سیاستهای علم و فناوری به دلیل اهمیتی که در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع دارند، به یکی از مهمترین عرصههای نزاع گفتمانی تبدیل شدهاند. از اینرو، مطالعه حاضر با هدف تحلیل گفتمان برنامه ششم بر اساس رویکرد لاکلو و موف انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه کلیه مواد قانونی چکیده کامل
سیاستهای علم و فناوری به دلیل اهمیتی که در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع دارند، به یکی از مهمترین عرصههای نزاع گفتمانی تبدیل شدهاند. از اینرو، مطالعه حاضر با هدف تحلیل گفتمان برنامه ششم بر اساس رویکرد لاکلو و موف انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه کلیه مواد قانونی و تبصرههای مرتبط با علم و فناوری در قانون برنامه ششم توسعه بودند که به صورت تمامشماری مورد مطالعه قرار گرفتند یافتهها نشان میدهد که دال مرکزی این سند «نوآوری هدفمند علمی» است که مدلولهای خود را بر اساس سه نشانه «کارآمدی و روزآمدی، خصوصیسازی/مردمسازی و اقتصاد دانشبنیان» برساخت کرده است. دال شناور، در قالب «همکاری و مشارکت علمی» و «عملکرد رقابتی» خود را نشان داده است. دالهای تهی «اشتغال»، «نوسازی و بهسازی دانشی» و «بهرهوری علمی» هستند که با وقفهها و لحظهها «مردمیسازی»، «نوسازی و بهسازی آموزشی» و «فرهنگ و ارزشهای اسلامی» همراه هستند. حوزه گفتمانی این برنامه «دولتمحوری، وابستگی به بیرون، کاهش محرومیت و بیطرفی علمی» است که گفتمان «فرهنگمحور/بوممحور» با موقعیت هژمونیک خود تخاصمها را به حاشیه برده و فضا را برای مانور گفتمانی خود تحکیم بخشیده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که این برنامه با تاکید بر ررویههای اثباتگرایانه و عرضهمحوری به سوی اهداف کمی در حرکت است که این امر امکان مردمیسازی علم و بکارگیری سرمایههای اجتماعی را با خلاء جدی روبرو ساخته است.
پرونده مقاله