پیامدهای تغییر جنسیت زوجین در مسائل قصاص و دیات
محورهای موضوعی : مطالعات اسلامی ایرانی خانواده
سیّد محمّد حسینی
1
(استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران)
کلید واژه: قصاص, Qisas, intentional crimes, جرایم غیر عمد, تغییر جنسیت زوجین, جرایم عمد, دیات, gender change of couples, non-intentional crimes, diyāt,
چکیده مقاله :
هدف: با توجه به اینکه در نظام حقوقی اسلام، مرد و زن در مقابل هم قصاص می‌شوند، هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که تغیر جنسیت جانی و یا مجنی علیه چه تأثیری در قصاص و میزان دیه دارد؟ روش: روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و واکاوی ادلة فقهای امامیه می باشد. یافته ها: یافته های حاصل از این مطالعه نشان داد که در مسئله دیه، تغییر جنسیت در دیه‌ای که پیش از تغییر جنسیت بر عهده شخص است، تفاوتی پدید نمی‌آورد اما دیة پس از تغییر جنسیت با ملاک جنسیت جدید محاسبه می‌شود. در بحث قصاص نیز چنانچه قبل از تغییر جنسیت، زن، مرتکب جنایتی شود که به سبب آن باید قصاص گردد، تغییر جنسیت، درحکم قصاص وی تأثیری نخواهد گذاشت. اما اگر مرتکب جنایت مرد باشد، چنانچه ولی دم مقتول بخواهد وی را قصاص کند، باید تفاوت دیه را بپردازد و پس از آن، قاتل قصاص می‌شود، حال اگر قصاص به تأخیر بیفتد و مردِ قاتل، به زن، تغییر جنسیت دهد. نتیجه گیری: دو احتمال در نحوۀ قصاص وجود دارد؛ بنابر احتمال درست، پس از تغییر جنسیّت، جنسِ قاتل که موضوع حکم بوده عوض شده است، بنابراین شکل اجرای حکم نیز متناسب با آن خواهد بود.
Aim: Since in the Islamic legal system, men and women are retaliated against each other, the main purpose of the present study is to answer the question: what effect does a change in the gender of the criminal or the victim have on Qisas and the amount of diyā? Method: This research applies the descriptive-analytical method and analyzes the arguments of Imamiyyah jurists. Findings: The findings of this study indicated that in the issue of diyā, gender change does not make any difference in the diyā that was determined as the responsibility of the person before this, but diyā after gender change is calculated according to the new gender. Regarding Qisas, if a woman commits a crime that requires retribution before changing her gender, gender change does not affect her Qisas. But if the perpetrator of the crime is a man and next of kin of the slain person asks for his Qisas, he must pay the difference in diyā, and after that the sentence of the murderer will be executed. If there is a delay in the execution of the sentence of Qisas and the gender of the killer is changed to a woman, then there are two possibilities for Qisas. Conclusion: According to the correct probability, after the gender change, the murderer's sentence, which was proportional to his gender, will be proportional to his new gender.
_||_