دراسة مكونات التقليد والحداثة في رواية "مرايا ذات أبواب"

محورهای موضوعی : النقد الادبي

مهتاب توکلی ¹ , بهرام پروین ²

1 - طالبة مرحلة الدكتوراه في اللغة الفارسية وآدابها، فرع طهران شمال، جامعة آزاد الإسلامية، طهران، إيران
2 - أستاذ مساعد في اللغة الفارسية وآدابها، فرع طهران شمال، جامعة آزاد الإسلامية، طهران، إيران

تاریخ دریافت : 1401/06/19 تاریخ پذیرش : 1402/06/28 تاریخ انتشار : 1402/03/11

کلید واژه: مرايا ذات أبواب, الكتابة الروائية الحديثة, التقليد, الحداثة, كلشيري,

چکیده مقاله :

استقطبت التيارات الحداثية في إيران اهتمام المنظرين ليس فقط في مجال العلم والمعرفة بل أيضا في الأدب وتأتى ذلك بسبب جهودهم في التعرّف على أسباب تخلّف إيران وإيجاد الحلول المناسبة للخروج من هذا الوضع. وفي هذا المجال يمكن ملاحظة ثلاثة مواقف حول الحداثة في الأدب: فريق يرى أن الحداثة غربية تماما ولا جدوی منها، وفريق آخر يعتبرها مقبولة نظرا لأصولها الغربية، وفريق ثالث يحافظ على التوازن بين التقليد والحداثة. ويعتبر هوشنك كلشيري الذي يتمتع بمعرفة كبيرة في مجال الأدب وتاريخ إيران القديم، أحد ممثلي الجماعة الأخيرة. يهدف هذا البحث أن يبين كيف قام كلشيري، باعتباره كاتبا حداثيا وتقليديا في نفس الوقت، بالجمع بين أساليب السرد الحديثة والقديمة دون المساس ببنية الرواية وقد أعطى أهمية خاصة لمكانة العناصر التقليدية في الأدب المعاصر. تم استخدام المنهج المكتبي في البحث حيث قمنا بتحليل وصفي لعناصر التقليد والحداثة في رواية "مرايا ذات أبواب". أظهرت نتائج الدراسة أن استخدام السرد في النصوص الكلاسيكية، البراغماتية والقصة القصيرة التمثيلية وتوظيف اللغة كجانب تقليدي، هي بعض طرق السرد القديمة في قصص كلشيري، ومحاولة الجمع بين مكونات التقليد والحداثة تظهر اهتمامه الخاص بمكانة التراث في الأدب.

چکیده انگلیسی:

In identify the causes of Iranian backwardness and finding appropriate solutions to exit of this situation, modernization movements, not only in the theoretical fields but also in literature, attracted the attention of theorists. Meanwhile, there are three views to modernity in literature: one group believes that modernity is a completely Western concept and is inefficient; the second group considers it acceptable due to its Western origin; and the third group maintains a balance between tradition and modernity. Houshang Golshiri, who has extensive knowledge in Persian literature and history, is one of the representatives of the third group. This research seeks to demonstrate how Golshiri, as a modern and at the same time traditional writer, has depicted the integration of modern and traditional storytelling methods without damaging the structure of the story and has given special importance to traditional elements in contemporary literature. The study is conducted using a library method and descriptive analysis to examine the components of tradition and modernity in the novel 'āyene-hāye dar dār' (Lidded Mirrors). The results of the investigations show that the use of narrative in classical texts, pragmatism, the use of short allegorical narrative, and the use of language as a traditional aspect are some of the old narrative methods in Golshiri's stories, and the combination of traditional and modern components together indicates his special attention to the place of tradition in literature.

منابع و مأخذ:

آرین پور، یحیی. (1372ش).  از صبا تا نیما. تهران: زوّار.

اخوان ثالث، مهدی. (11396ش). عطا و لقای نیما یوشیج. تهران: لانا.

اسحاقیان، جواد. (1387ش). راهی به هزارتوی رمان نو.  تهران: گل آذین.

افشار، ایرج. (1370ش). مقدمه قانون قزوینی در قانون نگارش محمد شفیع قزوینی. تهران: لانا.

امامی، نصرالله. (1385ش). مبانی و روش‌های نقد ادبی. تهران: جامی.

امین پور، قیصر. (1383ش). سنّت و نوآوری در شعر معاصر. تهران: علمی فرهنگی.

بارگاس یوسا، ماریا. (1386ش). عیش مدام (فلوبر و مادام بواری). ترجمه عبدالله کوثری. تهران: نیلوفر.

بیات، حسین. (1389ش). داستان‌نویسی جریان سیال ذهن. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.

بهنام، جمشید. (1382ش).  ایرانیان و اندیشه تجدد. فروزان فر. تهران: لانا.

پورنامداریان، تقی. (1386ش). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. تهران: علمی فرهنگی.

جهانبگلو، رامین. (1387ش). ایران و مدرنیته. تهران: گفتار.

حسینی، صالح. (1380ش). چند نکته عمده در آثار گلشیری در همخوانی کاتبان. گرد آورنده: حسین سناپور. تهران: لانا.

سناپور، حسین. (1380ش). هم خوانی کاتبان. تهران: نشر دیگر.

شیری، قهرمانجادوی. (1395ش). جن‌کشی بررسی داستان‌های هوشنگ گلشیری. مشهد: بوتیمار.

صالحی محمد. (1386ش). اسلام سنتی در دنیای متجدد. تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.

صانع‌پور، مریم. (۱۳۸۸ش). نقدی بر مباین معرفت‌شناس اومانیستی. تهران: کانون اندیشه جوان.

طاهری، فرزانه. (1383ش). گفتگو با فرزانه طاهری در تاریخ شفاهی معاصر ایران. هوشنگ گلشیری، مریم طاهری، زیر نظر محمدهاشم اکبریانی. تهران: لانا.

فرمان آرا ، بهمن. (1383ش). گفتگو با بهمن فرمان آرا در تاریخ شفاهی معاصر ایران. هوشنگ گلشیری، مریم طاهری، زیر نظر محمدهاشم اکبریانی. تهران: لانا.

گلشیری، هوشنگ. (1371ش). آینه‌های دردار. تهران: نیلوفر.  

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1378ش). باغ درباغ. تهران: لانا.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1380ش). نگاهی به حیات خود، در همخوانی کاتبان.گرد آورنده :حسین سناپور. تهران: لانا.

گولد، جولیوس و ویلیام.ل کولب. (1376ش). فرهنگ علوم اجتماعی. تهران: مازیار.

گیدنز، آنتونی. (1376). جامعه شناسی. ترجمه: منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.

مطیعی، ناصر. (1383ش). گفتگو با ناصر مطیعی، در تاریخ شفاهی معاصر ایران. هوشنگ گلشیری، مریم طاهری، زیر نظر محمدهاشم اکبریانی. تهران: لانا.

میلانی، عباس. (1387ش). تجدد و تجدد ستیزی در ایران. تهران: اختران.

نفیسی مجید. (1380ش). قربانی در خانه زبان، در همخوانی کاتبان.گرد آورنده:حسین سناپور. تهران: لانا.

یاحقی، محمد جعفر. (1369ش). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی. تهران: لانا.

یوشیج، نیما. (1385ش). درباره هنر شعر و شاعری، به کوشش سیروس طاهباز. تهران: نگاه.