بررسی مقایسه‌ای میزان فلزات سنگین وانادیوم و نیکل در عضلات میگوی سفید هندی (Fenneropenaeusindicus) نر و ماده موجود در بازار شیراز در سال 1390

محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی

آمنه کارگر ¹ , امید طبیعی ² , مهرداد چراغی ³ , بهاره لرستانی ⁴

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفاشهر، مربی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، صفاشهر، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارسنجان، مربی گروه منابع طبیعی، ارسنجان، ایران.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، استادیار گروه محیط زیست، همدان، ایران.
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، استادیار گروه محیط زیست، همدان، ایران.

تاریخ دریافت : 1391/10/26 تاریخ پذیرش : 1392/07/20 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: وانادیوم, شیراز, میگوی سفید هندی, فلزات سنگین, نیکل,

چکیده مقاله :

تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین وانادیوم (V) و نیکل (Ni) در عضلات جنس نر و ماده میگوی سفید هندی (Fenneropenaeusindicus) خوراکی در شهرستان شیراز صورت پذیرفت. بدین منظور در پاییز 1390 با مراجعه به بازار عمده عرضه آبزیان تعداد 120 نمونه میگو به صورت تصادفی از سطح شهر شیراز تهیه شد. آماده‌سازی و آنالیز نمونه ها مطابق با استاندارد توصیه شده صورت پذیرفت و میزان فلزات سنگین با دستگاه جذب اتمی مدل Varian V10-ES تعیین و با مقادیر توصیه شده استاندارهای جهانی مورد مقایسه قرارگرفت. در این تحقیق میانگین غلظت وانادیوم در عضله جنس نر و ماده به ترتیب 64/0± 06/1 و 54/0± 76/0 میلی گرم بر کیلوگرم و میانگین غلظت نیکل در عضله جنس نر و ماده به ترتیب 173/1± 1/8 و 79/0± 1/9 میلی گرم بر کیلوگرم اندازه گیری گردید. از سویی دیگر مقایسه نتایج حاصل از آنالیز داده ها نشان داد که تفاوت معنی‌داری در بین تجمع فلز سنگین نیکل در بافت عضله دو جنس نر و ماده میگوی سفید هندی وجود دارد (05/0p<). همچنین میانگین غلظت فلزات اندازه گیری شده در بافت عضله بالاتر از مقادیر توصیه شده استاندارد WHOو FAO تشخیص داده شد.

چکیده انگلیسی:

This study was conducted to determine the concentration of Vanadium (V) and Nickel (Ni) in the edible muscle tissues in male and female Fenneropenaeusindicus. For determination of the concentration of heavy metals in muscle tissues of edible Indian prawn in Shiraz city in autumn of 2011, 120 samples have been obtained randomly from Shiraz retail. Preparation and analysis of samples were performed by standard method using Atomic Absorption (Varian V10-ES) and then the concentrations of the heavy metals were compared with the recommended international standard. In this study the mean concentration of V in muscle of male and female were estimated at 1.06 ± 0.64 and 0.76 ± 0.54  mgKg-1, respectively. However, the concentration of Ni in muscle of male and female was determined as 8.1 ± 1.173 and 9.1 ± 0.79 mgKg-1, respectively. The analysis of the data showed that the concentration of Ni in the muscle of male and female samples had significant difference (P<0.05). In this study, concentration levels of metals in the muscle tissues were above the acceptable limit established by WHO and FAO.

منابع و مأخذ:

• پروانه، ویدا (1371). کنترل کیفی و آزمایش‌های شیمیایی مواد غذایی. انتشارانت دانشگاه تهران، صفحات: 309-241 و 323-320.


• خوشناموند، مهدی؛ کبود وندپور، شهرام؛ غیاثی، فرزاد؛ بهرام نژاد، بهمن (1389). مقایسه تجمع زیستی جیوه کل در بافت عضله دو گونه ماهی کپور معمولی و کپور نقره­ای سد قشلاق سنندج. محیط شناسی، سال سی وششم، صفحات: 47-54.


• دادالهی سهراب، علی؛ نبوی، سید محمد باقر و خیرور، ندا (1387). ارتباط برخی مشخصات زیست سنجی با تجمع فلزات سنگین در بافت عضله و آبشش ماهی شیربت (Barbusgrypus)در رودخانه اروند رود. مجله علمی شیلات ایران، 17(4):34-27.


• ربانی، پریسا؛ عبدالعلی، عاطفه؛ منتظررحمتی، محمد مهدی؛ کشت کار، علیرضا و دباغ، رضا (1388). جذب زیستی فلزهای کادمیوم و نیکل توسط جلبک Cystoseira indica به صورت خام و فرآوری شده.


• صادقی راد، مرجان؛ امینی رنجبر، غلام‌رضا؛ ارشد، عما و جوشیده، هاشم (1384). مقایسه تجمع فلزات سنگین (روی، مس، کادمیوم، سرب و جیوه) در بافت عضله و خاویار دو گونه تاسماهی ایرانی(Acipenserpersicus) و ازون برون (Acipenserstellatus) حوضه جنوبی دریای خزر. مجله علمی شیلات ایران، سال چهاردهم، شماره 3، صفحات: 79 تا 100.


• کاتن، اف آلبرت و ویلکسون (1363). مبانی شیمی معدنی. ترجمه منصور عابدی، انتشارات نشر دانشگاهی.

 

• AL-Yousuf, M.H., EL-Shahawi, M.S. and AL-Ghais, S.M. (2000). Trace metal in liver, skin and muscle of Lethrinus lentjan fish species in relation to body length and sex. Science of the Total Environment, 256: 87-94.


• Bihamta, M. and Zarechahoki, M.A. (2008). Principles of Statistics of Natural Resources. Tehran University Press, pp. 300.


• Madany, M., Wahab, A. and Al-Alawi, Z. (1996). Trace metals concentration in marine organisms from the coastal areas of Bahrain, Persian Gulf. Water, Air, and Soil pollution, 91: 233-248.


• Naghshbandi, N., Zare, S., Heidari, R. and Razzaghzadeh, S. (2007). Concentration of heavy Metals in Different Tissues of Astacusleptodactylus from Aras Dam of Iran. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10(21): 3956-3959.


• Nwabueze, A.A. (2011). Heavy metal concentration in tissue of Egeria radiate (bivalvia: tellinacea) from creeks in Burutu area of Data state, Nigeria, International Research Journal of Agricultural Science, 1(2): 035-039.


• Ordiano-flores, A., Galvan-Magana, F. and Rosiles-Martinez, R. (2011). Bioaccumulation of Mercury in Muscle Tissue of Yellowfin Tuna, Thunnus albacores, of the Eastern Pacific Ocean, Biological Trace Element Research, Online  Published.


• Plaskett, D. and Potter, I. (1979). Heavy metal concentrations in the muscle tissue of 12 species of teleost from Cockburn sound, Western Australia. Australian journal of Marine and freshwater Research, 30(5): 607.


• AL-Weher, SM. (2008). Levels of Heavy Metal Cd, Cu and Zn in Three Fish Species Collected from the Northern Jordan Vally, Jordan, JJBS (Jordan Journal of Biological Sciences), 41- 46.


• Wicker, A.M. and Gantt, L.K., (1994). Contaminant assessment of fish Rangia clams and sediments in the Lower Pamlico River, North Carolina, U.S Fish and Wildlife service Ecological services, pp.16.