد بالایی داشته است. شاخص‌های «دسترسی به دانش» و «انتقال دانش» و «اشتراک‌گذاری دانش» در ناحیه اولویت پایین قرار گرفته‌اند و با توجه به اهمیت پایین، عملکرد ضعیفی نیز داشته‌اند. بهتر است، شرکت، منابع محدودی به این شاخص‌ها اختصاص دهد.  

-       مطابق با شکل 4، دو بُعد فرهنگ سازمانی و تعهد و حمایت مدیران در ناحیه وضعیت عالی قرار گرفته‌اند؛ بنابراین، تداوم و حفظ وضع موجود توصیه می‌شود.

-       مطابق با شکل 5، تمامی شاخص‌های بُعد فرهنگ سازمانی در ناحیه تداوم وضعیت عالی واقع شده‌اند. به این معنا که شاخص های «فرهنگ همکاری»، «فرهنگ یادگیری و توسعه»، «فرهنگ اعتماد» و «نوآوری سازمانی» از اهمیت بالایی برخوردار بوده و سازمان نیز درمورد این شاخص‌ها، عملکرد بسیار خوبی داشته است؛ بنابراین، توصیه می‌شود، شرکت، درمورد این شاخص‌ها مانند گذشته عمل کند.

-       از بین شاخص‌های بُعد تعهد و حمایت مدیران مطابق با شکل 5، یکی در ناحیه اتلاف منابع و دو شاخص دیگر، در ناحیه وضعیت عالی قرار گرفته‌اند. شاخصِ «حمایت مدیران اجرایی» اگرچه از اهمیت پایینی برخوردار است ولی عملکرد بالایی داشته است. این شاخص در ناحیه قابل‌کاهش قرار گرفته و شرکت می‌تواند تلاش خود را در اختصاص‌دادن به این شاخص، محدود نماید. از طرفی دو شاخص «حمایت مدیران عالی» و «تعهد مدیران» از اهمیت بالا و وضعیت مناسبی برخوردار است و تداوم وضع موجود توصیه می‌شود.

-       همچنین ماتریس اهمیت – عملکرد در شکل 4، نشان می‌دهد که ساختار سازمانی در ناحیه قابل‌کاهش و اتلاف منابع واقع شده است. با توجه به اهمیت پایین و عملکرد بالای این بُعد، شرکت می‌تواند تلاش‌های فعلی خود را در این زمینه محدود نماید.

-       مطابق با شکل 5، در بُعد ساختار سازمانی، شاخص «تیم‌های دانشی» در ناحیه اولویت پایین و دو شاخص دیگر در ناحیه اتلاف منابع واقع شده است؛ بنابراین، شاخص‌های «تمرکز» و «رسمیت»، اهمیت چندانی ندارند ولی از عملکرد بالایی برخوردارند؛ بنابراین، شرکت، می‌تواند از سرمایه‌گذاری برای این شاخص‌ها خودداری نماید.

در مجموع، یافته‌های این پژوهش می‌توانند نقش بسزایی در توانمندسازهای پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت مورد مطالعه داشته باشند. مديران شـركت، بـا آگاهي از عوامل مطرح شده در اين پژوهش، همچنين توجه به جايگاه هر يك از آنها در مـاتريس اهميت ـ عملكرد، می‌توانند در مورد مسائل مختلف حوزه مدیریت دانش، تصمیم‌گیری كنند. اين پژوهش، با رويكرد شناسایی توانمندسازهای شـركت مورد مطالعه در موضوع مديريت دانش و با تبيين عميق وضع موجود شركت از ديد شاخص‌های ابعاد توانمندسازها، می‌تواند بينشي جديد به مـديران و پژوهشـگران حـوزه مدیریت دانش ارائه كند. پژوهش‌های آتي می‌توانند با استفاده از رويكردهايي همچون مدل‌سازی ساختاري تفسـيري، به بررسي توانمندسازهای مدیریت دانش در اين پژوهش و سطح‌بندی آنها اقدام كنند. همچنـين، سازمان هاي بزرگ و فعال در ساير صنايع نيز مي توانند موضوعات مطالعات ديگري بـراي ساير علاقه مندان به شمار روند.

تشکر و سپاسگزاری

 از اساتید، صاحبنظران و کارشناسانی که در تهیه این پژوهش همکاری داشته اند، تشکر و قدردانی می گردد.

 

تعارض منافع نویسندگان

نویسندگان اعلام می نمایند که هیچگونه تضاد منافعی در این پژوهش وجود ندارد.

 

References:

-       Agrawal, N. (2021). Modeling enablers of knowledge management process using multi criteria decision making approach. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 51(3), 389-417. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-08-2019-0122

-       Akhbari Azad M,. Abtahi A. & Pourshojaei, M. H. (2019) Knowledge Management Enablers and Measurement of Their Communication with Organization Performance . Strategic studies in the oil and energy industry; 10 (38) :159-188 http://iieshrm.ir/article-1-627-en.html [in Persian]

-       Asgharpour, Mohammad Javad. (2003). Group decision-making and game theory with the perspective of operations research, Tehran University Press: Tehran, https://www.gisoom.com/book/11064795/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8

-       Azimi, M. H., Khademizadeh, S., & Heydarzadeh, M. (2022). Survey of the Success Key Factors Application in the Implementation of Knowledge Management in Water and Power Organization of Khuzestan. Knowledge Retrieval and Semantic Systems, 9(33), 69-93. doi: 10.22054/jks.2022.64985.1482

-       Boamah, F.A., Zhang, J., Wen, D., Sherani, M., Hayat, A. & Horbanenko, O. (2022). Enablers of knowledge management: practical research-based in the construction industry. International Journal of Innovation Science, 14(1), 121-137. https://doi.org/10.1108/IJIS-09-2020-0142

 

-       Del-Castillo-Feito, C., Blanco-Gonz´alez, A. & Hernandez-Perlines, F. (2022). The impacts of socially responsible human resources management on organizational legitimacy. Technological Forecasting & Social Change, 174(121274), ahead-of-print. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.121274

-       Duru, C. C., Fu, C., & Nimo, M. (2023). Influence of knowledge management enablers and processes on a sustainable manufacturing performance in Nigeria. European Journal of Sustainable Development Research, 7(3), em0226. https://doi.org/10.29333/ejosdr/13375

-       Fatahian, S., Hoveida, R., Siadat, S.A., & Talebi, H. (2015). The Relationship of Knowledge Management Enablers and Processes to University Performance (A Case Study of Selected Sate Universities of Isfahan Province). Journal of New Approaches in Educational Administration, 5(20), 1-18. doi: 20.1001.1.20086369.1393.5.20.1.6 [In Persian]

-       Fiscal,  R. (2021). Knowledge Management Enablers and Its Impact on the Performance Outcomes of State Universities in the Philippines. Universal Journal of Management, 9(2), 44-51. DOI: 10.13189/ujm.2021.090203

-       Ghasemi, B. & Valmohammadi, C. (2021). Identification and prioritization of critical success factors of knowledge management implementation using a novel hybrid group decision-making model. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 53(6), 1086-1118. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-02-2021-0023

-       Hashemi, H., Rowshan, S. A., Salarzehi, H., & Yaghobi, N. M. (2023). Required factors for Implementing of Knowledge Management System Based on ISO 30401: Operational Approach. Knowledge Retrieval and Semantic Systems, 10(36), 189-223. doi: 10.22054/jks.2022.69978.1534

-       Jinan, R. & Hasibuan, S. (2019), Analysis of Knowledge Management Enabler in Knowledge Sharing on R&D Institution Capability, International Journal of Engineering Research and Advanced Technology (ijerat) , 5(7), 36-42 . https://doi.org/10.31695/IJERAT.2019.3495

-       Kanyundo, A.J., Chipeta, G.T. & Chawinga, W.D. (2023). An analysis of knowledge management practices at lilongwe university of agriculture and natural resources, Malawi. Social Sciences & Humanities Open, 8 (100640), ahead-of-print. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2023.100640

-       Khalilipour, S., & Zarif manesh, H. (2021). Knowledge Management Enablers in the Armed Forces. Strategic Defense Studies, 19(85), 83-124. doi: 20.1001.1.20084897.1400.19.85.4.9 [In Persian]

-       Lee, H. & Choi, B. (2003). Knowledge Management Enablers, Processes, and Organizational Performance: An Integrative View and Empirical Examination, Journal of Management Information Systems, 2(1), 179–228 https://doi.org/10.1080/07421222.2003.11045756

-       Madhoushi, M., & Noornejad Vanoush, V. (2013). The impact of Knowledge Management Enablers on of SMEs Employees’ Empowerment: The Mediating Role of Knowledge Management Process. Organizational resource management research, 3(2), 91-110. doi: http://ormr.modares.ac.ir/article-28-10247-fa.html [In Persian]

-       Mahmoudzadeh, S., ZarghamBoroujen, H., & Sedaghat, M. (2014). The Relationship Between Knowledge Management Enablers and Knowledge Management. Management Studies in Development and Evolution, 23(73), 145-173. doi: 20.1001.1.22518037.1393.23.73.6.1 [In Persian]

-       Meher, J.R. and Mishra, R.K. (2019). Assessing the influence of knowledge management practices on organizational performance: An ISM approach, VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 49(3), 440-456. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-04-2019-0050

-       Mohammadzadeh, A., & seyyednosrati, A. (2020). Analysis of the process of establishing a knowledge management system in Tehran Municipality. Quarterly Journals of Urban and Regional Development Planning, 5(13), 85-108. doi: 10.22054/urdp.2021.61373.1333 [in Persian]

-       Negarestani, M. (2019). The Role of knowledge management system and open innovation in developing innovation capacity. INNOVATION MANAGEMENT JOURNAL, 7(4), 91-114. https://sid.ir/paper/241504/en [in Persian]

-       Olfat, L., & Barati, M. (2012). An Importance-Performance Analysis of Supply Chain Relationships Metrics in Small and Medium Sized Enterprises in Automotive Parts Industry. Industrial Management Journal, 4(2), 21-42. doi: 10.22059/imj.2012.35438 [In Persian]

-       Park, S. H., Lee, P. J., Lee, B. K., Roskams, M., & Haynes, B. P. (2020). Associations between job satisfaction, job characteristics, and acoustic environment in open-plan offices. Applied Acoustics, 168, 107425. https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2020.107425

-       Pedersen, L. B., Allen, T., Waldorff, F. B., & Andersen, M. K. K. (2020). Does accreditation affect the job satisfaction of general practitioners? A combined panel data survey and cluster randomised field experiment. Health Policy. 124(8), 849-855. https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2020.04.002

 

-       Pham, C.M., Lokuge, S., Nguyen, T.-T. & Adamopoulos, A. (2024). Exploring knowledge management enablers for blockchain-enabled food supply chain implementations. Journal of Knowledge Management, 28(1), 210-231 https://doi.org/10.1108/JKM-07-2022-0586

-       Rezaei, M. & Ranji jafroudi, N. (2020). Investigating the effect of knowledge management enablers on organizational performance through the process of knowledge management, intellectual capital and innovation (Case study: Vocational technical colleges of Guilan province). JOURNAL OF SKILL TRAINING, 8(32), 89-126. https://sid.ir/paper/952240/en [in Persian]

-       Rezvani, M. R., Sedaghat, M., Ashtiani, T., & ardiyan, A. (2020). Investigating the Mediating Role of Knowledge Management Enablers on the Relationship between Intellectual Capital and Organization Intelligence in Tourism Organizations Case Study: Yazd Cultural Heritage,Tourism , and Handicrafts Organization. Journal of Tourism and Development, 9(2), 197-210. doi: 10.22034/jtd.2020.204905.1849 [in Persian]

-       Roth, S. (2003).Wissensvernetzung und lernende Organisationen in: Bsirske Wissensmanagement, Hamburg: VSA-Verlag, 166-175

-       Sahibzada, U.F., Latif, K.F. & Xu, Y. (2022). Symmetric and asymmetric modeling of knowledge management enablers to knowledge management processes and knowledge worker productivity in higher education institutes. Journal of Enterprise Information Management, 35(3), 729-756. https://doi.org/10.1108/JEIM-08-2020-0346

-       Salimi Sobhan, M.R., Yari, M., Heydari, J., & Gharaghozloo, Z. (2015). Analysis of Police Performance and Citizens› Assessment of Security Based on IPA. Societal Security Studies, 2(43), 85-111. doi: SID. https://sid.ir/paper/502600/fa [In Persian]

-       Shehzad, M.U., Zhang, J., Dost, M., Ahmad, M.S. & Alam, S. (2022). Knowledge management enablers and knowledge management processes: a direct and configurational approach to stimulate green innovation. European Journal of Innovation Management, 27(1), 123-152. https://doi.org/10.1108/EJIM-02-2022-0076

-       Singh, M.D. & Kant, R. (2008). Knowledge management barriers: An interpretive structural modeling approach, International Journal of Management Science and Engineering Management, 3(2) , pp 141-150

-       Tahanpour, S. and Araei, V. (2020). The Impact of Knowledge Management Enablers on Organizational Performance Considering the Mediating Role of the Knowledge Creation Process and the Moderating Role of Decision Making Styles (Case Study: Tehran Tax Administration) , Scientific Journal of Strategic Management of Organizational Knowledge, 3(10), 177-212 20.1001.1.26454262.1399.3.3.6.0 [in Persian]

-       Taghizadeh, S.K., Rahman, S.A. and Hossain, M.M. (2018). Knowledge from customer, for customer or about customer: which triggers innovation capability the most?, Journal of Knowledge Management, 22(1), 162-182. https://doi.org/10.1108/JKM-12-2016-0548

-       Valmohammadi, C. and Ghassemi, A. (2016), "Identification and prioritization of the barriers of knowledge management implementation using fuzzy analytical network process: A case study of the Iranian context", VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, Vol. 46 No. 3, pp. 319-337

-       Veer-Ramjeawon, P and Rowley, J (2020) Embedding knowledge management in higher education institutions (HEIs): a comparison between two countries. Studies in Higher Education, 45 (11). 2324-2340. https://doi.org/10.1080/03075079.2019.1608431

-       Yadav, D.K., Pant, M. & Seth, N. (2020). Analysing enablers of knowledge management in improving logistics capabilities of Indian organisations: a TISM approach. Journal of Knowledge Management, 24(7), 1559-1584. https://doi.org/10.1108/JKM-10-2019-0535.

 

COPYRIGHTS

© 2023 by the authors. Licensee Modern Management Engineering Journal. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).

 

img0 

 

[1]  . Master's degree student, Department of Management, Na.C., Islamic Azad University, Najafabad, Iran

[2]  . Assistant Professor, Department of Management, Na.C., Islamic Azad University, Najafabad, Iran (Corresponding author). barati@phu.iaun.ac.ir

How to cite this paper: Masaelipour, V., Barati, M. (2025). Importance-Functional Analysis of Knowledge Management Implementation Enablers A Case Study. Modern Management Engineering, 10(4), 01-24. [In Persian]

img010.71652/jmem.2024.1119078

[3] 1- دانش­آموخته کارشناسی ارشد گروه مدیریت، واحد نجف­آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف­آباد، ایران

[4] 2- استادیار گروه مدیریت، واحد نجف­آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف­آباد، ایران ( نویسنده مسئول). barati@phu.iaun.ac.ir   

استناد: مسائلی پور ، وجیهه؛ براتی، مسعود. (1403). عنوان مقاله. مهندسی مدیریت نوین، 4(10). 24-01.

img010.71652/jmem.2024.1119078

[5]  . total interpretive structural modelling

[6]  . Tian et al., 2009

[7]  . Analytical Hierarchy process

[8]  - Importance-Performance Analysis (IPA)

[9]  - Martilla and James

[10]  . Geometric Mean


مقالات مرتبط

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1404-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]