• فهرست مقالات میک‌مک

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - آینده‌نگاری وضعیت کتاب در ایران
        محمد سرشار سید رضا صالحی امیری ابراهیم حاجیانی
        مقدمه و هدف: کتاب بزرگترین عرصه فرهنگی ایران است و جزء مهمی از آینده فرهنگی ایران، پیامد آینده کتاب خواهد بود. هدف از پژوهش حاضر، نگاشت آینده کتاب در ایران است. روش: این آینده‌نگاری، براساس مدل تحلیل ساختاری به روش‌میک‌مک و در هشت مرحله شناسایی متغیرهای محیطی به مدل پس چکیده کامل
        مقدمه و هدف: کتاب بزرگترین عرصه فرهنگی ایران است و جزء مهمی از آینده فرهنگی ایران، پیامد آینده کتاب خواهد بود. هدف از پژوهش حاضر، نگاشت آینده کتاب در ایران است. روش: این آینده‌نگاری، براساس مدل تحلیل ساختاری به روش‌میک‌مک و در هشت مرحله شناسایی متغیرهای محیطی به مدل پستل و رویکرد لایه‌ای، تعیین متغیرهای کلیدی به روش دلفی خبرگان، سنجش اثرات متقابل متغیرهای کلیدی به روش میک‌مک و تحلیل محیط کلی سیستم و تعیین پیشران‌ها، تعیین محورهای عدم‌قطعیت، شناسایی سناریوهای پایدار، توصیف سناریوها و پیشنهاد اقدام‌ها صورت گرفته است. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد میزان مداخله (تصدی‌گری یا تولی‌گری) دولت در عرصه کتاب، ترویج فرهنگ مطالعه کتاب‌های غیردرسی، مطابقت محتوای کتاب‌ها با نیازها و گرایش‌های مخاطب، نقش وزارت آموزش و پرورش در گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی و مبارزه با بی‌سوادی و کم‌سوادی، میزان بودجه کتابخانه‌های عمومی و خودکفایی در زنجیره داخلی تولید کاغذ موثرترین پیشران‌های آینده کتاب در ایران هستند و سه سناریوی خزان کتاب، بهار کتاب و تابستان داغ کتاب سه سناریوی پایدار برای نگاشت آینده وضعیت کتاب در ایران می‌باشند. نتیجه‌گیری: در این پژوهش بدترین سناریوی آینده کتاب در ایران، پایدارترین سناریو شناخته شد. بنابرین رسیدن به سناریوی مطلوب، نیازمند تحول اساسی در رویکرد دولت نسبت به عرصه کتاب است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تحلیل عوامل موثر بر تغییرات الگوی پوشش زمین در نواحی روستایی شرق گیلان به منظور آینده نگاری
        محمد علی رحیمی پور شیخانی نژاد
        در این پژوهش به منظور آینده‌نگاری و طرح‌ریزی پایدار زمین در نواحی روستایی شرق گیلان بعنوان یک ناحیه اکولوژیک ویژه و مشتمل بر 744 روستا، متغیرهای اساسی از طریق پرسشنامه و به روش دلفی با همکاری کارشناسان خبره جمع آوری گردید و ضریب تاثیرها محاسبه شد. تعداد متغیرهای تاثیرگذ چکیده کامل
        در این پژوهش به منظور آینده‌نگاری و طرح‌ریزی پایدار زمین در نواحی روستایی شرق گیلان بعنوان یک ناحیه اکولوژیک ویژه و مشتمل بر 744 روستا، متغیرهای اساسی از طریق پرسشنامه و به روش دلفی با همکاری کارشناسان خبره جمع آوری گردید و ضریب تاثیرها محاسبه شد. تعداد متغیرهای تاثیرگذار در تغییرات پوشش زمین محدوده مورد مطالعه در سطوح محلی، منطقه‌ای و ملی، 93 عدد بود. تشخیص متغیرهای کلیدی به کمک نرم‌افزار میک‌مک انجام گرفت. به منظور تدوین سناریو توسط یک پانل تخصصی 20 نفره، 19 عامل کلیدی تاثیرگذار در تغییرات پوششی، همگن‌سازی شد و 9 توصیف‌گر اصلی تعریف گردید. برای هر توصیف‌گر، 3 مولفه کیفی بدیل که بیان‌کننده حالات ممکن از بحرانی‌ترین تا مطلوب‌ترین وضعیت بود تدارک دیده شد. در مرحله بعد به کمک ماتریس اثرات متقاطع متوازن و به روش شبیه‌سازی مونت کارلو در نرم‌افزار سناریو ویزارد، تعداد 3 سناریو با افق زمانی 15 ساله و بر مبنای بیشترین سازگاری درونی بدست آمد. سرانجام، سناریوهای حاصل، بر مبنای بیشترین اثربخشی در حفاظت از پوشش طبیعی زمین و استمرار پایداری، با عناوین تغییرات متعادل اکولوژیک، تغییرات نسبتا متعادل اکولوژیک و تغییرات نامتعادل اکولوژیک نامگذاری گردیدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر در تغییر کاربری جنگل منطقه جنگلی فندقلو با استفاده از رویکرد آینده‌پژوهی( تحلیل ساختاری متقاطع و پویش محیطی)
        خلیل ولیزاده کامران مریم صادقی سید اسداله حجازی
        به‌منظور مدیریت بهتر اکوسیستم‌های طبیعی، انسان‌ساخت، برنامه‌ریزی بلندمدت می‌تواند به برنامه‌ریزان محیط‌زیست و مدیران منابع طبیعی برای تصمیم آگاهانه‌تر کمک کند. هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل کلیدی مؤثر تغییرات کاربری اراضی منطقه جنگلی فندقلو با رویکرد آینده‌پژوهی می‌با چکیده کامل
        به‌منظور مدیریت بهتر اکوسیستم‌های طبیعی، انسان‌ساخت، برنامه‌ریزی بلندمدت می‌تواند به برنامه‌ریزان محیط‌زیست و مدیران منابع طبیعی برای تصمیم آگاهانه‌تر کمک کند. هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل کلیدی مؤثر تغییرات کاربری اراضی منطقه جنگلی فندقلو با رویکرد آینده‌پژوهی می‌باشد در ابتدای پژوهش 19 عامل مؤثر در تغییرات کاربری جنگل در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی کالبدی، طبیعی و سیاسی توسط خبرگان تأیید گردید و در دور بعدی پرسشنامه‌ای به ابعاد 19*19 طراحی و در اختیار خبرگان گذاشته شد که برای وزن دهی از اعداد 3 تا 0 که سه تأثیرگذاری بالا و صفر بدون تأثیر و وزن دهی گردید. تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متغیرها به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در نرم‌افزار میک‌مک (MICMAC) مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. درنهایت هشت عامل مؤثر در تغییر کاربری جنگل منطقه فندقلو تعیین شد. از بین عوامل کلیدی عامل توریست، کاربری اراضی، فاصله از روستا و جمعیت، قطع و برداشت، پوشش گیاهی، انگیزه تغییر از کشاورزی به مسکونی و ارتفاع مهم‌ترین عوامل کلیدی در آینده سیستم منطقه می‌باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تحلیل عوامل اثرگذار در توسعه فعالیت‌های ورزشی مبتنی بر آمایش سرزمین با رویکرد آینده‌پژوهی
        حسین شهسوار علی فهیمی نژاد باقر مرسل مژده خجو
        هدف پژوهش، تحلیل عوامل اثرگذار در توسعه فعالیت‌های ورزشی براساس اصول آمایش سرزمین و با رویکرد آینده‌پژوهی است. بدین منظور شهر تهران به عنوان پایلوت طرح انتخاب شد. در مرحله ورودی، برای پویش محیطی، از تحلیل PESTEL و در مرحله تجزیه و تحلیل از الگوی جهانی کسب و کار استفاده چکیده کامل
        هدف پژوهش، تحلیل عوامل اثرگذار در توسعه فعالیت‌های ورزشی براساس اصول آمایش سرزمین و با رویکرد آینده‌پژوهی است. بدین منظور شهر تهران به عنوان پایلوت طرح انتخاب شد. در مرحله ورودی، برای پویش محیطی، از تحلیل PESTEL و در مرحله تجزیه و تحلیل از الگوی جهانی کسب و کار استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از 23 نفر خبره و به روش دلفی عمل شد. پس از اشباع نظری و تایید (98٪) خبرگان، پرسشنامه بین آنها توزیع شد تا متغیرها را بر مبنای میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری بسنجند؛ سپس داده‌ها وارد نرم‌افزار میک‌مک گردید و ماتریسی در ابعاد 18×18 شکل گرفت. نتایج نشان داد شاخص پرشدگی ماتریس 197/96 درصد است که این میزان نشان از تاثیرگذاری زیاد عوامل شناسایی شده بر یکدیگر دارد. متغیرها براساس نوع قرارگیری به 4 نوع تقسیم شدند؛ و متغیرهای سرمایه‌گذاری در ورزش، سطح درآمد جامعه، کمک‌های مالی دولتی و آموزش و ارتقای فرهنگ ورزش دارای بیشترین تاثیرگذاری و تاثیرپذیری در سیستم مورد مطالعه بودند. همچنین 6 متغیر نرخ بیکاری، پراکنش و توزیع فضاها و اماکن ورزشی، سرانه‌ها و زیرساخت‌ها، پرورش و قهرمان‌سازی، علاقمندی و حمایت جوامع محلی و عملکرد در عرصه‌های بین‌المللی دارای اثرگذاری بیشتر نسبت به اثرپذیری بوده و متغیرهای پیشران سیستم هستند. متغیر اقلیم و جغرافیا کمترین نقش را در اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم دارد. مطابق نتایج، وضعیت فعالیت‌های ورزشی تهران براساس رویکرد محیط زیستی تا حدودی "ناپایدار" است و شرایط کنونی حاکم بر سیستم ورزش تهران بر مبنای جنبه‌های محیط زیستی در آینده نزدیک، تغییر اندکی خواهد داشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - طراحی مدل تصویرسازی با رویکرد مدیریت زیست محیطی در سازمان تامین اجتماعی
        سعید مازندرانی ترانه عنایتی کیومرث نیازآذری
        تصویر سازمانى به عنوان یکى از با ارزش‌ترین دارایى‌هاى هر سازمان، برآیند نظرها و تفکرات افراد چه در داخل و چه در خارج از سازمان است که آگاهى و شناخت از آن، مدیران را در تدوین برنامه‌ها، راهبردهاى سازمان و کسب مزیت رقابتى پایدار یارى مى‌رساند، بنابراین هدف پژوهش طراحی مدل چکیده کامل
        تصویر سازمانى به عنوان یکى از با ارزش‌ترین دارایى‌هاى هر سازمان، برآیند نظرها و تفکرات افراد چه در داخل و چه در خارج از سازمان است که آگاهى و شناخت از آن، مدیران را در تدوین برنامه‌ها، راهبردهاى سازمان و کسب مزیت رقابتى پایدار یارى مى‌رساند، بنابراین هدف پژوهش طراحی مدل تصویرسازی با رویکرد مدیریت زیست محیطی در سازمان تامین اجتماعی بود. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی می‌باشد. در گام اول عوامل مؤثر بر تصویرسازی بر اساس مصاحبه با 11 نفر از خبرگان دانشگاهی و سازمانی، شناسایی شدند. خروجی این مرحله 25 مؤلفه در قالب 5 بعد (هویت سازمانی، شهرت سازمانی، نمادها و علائم ملموس، کارکنان رو در رو با مشتری، سطح خدمات) بود. سپس در گام دوم ابعاد شناسایی شده با روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری سطح‌بندی و با تحلیل میک‌مک خوشه‌بندی شدند که برای تحلیل آن از نرم‌افزار اکسل استفاده شد. نتایج نشان دادند بعد هویت سازمانی در سطح اول و ابعاد (شهرت سازمانی، نمادها و علائم ملموس، کارکنان رو در رو با مشتری و سطح خدمات) در سطح دوم قرار دارند و بعد هویت سازمانی در خوشه وابسته و ابعاد (شهرت سازمانی، نمادها و علائم ملموس، کارکنان رو در رو با مشتری و سطح خدمات) در خوشه مستقل قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تحلیل عوامل کلیدی موثر بر مسکن گروه های کم درآمد شهری مطالعه موردی: شهر رشت
        صمد سمیع مهرداد رمضانی پور لیلا ابراهیمی آمنه حقزاد
        مقدمه: مسکن کالایی بادوام، غیرمنقول، چندبعدی، غیرهمگن و بسیار پرهزینه است و در سازمان اجتماعی فضا نیز نقش بسیار مؤثری دارد به همین دلیل در برنامه ریزی مسکن باید سیاست هایی اتخاذ شود تا برای هریک از گروه های اجتماعی مثل گروه های کم درآمد شرایط دسترسی به مسکن تسهیل شود ک چکیده کامل
        مقدمه: مسکن کالایی بادوام، غیرمنقول، چندبعدی، غیرهمگن و بسیار پرهزینه است و در سازمان اجتماعی فضا نیز نقش بسیار مؤثری دارد به همین دلیل در برنامه ریزی مسکن باید سیاست هایی اتخاذ شود تا برای هریک از گروه های اجتماعی مثل گروه های کم درآمد شرایط دسترسی به مسکن تسهیل شود که یکی از روش های نوین جهت رسیدن به این مهم در برنامه ریزی، روش های مبتنی بر آینده پژوهی می باشد.هدف پژوهش: در این راستا هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر مسکن گروه های کم درآمد شهری می‌باشد.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی- نظری و ازنظر ماهیت تحلیلی و اکتشافی می باشد. به‌منظور گردآوری اطلاعات موردنیاز به‌طور توأمان از دو شیوه کتابخانه ای- اسنادی و پیمایشی استفاده می شود. جامعه آماری پژوهش کارشناسان مرتبط با مسکن و گروه‌های کم‌درآمد می‌باشند که به دلیل مشخص نبودن تعداد جامعه جهت نمونه‌گیری از میان آن‌ها 35 نفر به‌صورت هدفمند انتخاب‌شده‌اند. جهت تجزیه‌وتحلیل داده ها نیز از تکنیک پویش محیطی و دلفی و نرم‌افزار میک مک استفاده شده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو پژوهش شهر رشت می باشد.یافته ها و بحث: بر اساس یافته های حاصل از روش دلفی و پویش محیطی، 43 عامل به‌عنوان عوامل مؤثر در برنامه ریزی مسکن گروه های کم درآمد شهر رشت شناخته شدند که پس از تحلیل صورت گرفته توسط نرم‌افزار میک مک، در نهایت 15 عامل ازجمله قیمت مسکن، بیکاری، سیاست‌های نامناسب فقرزدایی، نرخ رشد جمعیت، اجاره مسکن، مصالح ساخت، سرمایه‌گذاری‌های دولتی و خصوصی، قیمت زمین، اعتبارات ساختمانی، هزینه‌های ساخت‌وساز، نبود حکمروایی خوب شهری، توزیع ناعادلانه منابع قدرت، میزان درآمد، تورم، عوارض و مالیات ها به‌عنوان عوامل کلیدی مؤثر در توسعه مسکن گروه های کم درآمد شهر شناسایی شده اند.نتایج : یافته های پژوهش حاضر با تایج پژوهش زیاری و همکاران (1396) با عنوان الگوی تأمین مسکن گروه های کم درآمد در رابطه با سرمایه‌گذاری ‌های دولتی و خصوصی، توزیع ناعادلانه منابع قدرت مرتبط با مسکن گروه های کم درآمد همسو می باشد. همچنین به لحاظ تاثیر سیاست‌های نامناسب فقرزدایی در بهبود مسکن و وضعیت گروه های کم درآمد با پژوهش آرشین و سرور (1396) تحت عنوان ارزیابی سیاست‌های اجرایی دولت در تامین مسکن گروه‌های کم درآمد شهری در کلان شهر مشهد همسو می باشد و از لحاظ تاثیر میزان تورم، میزان درآمد و هزینه‌های ساخت‌وساز در مسکن گروه های کم درآمد با مقاله زیاری همکاران (1389) با عنوان بررسی وضعیت مسکن گروه های درآمدی و برآورد مسکن گروه های کم درآمد در استان هرمزگان همسو می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - شناسایی عوامل کلیدی توسعه شهری با رویکرد آینده پژوهی (مطالعه موردی: شهر ساری)
        صادق صیدبیگی پری مو سی پور میاندهی شهرام ملانیا جلودار مریم مالمیر
        اگرچه رشد شهری پدیده ای مرسوم است، اما الگوها و عوامل محرک آن نسبتاً نامعلوم است و مجموعه عوامل جامعی که بتوانند فرآیند رشد شهری را شرح دهند، به دلیل منحصر به فرد بودن خصوصیات شهرها وجود ندارد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل کلیدی توسعه شهری در ساری با رویکرد آینده‌پژو چکیده کامل
        اگرچه رشد شهری پدیده ای مرسوم است، اما الگوها و عوامل محرک آن نسبتاً نامعلوم است و مجموعه عوامل جامعی که بتوانند فرآیند رشد شهری را شرح دهند، به دلیل منحصر به فرد بودن خصوصیات شهرها وجود ندارد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل کلیدی توسعه شهری در ساری با رویکرد آینده‌پژوهی بوده است که روش تحقیق به لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی می‌باشد. برای جمع‌آوری داده‌ها از اسناد و مطالعات کتابخانه‌ای و برداشت‌های میدانی استفاده شده است در مرحله دوم با استفاده از تکنیک تأثیرات متقابل (روش تحلیل ساختاری) امتیازدهی و در محیط نرم‌افزار MICMAC مورد تحلیل قرار گرفت و در نهایت عوامل پیشران و کلیدی توسعه شهری با توجه امتیاز تأثیرگذاری و تأثیرپذیری مستقیم انتخاب شد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که سیستم توسعه شهری ساری، سیستمی پایدار بوده است و عوامل "سازمان‌های مشارکت‌کننده در مدیریت و توسعه شهری" و "سیاست‌های به کار رفته برای یارانه‌ها و کنترل قیمت‌ها که هرچند تصمیم‌گیری در این خصوص بر عهده دولت است، ولی به شدت توسعه شهری را دستخوش تحول می‌کند" اصلی‌ترین عوامل تأثیرگذار توسعه شهر ساری می‌باشند. همچنین عامل "ساماندهی محورهای ویژه گردشگری با استفاده از کیفیت‌های محیطی و کریدورهای دید و منظر" اصلی‌ترین عامل در موقعیت ریسک شهر ساری بوده و اصلی‌ترین مؤلفه اهرمی ثانویه، "میزان رشد ترافیک" است که می-تواند به عنوان محرک توسعه مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تهیه نقشۀ پیشران های اصلی برای آینده پژوهی راهبردی اثرات اجرای طرح سامانۀ گرمسیری بر توسعه دشت های مهران و گدارخوش در راستای مدیریت برنامه ریزی
        جواد علی بیگی حمید جلالیان فرهاد عزیزپور حسین مهدی‌زاده
        طرح سامانه گرمسیری با اهداف جلوگیری از خروج آب از کشور و ایجاد رشد و توسعه در نواحی گرمسیری به اجرا در می‌آید. دشت‌های مهران و گدارخوش از مهم‌ترین دشت‌های شهرستان مهران می‌باشند که در محدوده طرح سامانه گرمسیری واقع شده‌اند. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی، از نظر م چکیده کامل
        طرح سامانه گرمسیری با اهداف جلوگیری از خروج آب از کشور و ایجاد رشد و توسعه در نواحی گرمسیری به اجرا در می‌آید. دشت‌های مهران و گدارخوش از مهم‌ترین دشت‌های شهرستان مهران می‌باشند که در محدوده طرح سامانه گرمسیری واقع شده‌اند. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی، از نظر ماهیت بر اساس روش‌های جدید علم آینده‌پژوهشی، تحلیلی و اکتشافی است که با به‌کارگیری ترکیبی از مدل‌های کمی و کیفی انجام گرفته است. داده‌های کیفی با پرسشنامه باز و از طریق مصاحبه و بررسی اسناد، و داده‌های کمی به صورت عددی و از طریق وزن‌دهی پرسشنامه‌های دلفی در دو مرحله انجام شد، مرحلة اول، با استفاده از روش مرور منابع (کتب، مقالات، گزارشات، اسناد)، سیاهه‌ای از مهمترین عوامل مؤثر در توسعه دشت‌های مهران و گدارخوش را در موضوعات مختلف توسعه‌ای تهیه و در اختیار 20 کارشناس که از طریق روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شده بودند، قرار داده شد که به شناسایی 30 پیشران اصلی مؤثر بر توسعه نواحی انجامید. مرحلة دوم، شامل پرسشنامه مرحله اول که در آن 30 پرسشنامه برای تهیه نقشه‌ها و نمودارهای ویژه و نهایتاً عوامل کلیدی تأثیرگذار بر توسعه از طریق وزن‌دهی توسط کارشناسان تکمیل شد. خروجی مدل تحلیل اثر متقابل در نرم افزار میک‌مک، روابط بین متغیرها را نشان می‌دهد که قابلیت تبدیل روابط به ماتریس روابط مستقیم و غیر مستقیم متغیرها، نقشه‌ها و نمودارهای ویژه و تعیین عوامل کلیدی را دارد و با امکانات خود تحلیل آسان روابط و ساختار سیستم را امکان‌پذیر می‌کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نحوه توزیع متغیرها در نقشه پراکندگی، حاکی از وضعیت ناپایداری بسیار شدید سیستم است و اکثر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده و تأثیر پذیر هستند. پرونده مقاله