بررسی اثر نانو ذرات آهن و منیزیم و تاریخ کاشت بر عملکرد و میزان نیترات غده سیب زمینی

محورهای موضوعی : زراعت

امیر خدادادی کروکی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه کشاورزی، واحد بم، دانشگاه آزاد اسلامی، بم، ایران)
محمدرضا یاورزاده ² (استادیار گروه کشاورزی، واحد بم، دانشگاه آزاد اسلامی، بم، ایران)
محمدمهدی اکبریان ³ (استادیار گروه کشاورزی، واحد بم، دانشگاه آزاد اسلامی، بم، ایران)
علی اکبر عسکری ⁴ (استادیار گروه کشاورزی، واحد بم، دانشگاه آزاد اسلامی، بم، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/01/22 تاریخ پذیرش : 1399/07/01 تاریخ انتشار : 1399/10/01

کلید واژه: ریز مغذی, کود نانو, محلول­پاشی, تجمیع نیترات,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی تجمع نیترات و تغییرات عملکرد غده سیب‌زمینی با مصرف غلظت‌های مختلف نانو ذرات آهن و منیزیم در تاریخ کشت های مختلف در رقم "سانته"، پژوهشی به صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزارع تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در شهرستان‌های اسلام‌آباد و زهکلوت استان کرمان انجام شد. فاکتور اصلی مناطق جغرافیایی و فاکتور فرعی شامل محلول‌پاشی سطوح نانو ذرات آهن و منیزیم (0، 1 و 2 درصد) در مراحل گلدهی و پرشدن غده‌ها و فاکتور فرعی-فرعی شامل دو تاریخ کشت (5 و 25 مهر ماه) مورد بررسی قرار گرفت. اثر تیمارهای منطقه، تاریخ کشت و اثرات 2 و 3 جانبه آن‌ها بر صفت وزن غده غیر معنی‌دار (p>0.05)، اما بر صفت عملکرد غده کاملا معنی‌دار گردید (p<0.01)، و بیشترین عملکرد غده مربوط به تیمار 2 درصد محلول‌پاشی نانو ذرات آهن+منیزیم در تاریخ کشت 5 مهر در منطقه زهکلوت بود. همچنین بیشترین نیترات غده در تیمار شاهد (محلول‌پاشی با آب مقطر) حاصل شد که با تیمار محلول‌پاشی 1 درصد نانو ذرات آهن و 1 درصد نانو ذرات آهن+2 درصد نانو ذرات منیزیم در یک گروه آماری مشترک قرار گرفتند و با بقیه تیمارهای محلول‌پاشی اختلاف معنی‌داری نشان دادند (p<0.05). از نظر تمام صفات مورد اندازه‌گیری، به نظر می‌رسد کاربرد عناصر کم مصرف و ضروری از طریق حفظ سبزینگی برگ، بهبود سیستم فتوسنتزی و افزایش دوام برگ منجر به افزایش طول دوره پرشدن غده‌ها و تبدیل غده‌های ریز به غده‌های درشت‌تر و کاهش نیترات غده خواهد شد.

چکیده انگلیسی:

 The use of nanofertilizers and planting date might improve potato performance. In order to study nitrate accumulation and yield changes of potato tubers using different concentrations of iron (Fe) and magnesium (Mg) nano-particles in cultivation date of "Sante" cultivar, a split-split plot based on randomized complete blocks design with three replications were carried out in Research Farms of Jihad Keshavarzi located in Islamabad and Zeh-e Kalut region of Kerman province. Area as main factor and sub-factor including spraying of Fe and Mg nanoparticles (0, 1 and 2%) at flowering and tuber filling stages and sub-sub plot include two planting dates (5 and 25 October) were investigated.Results showed that mean tuber weight was significantly affected by different treatments of nano-particle spraying (p < 0.05).Effect of experimental treatments (area and date of planting) and their two and three effects was non-significant on tuber weight (p>0.05), but on yield were significant (p < 0.01). The highest yield was related to 2% spraying of Fe+Mg nano-particles on 5 October in Zeh-e Kalut area. Also, the highest tuber nitrate was obtained in control (spraying with distilled water) treatment. 1% Fe nano-particles and 1% Fe nanoparticle+2% Mg nanoparticle was divided into a single statistical group and showed significant difference with other treatments (p < 0.05).For all measured traits, it seems that the use of low consumption and essential elements through preservation of leaf greenness, improvement of photosynthetic system and increasing leaf durability led to increase length of tuber filling and tuber conversion and decrease in tuber nitrate.        

منابع و مأخذ:

برقی، ع.، قلیپوری، ع.، توبه، ا.، جهانبخش،س. و جماعتی ثمرین، ش. 1396 . اثر غلظت و زمان
: کاربرد نانو اکسید آهن بر کیفیت و عملکرد غده سیبزمینی. مجله علمی پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی، 28
.145-155
-2 بیگی، ا.م.، نصری، م.، اویسی، م. و طریق الاسلامی، م. 1389 . بررسی اثر تنش خشکی و محلول -
پاشی کود آهن در مرحله گلدهی بر میزان عملکرد دانه، پروتئین و روغن دانه در گیاه سویا. همایش ملی
دستاوردهای نوین در تولید گیاهان با منشا روغنی.
-3 خلیلی محله، ج. و رشدی، م. 1387 . اثر محلولپاشی عناصر کم مصرف بر خصوصیات کمی و کیفی
.293-281 : ذرت سیلویی 704 در خوی. مجله به نژادی نهال و بذر. 2
. -4 خوشگفتارمنش، ا. 1386 . مبانی تغذیه گیاه. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. 237
-5 دلفانی، م. 1390 . تاثیر محلولپاشی نانو ذره آهن و منیزیم بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و
. فیزیولوژیک لوبیا چشم بلبلی. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشگاه صنعتی شاهرود. 172
-6 زاد صالحی، ف.، مظفری، و.، تاج آبادی، ا. و حکم آبادی، ح. 1390 . تاثیر متقابل سدیم و منیزیم بر
برخی خصوصیات رشدی و میزان کلروفیل پسته در محیط پرلیت. مجله علوم و فنون کشتهای گلخانهای،
.23-25 :(2) 2
. -7 سالاردینی، ع. 1387 . حاصلخیزی خاک. انتشارات دانشگاه تهران. چاپ هشتم. 434
. -8 رضایی، ع. و سلطانی، ا. 1375 . زراعت سیبزمینی. انتشارات جهاد دانشگاهی. چاپ چهارم. 168
-9 غفاری، س.، پوریوسف، م. و حسن زاده، ا. 1389 . کودهای زیستی و تاثیر آنها در کاهش مصرف
کودهای شیمیایی و حفاظت از محیط زیست. همایش ملی تنوع زیستی و تاثیر آن بر کشاورزی و محیط
. زیست. ارومیه، 1241
-10 کوچکی، ع. و نصیری محلاتی، م. 1371 . اکولوژی گیاهان زراعی انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
.225
-11 کسرایی، ر. 1372 . چکیدهای درباره علم تغذیه گیاهی. انتشارات دانشگاه تبریز.
-12 پیوندی، م.، میرزا، م. و کمالی جامکانی، ز. 1390 . مقایسه اثر نانو کود کلات آهن و کود کلات آهن
اولین همایش ملی مباحث نوین در .Satureja Hortensi بر فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی مرزه
کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه.
13-Ahmad, N., Avais, M.A., Saqib, M., Bhatti, K.M. and Anwar, S.A. 2000.
Response of potato (solanum tuberosum) to SEEb and foliar application of iron
and manganese. Pakistan Journal of Agriculture Science, 37 (3-4): 158-160.
14-Alturkci, A. and Helal M. 2004. Mobilization to Pb, Zn, Cu and Cd, in
polluted soil. Pakistan Journal of Agriculture Science, 7: 0972-0980.
15-Baruah, S. and Dutta, J. 2009. “Nanotechnology applications in Sensing
and Pollution Degradation in Agriculture”. Environmental Chemistry Letters,
7(3): 191-204.
16-Bozorghi, H.R. 2008. Study effects of nitrogen fertilizer management under
nano iron chelate foliar spraying on yield and yield components of eggplant

(Solanum melongena L.). ARPN Journal of Agricultural and Biological Science,
7(4): 233-23.
17-Bukvic, G., Antunovic, M., Popovic S. and Rastija M. 2003. Effect of P
and Zn fertilization on biomass yield and its uptake by maize lines (Zea mays
L.). Plant Soil and Environment 49: 505-510.
18-Burgos, G., Auqui, S., Amoros, W., Salas, E. and Bonierbale, M. 2009.
Ascorbic acid concentration of native Andean potato varieties as affected by
environment, cooking and storage. Journal of Food Compositions and Analysis,
22: 533-538.
19-Chen, J. H. 2006. The combined use of chemical and organic fertilizer and/
or biofertilizer for crop growth and soil fertility. International Workshop on
Sustained Management of the Soil-Rhizosphere System for Efficient Crop
Production and Fertilizer Use. Bangkok, Thailand. 1-11.
20-Cui, H., Sun, C., Liu, Q., Jiang, J. and Gu, W. 2006. Applications of
Nanotechnology in Agrochemical Formulation, Perspectives, Challenges and
Strategies. pp 1-6. Institute of Environment and Sustainable Development in
Agriculture. Chinese Academy of Agricultural Sciences. Beijing. China.
21-DeRosa, M.C., Monreal, C., Schnitzer, M., Walsh, R. and Sultan, Y.
2010. Nanotechnology in fertilizers. Nature Nanotechnology, 5(91): 414-
419.Jones, J.B. 2001. Laboratory guide for conduction soil tests and plant
analysis. CRC press LLC, U.S.
22-FAOSTAT.2019. Available online: http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC
(accessed on 28 November 2019).
23-Monsef Afsar, R., Hadi, H. and Pirzad, A. 2012. Effect of spraying nanoiron
on characteristics qualitative and quantitative of cowpea, under drought
stress end of season. International Research Journal of Applied and Basic
Sciences, 3 (8): 1709-1717.
24-Raju, B., Mohapatra, P. P., Tarique, A., Manna, D., Sarkar, A. and
Maity, T.K. 2017. Efficacy of biozyme on yield and yield attributing traits in
potato (Solanum tuberosum L.). Environment and Ecology, 35(2D): 1575-1579.
25-Scheiner, J.D., Gutierrez-Boem, F.H. and Lavado, R.S. 2002. Sunflower
nitrogen requirement and 15N fertilizer recovery in Western Pampas, Argentina.
European Journal of Agronomy, 17: 73-79.
26-Shahoy, S. 2006. Fate and perched soil properties. University Kurdistan
Press. 880 p.
27-Singh, A. L. and Dayal, D. 1992. Foliar application of iron for recovering
groundnut plants from lime induced iron deficiency chlorosis and accompanying
losses in yields. Journal of Plant Nutrition, 15: 1421-1433.
28-Thiruppathi, M.K., Thanunathan, K., Prakash, M. and
Imayavaramban, V. 2001. Use of biofertilizer, phytohormone and Zinc as a
cost effective agro technique for increasing sesame productivity. Sesame and
Safflower Newsletter, 16: 46-50.
29-Tisdal, S.L., Nelson, W.I. and Bcaton, I.D. 1985. Soil fertility and
fertilizers. 4th edition. Macmillan. New York.