افزایش سریع شهرنشینی، چشم اندازهای متنوعی ازجمله نابرابری خدمات و امکانات، افت کیفیت زندگی، فرسودگی و زوال محلات را به دنبال داشته است. این امر منجر به توجه طراحان و برنامه ریزان شهری بر روی بهبود کیفیت زندگی شده که این مفهوم را تحت عنوان زیست پذیری شهری ذکر می کنند. ب چکیده کامل
افزایش سریع شهرنشینی، چشم اندازهای متنوعی ازجمله نابرابری خدمات و امکانات، افت کیفیت زندگی، فرسودگی و زوال محلات را به دنبال داشته است. این امر منجر به توجه طراحان و برنامه ریزان شهری بر روی بهبود کیفیت زندگی شده که این مفهوم را تحت عنوان زیست پذیری شهری ذکر می کنند. بافت قديمي و كهن شهرها به واسطهی قدمت تاريخي، عناصر باارزش تاريخي، موقعيت مناسب ارتباطي، قرارگيري بازار اصلي شهر و قلب تپنده ي اقتصادي آن داراي جايگاه منحصربهفردی در ساختار فضايي-كاركردي شهر مي باشد. شهر خرمآباد بهعنوان مرکز استان لرستان از مشکلات بافت فرسوده در بخش مرکزی رنج می برد. یکی از قدیمی ترین محله های شهر خرم آباد که در مرکز شهر واقع شده است و مهمترین بافت فرسوده شهر است، محله درب باباطاهر می باشد که به علت تجمع بیشازحد فعالیت ها و جمعیت در آن باعث افت کيفيت محیطی، کاهش سرزندگي، تحملناپذیری زندگی شهری، زوال فيزيکي، کالبدي و کارکردي و در یککلام افت زيست پذيري شهری در این بخش از شهر شده است. هدف اصلی این پژوهش سنجش و ارزیابی زیست پذیری در بافت فرسوده محله درب باباطاهر جهت ارتقا زيست پذيري این بافت تاریخی است. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی و از نوع تحقیقات پژوهشی-کاربردی است. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده اند که برای سنجش روایی آن ها از روش آلفای کرونباخ استفاده شده و پایایی پرسشنامهها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تائید شد که 0/851 بهدستآمده است که نشان می دهد پایایی پرسشنامهها در سطح قابل قبولی است. در مرحله نهایی با استفاده از آزمون تی تست و فیشر به تحلیل داده ها پرداخته شده و در میان مؤلفههای مؤثر بر زیست پذیری بعد خدمات شهری با مقدار میانگین 134.26 و بعد تاریخی با مقدار میانگین 69.93 به ترتیب بدترین و بهترین ابعاد زیست پذیری محله تشخیص داده شده اند. بااینحال می توان چنین تحلیل کرد که این محله بااینکه مهم ترین محله تاریخی شهر محسوب می شود و در مرکز شهر واقع شده است، استانداردهای مطلوب زندگی و میزان زیست پذیری آن در سطحی بسیار ضعیف است.
پرونده مقاله
این مقاله نوشتاری پیرامون شناسایی موثرترین مولفه های ارتقای کیفی فضا برپایه مفهوم فضا-رویداد در بافت های باارزش بهکمک خوانش بینامتنی است. بافت مورد مطالعه در این پژوهش، بافت خیابان لاله زار است؛ چرا که این خیابان یکی از قدیمی ترین خیابان های تاریخی-فرهنگی تهران است چکیده کامل
این مقاله نوشتاری پیرامون شناسایی موثرترین مولفه های ارتقای کیفی فضا برپایه مفهوم فضا-رویداد در بافت های باارزش بهکمک خوانش بینامتنی است. بافت مورد مطالعه در این پژوهش، بافت خیابان لاله زار است؛ چرا که این خیابان یکی از قدیمی ترین خیابان های تاریخی-فرهنگی تهران است و در گذشته از آن بهعنوان یکی از راستههای پر رفتوآمد تهران قدیم یاد می شود که خاطرات زیادی برای مخاطبین خود پدید آورده است. نبود فعالیت هـای اجتماعی و فرهنگی مرتبط و همجواری نامناسب، این خیابان را با مسائل فراوانـی مواجـه کـردهاند. از آن جا که یکی از بسترهای مورد مطالعه در حوزه نظری معماری معاصر، بحث کیفیت فضا و ارتقای آن است؛ که در این میان صاحبنظرانی مانند: بنتلی، راجرز، بل، گلکار و غیره نظریاتی را مطرح کرده اند. برخی از معماران و طراحان شهری بر این باورند که مولفه های موجود به تنهایی پاسخگوی ارتقای کیفی بافت های باارزش نیستند. هدف از این نوشتار؛ مطالعه، بررسی و توجه به زوایای پنهان تاثیر مولفه های فضا-رویداد بر کیفیت فضا توسط خوانش بینامتنی در بافت لاله زار است. از اینرو روش پژوهش مورد استفاده از نوع کیفی تفسیری است که به مطالعه و بررسی آرای نظریه پردازان حوزه های مختلف پرداخته و همزمان با مطالعه کتابخانه ای-اسنادی، ضمن حضور در متن بناها از مصاحبه نیز استفاده گردیده است. در انتهای مطالعات نیز، داده ها به روش تفسیری و تحلیل محتوای کیفی، با کمک دو نرمافزار SPSS 22 و MAXQDA 2020 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. پرسش اصلی این پژوهش آن است که: چگونه می توان از طریق خوانش بینامتنی، به مولفه های قابل اتکا و مولفه های موثر در ارتقای کیفی در روند طراحی فضا در بافت های باارزش دست یافت؟ نتایج این پژوهش نشان می دهند که مولفه های ادراک فضا، وابستگی به روند طبیعی زندگی (تناسب، نظم، پویایی)، شکل دهی به فضا (تنوع و سلسله مراتب) جزو موثرترین مولفه ها در ارتقای کیفی بافت های باارزش هستند.
پرونده مقاله
در کشور ایران قوانینی در جهت ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی وجود ندارد از سویی برنامهی مشخصی نیز در سازمانهایی مانند میراث فرهنگی،وزارت راه و شهرسازی و دیگر سازمان های مرتبط بصورت قوانین مدون و سازمان یافته وجود ندارد و تمامی این سازمانهای نامبرده تابع قوانین م چکیده کامل
در کشور ایران قوانینی در جهت ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی وجود ندارد از سویی برنامهی مشخصی نیز در سازمانهایی مانند میراث فرهنگی،وزارت راه و شهرسازی و دیگر سازمان های مرتبط بصورت قوانین مدون و سازمان یافته وجود ندارد و تمامی این سازمانهای نامبرده تابع قوانین منشور آتن هستند که این قوانین وآییننامهها بینالمللی است و به جنبه بومی توجه ای ندارد؛هرچند اجرای این قوانین در سازمانهای ایرانی باعث ایجاد نظم ساختاری در ساخت بناهای میان افزا شده است؛ اما مدت زمان زیادی است که بدون به روزرسانی و توجه به بوم مورد استفاده قرار میگیرد.الگوهای ساخت در بافت های تاریخی معرض اختلاف نظرهای فراوان در میان نظریه پردازان می باشد.در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکنیک تحلیل محتوای کیفی در ابتدا به دسته بندی الگوهای شهری در معماری بدنههای تاریخی در ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی پرداخته شده است،سپس با توجه به نمونه موردی انتخابی،شهر شیراز به سنجش الگوی شهری بافت تاریخی شهر شیراز پرداخت شده است،که در آن بافت تاریخی و بناهای میان افزا مورد نقد بررسی قرار گرفته است،نتایج حاکی از آن است که ارزشهای معنایی معماری بدنه بافت تاریخی خیابان کریمخان شیراز در سطوح ارزشی آنی-ابتدایی،دارای بیشترین نمره و میانگین هستند که خود معرف این است که معنای صریح به معنای شناخت تقریباً آنی بدنه بهصورت بصری که سخت در حافظه انسان جای میگیرد،است؛اکثراً بصورت معنی فردی و خصوصی بوده و چیزی نیست که بهصورت عام در نزد همه افراد بهصورت مشترک برداشت شود؛درجه دوم اولویت سطح ارزشی متعلق به سطح کارکردی- ابزاری است،که ارتباط زیادی با الگوهای ذهنی مردم دارد؛بدنهی تاریخی خیابان کریمخان شیراز بیانگر خوبی برای محتوای درونی خود و عملکردش میباشد که موجب هماهنگی واقعیت بدنه با معنی تداعی شده در ذهن بیننده میشود.
پرونده مقاله
بازآفريني شهري يک رويکرد جامع، يکپارچه وکل نگر است و مشارکت اجتماعي دلالت برگسترش روابط بين گروهي درقالب انجمنهاي داوطلبانه، باشگاه ها، اتحاديهها وگروه هايي دارد که معمولا خصلتي محلي وغيردولتي دارند. اين پژوهش براساس هدف، ازنوع کاربردي است که با هدف ارزيابي مطلوبيت مش چکیده کامل
بازآفريني شهري يک رويکرد جامع، يکپارچه وکل نگر است و مشارکت اجتماعي دلالت برگسترش روابط بين گروهي درقالب انجمنهاي داوطلبانه، باشگاه ها، اتحاديهها وگروه هايي دارد که معمولا خصلتي محلي وغيردولتي دارند. اين پژوهش براساس هدف، ازنوع کاربردي است که با هدف ارزيابي مطلوبيت مشارکت اجتماعي دربازآفريني محله تاريخي سورو انجام شده است. اين پژوهش به روش توصيفي-تحليلي با هدف ارزيابي مطلوبيت مولفه مشارکت اجتماعي بر بازآفريني بافت تاريخي سورو ازديدگاه ساکنين محلي تدوين شده است، و ابزارگردآوري اطلاعات ازطريق مطالعات کتابخانه اي پرسشنامه ومصاحبه بوده است. حجم نمونه400نفرازساکنين محلي وبه منظور تحليل داده از نرم افزار Spss و روش تحليل عاملي استفاده شده است. دراين پژوهش با استفاده از روش تحليل محتوا و بررسي منابع و متون نظري مختلف شاخص ها استخراج گرديد و سپس درچهار گروه شاخص هاي دروني، نسبتا دروني، بيروني ونسبتا بيروني طبقه بندي شدند. نتايج پژوهش نشان داد که بيشترين تاثيرپذيري عوامل دروني به ترتيب از شاخص هاي اجتماعي به ميزان 44 درصد، سپس شاخص هاي فرهنگي به ميزان 28درصد، شاخص کالبدي به ميزان 16درصد و درپايان شاخص اقتصادي به ميزان 12 درصد ميباشد.
پرونده مقاله
بناها و بافت های تاریخی محلی برای انتقال پیام فرهنگ و تمدن هستند. فضاهای تاریخی، گویای آن است که همواره نگهداری و مرمت و توسعه بناهای تاریخی در حال انجام بوده است. بافت پیرامونی اطراف حرم مطهر در شهر مشهد، با دارا بودن آثار تاریخی و مذهبی ارزنده ای از جمله خانه های تا چکیده کامل
بناها و بافت های تاریخی محلی برای انتقال پیام فرهنگ و تمدن هستند. فضاهای تاریخی، گویای آن است که همواره نگهداری و مرمت و توسعه بناهای تاریخی در حال انجام بوده است. بافت پیرامونی اطراف حرم مطهر در شهر مشهد، با دارا بودن آثار تاریخی و مذهبی ارزنده ای از جمله خانه های تاریخی، مساجد و... به علت قرار گیری در میان بافت فرسوده از مشکلات چون دید و منظر، مقاومت، دسترسی، نارسایی های مربوط به بافت فرسوده در زمینه تأسیسات شهری، عدم استحکام ابنیه و ... رنج می برند و نیازمند بازآفرینی هستند که این اقدام علیرغم تاسیس دفاتر بازآفرینی در محدوه مورد مطالعه توفیق چندانی برای حفظ و نگهداری از این آثار تاریخی به جای آورده نشده است. هدف پژوهش آسیب شناسی عملیاتی دفاتر تسهیلگری در محدوده بافت مرکزی شهر مشهد با تاکید بر گردشگری است. محدوده پژوهش بافت پیرامونی حرم مطهر در شهر مشهد بوده و روش آن کمی و کیفی بر اساس مصاحبه های انجام شده می باشد و مخاطبان از بین مدیران دفاتر تسهیلگری و همچنین مدیران بازآفرینی به تعداد 28 نفر انتخاب شدند. نتایج نشان داد دانش بازآفرینی کارشناسان و سایر دستگاهها با ضریب اهمیت 184/0، نگاه بخشی مدیریت شهری به گردشگری ضریب 110/0، ضعف در منابع مالی بازآفرینی با ضریب 099/0، ضعف در تخصص کارشناسان بازآفرینی با ضریب 095/0، عدم تمایل به همکاری دستگاهها با ضریب وزنی 086/0 و ضعف در نظام ارزیابی سازمان بازآفرینی به ترتیب اولویت به عنوان مهمترین عوامل آسیبشناسی عملکرد دفاتر توسعه محله در مناطق پیرامونی حرم شناخته شدند.
پرونده مقاله
مقدمه در کشور ایران قوانینی در جهت ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی وجود ندارد از سویی برنامهی مشخصی نیز در سازمانهایی مانند میراث فرهنگی، وزارت راه و شهرسازی و دیگر سازمان های مرتبط بصورت قوانین مدون و سازمان یافته وجود ندارد و تمامی این سازمانهای نامبرده تابع ق چکیده کامل
مقدمه در کشور ایران قوانینی در جهت ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی وجود ندارد از سویی برنامهی مشخصی نیز در سازمانهایی مانند میراث فرهنگی، وزارت راه و شهرسازی و دیگر سازمان های مرتبط بصورت قوانین مدون و سازمان یافته وجود ندارد و تمامی این سازمانهای نامبرده تابع قوانین منشور آتن هستند که این قوانین و آییننامهها بینالمللی است و به جنبه بومی توجه ای ندارند؛ هرچند اجرای این قوانین در سازمانهای ایرانی باعث ایجاد نظم ساختاری در ساخت بناهای میان افزا شده است؛ اما مدت زمان زیادی است که بدون به روزرسانی و توجه به بوم مورد استفاده قرار می گیرد. الگوهای ساخت در بافت های تاریخی معرض اختلاف نظرهای فراوان در میان نظریه پردازان می باشد. روش شناسی در این پژوهش به دسته بندی الگوهای شهری در معماری بدنههای تاریخی در ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی پرداخته شده است. بحث همچنین در این پژوهش الگوهای شهری در ساخت بناها در بافت تاریخی به سه دسته بندی الگویی شامل 1.الگوی ” آرایشی/ تزئینی“ 2. الگوی ” عملکردگرا/ برنامه محور“ 3. الگوی ” ادراکی/ زمینه گرا“ تقسیم بندی شده و نتیجه گیری در ادامه به مزایا و معایب و نظریات سایر نظریه پردازان در ارتباط با هرکدام از الگوها و نمونه های اجرا شده پرداخته شده است. امید است با بررسی این موضوع بتوانیم چهارچوب مشخصی برای ساخت بناهای جدید در بافت های تاریخی در شهرهای مختلف ایران دست یابیم.
پرونده مقاله
با توسعه پایدار بافتهای تاریخی به معنای توسعه ایست که در حفظ و ارتقاء بافتهای تاریخی شهری با هدف حفظ هویت فرهنگی، ارزشهای تاریخی، و منابع طبیعی بهره میبرد. این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران¬های موثر بر وضعیت آینده توسعه پایدار محله هفت چنار بریانک من چکیده کامل
با توسعه پایدار بافتهای تاریخی به معنای توسعه ایست که در حفظ و ارتقاء بافتهای تاریخی شهری با هدف حفظ هویت فرهنگی، ارزشهای تاریخی، و منابع طبیعی بهره میبرد. این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران¬های موثر بر وضعیت آینده توسعه پایدار محله هفت چنار بریانک منطقه 10 کلان¬شهر تهران را بازشناسی و خوشه¬بندی کند. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقيق، توصیفی- تحلیلی است. داده¬های نظری با روش اسنادی و داده¬های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری 30 نفر از خبرگان و متخصصین بر اساس نمونهگیری قضاوتی یا هدفمند و پیشران¬های مورد مطالعه، 40 نیروی پیشران در 4 بعد است که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرمافزارMICMAC پردازش شده است. یافته¬های این پژوهش نشان داد که الگوی کلی پراکندگی پیشران¬های مورد مطالعه از نظر تحلیل اثرات متقابل، در مجموع بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است که در آن پیشران های توسعه از نظر اثرگذاری و اثرپذیری، حالت پیچیده و بینابین دارد. وضعیت خوشه¬بندی پیشران¬ها گویای تمرکز خوشه¬ای در پیشران دوگانه است. از میان 40 نیروی پیشران، 10 پیشران در تاثیرگذار بر وضعیت آینده توسعه پایدار محله هفت چنار بریانک منطقه 10 اثر کلیدی بیشتری دارند که شامل داشتن شغل و درآمد مناسب، وجود فرصت¬های شغلی متنوع در شهر، تقویت حس تعلق مکان، تقویت اعتماد عمومی بین شهروندان، افزایش تراکم بهینه در بافت، دسترسی به فضاهای تفریحی و اوقات فراغت، ایجاد فضاهای عمومی فعال، دموکراسی و مشارکت شهروندان، بهبود وضعیت حملونقل عمومی و در نظر گرفتن ملاحظات طراحی ساخت هستند. از میان 40 نیروی پیشران، 10 پیشران در تاثیرگذار بر وضعیت آینده توسعه پایدار محله هفت چنار بریانک منطقه 10 اثر کلیدی بیشتری دارند که شامل داشتن شغل و درآمد مناسب، وجود فرصت¬های شغلی متنوع در شهر، تقویت حس تعلق مکان، تقویت اعتماد عمومی بین شهروندان، افزایش تراکم بهینه در بافت، دسترسی به فضاهای تفریحی و اوقات فراغت، ایجاد فضاهای عمومی فعال، دموکراسی و مشارکت شهروندان، بهبود وضعیت حملونقل عمومی و در نظر گرفتن ملاحظات طراحی ساخت هستند.
پرونده مقاله
باتوجه به آنکه نقوش بهکاررفته در سردرهای دوران قاجار، دارای مضامینی است که ارزشهای بصری فراوان دارد؛ هدف این پژوهش، شناخت ویژگیهای تجسمی در نقوش سه سردر منتخب خیابان فروزش، خیابان مولوی و سردر وکیلالتجار در بافت تاریخی تهران که کمتر مورد مطالعه قرار گرفتهاست. عل چکیده کامل
باتوجه به آنکه نقوش بهکاررفته در سردرهای دوران قاجار، دارای مضامینی است که ارزشهای بصری فراوان دارد؛ هدف این پژوهش، شناخت ویژگیهای تجسمی در نقوش سه سردر منتخب خیابان فروزش، خیابان مولوی و سردر وکیلالتجار در بافت تاریخی تهران که کمتر مورد مطالعه قرار گرفتهاست. علت انتخاب این سه سردر از میان موارد مشابه، ظرفیت تحلیل نقوش آنها از منظر نشانهشناسی بهطور عام و از منظر رمزگان دنیل چندلر، یعنی رمزگانهای اجتماعی، متنی، تفسیری، ادراکی و واقعگرایی بهطور خاص بودهاست. این پژوهش به صورت کیفی و مبتنی بر دادههای برآمده از اطلاعات کتابخانهای و مشاهدة نمونههای موردی است که به توصیف و تحلیل نقوش باتکیه بر آرای نشانهشناسی دنیل چندلر میپردازد. با توجه وتدقیق در نقوش سردرهای مورد مطالعه و براساس تفسیر رمزگان چندلر در متن تصویری و نوشتاری، نتایج زیر حاصل میشود: از منظر رمزگان اجتماعی، وجود سبک تلفیقی بازتابدهندة تبادل فرهنگی میان حاکمان قاجار و غرب بودهاست. از منظر رمزگان متنی، سردرهای مورد مطالعه شامل نقوش آجرکاری، کاشیکاری در متن تجسمی عناصر اسلیمی، ختایی، پرندگان و گاهی آیات نوشتاری، تبیین میشود. در خوانش ارجح از رمزگان تفسیری این عناصر، جلوهای از اقتدار شاهانه و همچنین اهمیت زندگی در سایۀ ایمان به پروردگار یکتا و ثمرات ایمان فرد مسلمان را توضیح میدهد. رمزگان ادراکی، براساس مشابهت عناصر موجود در نقوش سه سردر تفسیر میشود. درنهایت از منظر رمزگان واقعگرایی بهصورت نمادین بینش هنرمند و مخاطب از عناصر طبیعی باغ و بوستان و مرغزار را نشان میدهد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد