تحلیل تاریخی-انتقادی بر ادعای شباهت دو محمد جهت تشکیک در روایات اسلامی از دیدگاه دکوین در کتاب آغاز ستایش علی و پیدایش جهان بینی عباسیان

محورهای موضوعی : نشریه پژوهشنامه معارف اهل بیت علیه السلام

محمدرضا نورآبادی ¹ , نوروز امینی ^{2 *} , محبوب مهدویان ³

1 - دانشجوی گروه علوم قرآن و حدیث، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.
2 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
3 - استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، ایران.

تاریخ دریافت : 1404/02/17 تاریخ پذیرش : 1404/03/10 تاریخ انتشار : 1404/05/12

کلید واژه: روایات, دکوین, تحلیل تاریخی-انتقادی, محمد بن عبدالله (صلی‌ الله‌ علیه‌ و اله), محمد بن حنفیه.,

چکیده مقاله :

یکی از رایج ترین خطاها در هر پژوهشی، دانش کم، اطلاعات ناقص و پیش‌فرض‌های نادرست پژوهشگر است که باعث می شود محقق نتواند ارزیابی درستی از مسأله خود داشته باشد. دریافت ها و تحلیل‌های اشتباهی که از فهم نادرست پژوهشگر از گزاره های مرتبط با موضوع مورد مطالعه منبعث می شود، می‌تواند نتایج و یافته ها را مخدوش و غیرقابل اتکا نماید. علاوه بر این، پیش‌داوری های پژوهشگر نیز می‌تواند جریان تحقیق را مختل کند. این پژوهش دیدگاه‌های یک‌جانبه‌گرایانه و تحلیل‌های ناشی از پیش‌فرض‌های ناصحیح دکوین درباره بخش عظیمی از منابع دین اسلام، یعنی روایات اسلامی، را با محور قرار دادن دیدگاه های او در کتاب آغاز ستایش علی و پیدایش جهان بینی عباسیان، بویژه در تشابه اسمی محمدبن عبدالله و محمدبن حنفیه به روش تحلیل تاریخی- انتقادی مورد بررسی قرار می‌دهد.
یافته های پژوهش حاکی از آن است که تشکیک ناشی از پیش‌فرض‌های نادرست دکوین مبنی بر بی‌اعتباری مطلق روایات اسلامی، بر سراسر این کتاب سایه افکنده و اغلب مدعاهای نویسنده را تحت تأثیر قرار داده است. این در حالی است که اغلب شواهد و نمونه هایی که وی برای اثبات مدعای خود ارائه کرده، قابل نقد بوده و حتی در برخی موارد، از منظر روش شناختی و تحلیل تاریخی- روایی در برگیرنده بعضی نقص ها و تناقض های عدیده می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

One of the most common errors in any research is the researcher's lack of knowledge, incomplete information, and incorrect assumptions, which prevent the researcher from making a correct assessment of his or her problem. In addition, realized biases can also disrupt the flow of research. This research examines Dequinn's one-sided views and analyses resulting from incorrect assumptions about a large part of the sources of the Islamic religion, namely Islamic narratives, by focusing on his views in the book the Beginning of the Praise of Ali and the Emergence of the Abbasid Worldview, especially in the nominal similarity of Mohammad ibn Abdullah and Mohammad ibn Hanafiyah, using a historical-critical analysis method, and it seeks to determine whether Dequin's analysis of the similarity between the two Mohammads is valid on historical-narrative grounds? The research findings indicate that the skepticism stemming from Dequin's incorrect assumptions about the absolute invalidity of Islamic narrations has cast a shadow over the entire book and influenced most of the author's claims. This is while most of the evidence and examples that he presented to prove his claim are open to criticism and even in some cases, from a methodological and historical-narrative analysis perspective, contain some shortcomings and numerous contradictions.

منابع و مأخذ:

1.قرآن کریم#
2.ابن الاثیر، عزالدین (1385ق)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر؛ دار بیروت، الطبعه الاولی.#
3.ابن بابویه، علی بن حسین (1395ش)، الامامه و التبصره من الحیره، قم: انتشارات مجلسی، چاپ دوم.#
4.ابن بابویه، محمد بن علی (1385ق)، علل الشرایع، قم: نشرمکتبه الدواری، الطبعه الاولی.#
5.ابن بابویه، علی بن حسین (1403ق)، معانی الاخبار، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول.#
6.ابن سعد، محمد (1410ق)، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالباقرعطا، بیروت: دارالکتب العلمیه، الطبعه الاولی.#
7.ابن هشام، عبدالملک (بی‌تا)، السیره النبویه، بیروت: دارالمعرفه، الطبعه الاولی.#
8. الویری، محسن (1381ش)، مطالعات اسلامی در غرب، تهران: انتشارات سمت.#
9.امینى، عبدالحسین (1387ق)، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت: دارالکتاب العربى، الطبعه الثالثه.#
10. انوری، حسن (1381ش)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: نشر سخن.#
11.بشیر، سلیمان (1984م)، مقدمه فی التاریخ الاخر، القدس: بی نا.#
12. بعلبکی، منیر (1994م)، المورد، بیروت: دارالعلم للملایین.#
13.بلاذري، احمد بن يحيى بن جابر بن داود (1394ق)، أنساب الأشراف، تحقيق محمد باقر المحمودي، ، بيروت: مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، الطبعه الأولی.#
14.حرعاملی، محمدبن الحسن (1409ق)، وسایل الشیعه، تحقیق محمدرضا الحسینی الجلالی، قم: موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.#
15.دشتی رحمت آبادی، غلامرضا (1368ش)، «سیمای محمد (صلی‌الله‌علیه‌واله) در تورات و انجیل»، نشریه مشکوه مشهد، بهار، شماره 22، صص 12-26.#
16. دکوین، ریموند (2014م)، آغاز ستایش علی و پیدایش جهان بینی عباسیان، ترجمه ب.بی نیاز (داریوش)، کلن آلمان: انتشارات پویا، چاپ اول.#
17. دونالدسون، د.وایت (1395ش)، مذهب شیعه، ترجمه محمد قزوینی نظم آبادی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.#
18.راغب اصفهانی، حسین ابن محمد (1416ق)، مفردات الفاظ قرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، دمشق: نشر دارالقلم.#
19. سعید، ادوارد (1377ش)، شرق شناسی، ترجمه: عبدالرحیم گواهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ دوم.#
20.صابری، حسین (1388ش)، تاریخ فرق اسلامی2، تهران: انتشارات سمت، چاپ پنجم.#
21.طبری، محمدبن جریر (1408ق)، تاریخ الامم و الملوک، بیروت: دارالکتب العلمیه.#
22. عسگری، یاسر و نوروزی، رسول (1393ش)، روش شناسی مطالعات اسلامی در غرب (گفتارهایی از عبدالعزیز ساشادینا)، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول.#
23.فراهیدی، خلیل ابن احمد (1409ق)، کتاب العین، تحقیق مهدی مخزومی و محسن آل عصفور، قم: نشر دارالهجره، الطبعه الثانيه.#
24.فریشلر، کورت (1343ش)، عایشه بعد از پیغمبر، مترجم ذبیح اله منصوری، تهران: انتشارات امیر کبیر.#
25.قمی، عباس ابن محمدرضا (1368ش)، الکنی و الالقاب، تحقیق محمدهادی الامینی، تهران: نشر مکتبه الصدر، چاپ پنجم.#
26.کلینی، محمدبن یعقوب (1407ق)، الاصول من الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، الطبعه الرابعه.#
27. گلدزیهر، ایگناس (1963م)، العقیده و الشریعه فی الاسلام، مصر: دارالکتب الحدیثه و مکتبه المثنی ببغداد، الطبعه الثانیه.#
28.مفید، محمد بن محمد (1414ق)، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، تحقیق موسسه آل البیت (علیه‌السلام) لتحقیق التراث، بیروت: المفید للطباعه و النشر و التوزیع، الطبعه الثانیه.#
29.مکارم شیرازی، ناصر (1385ش)، بررسی طرق فرار از ربا، تهیه و تنظیم ابوالقاسم علیان نژادی، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب (علیه‌السلام)، چاپ اول.#
30. موتسکی، هارالد (1394ش)، حدیث اسلامی، به کوشش و ویرایش: مرتضی کریمی نیا، قم: دارالحدیث، چاپ دوم.#
31.نوبختی، حسن بن موسی (1353ش)، فرق الشیعه، مترجم محمدجواد مشکور، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.#
32.موسی پور، نعمت الله و علوی، سیدحمیدرضا (1385ش)، نگارش علمی: راهنمای تدوین و نگارش مقاله، پایان‌نامه، رساله وگزارش پژوهش،کرمان: نشر دانشگاه شهید باهنر.#
33.یعقوبی، احمدبن ابی یعقوب (1382ش)، تاریخ یعقوبی، مترجم محمد ابراهیم آیتی، تهران: شركت انتشارات علمي و فرهنگي، چاپ نهم.#

34.#Brown, .Daniel W(2003), A New Introduction to Islam, Blackwell: Publishing Professional.
35.#Buhl, Fr (1993), “Muhammad Ibn al Hanafiyya”, Encyclopedia of Islam, Second ed, Leiden: E, j, Brill.
36. #Hodgson, Marshall GS (1974). The Venture of islam, Chicago: University of Chicago Press.
37.#Lewis, Bernard (1998), Islamic Revolution, New York: Review of Books.
38.#Lings, Martin (2006), Muhammad: His Life Based on Earliest Sources, Rochester: Inner Traditions International, Limited.
39.#Nigosian, S. A (2004), Islam: Its History, Teaching, and Practices. Indiana: University Press.
40.#Watt, William Montgomery (1953), Muhammad at Mecca, Oxford: University Press.
41.#Welch, Alford, T (1993), “Muhammad”, Encyclopedia of Islam, Second ed, Leiden: E, J, Brill,.