پیش بینی چرخه عمر و ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌ها با استفاده از الگوریتم درخت تصمیم و تکنیک های تصمیم‌گیری چند معیاره

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

زینت انصاری ¹ , رضوان حجازی ² , یعقوب زراعت کیش ³ , ذبیح اله خانی معصوم آبادی ⁴

1 - ﮔﺮوه حسابداری ، واﺣﺪ ﯾﺎﺳﻮج، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ ، ﯾﺎﺳﻮج، اﯾﺮان
2 - گروه حسابداری، دانشگاه خاتم، تهران، ایران
3 - گروه حسابداری واحد علوم تحقیقات، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ ،تهران، اﯾﺮان
4 - گروه حسابداری، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران

تاریخ دریافت : 1401/10/08 تاریخ پذیرش : 1401/12/11 تاریخ انتشار : 1402/01/01

کلید واژه: نسبت‌های مالی, چرخه عمر, واژه‌های کلیدی: ارزیابی عملکرد,

چکیده مقاله :

چکیده انتخاب بهینه یک شرکت برای سرمایه گذاری با توجه به نسبت های مالی آن چالشی است که انتظار می رود با کاهش ابعاد داده ها تا حدودی ساده شود. تشخیص دقیق اهمیت نسبی معیارها در هر شرکتی برای بسیاری از تصمیم گیرندگان و سرمایه گذاران امر ساده‌ای نیست. هدف از این پژوهش ارائه روش هایی برای تصمیم گیری است که با حداقل دانش مالی تخصصی قابل اجرا باشد. بدین منظور، نمونه ای متشکل از 172 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به صورت سال-شرکت، مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا، نسبت‌های مالی با استفاده از تحلیل رگرسیون درخت تصمیم برای پیش‌بینی چرخه عمر اولویت‌بندی شدند. نسبت‌های مالی به عنوان متغیر مستقل و داده‌های صورت جریان وجوه نقد به عنوان متغیر وابسته مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند. به منظور پیاده سازی دقیق مدل‌های ارائه شده از محیط کدنویسی نرم افزار متلب استفاده شد. نتایج نشان داد که نسبت کفایت نقد و نسبت بدهی به ارزش ویژه به ترتیب بیشترین و کمترین اهمیت را دارند. سپس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی نسبت های مالی برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها اولویت بندی شدند که نسبت‌های اهرمی و نسبت‌های سودآوری به ترتیب بالاترین و پایین‌ترین رتبه را به خود اختصاص دادند. نتایج این پژوهش می‌تواند جهت ایجاد تصویر روشنی از عملکرد مالی شرکت‌ها توسط تمامی سرمایه گذاران در بورس اورق بهادار، مورد توجه قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Abstract Optimal selection of a company for investment considering its financial ratios is a challenge that is expected to be somewhat simplified by reducing the amount of data. Accurately recognizing the relative importance of metrics in any company is not easy for many decision-makers and investors. The purpose of this study is to provide methods for decision-making that can be implemented without specialized financial knowledge. For this purpose, a sample of 172 companies listed on the Tehran Stock Exchange as a company-year, during the period 2008-2019 was examined. First, the financial ratios were prioritized using decision tree regression analysis (type CART) to predict the life cycle. The results showed that the cash ratio and Debt to Equity Ratio were the most and the least important factors, respectively. Then, using fuzzy hierarchical analysis (FAHP) and TOPSIS, financial ratios were prioritized to evaluate the Financial Performance of companies that leverage ratios and profitability ratios had the highest and lowest ranks, respectively.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• آبادیان، مرضیه، هوشنگ شجری(1395)، روش چند شاخصه برای انتخاب سبد سهام بهینه با استفاده از متغیرهای تحلیل بنیادی در شرکت های پتروشیمی عضو بورس، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 26، صص 25-1.


• پورزمانی،‌ زهرا (1396)، کارایی ‌معیارهای ارزیابی ریسک در تئوری فرامدرن پرتفوی در صندوق­های سرمایه گذاری مشترک در دوران رونق تجاری، فصلنامه پژوهش­های حسابداری‌ مالی ‌و ‌حسابرسی،‌ شماره‌33، سال ‌9،‌ صص‌79-65.


• شهدایی، سید محمدعلی (1397)، "ارزشگذاری سهام بر مبنای P/E" ، چاپ چهارم، تهران، انتشارات چالش.


• صیدخانی، رضا، عطاالله محمدی ملقرنی، پیمان امینی، (1400)، بررسی توانمندی جریان های نقدی عملیاتی در ارزیابی عملکرد شرکت ها با تأکید بر کیفیت افشا در دوره های بحران مالی، فصلنامه پژوهش­های ‌حسابداری ‌مالی‌ و‌ حسابرسی، ‌شماره 49، سال 13، صص 176-147.


• ملکی، الهام السادات، سیدکاظم ابراهیمی، فاطمه جلالی(1398)، تأثیر چرخه عمر شرکتها بر سطح محافظه کاری" فصلنامه پژوهش­های‌حسابداری‌ مالی ‌و ‌حسابرسی، شماره 44، سال 11، صص78-59.


• مهرانی، ساسان، کاوه مهرانی، غلامرضا کرمی(1383)، استفاده از اطلاعات تاریخی مالی و غیرمالی جهت تفکیک شرکت‌های موفق از ناموفق. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره 38، سال 11، صص 92-77.


• نادری، علی، محسن دستگیر، فرزاد کریمی(1400)، تأثیر چرخه عمر و اختیار توسعه بر نقش تعدیل کننده کیفیت گزارشگری مالی در بهبود تأثیر محدودکننده سیاست تقسیم سود، فصلنامه پژوهش­های‌حسابداری‌ مالی ‌و ‌حسابرسی، شماره 50، سال 13، ‌صص82-55.


• نصیری، سپیده سادات، غلامرضا سلیمانی امیری(1399)، ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای سرمایه گذاری در ایران، فصلنامه پژوهش­های ‌حسابداری ‌مالی‌ و‌ حسابرسی، شماره 45، سال 12، صص 160-135.

• Abdel-Basset, M., & Mohamed, R. (2020). "A novel pathogenic TOPSIS- CRITIC model for sustainable supply chain risk management", Journal of Cleaner Production, 107, PP 2411-2502.


• Affandi, F., Sunarko, B., Yunanto, A. (2018). "The Impact of Cash Ratio, Debt To Equity Ratio, Receivables Turnover, Net Profit Margin, Return On Equity, and Institutional Ownership To Dividend Payout Ratio", Journal of Research in Management, 1, PP 1- 11.


• Akbar, A., Akbar, M., Tang, W., Qureshi, M. A. (2019). "Is bankruptcy risk tied to corporate life-cycle? Evidence from Pakistan", Sustainability, 11, 678.


• Ban, A. I., Ban, O. L., Victoria, B., Sabau Popa, D. C., Tuse, D. (2020). "Performance evaluation model of Romanian manufacturing listed companies by fuzzy AHP and TOPSIS", Technological and Economic Development of Economy, 26, PP 808-836.


• Budiarso, N. S., Subroto, B., Sutrisno, T., Pontoh, W. (2019). "Dividend catering, life-cycle, and policy: Evidence from Indonesia". Cogent Economics & Finance,  7, PP 1-15.


• Bulgurcu, B. K. ) 2012(. "Application of TOPSIS technique for financial performance evaluation of technology firms in the Istanbul Stock Exchange Market". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 62 , PP 1033 – 1040.


• Caro, N. P.; Guardiola, M. & Ortiz, P.(2018). “Classification trees as a tool to predict financial difficulties in Latin American companies through their accounting ratios”. Contaduría y Administración, 63, issue 1, pp. 25- 26


• Cheng, C. H., Chen, C.T., Huang, S. F.) 2012(. "Combining fuzzy integral with order weight average (OWA) method for evaluating financial performance in the semiconductor industry". African Journal of Business Management, 6, PP 6358-6368.


• Daneshvar Rouyendegh, B., Yildizbasi, A., Yilmaz, I. ( 2020). "Evaluation of retail ındustry performance ability through ıntegrated ıntuitionistic fuzzy TOPSIS and data envelopment analysis approach". Methodologies and Application,  24, PP12255-12266.


• Delen, D., Kuzey, C., Uyar, A. ( 2013). "Measuring firm performance using financial ratios: a decision tree approach". Expert Systems with Applications, 40, PP 3970–3983.


• Dickinson, V. (2011). "Cash flow patterns as a proxy for the firm life cycle". The Accounting Review, 86, PP 1969-1994.


• Eulaiwi, B., Al-Hadi, A., Hussain, S. M., Al-Yahyaee, K. H. (2018). "Investment Committee, Corporate Cash Holdings, and Corporate Life Cycle". International Review of Finance. 20, PP 757-769.


• Houldsworth, E., Marra, M., Brewster, Ch., Brookes, M., Wood, G. (2021). "Performance appraisal and MNEs: The impact of different capitalist archetypes". International Business Review, 30, PP1-29.


• Lu, L., Zhi-Hua, S., Wei, Y., Dun, Z., Sai Leung, N., Chong-Fa, C., A-Lin, L. (2018). "A fuzzy analytic hierarchy process (FAHP) approach to eco-environmو ental vulnerability assessment for the danjiangkou reservoir area, China". Ecological Modelling,220, PP 3439-3447


• Najadat, H., Al-Daher,I., Alkhatib, Kh.(2020) “Performance Evaluation of Industrial Firms Using DEA and DECORATE Ensemble Method”The International Arab Journal of Information Technology, 17,5, pp 750-757.


• Omidi, M., Min, Q., Moradinaftchali, V., Piri, M. ) 2019.( "The Efficacy of Predictive Methods in Financial Statement Fraud". Discrete Dynamics in Nature and Society, 4, PP 1-12.

 

• Omrani, S., Jafari, M., Mansori, A. (2019). "Analysis of Financial Performance of Cement Industry Manufacturing Companies in Tehran Stock Exchange Using the FAHP Technique and the TOPSIS Method". independent journal of management & production (ijm&p), 10, PP 512-536.


• Onder, E., Altintas, A. (2017). "Financial Performance Evaluation of Turkish Construction Companies in Istanbul Stock Exchange (BIST)". International Journal of Academic Research in Accounting, 7(3).


• Pätäri, E., Karell, V., Luukka, P., Yeomans, J. S. (2018). "Comparison of the multicriteria decision-making methods for equity portfolio selection: The U.S. evidence". European Journal of Operational Research, Elsevier, 265, PP 655-672.


• Ptak-Chmielewska, A. (2019). "Predicting micro-enterprise failures using data mining techniques". journal of Risk Financial Manag, 12, PP 1-30.


• Staňková, M., Hampel, D. (2018). "Bankruptcy prediction of engineering companies in the EU using classification methods". Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae Brunensis, 66, PP 1347-1356.


• Stewart, G. B. (1991). "The Quest for Value: A Guide for Senior Managers, New York: Harper Business Publisher, P 22.


• Yahiaoui, D., Nakhle, S.F., Farndale, E. (2021). "Culture and performance appraisal in multinational enterprises: Implementing French headquarters' practices in the Middle East and North Africa subsidiaries". Human resource management, 60, pp 771-785.


• Yalcin, N., Bayrakdaraglu, A., Kahraman, C. (2012). "Application of fuzzy multi-criteria decision-making methods for financial performance evaluation of Turkish manufacturing industries". Expert Systems with Applications, 39, PP 350-364.


• Yucesan, M., Gul, M. (2020). "Hospital service quality evaluation: an integrated model based on Pythagorean fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS". Methodologies and Application, 24, PP 3237-3255.