شهرت جهانی حافظ سبب شده است که سروده های وی به زبانهای مختلف از جمله انگلیسی، فرانسه، آلمانی و عربی ترجمه شود. علی عباس زلیخه از مترجمانی استت کته دیوان غزلیات حافظ را به صورت منظوم و منثور به عربی برگردانتده و در ستا 8002 م 8012 م( آن را با نام مجموع دیوان حافظ الشیراز یدر دمشق منتشر ساخته است. با تمام ( زحماتی که مترجم در این راه دشوار متحمل شده، به دلیل عتدم آشتنایی مزم و کتافی با زبان فارسی و به ویژه روحیه و زبان خاص حافظ تفکرات عمیق و جهان بینی ژرف وی، با این ترجمه روح و جوهر بیشتر ابیات از بین رفته و زبان ترجمه از زبان و سلیقه حافظ بسیار دورافتاده است به گونه ای که در بسیاری موارد پیام، تأثیر و زیبایی زبان حتافظ را به زبان مقصد و گیرنده منتقل نمی کند. به علاوه مترجم معنی و مفهوم برخی از ابیتات حتی معانی ظاهری را درنیافته و در ترجمه و شرح آنها دچار لغزشهای فراوان و گاه بسیار شگفت شده است. در این نوشتار برخی نارستاییها، لغزشتها و کت فهمیهتای متترجم در سه بخش: الف ت خوانشها و برداشتهای نادرست، ب ت برابریهای نامنتاسب، ج ت ترجمه های لفظ به لفظ و صوری، مورد بررسی قرار گرفته است. مزم بته توضتی استت کته در ایتن مقاله، ترجمه و شرح تنها 111 غز نخست )حتدود 130 صتفحه نخستت کتتاب( متورد بررسی و نقد قرار گرفته است. پرونده مقاله

تحلیل رفتار متقابل (TA) به بررسی سازکار روانی افراد در تعامل با دیگران و نحوه سامان‌دهی رفتار در ارتباطات انسانی می‌پردازد. اریک برن در این نظریه، تصویری از ساختار منِ روان ارائه می‌دهد که نمایندۀ شبکه‌ای به هم پیوسته از رفتارهای ذهنی است و فرد در ارتباط با دیگران، در قالب یکی از این حالتها فکر، احساس یا رفتار می‌کند. بر این اساس، روابط متقابل می‌تواند به شکل مکمل، متقاطع، زاویه‌دار یا مضاعف باشد. کاربرد این نظریه در تحلیل داستان‌ها می‌تواند راهکاری علمی و مؤثر در راستای شناخت زیرساخت روانی کنش متقابل شخصیتها ارائه دهد. با عنایت به فراوانی موقعیتهای ویژه در بازنمایی روابط انسانی در شاهنامه، شایسته است که از منظر این نظریه نیز به این اثر حماسی بنگریم. در این پژوهش داستان فرود از شاهنامه فردوسی در چارچوب روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره‌گیری از مبحث بازیهای روانی مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد وجود عواملی چون طرحهای رفتاری، انواع بازیهای روانی و مهارها و سوق‌دهنده‌های پیش‌نویسی در زندگی شخصیتهای اثرگذار این داستان، به‌ویژه توس و فرود، سبب گسست رشته‌های عواطف همدلانه و نهایتاً شکست ارتباطی و شکل‌گیری پایان غم‌انگیز ماجرا شد. پرونده مقاله

نظریۀ کنش گفتاری یکی از رویکردهای تحلیلی متن محسوب می‌شود که با تکیه بر آن قادر خواهیم بود؛ واحدهای کوچک زبان (فعل) را تحلیل کنیم. نظریۀ پنج‌گانۀ سرل، رویکرد شاخص نظریۀ فلسفۀ زبانی کنش گفتاری است که براساس آن می‌توان بسیاری از متنهای ادبی و حتی سخنرانیهای رسمی را تجزیه و تحلیل کرد و چرایی استفادۀ نویسنده را از برخی کنشهای گفتاری مشخص نمود. کنشهای اظهاری، عاطفی، ترغیبی، اعلانی و تعهدی کنشهای پنج‌گانۀ سرل محسوب می‌شوند که نگارندگان با تکیه بر این کنشها شعر میرزاده عشقی را با رویکردی توصیفی و تحلیلی بررسی کرده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که میرزاده عشقی، شاعری واقع‌گرا بوده‌است و اغلب به توصیف واقعیتهای سیاسی و اجتماعی و گاه توصیف طبیعت پرداخته‌ رویکردی که با کنشهای اظهاری تبیین می‌گردد. افزون بر این شخصیت پرشور، عاطفی و احساسی میرزاده نیز در تمایل وی به بهره‌گیری از کنشهای عاطفی تأثیرگذار بوده ‌است. دعوت به خیزش و انقلاب و امید به پیروزی نیز با کنشهای ترغیبی صورت گرفته‌است. کنشهای تعهدی و اعلامی در سروده‌های وی بسامد قابل توجهی ندارند. پرونده مقاله

مضمون بازگشت یکی از مضامین کهن و بنیادین زندگی و هنر است. همچنین مضمون اصلی بسیاری از متنها و اسطوره‌متنهای ادبی نیز به شمار می‌رود. در این نوشتار مضمون بازگشت در دو اثر یکی اودیسه هومر و دیگری بی‌خبری میلان کوندرا، همچنین نسبت میان‌متنی آنها مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از روش اسطوره متن به عنوان روش اصلی و بیش‌متنیت به عنوان روش دوم استفاده شده است. بازگشت در دو اثر یاد شده هم از شباهتهای نمادین برخوردار است و هم تفاوتهای معناداری دارند. نمادهایی مانند نماد عددی ـ زمانی بیست و مضامینی مانند نوستالژی مشترک همه اولیسها در همه زمانهاست. اما بازگشت اثر باستانی موجب خوشبختی اولیس شده و به یک بازگشت بزرگ تبدیل می‌گردد، در حالی که به دلایل گوناگون بازگشت اولیسهای قرن بیستم به‌ویژه در رمان بی‌خبری خوشبختی به همراه نمی‌آورد و موجب عزیمت نهایی می‌گردد. پرونده مقاله

سوررئالیسم یا فرا واقع‌گرایی یکی از مکتبهای ادبی و هنری قرن بیستم است که واقعیت را پشت پا نهاده و به دنبال امور ذهنی رویا، خواب و خیال، ضمیر ناخودآگاه، پیچیدگیهای ذهن و ضمیر آدمی و در کل نگارش به صورت خود به خود است. نظریه‌های روانشناختی فروید در ترویج این مکتب تأثیر فراوان داشت. حوزه این مکتب بیشتر در رمان و داستان است و بر آثار ادب فارسی نیز تأثیرگذار بوده است. برخی نویسندگان معاصر ادبیات فارسی از شاخصه‌های سوررئالیستی بهره فراوان برده‌اند. بیژن نجدی و ابوذر قاسمیان از نویسندگان معاصر ایرانی هستند که در برخی از داستانهایشان اصول سوررئالیستی را استفاده کرده‌اند. هدف پژوهش حاضر تحلیل عناصر سورئالیستی در دو داستان تاریکی در پوتین از بیژن نجدی و سیلاب از ابوذر قاسمیان است که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است. پناه بردن به عالم رؤیا و خواب در دو داستان وجود دارد. در داستان تاریکی در پوتین، پدر طاهر در جستجوی راز مرگ و زندگی به رودخانه می‌رود و سفالی از جنازه پسرش را در دست دارد و با طاهری دیگر گفتگو می‌کند. گودال، گور، سنگ قبر، تاریکی، مارمولکها، جنازه جزغاله و... همه فضایی خواب‌گونه و وهم‌آلود را به مخاطب القا می‌کنند. نگارش خودکار عملاً در دو داستان رخ نمی‌دهد ولی دو نویسنده به نوعی ملایم‌تر نگارش خودکار و پریشان‌گویی را ایجاد کرده‌اند. جذبه و جنون و عصیان و عشق در هر دو داستان وجود دارد. هر دو نویسنده توانسته‌اند سرگردانی، سرخوردگی، جنون و ناکامی جامعه را به مخاطب باز نمایند. پرونده مقاله

شعر از آغاز با وزن و ریتم آمیخته بوده است و این آمیختگی سبب شده است که برخی وزن و موسیقی را از مؤلّفه‌های اصلی شعر بدانند و سخن ناموزون را هرچند که خیال‌انگیز و سحرآمیز باشد، در شمار شعر نیاورند. فارغ از درستی و نادرستی این دیدگاه، باید گفت که تفاوت شعر خنیایی با شعر عادی در آن است که این گونه از شعر اساساً برای خوانده شدن به همراه موسیقی، آواز و دست‌افشانی سروده می‌شده است. در این نوشتار ابتدا به پیدایش زجل و موشّحه در اندلس و نیز دلایل خنیایی بودن آن پرداخته‌ام و سپس ضمن بیان این که چنین شعری با تکیه بر نشانه‌های گوناگون و با توجّه به نظر بسیاری از اهل تحقیق، از سنّت شعری غربی و اروپایی گرفته نشده، نشان داده‌ام که شعر عربی نیز اصالتاً خنیایی نبوده است و سپس با تبیین خنیایی بودن شعر پارسی به این نتیجه رسیده‌ام که ریشه‌های شعر خنیایی اندلس را باید در شعر کهن پارسی بجوییم و بپذیریم که فرهنگ و ادبیّات ایران و اندلس از راه شعر خنیایی به هم گره خورده است. قرائن و شواهدی چونان حضور آهنگ‌سازان و خنیاگران ایرانی‌تبار در اندلس نیز این پیوند را تقویت می‌کند پرونده مقاله