تحلیل جامعه‌شناختی دین و آرامش روان در پرتو مکتب فکری ویلیام جیمز
محورهای موضوعی : علوم اجتماعی
عباس ایزدپناه
1
(گروه فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران)
مرضیه دست مرد
2
(گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران)
کلید واژه: ویلیام جیمز, روانشناسی, معرفت شناسی, دین شناسی,
چکیده مقاله :
روان شناسی دین، حوزه‌ای بین رشته‌ای میان روان شناسی و دین پژوهی، دانش جدیدی است که به تبیین و توصیف تجارب، نگرش ها و رفتارهای دینی از منظر روان شناسی می‌پردازد. این دانش از اواخر قرن نوزدهم هم شروع شد و در سه سنت انگلیسی، امریکایی، آلمانی و فرانسوی قوام یافت. چهره شاخص سنت امریکایی که بر تجربه گرایی و استفاده از نمونه‌ها و موارد عینی و توصیفات آماری مبتنی است، فیلسوف و روان شناس کارکردگرا و پراگماتیست نامی، ویلیام جیمز است که با نگاه تجربی به تحلیل روان شناختی احوال دینی می‌پردازد. او که معتقد به ارزیابی نهایی اندیشه یا تجربه از طریق بررسی نتیجه و میزان سودمندیان در زندگی است، بر دو معیار سازگاری با امور و اصول مفروض صحیح و همچنین احساس شهود و درونگری به عنوان اصلی‌ترین و اطمینان بخش‌ترین ابزار پژوهشی تکیه دارد. جیمز در پی بررسی دین در حدود زندگی آدمی، کنش ها و تجارب اوست و برای این منظور، اصطلاح تجربه دینی را به کار می گیرد.همچنین ویلیام جیمز معتقد است احساسات، ثابت‌ترین و بنیادی‌ترین عناصرند و دین اساساً از مقولة احساس است. در نگاه او تجربة دینی، تجربه‌ای است که فاعل، آن را دینی می‌فهمد. به این معنا که، دین احساسات، اعمال و تجارب اشخاص در تنهایی خود است در مقابل هر آنچه که آن را مقدّس می‌دانند.در این راستا،جهت شناخت بیشتر دیدگاه های جیمز در خصوص دین مقاله حاضر در صدد بررسی رابطه دین وارامش روان درپرتومکتب فکری ویلیام جیمز می باشد.
Psychology of religion, an interdisciplinary field between psychology and theology, is a new science that explains and describes religious experiences, attitudes, and behaviors from a psychological perspective. This knowledge began in the late nineteenth century and was consolidated in three traditions: English, American, German and French. The hallmark of the American tradition, which is based on empiricism and the use of examples and objective cases and statistical descriptions, is the well-known functionalist philosopher and psychologist, William James, who empirically analyzes the psychological state of religion. Believing in the final evaluation of an idea or experience by examining the outcome and extent of benefits in life, he relies on two criteria: compatibility with the correct assumptions and principles, as well as intuition and introspection as the main and most reliable research tools. James seeks to examine religion in terms of human life, actions, and experiences, and for this purpose uses the term religious experience. William James also believes that emotions are the most constant and fundamental elements, and that religion is essentially a category of emotion. In his view, religious experience is an experience that the actor understands as religious. In this sense, religion is the feelings, actions, and experiences of individuals alone in the face of what they consider sacred. In this regard, in order to better understand James' views on religion, the present article seeks to examine the relationship between religion and peace of mind. Is in the William James School of Thought.
_||_
