منطق اثبات امامت و رویکردهای قابل طرح در مسأله امامت
محورهای موضوعی : نشریه پژوهشنامه معارف اهل بیت علیه السلام
کاظم استادی
1
(پژوهشگر علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.)
کلید واژه: خلافت, سقیفه, کلام شیعه, جانشینی پیامبر(ص), امامت خاصه,
چکیده مقاله :
از قرون نخسیتن اسلامی تا کنون، رسائل و کتاب‌های زیادی پیرامون مسأله جانشینی پیامبر(ص)، امامتِ اهل‌بیت(ع) و نیز مناقشات پیرامون آنها، مخصوصاً در میان فرق شیعیان، نوشته شده است. به نظر می‌رسد که بسیاری از ابهامات و مناقشات پیرامون مسأله امامت میان اهل‌سنت و شیعیان یا دیگر فرق اسلامی، جدای از برخی مبانی فقهی و کلامی متفاوت ایشان، به سبب نبود روش علمی درست، و روشن نبودن منطقیِ مفاهیم و مسائل پیرامون امامت و حواشی آن می‌باشد. بنابراین، مناسب است تا برخی از توجهات لازمِ روش‌شناسی برای مسائل امامت، مد نظر پژوهشگران و اندیشمندان قرار گیرند. از سوی دیگر، هر مسأله علمی و به تبع آن هر موضوع دینی، به فراخور زمان و گشوده شدن سپهرهای جدید اندیشه، نیاز به واکاوی تازه و تأملات نو دارد؛ که این تأملات در مسأله امامت نیز، می‌توانند برخی از پیش‌داوری‌ها و نیز ورود به مناقشات و نتایج آنها را در این مسأله، تحت تأثیر خود قرار دهد. در نوشتار حاضر، برخی از مسائلِ روشی مورد نیاز در مسأله امامت و منطق اثبات امامت، با ذکر نمونه‌ای در آخر، مورد توجه و تبیین قرار گرفته است.
From the first centuries of Islam until now, many writings and books have been written about the issue of the succession of the Prophet (pbuh), the Imamate of the Ahl al-Bayt (as), as well as the controversies surrounding them, especially among the Shiites. It seems that many of the ambiguities and controversies surrounding the issue of Imamate between Sunnis and Shiites or other Islamic sects, apart from some of their different jurisprudential and theological foundations, are due to the lack of a correct scientific method, and the lack of clarity in the logic of the concepts and issues surrounding Imamate and its margins. Therefore, it is appropriate for researchers and thinkers to consider some of the necessary methodological considerations for Imamate issues. On the other hand, every scientific issue and consequently every religious issue, with the passage of time and the opening of new spheres of thought, needs new analysis and new reflections. These reflections on the issue of Imamate can also influence some prejudices as well as entering into disputes and their results in this issue. In this article, some of the methodological issues required in the issue of Imamate and the logic of proving Imamate, with an example mentioned at the end, have been considered and explained.
_||_