نقش جغرافیای سیاسی ایران در دو جنگ جهانی قرن بیستم

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

محمد گرشاسبی ¹ , محمود سید ²

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ عمومی جهان . واحد تهران مرکزی
2 - استادیار گروه تاریخ ، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، ،تهران،ایران

تاریخ دریافت : 1398/10/10 تاریخ پذیرش : 1398/10/25 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: ایران, جنگ, استعمار, جغرافیای سیاسی, جنگ جهانی,

چکیده مقاله :

یکی از مطرح ترین چالش های دنیای کهن و عصر مدرن رقابت بر سر منابع سرزمین های دور و نزدیک بوده است. رقابتی که به جنگ های تمام عیاری منجر می شد تا جانب فاتح جنگ بر همه مولفه های جغرافیای سیاسی یک اقلیم اعم از فضا، منابع اقتصادی و نیروی انسانی آن سیطره داشته باشد. پس از این رو اقلیم ها نقش بارزی در آتش افروزی جنگ ها داشته و خواهند داشت. بررسی این موضوع از زاویه علم تاریخ و ژئوپلیتیک و انطباق آن با آنچه که بین سالهای 1914 تا 1945 بر سرزمین ایران رفت، محک و میزان قابل انعکاسی برای مقایسه و هدف گذاری در ارتباط با چگونگی ویژگیهای ژئوپلیتیک ایران با شروع دو جنگ جهانی بزرگ نیمه قرن بیستم مقابل پژوهشگر قرار می دهد. با نظر به اینکه علم ژئوپلیتیک مفهوم نسبتا جدیدی است و در چهارچوب علوم تاریخ، جغرافیا و سیاست قرار دارد و پس از پایان جنگ جهانی دوم و آغاز جنگ سرد و نیز خلق شدن مفاهیمی چون هارتلند و ریملند قوام بیشتری پیدا کرده است، بر اساس آن می توان ریشه بسیاری از جنگ های تاریخ خاصه جنگ های قرون 19 و 20 را مورد بررسی قرار داد. ژئوپلیتیک گرچه همه اقلیم های جهان را مورد مطالعه قرار می دهد، اما اقلیم هایی مانند ایران، مصر، شبه قاره هند، شبه جزیره ایبری، شبه جزیره بالکان و ... همواره از اهمیت بیشتری برخوردار هستند چرا که بیشترین تقابل های بشری در آنها روی داده است.

چکیده انگلیسی:

One of the most pressing challenges of the ancient world and the modern age has been to compete over the resources of far and near lands. The competition that led to outright wars overwhelmed the conqueror of war over all political geographical components of a climate, including space, , and human resources. So the climates have and will have a significant role in the wars. An examination of this issue from the angle of history and geopolitics and its adaptation to what took place on Iranian soil between 1914 and 1945 is a benchmark for comparing and targeting the geopolitical features of Iran with the onset of two major world wars in the half century. Twentieth confronts the researcher. As geopolitical science is a relatively new concept, in the context of the sciences of history, geography and politics, it has become more consolidated after the end of World War II and the beginning of the Cold War, as well as concepts such as Hartland and Remland. The origins of many history wars, especially those of the 19th and 20th centuries, can be traced. Geopolitics Although it studies all the climates of the world, climates such as Iran, Egypt, the Indian subcontinent, the Iberian peninsula, the Balkan peninsula, etc. are always more important because of the greater human opposition to them. It has happend. This study examines the geopolitical features of Iran's climate that have fueled many wars and the causes of the outbreak of the First and Second World Wars.