• فهرست مقالات numerical taxonomy

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل جامعه‌شناختی توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی با توجه به فضای اجتماعی- جغرافیایی
        جعفر ابراهیمی
        چکیدهاز آن جایی که یکی از ارکان اصلی توسعه توجه به برابری و عدالت در توزیع منابع بین بخش‌های مختلف جامعه می‌باشد لذا تمرکزگرایی و توزیع نامناسب امکانات و خدمات در مناطق مختلف همواره به عنوان یکی از آفات توسعه مطرح بوده است که نیاز به بررسی علمی دارد. در پژوهش حاضر هدف ا چکیده کامل
        چکیدهاز آن جایی که یکی از ارکان اصلی توسعه توجه به برابری و عدالت در توزیع منابع بین بخش‌های مختلف جامعه می‌باشد لذا تمرکزگرایی و توزیع نامناسب امکانات و خدمات در مناطق مختلف همواره به عنوان یکی از آفات توسعه مطرح بوده است که نیاز به بررسی علمی دارد. در پژوهش حاضر هدف اصلی بررسی درجه توسعه یافتگی شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی بود که برای دست‌یابی به این هدف 31 شاخص توسعه در سه دسته شاخص های اجتماعی-فرهنگی، بهداشت وسلامت و اقتصادی و زیربنایی در 20 شهرستان مورد بررسی قرار گرفتند. روش پژوهش در مطالعه حاضر طبقه‌بندی استان‌ها بر اساس مدل تاکسونومی عددی و تحلیل خوشه‌ای بوده و روش گردآوری اطلاعات اسنادی بوده است. نتایج پژوهش نشان داد شهرستان‌های تبریز، مرند و مراغه به ترتیب در رتبه‌های بالای توسعه یافتگی قرار دارند و شهرستان‌های خدافرین و چاراویماق در رتبه‌های آخر قرار دارند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد میزان توسعه یافتگی در قسمت غربی استان نسبت به نواحی شرقی بیشتر بوده است و سطح توسعه یافتگی در ارتباط با فاصله از مرکز، دسترسی به خطوط حمل ونقل ریلی وجاده‌ای بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تحلیل جامعه شناختی توسعه یافتگی شهرستانهای استان آذربایجان‌شرقی با توجه به فضای اجتماعی- جغرافیایی
        جعفر ابراهیمی مصطفی ازکیا صمد رسول زاده
        چکیده از آن جایی که یکی از ارکان اصلی توسعه توجه به برابری و عدالت در توزیع منابع بین بخش‌های مختلف جامعه می‌باشد لذا تمرکزگرایی و توزیع نامناسب امکانات و خدمات در مناطق مختلف همواره به عنوان یکی از آفات توسعه مطرح بوده است که نیاز به بررسی علمی دارد. در پژوهش حاضر هدف چکیده کامل
        چکیده از آن جایی که یکی از ارکان اصلی توسعه توجه به برابری و عدالت در توزیع منابع بین بخش‌های مختلف جامعه می‌باشد لذا تمرکزگرایی و توزیع نامناسب امکانات و خدمات در مناطق مختلف همواره به عنوان یکی از آفات توسعه مطرح بوده است که نیاز به بررسی علمی دارد. در پژوهش حاضر هدف اصلی بررسی درجه توسعه یافتگی شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی بود که برای دست‌یابی به این هدف 31 شاخص توسعه در سه دسته شاخص های اجتماعی-فرهنگی، بهداشت وسلامت و اقتصادی و زیربنایی در 20 شهرستان مورد بررسی قرار گرفتند. روش پژوهش در مطالعه حاضر طبقه‌بندی استان‌ها بر اساس مدل تاکسونومی عددی و تحلیل خوشه‌ای بوده و روش گردآوری اطلاعات اسنادی بوده است. نتایج پژوهش نشان داد شهرستان‌های تبریز، مرند و مراغه به ترتیب در رتبه‌های بالای توسعه یافتگی قرار دارند و شهرستان‌های خدافرین و چاراویماق در رتبه‌های آخر قرار دارند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد میزان توسعه یافتگی در قسمت غربی استان نسبت به نواحی شرقی بیشتر بوده است و سطح توسعه یافتگی در ارتباط با فاصله از مرکز، دسترسی به خطوط حمل ونقل ریلی وجاده‌ای بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی چالش های توسعه پایدار شهر قزوین از منظر عدالت فضائی
        محمود داوران اصغر نظریان
        یکی از ایده های اصلی توسعه پایدار، استقرار عدالت فضائی به منظور تامین رفاه، آزادی و امنیت برای همه شهروندان است. این مقاله برای بررسی چالشهای توسعه پایدار شهر قزوین از منظر عدالت فضائی از تکنیکهای تاپسیس، AHPو تاکسونومی عددی بهره می گیرد و تلاش می کند به این سوال پاسخ د چکیده کامل
        یکی از ایده های اصلی توسعه پایدار، استقرار عدالت فضائی به منظور تامین رفاه، آزادی و امنیت برای همه شهروندان است. این مقاله برای بررسی چالشهای توسعه پایدار شهر قزوین از منظر عدالت فضائی از تکنیکهای تاپسیس، AHPو تاکسونومی عددی بهره می گیرد و تلاش می کند به این سوال پاسخ دهد : آیا توزیع فضائی شاخصهای توسعه پایدار در سطح نواحی و مناطق شهر قزوین همگن است؟ این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و اطلاعات مورد نیاز از منابع کتابخانه ای گرد آوری شده است. آنالیز تاکسونومی شش ناحیه شهر قزوین را در رتبه کمتر توسعه یافته ارزیابی می کند و ناحیه 9 با 0/199 =Fi در رتبه نخست، 3/8 برابر توسعه یافته تر از ناحیه سه با 0/759 =Fi می باشد. در رتبه بندی مناطق شهری نیز منطقه سه با 0/762=Fi وضعیت مطلوبتری نسبت به مناطق 1 و 2 دارد. نتایج فوق چالشهای توسعه پایدار شهر قزوین را از منظر عدالت فضائی گزارش می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - ارزیابی توان اکولوژیکی جهت توسعه شهری با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره (مطالعه موردی: استان اردبیل)
        کلثوم یارمحمدی زهرا خدابخشی امین نظرپور دزکی
        یکی از مراحل اصلی آمایش سرزمین تعیین توان اکولوژیکی سرزمین است. از آنجا که نمی توان توسعه شهر ها را محدود ساخت باید آنها را متناسب با نیازهای امروز و فردای بشر آماده نمود، به گونه ای که از وارد آمدن آسیب بر محیط زیست جلوگیری شود هدف از تحقیق حاضر ارزیابی توان اکولوژیکی چکیده کامل
        یکی از مراحل اصلی آمایش سرزمین تعیین توان اکولوژیکی سرزمین است. از آنجا که نمی توان توسعه شهر ها را محدود ساخت باید آنها را متناسب با نیازهای امروز و فردای بشر آماده نمود، به گونه ای که از وارد آمدن آسیب بر محیط زیست جلوگیری شود هدف از تحقیق حاضر ارزیابی توان اکولوژیکی استان اردبیل جهت توسعه شهری است. در این پژوهش به پهنه بندی توان اکولوژیکی استان اردبیل با استفاده از تلفیق مدل فازی و آنتروپی شانون پرداخته و سپس با بهره گیری از روش تاکسونومی عددی اقدام به اولویت بندی توان های محیطی استان اردبیل شده است تا در پنج بازه بسیار مطلوب، مطلوب، متوسط ،ضعیف و بسیار ضعیف توان منطقه جهت توسعه پایدار شهری مشخص شود. به کارگیری مدل های چند معیاره از جمله استنتاج گر فازی و تولید نقشه هایی که به واقعیت نزدیک هستند کمک مؤثری برای تشخیص اراضی جهت استقرار و توسعه شهری استان اردبیل می تواند بکند. نتایج تحقیق نشان دادکه در هر دو روش (فازی و تاکسونومی) قسمت های شمالی استان جز مناطق مناسب تا خیلی مناسب، قسمت های جنوبی متوسط نامناسب، بخش هایی از قسمت های شرقی متوسط تا مناسب و قسمت های غربی نامناسب می باشند. براساس یافته ها مناطق خیلی مناسب 24/12 درصد، مناسب 27/18 درصد، متوسط 40/20 درصد، نامناسب 13/25 درصد، خیلی نامناسب 96/23 درصد استان را شامل می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - سطح‌بندی توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان بوشهر با استفاده از مدل تاکسونومی عددی
        غلامرضا مرادی مهسا دهقانیان
        ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی جوامع از دغدغه‌های برنامه‌ریزان منطقه‌ای در همه کشورها بوده است. به‌کارگیری معیارهای کمّی جهت سطح‌بندی سکونتگاه‌ها منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و معیاری جهت کاهش و رفع نابرابری‌های میان آن‌ها محسوب می‌گردد. برای رفع عدم تعاد چکیده کامل
        ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی جوامع از دغدغه‌های برنامه‌ریزان منطقه‌ای در همه کشورها بوده است. به‌کارگیری معیارهای کمّی جهت سطح‌بندی سکونتگاه‌ها منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و معیاری جهت کاهش و رفع نابرابری‌های میان آن‌ها محسوب می‌گردد. برای رفع عدم تعادل منطقه‌ای، باید مناطق از نظر میزان برخورداری در زمینه‌های مختلف شناسایی و سطح‌بندی شود. هدف این پژوهش، شناسایی مناطق محروم و برنامه‌ریزی برای کاهش شکاف‌های درون منطقه‌ای جهت نیل به توسعه متوازن است. در این پژوهش 12 شاخص جهت بررسی توسعه‌یافتگی در چارچوب آنالیز تاکسونومی عددی اقدام به سطح‌بندی درجه توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان بوشهر، انتخاب‌شده است. روش کار این تحقیق توصیفی- تحلیلی است. در این سطح‌بندی، شهرستان بوشهر با ضریب توسعه‌یافتگی 0.01382 برخوردارترین و شهرستان جم با ضریب 0.724444 محروم‌ترین شهرستان استان شناسایی‌شده است. بر پایه این تحقیق الگوی مرکز-پیرامون بر ساختار فضایی استان بوشهر حاکم است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - سطح بندی توسعه یافتگی دهستان های استان اردبیل بر اساس مدل تاکسونومی عددی
        جعفر جعفرزاده هاشم رستم زاده ایرج خوش باطن
        به کارگیری معیارها و روش های کمّی جهت سطح بندی سکونتگاه ها در سیستم فضایی مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و از سوی دیگر معیاری جهت تلاش در راستای کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آن ها محسوب می گردد. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل ها چکیده کامل
        به کارگیری معیارها و روش های کمّی جهت سطح بندی سکونتگاه ها در سیستم فضایی مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و از سوی دیگر معیاری جهت تلاش در راستای کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آن ها محسوب می گردد. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر میزان برخورداری در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و خدماتی می باشد. در این پژوهش با به کارگیری هشت شاخص جهت بررسی توسعه یافتگی در چارچوب آنالیز تاکسونومی عددی (NTA) اقدام به سطح بندی درجه توسعه یافتگی دهستان های استان اردبیل شده است. روش کار این تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه 69 دهستان استان اردبیل می باشد. در این سطح بندی ، دهستان کلخوران از بخش مرکزی شهرستان اردبیل با ضریب توسعه یافتگی 0.3 برخوردارترین و دهستان قشلاق شرقی از بخش قشلاق دشت شهرستان بیله سوار با ضریب توسعه یافتگی 0.96 جزو محروم ترین دهستان های استان شناسایی شده اند. بر پایه این تحقیق الگوی مرکز_ پیرامون بر ساختار فضایی دهستان های استان اردبیل حاکم است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - مقایسه تطبیقی توسعه یافتگی مناطق شهری رشت با استفاده از روش های ارزیابی چند شاخصه
        علیرضا دانش نظافت نصراله مولایی هشجین اکبر معتمدی مهر
        کمبود منابع و امکانات در مناطق شهری سنجش کارایی مناطق را ضروری می سازد. بنابراین منابع باید به گونه ای تخصیص داده شود که بتوان بیشترین خدمات را از طریق منابع موجود عرضه کرد. برای شناخت توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی مناطق به بررسی الگوی نابرابری ها و تفاوت های میان آن چکیده کامل
        کمبود منابع و امکانات در مناطق شهری سنجش کارایی مناطق را ضروری می سازد. بنابراین منابع باید به گونه ای تخصیص داده شود که بتوان بیشترین خدمات را از طریق منابع موجود عرضه کرد. برای شناخت توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی مناطق به بررسی الگوی نابرابری ها و تفاوت های میان آن ها و بررسی میزان برتری یک مکان نسبت به ساختار مکان های مشابه در سطح شهر مورد نیاز است. شناخت تفاوت های موجود بین مناطق مختلف در سطح شهر از نظر میزان برخورداری آن ها از شاخص های گوناگون، به منظور آگاهی از سطوح توسعه و یا محرومیت، کاهش نابرابری های منطقه ای و تنظیم بر نامه های متناسب با شرایط و امکانات هر منطقه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش به رتبه بندی و تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق شهری رشت بر اساس 36 شاخص درپنج گروه آموزشی، بهداشتی درمانی، فرهنگی اجتماعی، اقتصادی تجاری و تاسیسات شهری پرداخته شده است. برای رسیدن به اهداف مطالعه از مدل های تاکسونومی عددی، موریس و تاپسیس استفاده شده است. با به کارگیری این مدل ها و آنالیز هر یک از آن ها مناطق پنج گانه شهر رشت رتبه بندی و سطوح توسعه یافتگی هریک به تفکیک مشخص گردیده است. نتایج مطالعات نشان می دهد که امکانات و خدمات بیشتر در مرکز شهر تمرکز یافته اند.از این رو نابرابری در مناطق پنج گانه با اختلاف زیاد مشاهده می گردد. به طوری که در آنالیز هر سه مدل مناطق یک و دو از وضعیت مطلوب تری برخوردارند ولی منطقه پنج جزء محرومترین مناطق می باشد در حقیقت هر چه از مرکز شهر فاصله می گیریم از شدت برخورداری از امکانات و خدمات کاسته می شود. این امر حاصل نتایج سیاست های رشد قطبی است که در نتیجه آن تمام امکانات و قدرت در یک یا چند منطقه تمرکز می یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه ای عمل می کنند. به دلیل نوع ماهیت و تفاوت شیوه ارزش دهی به شاخص ها درجه توسعه یافتگی مناطق مورد مطالعه در هر مدل متفاوت از دیگری است. از این به منظور رسیدن به نتیجه واحد در سنجش توسعه یافتگی مناطق درصد تغییرات شدت تغیرات و ضریب اختلاف محاسبه و نتایج حاصل به تفکیک شاخص ها استخراج گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - Ranking and Level of Development According to the Agricultural Indices, Case Study: Sistan Region
        Ali Sardar Shahraki Javad Shahraki Seyed Arman Hashemi Monfared
        Sistan region is one of the most important agricultural areas in the province of Sistan and Baluchistan. Therefore, given the heterogeneity in agriculture and recognizing these differences, the aim of this study was to obtain the level of development of agriculture in t چکیده کامل
        Sistan region is one of the most important agricultural areas in the province of Sistan and Baluchistan. Therefore, given the heterogeneity in agriculture and recognizing these differences, the aim of this study was to obtain the level of development of agriculture in the Sistan region. To obtain this purpose two Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) and the numerical taxonomy was used in a view of 20 indicators in the agricultural sector in the region. The required data was achieved by filling out the questionnaire certified experts and statistical yearbooks in the agricultural sector. Data analysis was used by Matlab and SPSS software. Results of numerical taxonomy showed that Markazi, Shibab and Poshteab sectors component parts were less developed. Also, Jazinak and Miyankangi are in the category sections were undeveloped. The results of Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) model indicated that Markazi, Shibab and Poshteab sectors are in the first rank of development, in terms of agricultural indices in the region. Jazinak and Miyankangi are in the fourth and fifth ranking. Therefore, in general, it is clear that the level of development of agricultural in Sistan region isn’t in good condition. In this regard itis suggested that appropriate planning to promote agricultural development is on the agenda should be applied. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - Rural Development Factors with an Emphasis on the Role of Cooperatives in Guilan Province, Iran
        حسین اصدق پور زهرا امیری
        Rural development is a process involving local people in solving their problems. As a strategy designed to improve the social and economic well-being of rural populations, rural developmentundoubtedlysupportsnation-widedevelopmentina country like Iran with a rural-based چکیده کامل
        Rural development is a process involving local people in solving their problems. As a strategy designed to improve the social and economic well-being of rural populations, rural developmentundoubtedlysupportsnation-widedevelopmentina country like Iran with a rural-basedsociety. Theconstitutionof the Islamic Republic of Iran stipulates that rural development should be viewed as a key function of the government. This paper aimsto determine factors that constitute rural development in GuilanProvince(North of Iran).The presentstudyexamined75 rural development indices derived from official documents.Theywerethenstandardized and classified according to six factorsusing the numerical taxonomy approach:humanresources, infrastructure costs, socio-cultural costs, economic performance, location and natural resources, and rural management. Share of each factor was rated by statistical analysis. The results of the analysis showed a negligible change in rural management and economic costs,whileother factors remained constant and no change was made to theimpact status and rankof the six factors germane torural development. The studies recommendsrevisingthe economic structure and rural management of the province basedon cooperatives. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - رتبه‌بندی استان‌های کشور بر اساس شاخص‌های فضای کسب‌وکار با تکنیک تاکسونومی عددی
        فاضل قربانی احمد سرلک غلامعلی حاجی
        هدف این پژوهش رتبه‌بندی استان‌های کشور بر اساس شاخص‌های فضای کسب‌وکار بر اساس 22 مؤلفه‌ی فضای کسب‌وکار در دوره زمانی 1388-1394 می‌باشد که با استفاده از تکنیک تاکسونومی عددی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش پژوهش استفاده شده توصیفی و از نوع پژوهش کاربردی است. در این پژوهش به چکیده کامل
        هدف این پژوهش رتبه‌بندی استان‌های کشور بر اساس شاخص‌های فضای کسب‌وکار بر اساس 22 مؤلفه‌ی فضای کسب‌وکار در دوره زمانی 1388-1394 می‌باشد که با استفاده از تکنیک تاکسونومی عددی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش پژوهش استفاده شده توصیفی و از نوع پژوهش کاربردی است. در این پژوهش به منظور رتبه‌بندی استان‌های کشور روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و بر پایه داده‌های خام ازگروه مطالعات مرکز پژوهش مجلس شورای اسلامی ایران بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج بدست آمده از میانگین یک دوره هفت ساله بر اساس 22 شاخص فضای کسب کار استان‌های گیلان، چهارمحال بختیاری، اردبیل و مرکزی به ترتیب رتبه اول تا چهارم را کسب کرده‌اند یعنی بهترین ارزیابی از فضای کسب‌وکار از آن خود کرده‌اند و استان‌های آذربایجان غربی، بوشهر، کهگیلویه و بویر احمد و ایلام به ترتیب رتبه‌های 27 تا 30 ام را به خود اختصاص داده‌اند، که بدترین ارزیابی از فضای کسب‌وکار برای آنها تلقی می‌گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - رتبه ‏بندی هشت کلان شهر ایران از لحاظ سطح توسعه ‏یافتگی به کمک روش‏ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و روش ‏تاکسونومی در سال 1390
        عبدالعلی منصف مجید صامتی مژده موسوی مدنی
        رشد و توسعه اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. اقتصاددانان عوامل مختلفی را جهت توسعه اقتصادی یک کشور بر شمرده اند. از جمله توجه به توسعه منطقه ای و لزوم توزیع متناسب منابع جهت رشد همگون مناطق مختلف یک کشور می باشد. پژوهش حاضر رتبه بندی هشت کلانشهر تهران، چکیده کامل
        رشد و توسعه اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. اقتصاددانان عوامل مختلفی را جهت توسعه اقتصادی یک کشور بر شمرده اند. از جمله توجه به توسعه منطقه ای و لزوم توزیع متناسب منابع جهت رشد همگون مناطق مختلف یک کشور می باشد. پژوهش حاضر رتبه بندی هشت کلانشهر تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، قم، کرج، تبریز و اهواز برای سال 1390 و از لحاظ پنج شاخص اقتصادی، فرهنگی و آموزشی، مسکونی و ساختمانی، بهداشتی و درمانی و تجهیزات شهری می باشد. جهت این امر از دو روش تاکسونومی عددی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی کمک گرفته شده است.نتایج روش تاکسونومی نشان می دهد که کلان شهرهای تهران، اصفهان، تبریز، کرج، مشهد، قم، شیراز و اهواز به ترتیب از بیشترین سطح توسعه و نتایج روش تحلیل سلسله مراتبی حاکی از آن است که کلان شهرهای تهران، اصفهان، کرج، مشهد، تبریز، شیراز، قم و اهواز به ترتیب از سطح توسعه بالاتری برخوردار می باشند. همچنین در تمامی شاخص ها کلان شهر تهران از بالاترین رتبه برخوردار بوده است. با توجه به شاخص های اقتصادی، کلان شهر قم؛ با توجه به شاخص های فرهنگی و آموزشی، تبریز؛ با توجه به شاخص های مسکونی و ساختمانی، اهواز؛ با توجه به شاخص های بهداشتی و درمانی، اهواز ؛ و با توجه به شاخص های تجهیزات شهری، کلان شهر قم از جایگاه پایین تری برخوردار بوده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - رتبه بندی 8 کلان شهرهای ایران از لحاظ سطح توسعه AHP و طبقه بندی 1390
        عبدالعلی منصف مجید صامتی مژده موسوی مدنی
        رشد و توسعه اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. اقتصاددانان عوامل مختلفی را جهت توسعه اقتصادی یک کشور بر شمرده اند. از جمله توجه به توسعه منطقه ای و لزوم توزیع متناسب منابع جهت رشد همگون مناطق مختلف یک کشور می باشد. پژوهش حاضر رتبه بندی هشت کلان شهر تهران، چکیده کامل
        رشد و توسعه اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. اقتصاددانان عوامل مختلفی را جهت توسعه اقتصادی یک کشور بر شمرده اند. از جمله توجه به توسعه منطقه ای و لزوم توزیع متناسب منابع جهت رشد همگون مناطق مختلف یک کشور می باشد. پژوهش حاضر رتبه بندی هشت کلان شهر تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، قم، کرج، تبریز و اهواز برای سال 1390 و از لحاظ پنج شاخص اقتصادی، فرهنگی و آموزشی، مسکونی و ساختمانی، بهداشتی و درمانی و تجهیزات شهری می باشد. جهت این امر از دو روشتاکسونومی عددی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی کمک گرفته شده است.نتایج روش تاکسونومی نشان می دهد که کلان شهرهای تهران، اصفهان، تبریز، کرج، مشهد، قم، شیراز و اهواز به ترتیب از بیشترین سطح توسعه و نتایج روش تحلیل سلسله مراتبی حاکی از آن است که کلان شهرهای تهران، اصفهان، کرج، مشهد، تبریز، شیراز، قم و اهواز به ترتیب از سطح توسعه بالاتری برخوردار می باشند. همچنین در تمامی شاخص ها کلان شهر تهران از بالاترین رتبه برخوردار بوده است. با توجه به شاخص های اقتصادی، کلان شهر قم؛ با توجه به شاخص های فرهنگی و آموزشی، تبریز؛ با توجه به شاخص های مسکونی و ساختمانی، اهواز؛ با توجه به شاخص های بهداشتی و درمانی، اهواز ؛ و با توجه به شاخص های تجهیزات شهری، کلان شهر قم از جایگاه پایین تری برخوردار بوده اند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - شکاف توسعه استان های ایران
        جمال فتح الهی وحید کفیلی علیرضا تقی زادگان
        یکی از الزامات توسعه پایدار، برخورداری از عدالت منطقه ای در توسعه هست. در بلندمدت، عدم توازن در توسعه مناطق مانعی بر سر راه توسعه پایدار خواهد بود. قدم اول در مسیر رفع نابرابری منطقه ای، شناخت شرایط توسعه مناطق است. در تحقیق حاضر دو مقطع زمانی 1375 و 1390 برای بررسی سطح چکیده کامل
        یکی از الزامات توسعه پایدار، برخورداری از عدالت منطقه ای در توسعه هست. در بلندمدت، عدم توازن در توسعه مناطق مانعی بر سر راه توسعه پایدار خواهد بود. قدم اول در مسیر رفع نابرابری منطقه ای، شناخت شرایط توسعه مناطق است. در تحقیق حاضر دو مقطع زمانی 1375 و 1390 برای بررسی سطح توسعه استان‌ها انتخاب‌شده است. با توجه به ادبیات تحقیق و دسترسی به داده ها و اطلاعات، شاخص‌های مختلف اقتصادی، آموزشی و فرهنگی، مسکن و زیربنایی، جمعیتی و بهداشتی انتخاب و به‌ مقتضای هر شاخص تعدیل لازم انجام‌ شده است. برای تعیین درجه توسعه‌یافتگی استان‌ها از دو روش تاکسنومی عددی و تاپسیس استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می دهد که استان‌های مرکزی رتبه های اول توسعه را به خود اختصاص داده اند. باوجود کاهش انحراف معیار و دامنه تغییرات شاخص توسعه استان‌ها، هنوز هم نابرابری منطقه ای در جامعه ایران حاکم است و آزمون الگوی مرکز پیرامون برای هر دو مقطع، برقراری این الگو را مورد تأیید قرار می دهد. به نظر می رسد با توجه به تفاوت در پتانسیل مناطق مختلف، نمی توان از یک برنامه یکسان برای تمامی مناطق بهره برد. بر همین اساس برای ایجاد تعادل ناحیه ای پیشنهاد می شود در قالب برنامه های توسعه ملی، اقدام به برنامه ریزی منطقه ای با محوریت توانایی های منطقه ای شود، به‌ نحوی‌که توسعه پایدار برای تمامی مناطق حاصل شود. پرونده مقاله