• فهرست مقالات یهودیان

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - آمار کشتگان غزوه بنی‌قُرَیظه: پژوهشی برپایه روش تحلیل اسناد- متن
        مهدی ملک محمدی محمد کاظم رحمان ستایش
        منابع روایی اسلامی آمارهای گونا گونی از شمار کشتگان یهودیان در غزوه بنی قریظه، عمدتا بین 400 تا 900 تن، ارائه می کنند. به جز اندکی، بیشتر اقوال به صورت مرسل و غیر مسند بیان شده اند. برخی از مورخان و محققان به آمارهای یادشده با دیده تأیید نگریسته، شماری آن را انکار کرد چکیده کامل
        منابع روایی اسلامی آمارهای گونا گونی از شمار کشتگان یهودیان در غزوه بنی قریظه، عمدتا بین 400 تا 900 تن، ارائه می کنند. به جز اندکی، بیشتر اقوال به صورت مرسل و غیر مسند بیان شده اند. برخی از مورخان و محققان به آمارهای یادشده با دیده تأیید نگریسته، شماری آن را انکار کرده و گروهی نیز درباره آن سکوت کرده اند. این مقاله برآن است که اقوال یاد شده را نخست تا حد امکان بر پایه روش تحلیل اسناد- متن، تاریخ گذاری کرده، دوره و بستر ظهور آن‌ها را تعیین کند. سپس با بهره گیری از برخی دیگر از روایات مربوط به این جنگ و اطلاعات تاریخی مرتبط همچون شمار قبایل و آمارها را تحلیل و ارزیابی کند. از مجموع بررسی ها می توان دریافت که روایات این آمارها، دست کم پس از آن که اصل کشتار بنی قریظه در بین مسلمانان پذیرفته شد، در نیمه نخست قرن دوم در مناطق متعدد اسلامی همچون مکه، مدینه، کوفه شیوع یافته و کمی بعدتر به شهرهایی همچون بغداد و بصره گسترش یافته‌است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تشکیلات نهاد رأس الجالوت در شرق اسلامی
        نگار ذیلابی
        رأس الجالوت/ راس جالوت رئیس جامعۀ یهودیان ساکن در سرزمین‌های شرقی و واسطه سیاسی و اداری میان حکومت‌ها و اتباع یهودی آن‌ها بود. این منصب در دوره ساسانیان دارای تشکیلات سیاسی و اداری منسجمی بود و پس از اسلام هم در ساختار تشکیلاتی حکومت‌های اسلامی تداوم یافت. این نوشتار بر چکیده کامل
        رأس الجالوت/ راس جالوت رئیس جامعۀ یهودیان ساکن در سرزمین‌های شرقی و واسطه سیاسی و اداری میان حکومت‌ها و اتباع یهودی آن‌ها بود. این منصب در دوره ساسانیان دارای تشکیلات سیاسی و اداری منسجمی بود و پس از اسلام هم در ساختار تشکیلاتی حکومت‌های اسلامی تداوم یافت. این نوشتار بر آن است تا پس از ارائه پیشینه‌ای از این نهاد در دوره ساسانیان، سیر تحول آن را در دوره اسلامی پی‌گیرد و بر اساس منابع اسلامی و یهودی تصویری از این نهاد، شامل نحوه انتخاب رأس جالوت، آداب و رسوم بر تخت نشستن او، وظایف سیاسی، اداری و قضایی وی و مناسبات این نهاد با حکومت‌های اسلامی به دست دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی و تحلیل دو نظریه درباره پیشینه یهودیان کاشان در تاریخ ایران
        حسین حیدری علی فلاحیان وادقانی
        چکیده پیشینه حضور یهودیان در ایران به دوره اسارت بابلی، هخامنشیان و مادها، می‌رسد. یهودیان در این تاریخ طولانی، بر رغم شمار ‌اندک، در حیات سیاسی، دینی، علمی و اقتصادی مردم ایران تأثیرگذار بوده‌اند. از شهرهای ایران، کاشان در چند سده مساعدترین زمینه را در مقایسه با دیگر ن چکیده کامل
        چکیده پیشینه حضور یهودیان در ایران به دوره اسارت بابلی، هخامنشیان و مادها، می‌رسد. یهودیان در این تاریخ طولانی، بر رغم شمار ‌اندک، در حیات سیاسی، دینی، علمی و اقتصادی مردم ایران تأثیرگذار بوده‌اند. از شهرهای ایران، کاشان در چند سده مساعدترین زمینه را در مقایسه با دیگر نقاط ایران و جهان برای هم‌زیستی و بالندگی آنان فراهم ساخته است، چنان‌که برخی از یهودیان، کاشان را اورشلیم کوچک یا کهکشان عالمان و ادیبان یهود خوانده‌اند. این مقاله به طرح و بررسی دو نظریه درباره سابقه حضور یهودیان در این شهر پرداخته است: نظریه نخست پیشینه یهود را در کاشان به پس از دوره اسارت بابلی می‌رساند و نظریه دوم، به مهاجرت آنان از اسپانیا و دیگر شهرهای اروپا، به‌ویژه بعد از اعمال تفتیش عقاید اروپابه کاشان قائل است. مهم‌ترین دلیل نظریه نخست، میراث باستان‌شناسی کاشان، قدمت محلات وگورستان کلیمیان، گویش مخصوص کلیمیان کاشان (راجی ولوفتایی) و سنت شفاهی آنان است که واژه‌های ایران باستان از جمله مادی را در بر دارد. قائلان به نظریه دوم، به گزارش‌های مکتوب جهان‌گردان یهودی، مسیحی و روایت مورخان مسلمان استناد می‌کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - رویارویی دیانت زرتشتی با اقلیتهای دینی در دوران ساسانیان
        سید سعید گلزار
        بررسی جغرافیای دینی دولت ساسانی یکی از مهم ترین مباحث در حوزۀ تاریخ ساسانیان است، زیرا دولتساسانی با احیاء و تقویت دین زرتشتی و تبدیل آن به دین رسمی و دولتی ، این دین را از محاق چند صدسالۀ خود خارج کرد و آن را به عنوان دین رسمی کشور برقامت دولت خود پوشاند . بی شک این حا چکیده کامل
        بررسی جغرافیای دینی دولت ساسانی یکی از مهم ترین مباحث در حوزۀ تاریخ ساسانیان است، زیرا دولتساسانی با احیاء و تقویت دین زرتشتی و تبدیل آن به دین رسمی و دولتی ، این دین را از محاق چند صدسالۀ خود خارج کرد و آن را به عنوان دین رسمی کشور برقامت دولت خود پوشاند . بی شک این حادثهبرای ادیان بیگانۀ کشور پیامدها و عواقب خواسته و یا نا خواستۀ بسیاری به همراه داشت و باعث ایجادبرخوردها و تصادم هایی بین متولیان دین دولتی با پیروان ادیان بیگانه گردید.در این مقاله، وضعیت اقلیت های دینی بودایی، یهودی و مسیحی در دورۀ ساسانیان، به منظور تبیین ابعادحیات سیاسی - اجتماعی و دینی آنها مورد بررسی قرار گرفته و رویارویی ها، و نیز نتایج و پیامدهای آنهابین این اقلیت ها با سازمان دینی دولت ساسانی در سه بخش به تصویر کشیده شده است. همچنین زمینه هایچالش ها و درگیری های پیروان این ادیان با دولت ساسانی، و نیز مراحل و فراز و فرودهای سیاست دینیدولت ساسانی مورد بحث قرار گرفته و در پایان چنین نتیجه گیری شده است : سیاست دینی دولت ساسانیمتغیری بود که تحت تاثیر شرایط داخلی و خارجی قرار داشت و به نوبۀ خود موجب تشدید و یا تضعیفبرخوردها می شد . مسایلی چون : تغییر شرایط بین المللی، تغییر دین دولت ها به ویژه دولت های متخاصم،قدرت و ضعف موبدان و پادشاهان، نیز عملکرد ها و کارویژه های این اقلیت ها ظاهرا از مهم ترین عواملیبوده اند که در رفتار دینی دولت ساسانی در برابر پیروان ادیان بیگانه، و تعقیب و آزار ایشان، نقش بسیارمهمی داشتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - نقش روح‌القدس در تأسیس کلیسای متقدّم و برساخت هویت دینی مسیحی (بر اساس عهد جدید)
        سپیده وحیدنیا ارسطو میرانی یحیی صباغچی
        مسیحیت جریانی اصلاحی در دین شریعت‌محور یهودیت بود که بعد از حدود نیم قرن، با پذیرش غیریهودیان در آن، مسیر جدایی از یهودیت را در پیش گرفت. با گسترش این آیین، احتمالا در حدود یک قرن پس از میلاد، کلیسای اولیه به‌تدریج شکل گرفت. روح‌القدس یکی از مضامین و مقوله‌های مشترک بین چکیده کامل
        مسیحیت جریانی اصلاحی در دین شریعت‌محور یهودیت بود که بعد از حدود نیم قرن، با پذیرش غیریهودیان در آن، مسیر جدایی از یهودیت را در پیش گرفت. با گسترش این آیین، احتمالا در حدود یک قرن پس از میلاد، کلیسای اولیه به‌تدریج شکل گرفت. روح‌القدس یکی از مضامین و مقوله‌های مشترک بین یهودیت و مسیحیت است که به باور مسیحیان و از دیدگاه عهدجدید، نقشی مهم در تأسیس و شکل‌گیری کلیسای متقدم و بقای آن داشته است. همراهی روح‌القدس با عیسی از بدو تولد و در تمامی برهه‌ها، هم‌چنین پُرگشتن رسولان از او در پنطیکاست و حضور روح‌القدس هنگام تعمید نوکیشان یهودی و غیریهودی، از جمله کارکردهای مؤثر روح در بقا و گسترش مسیحیت است. هم‌چنین روح‌القدس از طریق تقویت معنویت و وحدت کلیسا و مؤمنان نقشی مؤثر در این راستا ایفا نموده است. و باز، یکی از مأموریت‌های اثرگذار روح در سرنوشت کلیسا را باید هدایت و یاری کردن رسولان و کلیسا به‌خصوص با تأیید ورود مستقیم غیریهودیان به جرگۀ نوکیشان مسیحی دانست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - نژادپرستی یهودیان از دیدگاه قرآن
        سیدمهدی لطفی اکرم حیدری
        یهودیان یکی از مهمترین جوامع نژادپرست هستند، که در طول تاریخ با تمسکبه مبانی و اصول نادرست به روند نژادپرستی خود جلوهای قانونی دادهاند، و گاه باادعای برتری نژاد و مذهب خود قوانین خداوند را نادیده گرفتهاند . قرآن از جملهعلل و عوامل نژادپرستی یهودیان را برتری طلبی ، انحصا چکیده کامل
        یهودیان یکی از مهمترین جوامع نژادپرست هستند، که در طول تاریخ با تمسکبه مبانی و اصول نادرست به روند نژادپرستی خود جلوهای قانونی دادهاند، و گاه باادعای برتری نژاد و مذهب خود قوانین خداوند را نادیده گرفتهاند . قرآن از جملهعلل و عوامل نژادپرستی یهودیان را برتری طلبی ، انحصارطلبی بیجا، حسادت،پیروی کورکورانه، گریز از واقعیات، داشتن عقاید اغراق آمیز و انعطاف ناپذیریایشان در مقابل حق و حقیقت دانسته، و در بسیاری موارد نیرنگ و تعصب آنان رابه مسلمانان یادآور شده است . در این مقاله ضمن بررسی مبانی نژادپرستییهودیان در تورات به نقد قرآنی این موضوع پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - مبانی فقهی ممنوعیت تخریب انبوه و گسترده محیط زیست در جنگ؛ با تاکید بر نقد گزارش‌های تاریخی مربوط به جنگ‌های نبوی
        احمد احسانی فر
        در پژوهش پیش رو با پیرایش تاریخی جنگ‌های نبوی از تحریفات، زوائد و اغراقات، و با بررسی ادله منع‌کننده تخریب و اتلاف گسترده و انبوه محیط زیست، موضع فقه شیعه در مورد این رفتار جنگی روشن می‌شود. بر مبنای ادله مطرح، در حالت اضطرار و ضرورت جنگی می‌توان به تخریب و اتلاف محدود، چکیده کامل
        در پژوهش پیش رو با پیرایش تاریخی جنگ‌های نبوی از تحریفات، زوائد و اغراقات، و با بررسی ادله منع‌کننده تخریب و اتلاف گسترده و انبوه محیط زیست، موضع فقه شیعه در مورد این رفتار جنگی روشن می‌شود. بر مبنای ادله مطرح، در حالت اضطرار و ضرورت جنگی می‌توان به تخریب و اتلاف محدود، کنترل ‌شده و تحت مدیریت عناصر محیط زیست اقدام کرد؛ لکن تخریب انبوه و گسترده محیط زیست امکان‌پذیر نمی‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تاثیر کنگره یهودیان اروپا بر روابط ایران و اتحادیه اروپا
        زهرا الوندی مهدی ذاکریان امیری سید عبدالعلی قوام حمید احمدی
        هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر کنگره یهودیان اروپا بر روابط ایران و اتحادیه اروپا بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌‌ها نشان داد که کنگره یهودیان اروپا با نفوذ در پارلمان اروپا توانسته از طریق بهره‌‌وری از حداکثر اختلافات ایران و اتحادیه اروپا به منظور پیشبرد اهداف چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر کنگره یهودیان اروپا بر روابط ایران و اتحادیه اروپا بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌‌ها نشان داد که کنگره یهودیان اروپا با نفوذ در پارلمان اروپا توانسته از طریق بهره‌‌وری از حداکثر اختلافات ایران و اتحادیه اروپا به منظور پیشبرد اهداف خود و کاهش روابط دوجانبه، تاثیرگذار باشد. کنگره یهودیان اروپا به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای لابی اسرائیل در بروکسل، بیشترین تاثیر را بر روابط ایران- اتحادیه اروپا داشته است. این کنگره با استفاده از ابزار استراتژیک تبلیغات منفی و برجسته نشان دادن تهدید ایران توانسته مقاصد سیاسی و استراتژیکی خود را عملی سازد. همچنین کنگره یهودیان اروپا با برجسته‌‌سازی تهدید ایران برای اروپا در کاهش روابط سیاسی میان ایران و اتحادیه اروپا از طریق افزایش اعمال تحریم‌های شدید، اقدامات محدودکننده، پرهیز مقامات عالی اروپایی از سفر به ایران و تداوم لحن انتقادی اروپا در قالب قطعنامه و بیانیه نسبت به سیاست‌های ایران، تاثیرگذار بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تحلیل و بررسی علل تقابل یهودیان حجاز نسبت به دعوت اسلامی در عصر پیامبراسلام(ص)
        ارسلان ایلکا محسن حیدرنیا صابر اداک
        چکیده:یهودیان‌معاصر‌پیامبر(ص)با‌پندارراست‌کیشی و باور به‌خدای‌یگانه،انتظار‌پیامبرومنجی‌‌موعودی‌را داشتند که درعهد‌عتیق به‌نام و ویژگی‌های او اشاره شده‌بود. به‌نظر می‌رسد چنین‌شناختی تعیین‌بخش شیوه‌کنشگری هم‌گرایانه باپیامبر(ص) باشد. اما باخوانش روایت‌های‌تاریخی و روایی، چکیده کامل
        چکیده:یهودیان‌معاصر‌پیامبر(ص)با‌پندارراست‌کیشی و باور به‌خدای‌یگانه،انتظار‌پیامبرومنجی‌‌موعودی‌را داشتند که درعهد‌عتیق به‌نام و ویژگی‌های او اشاره شده‌بود. به‌نظر می‌رسد چنین‌شناختی تعیین‌بخش شیوه‌کنشگری هم‌گرایانه باپیامبر(ص) باشد. اما باخوانش روایت‌های‌تاریخی و روایی، نحوه روی‌آوری‌یهودیان به‌گونه‌دیگر گزارش شده‌است که همین‌امر ضرورت بحث را بیشترآشکار کرده است. سوال‌اساسی این‌ است که با‌وجود این‌شناخت چرا بیشتریهودیان درهم‌کنشی با‌پیامبر(ص) رویه‌خصمانه‌را پیشه‌ساختند و درگامی فراتر علی‌‌رغم پیمان ترک‌تعرض باپیامبر(ص)، چرا به آن وفادار نماندند؟ یافته‌های این‌پژوهش نشان می‌دهد، یهودیان که روح حاکم بر کیش‌آنان مبتنی بر نژاد و قومیت‌خواهی است با درک استقلال اسلام از یهود از طریق مجادلات با پیامبر(ص) و بروز تعارضات فکری ازجمله الوهیت حضرت عزیز، بشری‌خواندن قرآن ،میکائیل به جای جبرئیل به عنوان مأمور وحی و غیره ،شیوه کنش‌گری‌خصمانه‌رادرپیش‌گرفته‌اند.ترس ‌ازبیرون‌ رانده‌شدن‌ رسالت ‌ازخاندان ‌بنی‌اسرائیل‌وانتقال ‌به‌ خاندان‌‌ا‌سماعیل‌بسترساز شیوه‌ مواجهه‌آنان‌با‌ اسلام‌وآموزه‌های‌آن‌را ایجادکرد.این‌مقاله ‌بارویکردی ‌توصیفی‌تحلیلی‌و با شیوه‌کتابخانه‌ای‌ به‌روایت‌های‌تاریخی‌ نگریسته و باعنایت ‌به ‌قرینه‌های‌همبسته‌ به‌ متن‌و زمینه،انگیزه‌های‌حسادت‌جویانه ‌برخاسته‌از قومیت‌گرایی‌و تعارضات‌فکری‌ را به‌ عنوان ‌دوعامل‌ کنش‌گری‌یهودیان بررسی‌کرده است. بنابراین هدف‌اصلی مقاله حاضر تبیین این‌تقابل و بررسی‌علل واقعی آنها در قالب متغیرهای اصلی و مستقل می‌باشد به‌نحوی که بتوان درپرتو آنها توجیهی منطقی برای همه انواع تقابلی که با رسول‌خدا داشتند به‌دست داد. از همین‌رو تقابلاتی که ازآنها یاد خواهدشد همه در قالب متغیرهای وابسته‌ای قلمداد می‌شوند که ناشی از آن علل می‌باشند. بنابراین نکته کانونی در تبیین این‌تقابل‌ها اثبات علل اصلی این تقابل‌ها با ادله و شواهد و مستندات معتبرتاریخی‌است. در راستای تحقق فرضیه و اهداف از پیش گفته، ناگزیر مسایلی که در طول مقاله مطرح می‌گردند به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته نخست انواع تقابل‌هایی است که میان یهود و مسلمین و پیامبر( ص) ایجاد شده و دسته دوم انواع دلایلی‌است که می‌توانند ریشه آن تقابل‌ها به شمار آیند. عللی که متوجه یهود بوده و شاید خود ریشه در روانکاوی شخصیت فردی و اجتماعی ایشان و نیز معرفت شناسی تفکرات و تفاسیر خاصی است که در تقابل با اندیشه‌های قرآنی داشته‌اند. بنابراین دو دسته از مسایل فوق هم معلولها و تقابلها و متغیرهای وابسته را نشان‌می‌دهند و هم علت تقابل‌ها و به دیگر سخن متغیرهای اصلی و مستقل را باز می‌نمایند که محقق می‌کوشد رابطه معنا داری میان این متغیرهای دو گانه ایجاد نموده و به نتایج منطبق با راهبرد و الگوی نظری و نیز معطوف بر عنوان اصلی مقاله دست یابد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - حضور تاریخی یهودیان عصر امام رضا (ع) در خراسان
        محسن رجبی قدسی
        خراسان به عنوان منطقه‌ای بزرگ و با اهمیت، در درازنای تاریخ و تمدّن کهن ایرانی - اسلامی، پذیرای بسیاری از ادیان، مذاهب و مکاتب مختلف بوده است. یکی از مهمترین رویدادهایی که در عصر امام علی بن موسی الرضا (ع) در خراسان رخ داده است، بحث مناظره‌های آن حضرت با بزرگان ادیان زرد چکیده کامل
        خراسان به عنوان منطقه‌ای بزرگ و با اهمیت، در درازنای تاریخ و تمدّن کهن ایرانی - اسلامی، پذیرای بسیاری از ادیان، مذاهب و مکاتب مختلف بوده است. یکی از مهمترین رویدادهایی که در عصر امام علی بن موسی الرضا (ع) در خراسان رخ داده است، بحث مناظره‌های آن حضرت با بزرگان ادیان زردشتی، یهودی، مسیحی و صابئین است. دین یهود هم با پیشینۀ تاریخی‌ای که دارد، از جمله ادیانی است که در دوره‌های تاریخی مختلف وارد ایران و سپس خراسان شد. حضور یهودیان در خراسان در عصر امام علی بن موسی الرضا (ع) در روایات و احادیث به جای مانده مسلّم فرض شده است. اما وثاقت تاریخی حضور آنان در این منطقه آنچنان که باید و شاید بررسی نشده است. از این رو، ما در این مقاله بر آنیم تا با رویکرد تاریخی- تحلیلی، وثاقت حضور یهودیان در این منطقه را همراه با ذکر محله‌ها و بزرگان یهودی بررسی کنیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - تعاملات اقلیت یهود یزد با مسلمانان در دوره قاجار
        حمیدرضا شمس اسفندآبادی ناصر جدیدی فیض الله بوشاسب گوشه
        تاریخ دوره قاجاری به دلایل خاص درونی و بیرونی آن در سطح داخلی و بین‌المللی، شاهد رخدادهای سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی متعددی شده که در هر دهه و مقطع خاص آن در این عصر، به وقوع پیوسته و بستر حیات زمینه‌های فوق‌الذکر و حتی حیات فیزیکی تاریخی- باستانی (وضعیت و سبک ساخت چکیده کامل
        تاریخ دوره قاجاری به دلایل خاص درونی و بیرونی آن در سطح داخلی و بین‌المللی، شاهد رخدادهای سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی متعددی شده که در هر دهه و مقطع خاص آن در این عصر، به وقوع پیوسته و بستر حیات زمینه‌های فوق‌الذکر و حتی حیات فیزیکی تاریخی- باستانی (وضعیت و سبک ساخت آثار و ابنیه)ی آن را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. در این میان، بررسی اوضاع تعاملی مردمان ایران زمین و منطقه مد نظر یعنی: یزد که صاحبان ادیان مختلف در آن سکونت داشته‌اند، در جای خود جالب توجه به نظر می‌رسد و این تعاملات و بعضاً تقابلات، با فراز و فرودهایی همراه بوده است. این مقاله در واقع تلاشی علمی- پژوهشی در راستای بررسی تاریخی و مقطعی و در عین حال مستند و تحلیل‌گونه و منتج به یافته‌ای علمی- تاریخی در میزان، نوع و نحوه روابط و تعاملات اکثریت اجتماع یزد- یعنی مسلمانان شیعه- با گروهی از اقلیت‌های دینی جامعه یزد در دوره قاجار یعنی یهودیان ایرانی ساکنمی‌باشد. فرض نگارنده بر این است؛ در زمینه های مختلف تجاری- اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، دینی- مذهبی و... تعاملات، تقابلات و مکاتبات زیادی بین اقلیت یهود با ساکنان مسلمان شیعه مذهب یزد در دوره مذکور صورت گرفته است که بیشتر آنها نشان از روابط و هم زیستی مسالمت آمیز بین آنها دارد. روش کار مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی و جمع آوری مطالب کتابخانه ای بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - حضور تاریخی یهودیان عصر امام رضا (ع) در خراسان
        محسن رجبی قدسی سیّدعلی بلند نژاد
        خراسان به عنوان منطقه ایبزرگ و با اهمیت، پذیرای بسیاری از ادیان و مکاتب بوده است. یکی از مهمترین رویدادهایی که در عصر امام رضا (ع) در خراسان رخ داده است، بحث مناظره های آن حضرت با بزرگانزردشتی، یهودی، مسیحی و صابئین است. دین یهود هم با پیشینۀ تاریخی ای که دارد، از جمله چکیده کامل
        خراسان به عنوان منطقه ایبزرگ و با اهمیت، پذیرای بسیاری از ادیان و مکاتب بوده است. یکی از مهمترین رویدادهایی که در عصر امام رضا (ع) در خراسان رخ داده است، بحث مناظره های آن حضرت با بزرگانزردشتی، یهودی، مسیحی و صابئین است. دین یهود هم با پیشینۀ تاریخی ای که دارد، از جمله ادیانی است که در دوره های تاریخی مختلف وارد ایران و سپس خراسان شد. حضور یهودیان در خراسان در عصر امام رضا (ع) در روایات و احادیث به جای مانده مسلّم فرض شده است. اما وثاقت تاریخی حضور آنان در این منطقه آنچنان که باید و شاید بررسی نشده است. از این رو، ما در این مقاله بر آنیم تا با رویکرد تاریخی- تحلیلی، وثاقت حضور یهودیان در این منطقه را همراه با ذکر محله ها و بزرگان یهودی بررسی کنیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیین‌های غیررسمی دوره ناصری در اسناد عرایض (1301-1303 هـ.ق)
        مریم نیل قاز سینا فروزش رضا شعبانی
        با مطالعه اسناد عرایض به عنوان یکی از منابع مطالعه تاریخ اجتماعی در دوران معاصر، می‌توان نگاهی نو به زندگی اجتماعی و حیات فرهنگی و اقتصادی جامعه ایرانی داشت که شاید تاکنون مغفول مانده بود. مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیین‌های غیررسمی نیز به عنوان یکی از لایه‌های حیات اج چکیده کامل
        با مطالعه اسناد عرایض به عنوان یکی از منابع مطالعه تاریخ اجتماعی در دوران معاصر، می‌توان نگاهی نو به زندگی اجتماعی و حیات فرهنگی و اقتصادی جامعه ایرانی داشت که شاید تاکنون مغفول مانده بود. مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیین‌های غیررسمی نیز به عنوان یکی از لایه‌های حیات اجتماعی مردم ایران، نیازمند بررسی بیشتر در دوره‌های مختلف تاریخی است و از این منظر، این اسناد، می‌تواند کمک شایانی به شناخت زندگی و مشکلات این گروه‌های اجتماعی داشته باشد. در این پژوهش، اسناد عرایض دوره ناصری، طی سال‌های 1301 تا 1303هـ.ق مورد بررسی قرار گرفته است. مذاهب ذکر شده در این اسناد عمدتا شامل دو گروه مذهبی مسیحی و یهودی است. روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی (استقرائی) و شیوه نگارش و تدوین آن به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد. استخراج اطلاعات و داده‌ها نیز به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که جز در مسائل مذهبی، در سایر امور، مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیین‌های رسمی و غیررسمی مشترک بوده است. در مورد مسائل مذهبی نیز به جرأت می‌توان گفت که عمدتا مستمسک و بهانه‌-های اربابان و صاحبان قدرت برای رسیدن به اهداف‌ مادی‌شان بوده است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - بررسی نقش یهودیان در تثبیت بابیت و بهائیت
        سیدعلی حسنی آملی
        جنبش بابیت و بهائیت که در حدود دویست سال پیش در ایران شکل گرفته است، به‌رغم همه مخالفت‌هایی که با آنها صورت گرفته است، تثبیت شده و در ادامه گسترش یافته است. سؤال اصلی که در این رابطه مطرح می‌شود این است که جنبش‌ها و گروههای نوظهور زیادی در طول تاریخ در تشیع در ایران یا چکیده کامل
        جنبش بابیت و بهائیت که در حدود دویست سال پیش در ایران شکل گرفته است، به‌رغم همه مخالفت‌هایی که با آنها صورت گرفته است، تثبیت شده و در ادامه گسترش یافته است. سؤال اصلی که در این رابطه مطرح می‌شود این است که جنبش‌ها و گروههای نوظهور زیادی در طول تاریخ در تشیع در ایران یا دیگر مناطق شیعه‌نشین شکل گرفته‌اند، ولی چون با مخالفت‌های گسترده مواجهه شدند، از بین رفتند و خبری از آنها جز در اسناد و کتاب‌ها نیست، ولی بابیت و بهائیت به رغم مخالفت‌های فراوانی که با آن شد، اما این جریان تثبیت شد و در ادامه گسترش پیدا کرد؟ عوامل این تثبیت چه می‌تواند باشد؟ آیا عوامل خارجی در این قضیه نقش داشته‌اند؟نقش پیروان ادیان دیگر در این رابطه چه می باشد؟این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی تنها درصدد واکاوی نقش یک عامل خارجی و نقش‌آفرینی یهودیان در این رابطه است. نتیجه حاصله حکایت از آن دارد با توجه به وضعیت ایران در این دوره زمانی، تثبیت و گسترش این جنبش بدون دخالت عوامل خارجی و نقش‌آفرینی عده‌ای در داخل ممکن نبوده است. کشور انگلستان برای حفظ اهداف سیاسی و اقتصادی خود جهت ایجاد اخلال در اتحاد و هم بستگی ایرانیان، درصدد تثبیت جنبش بابیت و بهائیت در ایران با همراهی اقلیتی چون یهودیان برآمد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - چرایی تحول گفتمان رسول خدا(ص) در برخورد با یهودیان مدینه بر اساس قرآن کریم
        عصمت عبدالهی فاطمه خلیلی
        هنگامی که پیامبر به مدینه وارد شد، یهودیان بسیاری در آن شهر زندگی می‌کردند که با اعراب ساکن مدینه روابط نزدیکی داشتند. بدین ترتیب پیامبر(ص) پس از ورود به شهر با یهودیان پیمان اتحاد بست و به این واسطه که آنها اهل کتاب بودند، سعی کرد آنها را با آیات روشنگر قرآن به دین اسل چکیده کامل
        هنگامی که پیامبر به مدینه وارد شد، یهودیان بسیاری در آن شهر زندگی می‌کردند که با اعراب ساکن مدینه روابط نزدیکی داشتند. بدین ترتیب پیامبر(ص) پس از ورود به شهر با یهودیان پیمان اتحاد بست و به این واسطه که آنها اهل کتاب بودند، سعی کرد آنها را با آیات روشنگر قرآن به دین اسلام راغب سازد. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با بهره گیری از تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف که یکی از نظریات مهم در حوزه گفتمان است، به این سوال پاسخ دهد که، روند تحول گفتمان پیامبر(ص) در ارتباط با یهودیان مدینه (بر اساس آیات قرآن) به چه ترتیب بود؟بر اساس یافته‌های تحقیق پیامبر(ص) پس از ورود به مدینه، بر اساس آیات نازله قرآن تلاش نمود، روابط مسالمت‌آمیزی با یهودیان برقرار سازد؛ ایشان ابتدا تلاش نمود آیات قرآن را بر آنها عرضه نموده و بدین ترتیب آنها را انذار نموده و با هشدار و برقراری تعامل مسالمت جویانه با آنها، یهودیان را به اسلام دعوت نماید. اما از آنجا که یهودیان در مقابل پیام-های روشنگرانه اسلام ایستادگی کرده و به مجادله با ایشان پرداختند، رسول اکرم(ص) بر اساس آیات قرآن از آنها روی‌گردانده و آنان را از عاقبت روشی که در پیش گرفته بودند، بیم داد؛ در نهایت نیز دریافت جزیه از آنان و جنگ با آنها به عنوان آخرین دستور الهی در مقابل کسانی از اهل کتاب که عناد و دشمنی با مسلمین پیشه کردند، بر پیامبر نازل گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - نقش احزاب اسراییل در روند صلح خاورمیانه (1993-2014)
        مهدی طوسی علی آزاد
        منازعه اعراب و یهودیان در خارمیانه، عمری بیش از تاریخ ایجاد اسراییل دارد. امروز علیرغم گذشت بیش از 6 دهه از زمان اشغال، همچنان صلح خاورمیانه به سرانجام نرسیده و برای آن نیز افق روشنی را پیش بینی نمی کنند. در بررسی علل ناکامی پرونده صلح خاورمیانه دلایل مختلفی را بر می شم چکیده کامل
        منازعه اعراب و یهودیان در خارمیانه، عمری بیش از تاریخ ایجاد اسراییل دارد. امروز علیرغم گذشت بیش از 6 دهه از زمان اشغال، همچنان صلح خاورمیانه به سرانجام نرسیده و برای آن نیز افق روشنی را پیش بینی نمی کنند. در بررسی علل ناکامی پرونده صلح خاورمیانه دلایل مختلفی را بر می شمرند از جمله عدم باور رهبران اسراییلی به فرجام صلح است. زیرا توجه به ارزش و ایدئولوژی در میان رهبران برخاسته از احزاب اسراییلی جایگاه ویژه ای داشته و از این رو مادامی که احزاب ارزش محور باشند صلحی که تضمین کننده منافع طرف مقابل باشد به دست نخواهد آمد. بر مبنای اصول مکتب سازه‌انگاری ، میان اعراب و اسراییل هویت‌ها و انتظارات نسبتاً ثابت شکل گرفته که طرفین را وا ‌می‌دارد یکدیگر را دشمن درجه ‌یک هم به‌حساب آورند. همچنین این پارادیم خاطرنشان می‌کند که عامل تعیین‌کننده در رفتار احزاب سیاسی در قبال اعراب فاکتورهای مادی نبوده، بلکه هنجارهایی است که تأثیر مستقیم بر هویت و منافع یهودیان دارد. پرونده مقاله