Playa

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی و تحلیل عوامل طبیعی موثردر توسعه مناطق بیابانی و خشک
سعید کامیابی محمد علی رجایی ریزی رحیم یوسفی زاده حمیدرضا ملکی

این تحقیق با هدف شناخت و تصویر مناسب از وضعیت جغرافیایی شمال کویر حاج علیقلی و مراکز جمعیتی چاله دامغان با رویکرد توسعه منطقه با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر پایه گردآوری اطلاعات و مطالعات میدانی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی گام برداشت. از این رو عوامل جغرافیایی چکیده کامل

این تحقیق با هدف شناخت و تصویر مناسب از وضعیت جغرافیایی شمال کویر حاج علیقلی و مراکز جمعیتی چاله دامغان با رویکرد توسعه منطقه با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر پایه گردآوری اطلاعات و مطالعات میدانی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی گام برداشت. از این رو عوامل جغرافیایی طبیعی در غالب پهنه بندی و نقشه، مورد مطالعه قرار گرفته اند تا نقش آنها بر منابع آب این منطقه که یکی از مراکز فعالیت های انسانی مهم در مناطق بیابانی است مشخص گردد. بطور کلی تهیه نقشه و پهنه بندی عوامل جغرافیایی و تحلیل فضایی پدیده‌های جغرافیایی ازاهداف عمده تحقیق محسوب می گردد. نتایج نشان می دهد که عوامل طبیعی منطقه مانندتوپوگرافی و کوههای بلند با تاثیردرمیزان بارش همچنین تشکیلات آهکی سهم عمده ای در تامین آب منطقه دارد که همراه با دشت سرهای گسترده نقش اصلی را در تغذیه سفره‌ها ایفاء می نمایند. با بررسی و تحلیل فضایی نقشه‌های تهیه شده جغرافیایی و پدیده‌های سطحی زمین می‌توان شناخت جامعی از چالش‌هایی که مدیران و متولیان اموردر تصمیم گیری و طرح‌ریزی اقتصاد فضای مناطق بیابانی حاشیه چاله دامغان و کویر حاج علی قلی با آن مواجه‌اند، حل نمود. لذا در پایان پیشنهاد های کاربردی ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - جاده سازی و ناپایداری ژئومورفیکی در مناطق بیابانی
سیدرضا حسین زاده

چنین به نظر می رسد که ایران در طول قرن 21 با چالش های ژئومورفیکی مهمی مواجه خواهد بود. گر چه با توجه بهشرایط خاص تکتونیکی و اقلیمی کشور که آن را طی عهد حاضر در یک فاز فرسایش کاوشی قرار داده، ناپایداری هایژئومورفیکی تا حدی توجیه پذیر است، لیکن افزایش بهره برداری ها از من چکیده کامل

چنین به نظر می رسد که ایران در طول قرن 21 با چالش های ژئومورفیکی مهمی مواجه خواهد بود. گر چه با توجه بهشرایط خاص تکتونیکی و اقلیمی کشور که آن را طی عهد حاضر در یک فاز فرسایش کاوشی قرار داده، ناپایداری هایژئومورفیکی تا حدی توجیه پذیر است، لیکن افزایش بهره برداری ها از منابع زمینی و توسعه فعالیت های عمرانی،این ناپایداری ها را شدت بخشیده و چالش ژئومورفیکی را به دنبال دارد . در این مقاله که به نمونه، اثرات جاده سازیبر تشدید فعالیت فرایندهای مورفودینامیک بیابانی مورد بررسی قرار گرفته، ملاحظه می شود که دخالت در محیططبیعی چنانچه با متغیرهای سازنده آن همگام نباشد، حتی در محیط های نسبتاً تثبیت شده، ناپایداری هایی رابه دنبال دارد که در نهایت به زیان همان فعالیت ها خواهد انجامید . منطقه مورد مطالعه از آن جهت دشت طبسانتخاب گردیده که به دلیل کمی جمعیت و محدود بودن دامنه سایر فعالی تها، امکان تداخل و تعدد متغیرهایتأثیرگذار دیگر کمتر فراهم بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - ژئومرفولوژی کویر درانجیر
محمدرضا نوجوان سید حسن صدوق

هریک از چشم اندازهای ژئومورفیک می تواند نقش خاصی را در توسعه مناطق ایفاء کنند .در استان یزد اجرای هرگونه طرح آمایش سرزمین بدون در نظر گرفتن چشم انداز های کویری نمی‌تواند حلقه توسعه و عمران آنرا تکمیل نماید. زیرا چشم اندازهای کویری یکی از واحدهای عمده مورفوژنتیک در این ا چکیده کامل

هریک از چشم اندازهای ژئومورفیک می تواند نقش خاصی را در توسعه مناطق ایفاء کنند .در استان یزد اجرای هرگونه طرح آمایش سرزمین بدون در نظر گرفتن چشم انداز های کویری نمی‌تواند حلقه توسعه و عمران آنرا تکمیل نماید. زیرا چشم اندازهای کویری یکی از واحدهای عمده مورفوژنتیک در این استان است (کویر سیاهکوه، کویر ابرکوه، کویر در انجیر، کویر هرات و مروست، کویر ساغند و..) و چاره جوئی برای آمایش آنها می تواند نقش خاصی را در توسعه منطقه‌ای ایفا نماید .بطوریکه میتوان مطالعه و شناسایی این چشم اندازها را از جمله محورهای اصلی طرح آمایش سرزمین این استان قلمداد نمود. در این میان، کویر درانجیر یا بافق سومین کویر از نظر وسعت بشمار می آید که به صورت یک چاله شمال غربی جنوب شرقی از خرانق تا بافق بصورت چاله‌ای در شرق شهرستان یزد قرار دارد. دراین مقاله که با روش تحلیلی و متکی به مجموعه از داده های رقومی در چهارچوب سیستم های اطلاعات جغرافیائی نسبت به شناخت و پتانسیل سنجی ان اقدام شده است میتوان نسبت به شناخت ویژگی های ژئومرفولوژیک این محیط در چهارچوب پنج سطح هندسی مبادرت نمود و بر این نکته تاکید ورزید که شناخت ژئومرفولوژی دیرینه ودینامیسم کنونی حاکم بر منطقه میتواند جایگاه انرا در چهارچوب سند راهبردی توسعه منطقه مشخص نماید . با توجه به نتایج بدست امده در این پژوهش می توان گفت با توجه به فرایند نمکزائی در این چاله کویر درانجیر یک پلایای فعال است و آثار داغ آبه‌ها در اطراف آن نشان می دهد که دوران مرطوبتری را درگذشته تجربه کرده است. در حاشیه جنوب غربی آن آثار عملکرد تکتونیک فعال بطور موضعی قابل ردیابی است و تحلیل آبراهه‌ها در این منطقه مفهوم پیشینه رود را بخوبی روشن می سازد. پنج سطح محدب، مقعر، پلکانی، مستوی و سطوح ناپایدار بادی ارکان هندسه ارضی این چاله را شکل می دهد و در مجموع این چاله کویری بواسطه عوامل چندی قادر به ایجاد هویت مکانی چندانی نبوده و لذا فاقد ویژگی های مناسب جهت آمایش در محور گردشگری است. اما چنانچه مطالعات رسوب شناسی تایید نماید محور اصلی توسعه در این منطقه می تواند بر محور استخراج مواد و عناصر کمیاب فلزی و غیره که معمولا در مناطق کویری انباشت می شوند استوار گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - Geochemical and Sedimentary Changes of the Mighan Playa in Arak, Iran
Feridon Ghadimi Mohammad Ghomi

The Mighan Playa is the largest playa in Markazi Province. Sedimentary and soil structures show that during all phases the playa was ephemeral. The duration and frequency of flooding varied causing variations in the relative amounts of accumulation, and soil formation. چکیده کامل

The Mighan Playa is the largest playa in Markazi Province. Sedimentary and soil structures show that during all phases the playa was ephemeral. The duration and frequency of flooding varied causing variations in the relative amounts of accumulation, and soil formation. The clastic fraction of the playa sediment consists of quartz, mica and chlorite while the non-clastic evaporite fraction is dominated by gypsum, calcite, glauberite, thenardite and halite. Using the principle of chemical divides, such variations in mineralogy have been explained in terms of a change in brine chemistry from Na-Ca-Mg-SO4-Cl to Na-SO4-Cl type. It is also suggested that at an earlier stage, Mighan playa brine underwent evaporation under the conditions of Ca>alkalinity whereas in more recent times, the evaporite mineralogy has developed with alkalinity>Ca. The shallow depth cores are divided into distinct geochemical units based on elemental ratios. Units I and III reflect high chemical weathering whereas the middle unit, II, indicates relatively low weathering and enrichment in evaporates پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - بررسی پتانسیل شرایط جغرافیایی و ژئومورفولوژی در ذخیره سازی منابع آب با استفاده از GIS (منطقه مورد مطالعه شمال کویر حاج علیقلی)
رحیم یوسفی زاده

آب ماده اولیه و ضروری حیات، توسعه صنایع، تولیدات کشاورزی و..... به شمار می رود. اگر موضوع حفاظت آبها و خاکها به طور سیستماتیک و در مقیاس بسیار وسیع تحقق یابد، در واقع ثبات محیط طبیعی تامین می شود.محدوده تحقیق بین َ50 ْ 35 تا َ 26 ْ 36عرض شمالی وَ12 ْ 54 تا َ46 ْ 54 طول چکیده کامل

آب ماده اولیه و ضروری حیات، توسعه صنایع، تولیدات کشاورزی و..... به شمار می رود. اگر موضوع حفاظت آبها و خاکها به طور سیستماتیک و در مقیاس بسیار وسیع تحقق یابد، در واقع ثبات محیط طبیعی تامین می شود.محدوده تحقیق بین َ50 ْ 35 تا َ 26 ْ 36عرض شمالی وَ12 ْ 54 تا َ46 ْ 54 طول شمالی قرارداردکه از شمال به ارتفاعات البرز، از شرق به روستای ده ملا ، از غرب به شهر دامغان و از جنوب به کویر حاج علیقلی محدود می گردد. ازجمله روستاهای موجود در منطقه روستای مهماندوست،ده ملا،کلاته ملا،فرات ، زرین آباد، مهدی آباد،عباس آباد،امرزان، بق، جزن،حیدرآبادو حاجی آباد می باشدکه جمعیتی حدود 62000 نفر را همراه با شهر دامغان در بر می گیرد. شغل اصلی جمعیت منطقه مذکور باغداری می باشد. معضل افت آبهای زیرزمینی، شور شدن آبها، افزایش تقاضا و پتانسیل منطقه جهت افزایش سطح زیر کشت، نیاز به بررسی همه جانبه در ایجاد توسعه پایدار داشته و جزء ضروری ترین مسائل منطقه است. جهت رسیدن به این منظور تمامی عوامل جغرافیایی و طبیعی به خصوص ژئومورفولوژی منطقه به صورت دقیق و میدانی و با استفاده از نرم افزار GIS مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند تا نقش آنها بر منابع آب این منطقه که یکی از مراکز فعالیت های انسانی در زمینه کشاورزی است مشخص گردد.نتایج نشان می دهد که ژئومورفولوژی منطقه شامل کوههای بلندبا تاثیردرمیزان بارش همچنین تشکیلات آهکی تکتونیزه سهم عمده ای در تامین آب منطقه دارد که همراه با دشت سر های گسترده نقش اصلی را در تغذیه سفره ها ایفاء می نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - استخراج وسعت پهنه‌های آب سطحی دریاچه فصلی جازموریان با استفاده از شاخص‌های سنجش از دور
مجتبی سلیمانی ساردو زهره ابراهیمی مهدی زارعی

منابع آبی یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حیات سرزمین و توسعه پایدار به شمار می‌روند. در پژوهش حاضر، بررسی تغییرات سری زمانی مساحت پهنه‌های آبی پلایای جازموریان، به کمک داده‌های بازتابش سطحی ماهواره لندست 8 از سال 2013 تا 2019 مدنظر قرار گرفت و شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال چکیده کامل

منابع آبی یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حیات سرزمین و توسعه پایدار به شمار می‌روند. در پژوهش حاضر، بررسی تغییرات سری زمانی مساحت پهنه‌های آبی پلایای جازموریان، به کمک داده‌های بازتابش سطحی ماهواره لندست 8 از سال 2013 تا 2019 مدنظر قرار گرفت و شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال شده (MNDWI) به منظور جدا کردن پهنه‌های آبی بر تصاویر موردنظر اعمال و سپس روند تغییرات مساحتی پهنه‌های آبی برآورد شد. کلیه فرایندهای مزبور و آنالیز تصاویر ماهواره‌ای در محیط نرم افزار Google Earth Engine انجام شد که یک سامانه تحت وب و متن باز جهت انجام آنالیزهای طیفی و رادیومتریک بر تصاویر ماهواره‌ای است، همچنین نرم افزار ArcGIS 10.5 نیز به منظور تهیه نقشه‌های مکانی مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که وسعت پهنه آبی دریاچه فصلی جازموریان براساس شاخص MNDWIحدود Km21426 و بر اساس شاخص استخراج آب خودکار (AWEI)، قریب Km21512 و بر اساس شاخص نسبت جذب آب (WRI) حدود Km2 1610 تخمین زده شده است. از سوی دیگر، تحلیل تولیدات آب سطحی تصاویر لندست نشان داد که بیشترین میزان تغییرات مربوط به پهنه‌های آبی فصلی موقت و فصلی جدید بوده است، به طوری که تغییرات پهنه‌های فصلی موقت مساحتی قریب Km21145 و پهنه‌های فصلی جدید سطحی حدود km2355 را به خود اختصاص داده است. آبگیری پلایای جازموریان به وقوع سیلاب های فصلی و افزایش بارندگی ها در حوضه ارتباط دارد، به طوری که همبستگی بالایی (89/0R2=) میان بارندگی سالانه حوضه و افزایش وسعت پهنه‌های آبی حاصل از شاخص MNDWI مشاهده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - An investigation on the quantitative effect of the 2003 Bam earthquake on Bam plain aquifer
Gholamreza Lashkaripour Hadi Salari

The Bam plain is located in the eastern part of Kerman Province and adjacent to Kavir-e-Lut. This plain is a part of the Lut catchment area with a total drainage area of about 4357 km. The Bam plain with a dry climate has an average annual precipitation of about 60 mm. چکیده کامل

The Bam plain is located in the eastern part of Kerman Province and adjacent to Kavir-e-Lut. This plain is a part of the Lut catchment area with a total drainage area of about 4357 km. The Bam plain with a dry climate has an average annual precipitation of about 60 mm. The Bam aquifer is the unique source of water for domestic and agricultural purposes. The devastating Bam earthquake on 26 December 2003 with a magnitude of 6.5 has affected the hydrogeology parameters of the Bam aquifer. The earthquake happened due to the action of an unrecognized fault called Arg-e- Bam fault. This fault seems to be a branch of the well -known Bam strike slip fault. The Bam earthquake affects the water quantity parameters of the Bam aquifer. The quantitative variation includes the change of discharge, decline of groundwater level, changes in groundwater gradient and flow direction. This paper deals with the variation of quantity parameters in the Bam aquifer before and after the earthquake. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - Statistical Analysis of the Hydrogeochemical Evolution of Groundwater in Alluvial Aquifer of Arak Mighan Playa, Markazi Province, Iran
F Ghadimi M Ghomi

This paper presents results of hydro-chemical processes controlling groundwater chemical composition, using an integrated application of hierarchical cluster analysis and factor analysis of a major ion data set of groundwater from Mighan playa aquifer. Cluster analysis چکیده کامل

This paper presents results of hydro-chemical processes controlling groundwater chemical composition, using an integrated application of hierarchical cluster analysis and factor analysis of a major ion data set of groundwater from Mighan playa aquifer. Cluster analysis classified samples into four clusters(A, B, C and D) according to their dominant chemical composition: cluster A (dominant composition: Ca-HCO3; mean TDS: 267 mg/l), cluster B (dominant composition: Ca-Mg-SO4-Cl; mean TDS: 1029 mg/l), cluster C (dominant composition: Na-Mg-SO4; mean TDS 667 mg/l) and cluster D (dominant composition Na-Mg-SO4¬-Cl; mean TDS 2998 mg/l), which were described by the first factor of factor analysis. Results of the factor analysis suggested that the spatial variation of groundwater quality is influenced by processes of carbonate minerals dissolution and mixing of saline water (Mighan playa). The calculated playawater fractions (&fnof;playa) of the groundwater shows that cluster D water is almost four times more saline than cluster B water and twice and a half more saline than cluster C water, where the difference between salinities can be explained by proximity of cluster D water to the playa. In the present study, 23.8 % of the playawater samples were found to contain chloride concentrations above 250 mg/l suggesting that playawater intrusion has reached alarming levels yet. The saline/brackish groundwater is the result of the processes of evaporation (for samples close to the Mighan playa) and dissolution of SO4 and Cl evaporative salts (such as thenardite, gypsum and halite). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - Determination and Comparison of Preference Value for Five Halophyte Species in the Marginal Rangeland of Salt Lake in Aran and Bidgol Region, Kshan, Iran
Reza Dehghani Bidgoli

Since the halophytes species have an important role in such ecosystem balance and they have been grazed by livestock as supplementary forage, the awareness of livestock's desire to grazing and their preference values of these species is of high priority. Regardless of t چکیده کامل

Since the halophytes species have an important role in such ecosystem balance and they have been grazed by livestock as supplementary forage, the awareness of livestock's desire to grazing and their preference values of these species is of high priority. Regardless of the importance of halophyte species in the livestock feeding in Iran, there is less published research on the livestock grazing from these species. In present study, the preference value of the five halophyte species (Seidlitzia rosmarinus, Salsola crassa, Aeluropus littoralis, Suada fruticosa and Anabasis setifera) was determined using preference index and timing methods in the marginal rangelands of Aran and Bidgol salt lake, Kashan, Iran in 2013-2016 during the grazing season. The preference values of these halophytes spices were assessed using Whittaker and Niering method. In the timing method, the animal grazing for 20 minutes was filmed for 1 to 2 hours after the flock arrival to the rangeland, and the grazing time of each species was recorded. According to the results of the analysis of variance, the species effect was significant for both grazing time and preference index (p<0.01). The results of the mean comparison showed that the Aeluropus littoralis with average values of 0.636 and 10.1 had a higher preference index and grazing time by livestock than that for other halophyte species, respectively. Also, in terms of livestock behavior for both factors, the highest grazing time was observed in October followed by November. The results of the species by grazing season interaction effect showed that the Salsola crassa and Aeluropus littoralis had higher preference indices for grazing whereas Seidlitzia rosmarinus and Aeluropus littoralis had longer times of grazing. According to the results of this research, the timing method was introduced as an appropriate method to determine the preference values of halophyte species in the studied area. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تاثیر شرایط متفاوت رویشگاهی بر تغییرات اسیدهای آمینه و املاح معدنی در گیاه رمس Haloxylon salicornicum (Moq.) Bunge ex Boiss.
مهدیه تجملیان حمید سودائی زاده اصغر مصلح آرانی محمدهادی راد محمدعلی حکیم زاده

شوری خاک از عوامل اصلی تأثیرگذار بر رشد و نمو گیاهان است. گیاه رمس Haloxylon salicornicum (Moq.) Bunge ex Boiss. به‌عنوان یک گونه شورپسند، سطح وسیعی از اراضی بیابانی را به خود اختصاص داده و تاثیر قابل توجه در کنترل فرسایش بادی دارد. در پژوهش حاضر تغییرات اسیدهای آمینه و چکیده کامل

شوری خاک از عوامل اصلی تأثیرگذار بر رشد و نمو گیاهان است. گیاه رمس Haloxylon salicornicum (Moq.) Bunge ex Boiss. به‌عنوان یک گونه شورپسند، سطح وسیعی از اراضی بیابانی را به خود اختصاص داده و تاثیر قابل توجه در کنترل فرسایش بادی دارد. در پژوهش حاضر تغییرات اسیدهای آمینه و موادمعدنی گیاه رمس و ارتباط آنها در دو منطقه از شهرستان بافق با شرایط متفاوت خاکی (خاک شور-سدیمی پلایا و غیر شور تپه‌های ماسه‌ای) در سال 1395 بررسی شد. نمونه برداری با طرح کاملا تصادفی و با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد در هر دو رویشگاه اسید آمینه سرین بیشترین سهم را در شکل‌گیری محتوی کل اسیدآمینه گیاه به عهده داشت. محتوی کل اسیدآمینه در دو منطقه اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد (01/0p<) داشت به‌طوری‌که در رویشگاه ماسه ای با 75/431 پی‌پی‌ام بیش از رویشگاه پلایا با 38/268 پی‌پی‌ام بود. اسیدآمینه آسپارژیک، گلوتامیک، سرین، گلیسین، آلانین، تیروزین، والین، متیونین در رویشگاه ماسه‌ای بیش از رویشگاه پلایا بود. در حالی که اسیدآمینه گلوتامین و ترئونین در رویشگاه پلایا مقدار بیشتری داشت. نتایج بررسی مواد معدنی نشان داد بیشترین میزان فسفر، سدیم، کلر، آهن، منگنز، روی و مس در رویشگاه پلایا و بیشترین میزان نیتروژن در رویشگاه ماسه‌ای بود. با توجه به تجمع یون‌هایی از قبیل سدیم در بافت گیاه در پلایا، می‌توان مهمترین پاسخ فیزیولوژیکی گیاه رمس جهت تنظیم پتانسیل اسمزی را رقیق شدن شیره واکوئلی گیاه با تعدیل غلظت یون‌ها در اندام گیاه دانست و نقش اسمولیت‌هایی نظیر اسیدهای آمینه را در درجات بعدی در نظر گرفت. پرونده مقاله

فهرست مقالات Playa

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی