فهرست مقالات سروش فتحی


  • مقاله

    1 - درآمدی بر پیکره بندی نابرابری با تاکید بر نهادهای اقتصادی و سیاسی در بستر توسعه: ارائه یک مدل مفهومی
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 11 , زمستان 1397
    برای شناخت نابرابری لازم است قبل از ارزیابی شاخص‌های مختلف آن، مبانی نظری مکتبی که در آن نابرابری تعریف شده است، ارزیابی گردد. رویکردهای بازارگرا و جامعه‌گرا هرکدام به نحوی نابرابری و علل آن را تبیین می‌کند. گروهی آن را اجتناب ناپذیر و از عوارض رشد اقتصادی دانسته و گروه چکیده کامل
    برای شناخت نابرابری لازم است قبل از ارزیابی شاخص‌های مختلف آن، مبانی نظری مکتبی که در آن نابرابری تعریف شده است، ارزیابی گردد. رویکردهای بازارگرا و جامعه‌گرا هرکدام به نحوی نابرابری و علل آن را تبیین می‌کند. گروهی آن را اجتناب ناپذیر و از عوارض رشد اقتصادی دانسته و گروهی آن را نتیجه‌ی سیاست‌گذاری‌های دولت‌ می‌دانند. این مقاله سعی می‌کند با تلفیقی از مبانی نظری در رهیافت اقتصاد نهادگرای جدید به عنوان رهیافتی میان رشته‌ای، مدلی برای تحلیل پیکره‌بندی نابرابری در کشورهای دارای "نظام دسترسی محدود" با استفاده از مفاهیم استخراج شده از نظریه‌های مکتب نهادگرایی ارائه دهد. این مدل نشان می‌دهد نهادهای غیر رسمی اقتصادی در کنار نهادهای اقتصادی قانونی که متولی بازتوزیع منابع هستند، به شکلی غیر قانونی موجب انباشت ثروت در گروه‌های فرادست شده و به عنوان ابزاری توسط نهادهای سیاسی غیر رسمی، برای توزیع رانت وفاداری به توده استفاده می‌شوند. مجموع این عوامل به پیکره‌بندی از نابرابری منجر می‌شود که در آن متقابلا نابرابری بر شکل‌دهی و دوام نهادهای نابرابرساز تاثیر می‌گذارد و این چرخه دایما تکرار می‌شود. روش تحقیق کیفی است و استخراج مفاهیم از از نظریه‌هایی صورت گرفته‌است که مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی و روش‌شناختی یکسان داشته‌اند. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - بررسی زمینه های توسعه کارآفرینی از دیدگاه زنان کارآفرین استان گیلان
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 46 , سال 12 , بهار 1399
    جامعه توسعه یافته نیازمند توجه به عاملان توسعه در بستر تاریخی مقتضیات فرهنگی _ اجتماعی و.... می باشد که در این میان یکی از عوامل توسعه پایدار پدیده کار آفرینی و شناخت عوامل موثر و همچنین بسترشناسی از بعد فرهنگی و اجتماعی و.. فضای جامعه است. علی الخصوص کار آفرینی زنان به چکیده کامل
    جامعه توسعه یافته نیازمند توجه به عاملان توسعه در بستر تاریخی مقتضیات فرهنگی _ اجتماعی و.... می باشد که در این میان یکی از عوامل توسعه پایدار پدیده کار آفرینی و شناخت عوامل موثر و همچنین بسترشناسی از بعد فرهنگی و اجتماعی و.. فضای جامعه است. علی الخصوص کار آفرینی زنان به عنوان منابع انسانی پویا و فعال در کنار سایر عوامل و زمینه که از شروع زندگی بشری قابل کتمان نیست که در تغییرات و تحولات اقتصادی و اجتماعی نقش موثر و فعالی دارند. توجه به وضعیت فرهنگی و اجتماعی حال و گذشته زنان کارآفرین و بررسی موانع و محدودیت های موجود می تواند شایستگی ها و تواناییهای آنها را آشکار و موانعی که در شکل گیری فرایند این امر مهم (کارآفرینی و توسعه آن) زمینه را در جهت مشارکت هر چه بیشتر زنان در اقتصاد خانوار و کشور و همچنین در تحولات فرهنگی و اجتماعی مهیا نماید. هدف مقاله حاضر بررسی زمینه های ا توسعه کار افرینی زنان در استان گیلان می باشد که با روش آمیخته اجرا شده است در مرحله نخست با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته از 15 نفر از کار افرینان استان گیلان مورد مصاحبه قرار گرفته اند. و داده های کیفی با استفاده از تکنیک تحلیل تم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس استخراج دادها ار مصاحبه و کد گذاری در ادامه این تم ها در قالب یک پرسشنامه از 390 کارآفرین مورد سوال قرار گرفته اند یافته ها اثر زمینه های فرهنگی (سطح تحصیلات، شرکت در کار گاه ها،دریافت مشاوره از انجمنهای تخصصی، شرکت در دوره های کار آفرینی، مشاوره با سایر کار آفرینان) و اجتماعی (حمایت خانواده، حمایت سایر گروه ها، مسئولیت پذیری اجتماعی، نگرش خانوداه، نگرش عمومی به کار آفرینی محیط زندگی، الگو پذیری گرایش عمومی به کار آفرینی، عضویت در انجمن های کار آفرینی، عضویت در گروهای کارآفرینی رسمی و غیر رسمی، اعتماد اجتماعی) بر توسعه کار آفرینی نشان می دهند. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - صنعت بانکداری نوین و توسعه در ایران
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    تلاش و کوشش انسان از بدو ورود به حیات فردی واجتماعی تاکنون جهت تغییر و توسعه ساختار اقتصادی _ اجتماعی و.. همواره تحولات و دگرگونیهای متعددی را به خود دیده است و از منابع مختلف مادی و انسانی در جهت بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی اجتماعی استفاده نموده و هیچ فعالیتی در عرصه زن چکیده کامل
    تلاش و کوشش انسان از بدو ورود به حیات فردی واجتماعی تاکنون جهت تغییر و توسعه ساختار اقتصادی _ اجتماعی و.. همواره تحولات و دگرگونیهای متعددی را به خود دیده است و از منابع مختلف مادی و انسانی در جهت بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی اجتماعی استفاده نموده و هیچ فعالیتی در عرصه زندگی و جهان هستی، بدون استفاده از تفکر و برنامه ریزی در جهت استفاده از منابع مالی ، مادی و امکان پذیر نبوده است. تغییرات و تحولات فکری انسان باعث ایجاد نهادهای مختلف مالی از جمله تمرکز بر منابع مادی انسانی اندک در قالب تاسیس بانک و بانکداری شده که استفاده از منابع تجمیع شده تحولات عظیمی در شاخص های ساختار اقتصادی _ اجتماعی سیاسی محیطی و.... جوامه را در پی داشته است که امروزه جهان را به دسته های مختلف توسعه یافته ، صنعتی، فرا صنعتی ،توسعه نیافته ، جهان اول، جهان سوم و...تقسیم نموده است امروزه همه جوامع در تکاپوی رسیدن به هدف متعالی توسعه و توسعه پایدار هستند تا خود را در صف مقدم صنعتی قرار دهند. مقاله حاضر با هدف تاثیر صنعت بانکداری نوین در توسعه جامعه ایرانی با روش اسنادی انجام شده است نتایج بدست آمده نشان از تحولات بنیادین در زیر ساخت بانکداری کشور و اثر آن مستقیم و یا غیر مستقیم با متغیرهای واسطه در شاخص های توسعه(اقتصادی ، اجتماعی ) ملموس است پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - تبیین جامعه شناختی تأثیر سرمایه اجتماعی بر توسعه اقتصادی استان هرمزگان
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    باتوجه به اهمیت سرمایه‌اجتماعی طی دهه‌های اخیر و نقش تأثیرگذارآن بر توسعه‌اقتصادی، هدف این تحقیق تبیین جامعه‌شناختی تأثیر سرمایه‌اجتماعی بر توسعه‌اقتصادی استان‌هرمزگان می باشد. جامعه‌آماری پژوهش حاضر شامل 13شهرستان استان هرمزگان می‌باشد که حجم نمونه بصورت تمام شماری شهر چکیده کامل
    باتوجه به اهمیت سرمایه‌اجتماعی طی دهه‌های اخیر و نقش تأثیرگذارآن بر توسعه‌اقتصادی، هدف این تحقیق تبیین جامعه‌شناختی تأثیر سرمایه‌اجتماعی بر توسعه‌اقتصادی استان‌هرمزگان می باشد. جامعه‌آماری پژوهش حاضر شامل 13شهرستان استان هرمزگان می‌باشد که حجم نمونه بصورت تمام شماری شهرستان‌ها می باشد. روش جمع آوری داده‌ها از طریق تحلیل‌ثانویه و استفاده ازداده‌های موجود درسازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌هرمزگان بوده است. برای بررسی داده‌های توسعه‌اقتصادی از سالنامه‌های آماری و برای سنجش میزان سرمایه‌اجتماعی وشاخص-های آن از داده‌های آمایش سرزمین استان‌هرمزگان استفاده گردیده‌است و تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم-افزار spss انجام پذیرفته است. برای سنجش توسعه‌اقتصادی از چهارشاخص نرخ اشتغال، بیکاری، مشارکت اقتصادی و بارتکفل استفاده‌شده است. نتایج نشان می دهد که بیشترین میزان توسعه‌یافتگی اقتصادی را بندرلنگه و کمترین میزان توسعه‌یافتگی مربوط به ابوموسی و میناب می‌باشد. علاوه‌برآن، بااستناد به آمارهای استنباطی می‌توان-گفت بین سرمایه‌اجتماعی و توسعه‌اقتصادی رابطه معکوس وجوددارد؛ که این رابطه معکوس ناشی از پیوندهای قوی دربین شهرستان‌های موردمطالعه می‌باشد؛ و براساس نظریه پیوندهای ضعیف ،پیوندهای درون گروهی منجر به عدم توسعه‌یافتگی می‌شود. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - تحلیل اسنادی آثار اجتماعی و اقتصادی اینترنت اشیا در کشور دانمارک
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    کشور دانمارک از کشورهای پیشرو در زمینه استفاده و بهره گیری از اینترنت اشیا است. در تحقیق حاضر به تحلیل آثار و گستره اجتماعی و اقتصادی اینترنت اشیا در دانمارک پرداخته شده است. روش تحقیق تحلیل اسنادی است و با مراجعه به اسناد، متون، مقالات و گزارش های منتشر شده در دانمارک چکیده کامل
    کشور دانمارک از کشورهای پیشرو در زمینه استفاده و بهره گیری از اینترنت اشیا است. در تحقیق حاضر به تحلیل آثار و گستره اجتماعی و اقتصادی اینترنت اشیا در دانمارک پرداخته شده است. روش تحقیق تحلیل اسنادی است و با مراجعه به اسناد، متون، مقالات و گزارش های منتشر شده در دانمارک انجام شده است. مطالعه منابع نشان می‌دهد که اینترنت اشیا در حوزه‌های مختلف شهری، بهداشت، آموزش، حمل و نقل و ... منجر به تحقق اهداف توسعه پایدار شده است. در حوزه اجتماعی در مجموع بالارفتن استانداردهای کیفیت زندگی مردم، ارتقاء آموزش و سطح سواد، فرصت‌های شغلی ارزشمندتر، خدمات غیرحضوری بهداشتی و مراقبت های بهتر و هوشمند تر به وجود آمده است و البته چالش ها و دغدغه های مهمی در خصوص مسائل اخلاقی، حریم خصوصی، حفاظت از داده ها و ... نیز در این خصوص وجود دارد که باید تدابیر و چارچوب های قانونی برای رفع آن در نظر گرفته شود. در حوزه اقتصادی نیز مطالعه اسناد تغییر مدل کسب و کار، افزایش بهره‌وری، ایجاد فرصت‌های تجاری جدید و حضور در بازارهای جهانی و نهایتاً رشد اقتصاد ملی را نشان می دهند. پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - عملکرد سازمان تامین اجتماعی در تحقق عدالت اجتماعی
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    عدالت اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین آرمان های بشری از دیرباز مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران بوده است و نابرابری و یااحساس نابرابری مهمترین عامل ایجاداحساس بی عدالتی است .لذا تحت تاثیر نظریه های ارائه شده در این زمینه و خواست و اراده ملت ها برای کاهش نابرابری و تحقق چکیده کامل
    عدالت اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین آرمان های بشری از دیرباز مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران بوده است و نابرابری و یااحساس نابرابری مهمترین عامل ایجاداحساس بی عدالتی است .لذا تحت تاثیر نظریه های ارائه شده در این زمینه و خواست و اراده ملت ها برای کاهش نابرابری و تحقق عدالت به ویژه در دنیای مدرن نهادهاو سازمان های مختلفی ایجاد شده اند.هدف این مطالعه بررسی تحلیل جامعه شناختی نقش و جایگاه سازمان تامین اجتماعی بر عدالت اجتماعی است . پزوهش حاضرمطالعه ای مقطعی و از نوع پیمایش است. جامعه آماری این پزوهش کلیه بیمه شدگان اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران بزرگ از یک نمونه 385 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. که اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارspss بر مبنای میزان 12 شاخص خدمات سازمان تامین اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفته اند.که مهم‌ترین تعهدات و خدمات مستمری بازنشستگی ، مستمری از کار افتادگی ، مستمری بازماندگان ، مقرری بیمه بیکاری ، غرامت دستمزد ایام بیماری ، غرامت دستمزد ایام بارداری ، پرداخت هزینه وسایل کمک پزشکی ، کمک هزینه ازدواج و کمک هزینه کفن و دفن است. تحلیل داده ها نشان می دهد که2/6درصدازپاسخگویان مورد مطالعه، نقش وجایگاه تامین اجتماعی رادرحدخیلی بد،4/17درصدازپاسخگویان درحد بد، 4/34درصدازپاسخگویان درحدمتوسط،4/27درصددر حدخوب و5/14درصد در حد خیلی خوب می دانند، بنابراین اکثریت پاسخگویان، نقش و جایگاه تامین اجتماعی را در حد متوسط می دانند.و انجام اقدامات عملی جهت بهبود آن ضروری به نظر می رسد. پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - نقش آفرینی سازمان تامین اجتماعی بر رفاه اجتماعی ایران ازنظرشهروندان تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی در استان آذربایجان غربی
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    هدف مطالعه حاضر شناسایی نقش سازمان تامین اجتماعی در رفاه اجتماعی ایران می‌باشد. روش تحقیق این مطالعه به لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر در مرحله اول شامل خبرگان و اعضای هیئت علمی دانشگاه و در مرحله دوم کلیه شهروندان استان آذربایج چکیده کامل
    هدف مطالعه حاضر شناسایی نقش سازمان تامین اجتماعی در رفاه اجتماعی ایران می‌باشد. روش تحقیق این مطالعه به لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر در مرحله اول شامل خبرگان و اعضای هیئت علمی دانشگاه و در مرحله دوم کلیه شهروندان استان آذربایجان غربی بود که در مرحله اول تعداد 12 نفر از خبرگان و اعضای هیئت علمی دانشگاه به روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی و در مرحله دوم تعداد 384 نفر مطابق فرمول کوکران و به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. در مرحله نخست، مهمترین عوامل شکل دهنده فعالیت‌های سازمان تأمین اجتماعی و رفاه اجتماعی استخراج گردید. در مرحله دوم با استفاده از روش دلفی و مراجعه به خبرگان در طی دو دور، ضرورت هر یک از شاخص های استخراج شده بررسی گردید. بطوریکه پس از حذف 7 شاخص، شاخص های باقی مانده با ضریب کندال 652/0 مورد توافق صاحبنظران قرار گرفت. در مرحله سوم نیز اعضای گروه کانونی پس از بحث و تبادل نظر با هم، شاخص‌های مورد قضاوت اعضای پانل را به 2 بُعد و 6 مؤلفه تقسیم بندی کردند. ابزار تحقیق پرسشنامه نهایی شده حاصل از نظرات گروه دلفی در قالب 25 گویه بود. نتایج یافته‌ها بیانگر آن بود که فعالیت‌های سازمان تأمین اجتماعی بر رفاه اجتماعی (05/0>P) شهروندان استان آذربایجان غربی تأثیر مثبت و معنی داری دارند. لذا می‌توان نتیجه گرفت که عملکرد سازمان تأمین اجتماعی می‌تواند نقش مؤثری در تحقق سیاست‌های اجتماعی دولت داشته باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    8 - ارزیابی تطبیقی برنامه های رفاهی سالمندان با کشورهای منتخب
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    با توجه به شروع پدیده سالمندی در جهان و برنامه ریزی اغلب کشورهای جهان در این حوزه؛در ایران نیز از دهة هشتاد سیاستگذاری در این حوزه آغاز و از دهه نود بحث سالمندی از مباحث جدی در ایران شده است.بر این اساس نهادهای مختلفی چون کمیته امداد امام(ره) وزارت بهداشت،سازمان بهزیستی چکیده کامل
    با توجه به شروع پدیده سالمندی در جهان و برنامه ریزی اغلب کشورهای جهان در این حوزه؛در ایران نیز از دهة هشتاد سیاستگذاری در این حوزه آغاز و از دهه نود بحث سالمندی از مباحث جدی در ایران شده است.بر این اساس نهادهای مختلفی چون کمیته امداد امام(ره) وزارت بهداشت،سازمان بهزیستی،سازمان تأمین اجتماعی... به عنوان سازمان های متولی این حوزه سالمندی شده اند.این تحقیق در زمره تحقیقات ارزیابی و ارزشیابی قرار دارد.داده های تحقیق با استفاده از دو روش مطالعات تطبیقی و تکنیک تحلیل داده های ثانویه به دست آمده و مورد تحلیل واقع شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد؛با مبنا قرار دادن شاخص های دیده بانی سالمندی جهانی،وضعیت سالمندی در ایران با شاخص ها و معیارهای جهانی فاصله دارد و در بعضی شاخص ها این فاصله به حدی زیاد است که می توان از آن به عنوان شکاف یاد کرد.تحلیل چرایی این وضعیت،عموماً انگشت اشاره را به سمت و سوی عدم انسجام در برنامه های رفاهی را نشان می دهد.با توجه به یافته های تحقیق،پیشنهادهایی از بابت ارتقاء عملکرد برنامه های سالمندی درایران ارائه شده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    9 - ارزیابی تطبیقی برنامه ‏های رفاهی سالمندان با کشورهای منتخب
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 4 , سال 14 , پاییز 1401
    با توجه به شروع پدیده سالمندی در جهان و برنامه ریزی اغلب کشورهای جهان در این حوزه؛در ایران نیز از دهة هشتاد سیاستگذاری در این حوزه آغاز و از دهه نود بحث سالمندی از مباحث جدی در ایران شده است. بر این اساس نهادهای مختلفی چون کمیته امداد امام (ره) وزارت بهداشت، سازمان بهزی چکیده کامل
    با توجه به شروع پدیده سالمندی در جهان و برنامه ریزی اغلب کشورهای جهان در این حوزه؛در ایران نیز از دهة هشتاد سیاستگذاری در این حوزه آغاز و از دهه نود بحث سالمندی از مباحث جدی در ایران شده است. بر این اساس نهادهای مختلفی چون کمیته امداد امام (ره) وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، سازمان تأمین اجتماعی. . . به عنوان سازمان های متولی این حوزه سالمندی شده اند. این تحقیق در زمره تحقیقات ارزیابی و ارزشیابی قرار دارد. داده های تحقیق با استفاده از دو روش مطالعات تطبیقی و تکنیک تحلیل داده های ثانویه به دست آمده و مورد تحلیل واقع شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد؛ با مبنا قرار دادن شاخص های دیده بانی سالمندی جهانی، وضعیت سالمندی در ایران با شاخص ها و معیارهای جهانی فاصله دارد و در بعضی شاخص ها این فاصله به حدی زیاد است که می توان از آن به عنوان شکاف یاد کرد. تحلیل چرایی این وضعیت، عموماً انگشت اشاره را به سمت و سوی عدم انسجام در برنامه های رفاهی را نشان می دهد. با توجه به یافته های تحقیق، پیشنهادهایی از بابت ارتقاء عملکرد برنامه های سالمندی درایران ارائه شده است. پرونده مقاله