در عرفان اسلامی- مکاشفه مسئله مهم و مورد توجه خاص و ویژه ای بوده و هست. زمانی که عارف بر اثر تهذیب نفس و ریاضتی که از سوی مرشد و پیر به او القامی شود و به حالات و مقاماتی دست یافت درواقع واجد مکاشفاتی شده است. روزبهان بقلی از عارفان بزرگ قرن6 هجری می باشد که از دو گرایش چکیده کامل
در عرفان اسلامی- مکاشفه مسئله مهم و مورد توجه خاص و ویژه ای بوده و هست. زمانی که عارف بر اثر تهذیب نفس و ریاضتی که از سوی مرشد و پیر به او القامی شود و به حالات و مقاماتی دست یافت درواقع واجد مکاشفاتی شده است. روزبهان بقلی از عارفان بزرگ قرن6 هجری می باشد که از دو گرایش بارز در تصوف اسلامی که به سکر و صحو (یا به قول حافظ مستی و مستوری) شهرت دارد، روزبهان بی شک در خط گرایش اول است. نگاه جدید به دین و باورهای دینی و طرح عناوین و پرسش های نو در این ارتباط مدت زمانی است که اذهان متفکران دینی را به خود معطوف کرده است، از جمله این عناوین جدید بحث تجربه دینی است. ویلیام جیمز دین را تاثیرات، احساسات و رویدادهایی می داند که برای هر انسانی در عالم تنهایی رخ می دهد و احساسات را مفهوم ذاتی دین می داند. از دیدگاه او تجربه دینی گوهر دین است، به این معنا که حقیقت دین احساسات و عواطفی است که در انسان هنگام رویارویی با حقیقت غائی پدید می آید و امور دیگر مانند عقاید اعمال و مناسک مؤخر از این تجربه اند. این تحقیق پس از پرداختن به مکاشفات روزبهان این موضوع را مورد بررسی قرارخواهدداد که آیا مکاشفات روزبهان براساس الگوی ویلیام جیمز قابل تحلیل است یا خیر؟روش تحقیق: روش این مطالعه توصیفی تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای است و از کتاب، مقاله، نرمافزار استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات فیشبرداری است.
پرونده مقاله
چکیده: در عرفان اسلامی – مکاشفه مساله مهم و مورد توجه خاص و ویژه ای بوده و هست زمانی که عارف بر اثر تهذیب نفس و ریاضتی که از سوی مرشد و پیر به اوالقا می شود و به حالات و مقاماتی دست یافت در واقع واحد مکاشفاتی شده است. کشف و شهود در عرفان به معنای اطلاع بر معنای غی چکیده کامل
چکیده: در عرفان اسلامی – مکاشفه مساله مهم و مورد توجه خاص و ویژه ای بوده و هست زمانی که عارف بر اثر تهذیب نفس و ریاضتی که از سوی مرشد و پیر به اوالقا می شود و به حالات و مقاماتی دست یافت در واقع واحد مکاشفاتی شده است. کشف و شهود در عرفان به معنای اطلاع بر معنای غیبی و امور حقیقی است که در ماورای حجاب است، از روی وجود وجدان آنها به گونهای که مکاشف متحقق به حقیقت مکشوف گردد یعنی همان مقام حق الیقین و یا از روی شهود و رؤیت که همان مقام عین الیقین است.از مسائل مهم در فلسفه عرفان، شناخت تجربه عینی است. تجربه دینی مواجهه درونی و شهودی با امر قدسی است. ویلیام جیمز معتقد است که احساسات، ثابتترین و بنیادیترین عناصر هستند. در نگاه او تجربه دینی، تجربهای است که فاعل، آن را دینی میفهمد. ویژگیهای تجربه دینی، براساس نظریۀ ویلیام جیمز عبارتند از: توصیف ناپذیری، کیفیت معرفتی، زودگذری و حالت انفعالی این تحقیق به بررسی یکی از مهم ترین این ویژگی ها یعنی کیفیت معرفتی در مکاشفات روزبهان و مقایسه آن با تجربه دینی از نگاه ویلیام جیمز خواهد پرداخت.روش تحقیق: روش این مطالعه توصیفی- تحلیلی میباشد و روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای است و از کتاب، مقاله، نرمافزار استفاده شد. همچنین ابزارگردآوری اطلاعات فیشبرداری میباشد.
پرونده مقاله
باورهای دینی و معقولیت آن مسئله ای است که با مدعیات فیلسوفان مدرن به مسئلهای جدی در فلسفه دین بدل شد. یکی از مناقشهبرانگیزترین مواضع در این مورد قرینهگرایی است که تأکید دارد اعتقادات ما باید همراه با شواهد و قرائن باشد. در دوران معاصر کلیفورد با مطرح کردن ایده اخلاق چکیده کامل
باورهای دینی و معقولیت آن مسئله ای است که با مدعیات فیلسوفان مدرن به مسئلهای جدی در فلسفه دین بدل شد. یکی از مناقشهبرانگیزترین مواضع در این مورد قرینهگرایی است که تأکید دارد اعتقادات ما باید همراه با شواهد و قرائن باشد. در دوران معاصر کلیفورد با مطرح کردن ایده اخلاق باور قرینهگرایی را به افراطیترین شکل خود مطرح کرد. ویلیام جیمز با مطرح کردن نقش اراده و عواطف در شکل گیری باور نظریه کلیفورد را نقد کرده و سعی در دفاع از عقلانیت باور دینی دارد. در این نوشتار سعی میشود به این پرسش پاسخ داده شود که جیمز چگونه با همان مبانی تجربهگرایانه قرینهگرایان به نقد کلیفورد میپردازد و آیا دیدگاه او توان پاسخ به نقدهای مطرح شده را دارد یا نه. تلاش میشود با روش تحلیلی و براساس داده-های کتابخانهای نحوه مواجهه جیمز با قرینهگرایی از موضعی غیراز ایمانگرایی بررسی و ارزیابی شود. با توجه به دیدگاههای جیمز به ویژه در مقاله اراده معطوف به باور میتوان دریافت موضع او در دفاع از عقلانیت باور دینی در مقابل قرینهگرایی نسبتا منسجم است. از نظر ویلیام جیمز موضع قرینهگرایی کلیفوردی برخلاف ادعا غیرعقلانی و جزمگرایانه است و میل و اراده منطقاً نقشی ضروری در حقیقتجویی بازی میکنند.
پرونده مقاله
پراگماتیسم،به مثابه یک نظریه ی فلسفی و روش دستیابی به حقیقت،دیدگاه تقریبا ًجدیدی است که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی در آمریکا رواج پیدا کرد. پراگماتیسم بر این اصل استوار است که درباره ی هر نظریه یا آموزه ای بایدبرپایه ی نتایجی که ازآن به دست می آید،داور چکیده کامل
پراگماتیسم،به مثابه یک نظریه ی فلسفی و روش دستیابی به حقیقت،دیدگاه تقریبا ًجدیدی است که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی در آمریکا رواج پیدا کرد. پراگماتیسم بر این اصل استوار است که درباره ی هر نظریه یا آموزه ای بایدبرپایه ی نتایجی که ازآن به دست می آید،داوری کرد. به نظرپراگماتیست ها،اگرعقیده ای به نتیجه ی خوب وکار آمدبرای انسان بیانجامد،بایدآن راحقیقی قلمدادکرد. در واقع،حقیقت چیزی نیست که مستقل ومجردازانسان وجودداشته باشد. فلسفه ی پراگماتیسم نیز همانندسایر فلسفه ها دارای پیوندهای عمیقی باسیاست و مسائل سیاسی است.
پرونده مقاله
گونهشناسی روایت از مباحث ساختاری جدید روایتشناسی است که فراتر از شیوههای سنّتی، به صناعت داستان توجّه دارد و از راه تحلیل گونههای روایی، نوع راوی و نحوۀ انتقال معنا به مخاطب به تحلیل کارکرد روایت میپردازد. از آنجا که در بررسی گونههای روایی، مهمترین بخش تحقیق، تعی چکیده کامل
گونهشناسی روایت از مباحث ساختاری جدید روایتشناسی است که فراتر از شیوههای سنّتی، به صناعت داستان توجّه دارد و از راه تحلیل گونههای روایی، نوع راوی و نحوۀ انتقال معنا به مخاطب به تحلیل کارکرد روایت میپردازد. از آنجا که در بررسی گونههای روایی، مهمترین بخش تحقیق، تعیین نوع راوی یا دیدگاه روایی است، بر این اساس در رمان "رؤیای تبّت" بهجهت گونۀ روایی خاص آن و کشف ویژگیهای پنهان متن، قالبهای روایی نوشته از دیدگاه نظریهپردازانی چون "ژپ لینت ولت"، "ژرار ژنت" و "ویلیام جیمز" مورد بررسی قرارگرفت. در فرآیند این جستجو، دریافت شد که این اثر داستانی مدرن به مشخّصههای الگوی روایتی گاهی ناهم سان و گاهی هم سان نزدیک شده و از نظر زاویۀ دید، با کانونیشدگی بیرونی و صفر مطابقت دارد. همچنین گفتمانهای موجود در متن نیز در قالب مختلط مشهود است و زمان ساعتی در این اثر روایی وجود ندارد. تطبیق مستندات موجود در متن با روش مطالعۀ موردی و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.
پرونده مقاله
روان شناسی دین، حوزهای بین رشتهای میان روان شناسی و دین پژوهی، دانش جدیدی است که به تبیین و توصیف تجارب، نگرش ها و رفتارهای دینی از منظر روان شناسی میپردازد. این دانش از اواخر قرن نوزدهم هم شروع شد و در سه سنت انگلیسی، امریکایی، آلمانی و فرانسوی قوام یافت. چهره شاخص چکیده کامل
روان شناسی دین، حوزهای بین رشتهای میان روان شناسی و دین پژوهی، دانش جدیدی است که به تبیین و توصیف تجارب، نگرش ها و رفتارهای دینی از منظر روان شناسی میپردازد. این دانش از اواخر قرن نوزدهم هم شروع شد و در سه سنت انگلیسی، امریکایی، آلمانی و فرانسوی قوام یافت. چهره شاخص سنت امریکایی که بر تجربه گرایی و استفاده از نمونهها و موارد عینی و توصیفات آماری مبتنی است، فیلسوف و روان شناس کارکردگرا و پراگماتیست نامی، ویلیام جیمز است که با نگاه تجربی به تحلیل روان شناختی احوال دینی میپردازد. او که معتقد به ارزیابی نهایی اندیشه یا تجربه از طریق بررسی نتیجه و میزان سودمندیان در زندگی است، بر دو معیار سازگاری با امور و اصول مفروض صحیح و همچنین احساس شهود و درونگری به عنوان اصلیترین و اطمینان بخشترین ابزار پژوهشی تکیه دارد. جیمز در پی بررسی دین در حدود زندگی آدمی، کنش ها و تجارب اوست و برای این منظور، اصطلاح تجربه دینی را به کار می گیرد.همچنین ویلیام جیمز معتقد است احساسات، ثابتترین و بنیادیترین عناصرند و دین اساساً از مقولة احساس است. در نگاه او تجربة دینی، تجربهای است که فاعل، آن را دینی میفهمد. به این معنا که، دین احساسات، اعمال و تجارب اشخاص در تنهایی خود است در مقابل هر آنچه که آن را مقدّس میدانند.در این راستا،جهت شناخت بیشتر دیدگاه های جیمز در خصوص دین مقاله حاضر در صدد بررسی رابطه دین وارامش روان درپرتومکتب فکری ویلیام جیمز می باشد.
پرونده مقاله
ویلیام جیمز تجربههای عرفانی را دارای چهار ویژگی میداند: توصیفناپذیری، کیفیت معرفتی، زودگذری و حالت انفعالی و معتقد است آثاری که مبتنی بر تجربههای عرفانی هستند کمابیش این ویژگیها در آنها مشاهده میشود. در این پژوهش، آن دسته از غزلیات عطار که حاکی از تجربه عرفانی بود چکیده کامل
ویلیام جیمز تجربههای عرفانی را دارای چهار ویژگی میداند: توصیفناپذیری، کیفیت معرفتی، زودگذری و حالت انفعالی و معتقد است آثاری که مبتنی بر تجربههای عرفانی هستند کمابیش این ویژگیها در آنها مشاهده میشود. در این پژوهش، آن دسته از غزلیات عطار که حاکی از تجربه عرفانی بودند، استخراج و با توجه به این چهار ویژگی دستهبندی و تحلیل شدند.نگارندگان به اقتضای شعرهای عرفانی عطار، تقسیمبندیهای دیگری، از جمله تصورات ناهمگون از مشهود و گم شدن صاحب مکاشفه نیز یافتهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که نشانههایی از چهار ویژگی مدعای جیمز و تقسیمبندیهای نگارندگان، در شعر عطار دیده میشود؛ امر قدسی که راویِ تجربة عرفانی در مکاشفه با آن مواجه میشود، قابل وصف نیست؛ هرکس او را به گونهای درک میکند؛ صاحب مکاشفه در جریان کشف و شهود و حتی پس از آن، خود را گم میکند؛ صاحب مکاشفه پس از مواجهه با امر قدسی مدعی میشود خود را بیش از پیش میشناسد؛ گاه مدعی میشود که به ادراک و معرفتی از جهان پیرامون دست یافته است؛ گزارشهایی که از این معرفت ارائه شده است، مانند ارتباط جزء با کل و اینکه جزء حاوی تمام کل است، با موضوعات مطرح در هولوگرافی شباهتهای بسیاری دارد. صاحب مکاشفه به شیوههای مختلف از زودگذری مواجهه با امر قدسی نالان است. عارف در رویارویی با امر قدسی منفعل است و گاه بیچون و چرا خود را در برابر آن وامینهد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد