• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تبیین چگونگی ایجادنظم و امنیت در تجارت ابریشم در دوره شاه عباس اول (با تأکید بر همگرایی و واگرایی روابط خارجی)
        محمد آزغ
        امنیت تجاری همواره در اقتصاد دولت ها نقش بارزی را ایفا کرده است. تجارت ابریشم در طول تاریخ یکی از شاخص های تعیین کننده در تجارت ایران به شمار می رفت. دورۀ صفویان یعنی قرن شانزده میلادی مصادف با دورۀ رنسانس در اروپا و توجه همزمان کشورهای اروپایی به ایران، مخصوصاً در امر چکیده کامل
        امنیت تجاری همواره در اقتصاد دولت ها نقش بارزی را ایفا کرده است. تجارت ابریشم در طول تاریخ یکی از شاخص های تعیین کننده در تجارت ایران به شمار می رفت. دورۀ صفویان یعنی قرن شانزده میلادی مصادف با دورۀ رنسانس در اروپا و توجه همزمان کشورهای اروپایی به ایران، مخصوصاً در امر تجارت می باشد. شاه عباس اول صفوی (1006- 1038 ه. ق) دریافت که کلید سعادت و فراوانی اقتصاد ایران در تجارت ابریشم نهفته است، لذا با اقداماتی نظیر شکست ازبکان و عثمانی و به دست آوردن ایالات ابریشم خیز ایران و حاکم کردن امنیت بر ایالات مرزی، همچنین وارد کردن ارمنیانی که به علت مسیحی بودن امکان ارتباط راحت تر با اروپائیان داشتند، تجارت ماورای بحار ایران را جانی تازه بخشد. او همچنین با ایجادنظم و امنیت در راه ها و کاروانسرا ها و گسترش ارتباطات، زمینه آرامش تجاری را ایجاد نمود. علاوه بر این، شاه عباس با کشورهای اروپائی از جمله انگلیس، پرتغال، اسپانیا و ... ارتباط های وسیع تجاری و سیاسی برقرار کرد و از طریق اعزام سفرا زمینه صدور ابریشم به ممالک اروپائی را فراهم نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - معنویت گرایی و ژرف اندیشی در دوره های تاریخی پیش از اسلام و سده های نخستین دوره ی اسلامی
        زهرا خسروی ومکانی
        با توجه به اینکه مضامین معنوی ، اخلاقی ، حکمی و تأمل انگیز، از موضوع های مشترک ادبیات جهانی است. در این مقاله به موضوع ژرف اندیشی در ادبیات کهن عربی و پارسی در دوره ی پیش از اسلام و سده های نخستین عصر اسلامی پرداخته شده و پاره ای از شواهد موجود در ادبیات منظوم و منثور ع چکیده کامل
        با توجه به اینکه مضامین معنوی ، اخلاقی ، حکمی و تأمل انگیز، از موضوع های مشترک ادبیات جهانی است. در این مقاله به موضوع ژرف اندیشی در ادبیات کهن عربی و پارسی در دوره ی پیش از اسلام و سده های نخستین عصر اسلامی پرداخته شده و پاره ای از شواهد موجود در ادبیات منظوم و منثور عربی و ایرانی در این زمینه معرفی شده است؛ در آغاز به بررسی و معرفی این آثار در ادبیات عربی پرداخته شده و در ادامه پاره ای از این مضامین در ادبیات کهن پارسی بیان شده، هرچند که به سبب درآمیختگی ادبیات پارسی با ادبیات عربی در عصر اسلامی و ترجمه ی مضامین معنوی موجود در ادب پارسی به زبان عربی، گاه تفکیک میان آنها چندان آسان نیست. این گونه ی ادبی آکنده از سخنان حکیمانه ی تامل برانگیز و اخلاق گرا است که نگاهی ژرف به انسان، و تمامی پدیده های هستی دارد و در پژوهش های ادبی مورد توجه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - جایگاه مسجد جامع کوفه در تمدن اسلامی
        عیاسعلی فراهتی محبوبه ساتر
        مساجد جامع برخی شهرها، از زمان صدر اسلام و پس از آن، نه تنها در بعد عبادی بلکه در تمامی ابعاد آموزشی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی واقتصادی، بسیار فعال بوده‌اند. تمامی این ابعاد و کارکردها زمینه‌ای شد تا تمدن اسلامی از درون مساجد مسلمین آغاز گشته و مساجد، خصوصاً مساجد جامع، ن چکیده کامل
        مساجد جامع برخی شهرها، از زمان صدر اسلام و پس از آن، نه تنها در بعد عبادی بلکه در تمامی ابعاد آموزشی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی واقتصادی، بسیار فعال بوده‌اند. تمامی این ابعاد و کارکردها زمینه‌ای شد تا تمدن اسلامی از درون مساجد مسلمین آغاز گشته و مساجد، خصوصاً مساجد جامع، نخستین پایگاه برای رشد و بالندگی این تمدن فراگیر محسوب شوند. مهم‌ترین کارکرد مسجد، به عنوان مهم‌ترین رکن زایش و اعتلای یک تمدن اصیل، کارکرد علمی و آموزشی آن است و در این مقاله بدان بیش‌تر از سایر کارکردها پرداخته می‌شود. مسجد، ابتدایی ترین و مهم‌ترین مرکز اشاعه‌ی علوم مختلف بوده و نقش مهمی در شکل گیری تمدن اسلامی داشته‌اند. در این میان، مسجد جامع کوفه نیز، به دلیل جامعیت علمی و درک حضور اساتیدی همچون امیرالمؤمنین امام علی، امام باقر و امام صادق و به تبع آنان صحابی و شاگردان این ائمه‌ی همام، مرکز نشر علوم و تعلیم و تعلم بوده و نقشی بی‌بدیل در رونق علوم و شکوفایی تمدن اسلامی داشته است و در تأثیرگذاری و اهمیت آن، همین بس که شهر کوفه را، بعد از مکه و مدینه، به عنوان سومین مرکز علمی-اسلامی مطرح نموده است.پژوهش حاضر بر آن است که جایگاه مسجد جامع کوفه و نقش کلیدی آن را در تمدن اسلامی بر اساس شواهد تاریخی و مطالعات کتابخانه‌ای اثبات نماید. بدین منظور ابتدا به تبیین مفاهیم مسجد و تمدن و به دنبال آن تمدن اسلامی پرداخته و جایگاه علم و دانش را در اسلام مطرح کرده پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - نقش جغرافیای سیاسی ایران در دو جنگ جهانی قرن بیستم
        محمد گرشاسبی محمود سید
        یکی از مطرح ترین چالش های دنیای کهن و عصر مدرن رقابت بر سر منابع سرزمین های دور و نزدیک بوده است. رقابتی که به جنگ های تمام عیاری منجر می شد تا جانب فاتح جنگ بر همه مولفه های جغرافیای سیاسی یک اقلیم اعم از فضا، منابع اقتصادی و نیروی انسانی آن سیطره داشته باشد. پس از این چکیده کامل
        یکی از مطرح ترین چالش های دنیای کهن و عصر مدرن رقابت بر سر منابع سرزمین های دور و نزدیک بوده است. رقابتی که به جنگ های تمام عیاری منجر می شد تا جانب فاتح جنگ بر همه مولفه های جغرافیای سیاسی یک اقلیم اعم از فضا، منابع اقتصادی و نیروی انسانی آن سیطره داشته باشد. پس از این رو اقلیم ها نقش بارزی در آتش افروزی جنگ ها داشته و خواهند داشت. بررسی این موضوع از زاویه علم تاریخ و ژئوپلیتیک و انطباق آن با آنچه که بین سالهای 1914 تا 1945 بر سرزمین ایران رفت، محک و میزان قابل انعکاسی برای مقایسه و هدف گذاری در ارتباط با چگونگی ویژگیهای ژئوپلیتیک ایران با شروع دو جنگ جهانی بزرگ نیمه قرن بیستم مقابل پژوهشگر قرار می دهد. با نظر به اینکه علم ژئوپلیتیک مفهوم نسبتا جدیدی است و در چهارچوب علوم تاریخ، جغرافیا و سیاست قرار دارد و پس از پایان جنگ جهانی دوم و آغاز جنگ سرد و نیز خلق شدن مفاهیمی چون هارتلند و ریملند قوام بیشتری پیدا کرده است، بر اساس آن می توان ریشه بسیاری از جنگ های تاریخ خاصه جنگ های قرون 19 و 20 را مورد بررسی قرار داد. ژئوپلیتیک گرچه همه اقلیم های جهان را مورد مطالعه قرار می دهد، اما اقلیم هایی مانند ایران، مصر، شبه قاره هند، شبه جزیره ایبری، شبه جزیره بالکان و ... همواره از اهمیت بیشتری برخوردار هستند چرا که بیشترین تقابل های بشری در آنها روی داده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - اخلاق اجتماعی و مدیریت شهری قزوین درعصرقاجار
        زهرا چگینی حسین آبادیان منیژه صدری معصومه قره داغی
        مقاله حاضر روند و چگونگی مدیریت شهری قزوین را در مقطع زمانی دوره قاجار مورد بررسی قرار میدهد. مطالعه حاضر بر اساس منابع و مآخذ این دوره نشان داده است که چگونه مدیریت شهری نوین در ابتدای امر بر اساس نظمه می که از گذشته به ارث رسیده بود، بازسازی شد؛ ولی به دلیل فقدان اخلا چکیده کامل
        مقاله حاضر روند و چگونگی مدیریت شهری قزوین را در مقطع زمانی دوره قاجار مورد بررسی قرار میدهد. مطالعه حاضر بر اساس منابع و مآخذ این دوره نشان داده است که چگونه مدیریت شهری نوین در ابتدای امر بر اساس نظمه می که از گذشته به ارث رسیده بود، بازسازی شد؛ ولی به دلیل فقدان اخلاقیات اجتماعی نتوانست به موفقیتی مهم دست یابد. از دوره مشروطه تا مقطع زمانی کودتای سوم اسفند هم دستاوردی مهم به ارمغان نیامد، از کودتا تا انقراض سلطنت قاجار، تلاشهائی برای ایجاد نظمی نوین در مدیریت اجتماعی و شهری قزوین انجام شد که در مقایسه با گذشته قابل توجه به نظر میرسید. هدف مقاله این است تا نشان دهد مدیریت نوین شهری، موضوعی است که در ارتباط با اخلاق اجتماعی و نهادهای دیگر جدید تمدنی معنا می یابد. پرسش اصلی مقاله این است که چرا با وصف تلاشهای دست اندرکاران مدیران شهری قزوین، دستاوردهای این مهم قابل توجه نبود؟ پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - آموزش و نهادهای آموزشی آل زیار و انعکاس آن در قابوسنامه
        ابوالفضل فضلی محمد سپهری
        چکیدهتاریخ و تمدن ایران دارای بنیادها و زیرساخت‌های مستحکم علمی و فرهنگی است. آموزش و مراکز علمی به جهت فراهم‌آوردن زمینه رشد علم و فرهنگ و تربیت دانش‌اندوزان همواره از جایگاه بالایی برخوردار بوده و یکی از دستاوردهای مهم فرهنگ و تمدن محسوب می‌شدند. هدف این پژوهش بررسی آ چکیده کامل
        چکیدهتاریخ و تمدن ایران دارای بنیادها و زیرساخت‌های مستحکم علمی و فرهنگی است. آموزش و مراکز علمی به جهت فراهم‌آوردن زمینه رشد علم و فرهنگ و تربیت دانش‌اندوزان همواره از جایگاه بالایی برخوردار بوده و یکی از دستاوردهای مهم فرهنگ و تمدن محسوب می‌شدند. هدف این پژوهش بررسی آموزش و نهادهای آموزشی سلسله آل‌زیار و نیز انعکاس این آموزش‌ها در کتاب قابوسنامه عنصرالمعالی با روش پژوهش توصیفی ‌تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای می‌باشد. مساجد، مکاتب، خانه‌های دانشمندان، مهمترین مراکز علمی و آموزشی در این دوره بوده و در سرزمین‌های تحت حاکمیت آل‌زیار بحث آموزش مورد توجه بیشتر حاکمان این سلسله بوده است جایگاه اندیشمندان در دربار حاکمان آل‌زیار رفیع و مورد احترام بوده‌اند و کتاب قابوسنامه نیز بستر مناسبی برای طرح تفکرات و راهکارهای تعلیم و تربیت در جامعه بوده و عنصرالمعالی با استفاده از ابزار داستان، تمثیل، حکایت و روش‌های مختلف آموزشی در تدوین قابوسنامه استفاده نموده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - مناسبات محمدرضا شاه درطی جنگ سرد
        فرشید رهی معصومه قره داغی محمد یوسفی جویباری نازلی اسکندری نژاد
        ایران ازموقعیت فوق العاده استراتژیک در خاورمیانه برخوردار بوده و وسعت آن پس از عربستان بی همتا است و دارای مرزهای طولانی با مناطق محوری است. بریکی ازمهم ترین تنگه های جهان تسلط کامل دارد و جهت گیری ارتفاعات آن، موقعیت دفاعی مناسبی را پدید آورده است. الگوی سیاست خارجی ای چکیده کامل
        ایران ازموقعیت فوق العاده استراتژیک در خاورمیانه برخوردار بوده و وسعت آن پس از عربستان بی همتا است و دارای مرزهای طولانی با مناطق محوری است. بریکی ازمهم ترین تنگه های جهان تسلط کامل دارد و جهت گیری ارتفاعات آن، موقعیت دفاعی مناسبی را پدید آورده است. الگوی سیاست خارجی ایران دردوران پس ازمشروطه، الگوی بی طرفی قرار گرفت. منظورازاین الگو بی طرفی الگوی تنش زدایی. دررقابت قدرت های بزرگ واستفاده ازرقابت آنها برای تأمین امنیت وتمامیت ارضی ایران بود. این الگو تا سال 1332 هـ .ش تداوم یافت.بعد از کودتای 28 مرداد1332 وتثبیت موقعیت شاه به عنوان تنها سکان دار سیاست خارجی ایران، الگوی بی طرفی جای خود را به الگوی انطباق رضایت آمیزداد. در این دوره که مقارن با شدت یافتن جنگ سرد میان دوابرقدرت بود، سیاست خارجی ایران ذیل اتحادوائتلاف باغرب شکل گرفت.سیاست خارجی محمدرضاشاه دراین دوره نزدیکی به امریکا بود.البته به دلیل همسایگی باشوروی ایران روابط سیاسی واقتصادی بااین کشور هم داشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - قانون گریزی دوره قاجار و نقش آن بر اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران(انقلاب مشروطه)
        قربانعلی نجفی اندرور امیر تیمور رفیعی محمد کریم یوسف جمالی
        چکیده: دوران حـکومت شـاهان قاجار، پس از پیروزی آغامحمدخان بر حکمرانان زند و دیگر مدعیان حکومت آغاز شد. مناسبات قدرت و روابط حاکم در نظام سیاسی قاجار بر اساس قدرت سیاسی شکل گرفت. به این ترتیب، به قدرت رسیدن قاجاریه را باید نوعی جابه جایی قدرت در ساختار ایلیاتی ایران دانس چکیده کامل
        چکیده: دوران حـکومت شـاهان قاجار، پس از پیروزی آغامحمدخان بر حکمرانان زند و دیگر مدعیان حکومت آغاز شد. مناسبات قدرت و روابط حاکم در نظام سیاسی قاجار بر اساس قدرت سیاسی شکل گرفت. به این ترتیب، به قدرت رسیدن قاجاریه را باید نوعی جابه جایی قدرت در ساختار ایلیاتی ایران دانست. پایه و بنیان اصلی قدرت سیاسی حکومت قاجار همانند سایر ادوار تاریخ ایران، مبتنی بر ساختار قبیله ای بود و ایلات و عشایر قدرت واقعی کشور را در اختیار داشتند. در چنین ساختاری،شاه سایه خدا بر روی زمین و محور تصمیمات سیاسی بود. این وضعیت و ویژگی یعنی قدرت فرا زمینی شاه، موجب تمرکز قدرت، قانون گریزی، استبداد و خودکامگی و در نتیجه توسعه نیافتگی سیاسی شد. انقلاب مشروط در پاسخ به قدرت فرازمینی و آسمانی پادشاه شکل گرفت، اما با بروز استبداد صغیر به شکست انجامید. در این پژوهش تلاش بر آن است که به روش جامعه شناسی سیاسی،ضمن چگونگی شکل گیری قاجاریه، ساخت قدرت موروثی و نبود نهادهای قانونی در عصر قاجار و نقش آن بر اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران تا عصر مشروطیت مورد بررسی قرار گیرد نوع پژوهش بر اساس هدف کاربردی است و به لحاظ ماهیت پژوهش، توصیفی و تحلیل داده ها و یافته ها می باشد. روش گرد آوری داده ها و اطلاعات،مشاهده و مطالعه است که از طریق مراجعه به کتابخانه و آرشیو اسناد و مدارک و همچنین جستجو در شبکه های مجازی و اینترنتی انجام شده است. پژوهش حاضر از الگوی نظری پاتریمونیالیسم و نظریه سلطانیسم بهره برده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - سیاست های مذهبی ساسانیان در قبال اقلیت های مذهبی و عوامل آن
        زهرا قلی خانی جواد سخا رضا شعبانی صمغ آبادی سینا فروزش
        در این تحقیق سیاست های مذهبی ساسانیان در قبال اقلیت های مذهبی و عوامل آن بررسی شده است. بحث جایگاه اقلیت های مذهبی در دوره ساسانیان یکی از موضوعاتی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته است. سوال اساسی که در این خصوص مطرح و مورد بررسی قرار گرفته این است که سیاست های مذهبی چکیده کامل
        در این تحقیق سیاست های مذهبی ساسانیان در قبال اقلیت های مذهبی و عوامل آن بررسی شده است. بحث جایگاه اقلیت های مذهبی در دوره ساسانیان یکی از موضوعاتی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته است. سوال اساسی که در این خصوص مطرح و مورد بررسی قرار گرفته این است که سیاست های مذهبی ساسانیان در قبال اقلیت های مذهبی چگونه بوده و چه عواملی در تعیین این سیاست ها تاثیرگذار بوده است؟ تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سوال مورد اشاره پرداخته شده است. نتایج تحقیق حاکیست در دوره ساسانیان اقلیت های مذهبی مختلفی چون یهودیان، مسیحیان، بوداییان، مانویان و مزدکیان وجود داشتند که هر کدام در دوره ای از پادشان ساسانیان سرکوب شده و طرفداران این مذاهب مورد آزار و اذیت قرار گرفتند. در واقع هرچند در مقاطعی به ویژه در دوره برخی پادشاهان ساسانی مانند شاپور یکم و نرسی، اقلیت های مذهبی از آزادی برخوردر بودند اما عموما در دوره ساسانیان اقلیت های مذهبی سرکوب می شدند. تحت تاثیر رسمی شدن دین زرتشت در دروه ساسانیان، روحانیون مذهبی قدرت بالایی پیدا کردند. همین امر در کنار کشمکش و درگیری ساسانیان با امپراطوری روم نقش بسزایی در تعیین سیاست های مذهبی پادشاهان ساسانی در قبال اقلیت های مذهبی ایفا می کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - هنر کتاب آرایی مکتب هرات درعصر تیموری
        سکینه طاهرخانی مهرناز بهروزی
        دوره ی فرمانروایی تیمور سرآغاز احیای فرهنگ و هنر بود. دوره ی تیموریان را می توان از دوره های رونق علم و دانش شمرد، علت را باید در حمایت و تجلیل سران تیموری از ارباب معرفت جُست. در عصر تیموریان تزئینات داخل کتاب، به سر حدّ کمال رسید، نمونه ی آشکار آن شکوه و عظمت مکتب هرا چکیده کامل
        دوره ی فرمانروایی تیمور سرآغاز احیای فرهنگ و هنر بود. دوره ی تیموریان را می توان از دوره های رونق علم و دانش شمرد، علت را باید در حمایت و تجلیل سران تیموری از ارباب معرفت جُست. در عصر تیموریان تزئینات داخل کتاب، به سر حدّ کمال رسید، نمونه ی آشکار آن شکوه و عظمت مکتب هرات در این دوره است. هنر کتاب آرایی و جلدسازی ایران در سده ی نهم هجری به دست جلدسازان و صحافان هرات به اوج رسید. موضوع اساسی در تحقیق حاضر، بررسی هنر کتاب آرایی مکتب هرات در دوره تیموریان است. نگارنده با استفاده از روش تاریخی با رویکرد توصیفی – تحلیلی به بررسی منابع و اطلاعات موجود پرداخته و تا حد امکان کوشیده است ، منابع تحقیقی و پژوهش های صورت گرفته را با منابع اصلی مقایسه کند و در صورت وجود اختلاف به بررسی و نقد آنها بپردازد. براین اساس در این مقاله سعی شده با بهره گیری از منابع دست اول و تحقیقی به بررسی روند هنر کتاب آرایی مکتب هرات در عصر تیموریان پرداخته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - نقش ایلات در عدم شکل گیری جامعه مدنی در عهد قاجار
        بهمن عبدالهی اوزان سفلی معصومه قره داغی شهرزاد ساسانپور داود اصفهانیان
        چکیدهایلات و عشایر در ایران همواره بخش عمده ای از جمعیت را تشکیل می داده و بطور مستقیم یا غیرمستقیم در سیاست و حکومت نقش داشته اند چرا که جامعه ایران سنتی، ایلی و قبیله ای بوده این موضوع با روی کار آمدن قاجارها به مراتب پررنگتر شده و حائز اهمیت فراوان گردید یکی از این ح چکیده کامل
        چکیدهایلات و عشایر در ایران همواره بخش عمده ای از جمعیت را تشکیل می داده و بطور مستقیم یا غیرمستقیم در سیاست و حکومت نقش داشته اند چرا که جامعه ایران سنتی، ایلی و قبیله ای بوده این موضوع با روی کار آمدن قاجارها به مراتب پررنگتر شده و حائز اهمیت فراوان گردید یکی از این حوزه ها بحث جامعه مدنی می باشد. از این رو مقاله حاضر که در صدد نقش ایلات در عدم شکل گیری جامعه مدنی در عهد قاجار است پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، به بررسی دو موضوع ایلات و عشایر و نقش آنها در حوزه جامعه مدنی خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که اولا؛ تغییرات در جامعه ایرانی و حرکت آن به‌سوی یک جامعه مدنی، شبیه آنچه در غرب اتفاق افتاده بود نیاز به زیرساخت‌هایی داشت. سنت‌گرایی افراطی در جامعه ایرانی سرعت این تغییرات را کند کرده بود. انقلاب مشروطیت این تغییرات را سرعتی بخشید که با تکامل جامعه ایرانی همخوانی نداشت. برای همین در پایان نیز به شکست انجامید و ازآنچه مدنظر بود فقط ساختار شکلی را دارا شد و ثانیا؛ قاجاریه حکومت قبیله ای بوده و هرایالت توسط شاهزاده ای اداره می شد و یکپارچگی در این حکومت دیده نمی شود که حکومت قبیله ای یکی از دلایل عدم شکل گیری نهادهای مدنی گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - بررسی و تحلیل جایگاه غلام در ساختار سیاسی و اجتماعی حکومت صفویه
        علیرضا مسلمی فیض اله بوشاسب گوشه شکوه السادات اعرابی هاشمی
        جایگاه حکومت صفویه در پیشرفت معماری ، هنر، امور نظامی و امنیت بر کسی پوشیده نیست. نکته مهم در این پیشرفت ها این است که غلامان تا چه اندازه در این پیشرفت ها سهیم بودند. منظور از غلام در این پژوهش غلامان خاصه سلطنت در دوره صفویه هستند که بوسیله آنها صفویان قدرت خود را مست چکیده کامل
        جایگاه حکومت صفویه در پیشرفت معماری ، هنر، امور نظامی و امنیت بر کسی پوشیده نیست. نکته مهم در این پیشرفت ها این است که غلامان تا چه اندازه در این پیشرفت ها سهیم بودند. منظور از غلام در این پژوهش غلامان خاصه سلطنت در دوره صفویه هستند که بوسیله آنها صفویان قدرت خود را مستحکم نمودند. انها بردگانی بودند که در تاریخ نگاری عصر صفوی معمولا به مسیحیان نو مسلمان اطلاق می شد که شاه دوست خوانده می شدند. الگوی ارباب- غلام که در دوره شاه طهماسب اول شروع شد در دوره شاه عباس اول کارامدترین ابزار برای حفظ قدرت سلطنت در برابر شیوه حکومت طایفه ای گردید. شاه عباس برای اینکه در ساختار طایفه ای شکاف ایجاد کند غلامان را تحت حمایت خود قرار داد ودر عوض از انها خواستار وفاداری بی قید وشرط گردید . سوال پژوهش این است که غلامان در ساختار سباسی، اجتماعی، معماری، هنر و تجارت صفویه چه نقشی ایفا نمودند و فرضیه این است که با توجه به این که نیروی غلامان به دلیل اخلاص به صفویان مورد توجه پادشاه صفوی بودند همواره در کار تامین امنیت و گسترش معماری، هنر و تجارت تلاش زیادی می کردند. این نوشتار با توجه به منابع موجود به صورت کتابخانه ای به بررسی نقش غلامان در حکومت صفوی می پردازد. پرونده مقاله